Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de vooruitgang bij de bescherming en het behoud van mussen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 22)

 
Datum ontvangst: 07/10/2019 Datum publicatie: 29/10/2019
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 29/10/2019
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
09/10/2019 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    In 2014 waren vogels al de belangrijkste slachtoffers van de klimaatverandering. Het aantal huismussen, leeuweriken, spreeuwen en grijze patrijzen is sterk afgenomen. Voor deze soorten bedroeg de populatievermindering in Europa maar liefst 90%! In mei 2018 ondervroeg volksvertegenwoordiger en dokter Zahoor Ellahi Manzoor de vorige minister voor het Leefmilieu, Céline Fremault (cdH), over de bescherming en het behoud van mussen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ook volksvertegenwoordiger Manzoor luidde destijds al de noodklok: “De vaststelling is verontrustend: op 25 jaar tijd heeft Brussel ongeveer 95% van zijn mussenpopulatie verloren. Door het gebrek aan voedsel en onderdak is hun aantal de laatste jaren drastisch gedaald. Men kan spreken van een heuse uitroeiing zonder weerga.”. Op 4 oktober 2019 heeft de nieuwe minister van Dierenwelzijn, Bernard Clerfayt (DéFI), in een interview met de pers zijn bezorgdheid geuit over de gezondheid van de mussen door te verwijzen naar de mussen in Brussel die in gevaar zijn. Om de mussen concreet te helpen, worden verschillende soorten hagen voorzien bij de ontwikkeling en het beheer van de groene ruimten, die hen voldoende dekking en nestmogelijkheden bieden.

Graag een antwoord op volgende vragen inzake de situatie sinds de vorige schriftelijke vraag van volksvertegenwoordiger Manzoor.

1. Hoe zit het met de populatie en de spreiding van de mussen, gemeente per gemeente? Is er nog steeds een daling?
2. Welke concrete maatregelen heeft het Gewest genomen om de mussen en meer bepaald de soorten huismussen te beschermen en in stand te houden? Wat zijn de laatste vorderingen in de ontwikkeling en het beheer van de groene ruimte tot in het centrum van de stad? Zijn er voldoende hagen van verschillende soorten gebouwd voor veredelingsdoeleinden? Welke groene ruimten en plaatsen hebben baat gehad bij dit soort ontwikkelingen, gemeente per gemeente?
3. Welke initiatieven (van vzw's en burgers) ten gunste van de mussen worden door het Gewest gesubsidieerd? Wat zijn de toegekende bedragen en de doelstellingen van elk initiatief?
4. Heeft Leefmilieu Brussel of uw kabinet een nieuw onderzoek uitgevoerd of besteld inzake de gevaren voor de Brusselse mussen?
5. Wordt ingevolge deze rampzalige toestand bij Leefmilieu Brussel of in uw kabinet een nieuwe bewustmakingscampagne onderzocht voor de bescherming van mussen?
 
 
Antwoord    1. Kunt u mij per gemeente een stand van zaken geven over de populatie en verspreiding van mussen sinds de vorige schriftelijke vraag van parlementslid Manzoor (juni 2018)? Is deze nog steeds aan het afnemen?

De laatste stand van zaken over de huismussen (Passer domesticus) per gemeente, dateert van de lente 2018 (zie antwoord op parlementaire vraag nr. 829 gepubliceerd in het B.V.A. nr. 42, p.108). In de onderstaande grafiek en kaart zijn de waarnemingen van 2016, 2017 en 2018 samengevat. Leefmilieu Brussel beschikt nog niet over alle gegevens die in 2019 zijn verzameld. Het is daarom te vroeg om deze stand van zaken bij te werken. De bijwerking maakt het echter niet mogelijk om recente conclusies te trekken, aangezien de ontwikkeling van een diersoort alleen op middellange of lange termijn en niet van jaar tot jaar in overweging kan worden genomen.

2. Wat zijn de doeltreffende maatregelen die het Gewest heeft genomen om de mussen en meer in het bijzonder de huismussen te beschermen en in stand te houden? Wat zijn de laatste ontwikkelingen in het kader van de inrichting en het beheer van de groene ruimten tot in het stadscentrum? Zijn er voldoende hagen van verschillende soorten voorzien voor de nesten? In welke groene ruimten en op welke plaatsen per gemeente werd deze inrichting voorzien?

Concrete maatregelen ter bescherming van bedreigde diersoorten zoals mussen worden dagelijks genomen door de beheerders van de groene en blauwe netwerken. Bij nieuwe inrichtingen of onderhoudswerkzaamheden wordt systematisch rekening gehouden met de aanwezigheid van bedreigde diersoorten en specifieke habitats om de instandhouding van de te beschermen diersoorten te bevorderen. Het aanplanten en onderhouden van hagen en andere lineaire landschapselementen is een essentieel onderdeel van dit natuurvriendelijk beheer, aangezien ze een voedselbron zijn voor veel diersoorten en hen onderdak kunnen bieden. Leefmilieu Brussel bereidt momenteel de lancering voor van een overheidsopdracht voor de inventarisatie van toegankelijke groene ruimten. Deze inventarisatie zal een globaal beeld geven van alle groene ruimten die toegankelijk zijn per gemeente en kan als basis dienen voor een programma voor de bescherming van de ruimten en diersoorten.

3. Wat zijn de initiatieven (van vzw's en burgers) ten gunste van de mussen die door het Gewest gesubsidieerd worden? Wat zijn de toegekende bedragen en de doelstellingen van elk initiatief?

Gewestelijke subsidies kunnen worden aangevraagd door particulieren, verenigingen of gemeenten (met name in het kader van Agenda 21).

4. Heeft Leefmilieu Brussel of uw kabinet een nieuwe studie uitgevoerd over de gevaren voor de Brusselse mussen of hiertoe opdracht gegeven?

In juni 2019 publiceerde de Royal Society een studie over de terugval van de mussenpopulatie in Londen. Deze daling bedraagt 71% sinds 1995, zonder duidelijke redenen. De studie toonde een abnormaal hoge aanwezigheid aan van Plasmodium relictum, de parasiet die verantwoordelijk is voor de vogelmalaria, bij de mussen in de Londense voorsteden. Deze hoge percentages van psalmodium relictum hebben een negatieve impact op de overlevingskansen van jonge en volwassen mussen. Leefmilieu Brussel heeft een permanente overeenkomst met Sciensano, het federaal referentielaboratorium voor de opvolging van besmettelijke dierenziekten, voornamelijk wat betreft de vogelgriep bij wilde vogels.

5. Wordt er na deze terugval een nieuwe sensibiliseringscampagne voor de bescherming van mussen bestudeerd binnen Leefmilieu Brussel of uw kabinet?

Een nieuwe sensibiliseringscampagne over biodiversiteit in scholen werd uitgevoerd door Leefmilieu Brussel. Een nieuwe brochure, die online beschikbaar is, heeft tot doel de scholen en leerlingen te informeren, te responsabiliseren en te mobiliseren rond de biodiversiteit in Brussel. De huismussen, die ooit alomtegenwoordig waren op de Brusselse schoolpleinen, maken daar ook deel van uit. Sinds de zomer van 2019 publiceert het Departement Biodiversiteit van Leefmilieu Brussel een online kaart met waarnemingen over de huismus.
(
https://leefmilieu.brussels/themas/groene-ruimten-en-biodiversiteit/de-biodiversiteit/fauna/vogels)
Deze kaart geeft een actueel beeld van de verspreiding van de mussen en wordt dagelijks aangevuld met de laatste waarnemingen. Deze kaart maakt het mogelijk om burgers, gemeenten en natuurbeschermingsorganisaties te sensibiliseren voor de aan- of afwezigheid van mussen in deze wijken en stelt hen in staat om eventueel dienovereenkomstig te handelen. De evolutie van de mussenpopulatie wordt dan ook van nabij gevolgd door Leefmilieu Brussel, en de verschillende maatregelen die werden genomen bieden hoop op een stabilisatie of zelfs herstel van deze vertrouwde diersoort.