Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de werken op het braakland Josaphat in april 2020

Indiener(s)
Gaëtan Van Goidsenhoven
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 233)

 
Datum ontvangst: 27/04/2020 Datum publicatie: 09/06/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 03/06/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
28/04/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Op zaterdag 25 april laatstleden hebben de omwonenden van het braakland Josaphat, dat eigendom is van de Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI), vastgesteld dat er bouwmachines aan het werk waren op de site.

Die situatie heeft de omwonenden gealarmeerd, aangezien ze helemaal niet op de hoogte waren gebracht van de werken en er nog geen enkele beslissing is genomen over de uitvoering van het RPA Josaphat.

De MSI heeft laten weten dat die werken geen verband houden met het RPA, maar dat er aardewegen moesten worden voorbereid om boorkernen te kunnen nemen en de ondergrond te kunnen testen op stabiliteit en verontreiniging.

In dat verband had ik u graag de volgende vragen gesteld:

1) Kunt u het doel preciseren van de werken die in die periode op het braakland Josaphat werden uitgevoerd?

2) Wie was daarbij betrokken (MSI, onderaannemers, bedrijven, enz.)?

3) Kunt u bevestigen dat er geen vergunning of voorafgaande toestemming nodig was voor de werken in kwestie?

4) In zoverre de werken de biodiversiteit van de site zouden kunnen aantasten, welke maatregelen werden genomen om te trachten de kwaliteiten van het natuurgebied te behouden? Is er bijzondere aandacht besteed aan het behoud van de poel op de site?

5) In zoverre de terughoudendheid en de bezwaren van de omwonenden van het braakland Josaphat omtrent het ontwerp van RPA bekend zijn, was het dan niet beter geweest om hen vooraf in te lichten over de werken?

6) Hoe verklaart u dat het gemeentebestuur van Schaarbeek niet op de hoogte werd gehouden van de werken?

7) Zullen er nog werken op de site worden uitgevoerd vóór de definitieve goedkeuring van het RPA Josaphat?
 
 
Antwoord    De werken die de MSI op 25 en 27 april heeft uitgevoerd, hadden tot doel om de grondbedding van de toekomstige toegangsweg tot de site, zoals bepaald in het ontwerp-RPA, te nivelleren.

De MSI had die werken besteld bij de vzw “les jeunes jardiniers”, een maatwerkbedrijf waarmee de MSI een raamovereenkomst heeft gesloten voor het buitenonderhoud van de sites die zij beheert.

Voordat de regering kan overgaan tot een tweede lezing van het ontwerp-RPA, moet zij antwoorden op de adviezen die uitgebracht zijn door de instanties. Met het oog daarop dient perspective.brussels een aantal aanvullingen uit te werken die toegevoegd zullen worden aan het MER, terwijl de MSI enkele aanvullingen moet verstrekken die specifiek verband houden met de operationele uitvoering van het project. De timing voor het bezorgen van de gegevens is vastgelegd in het tijdschema voor het onderzoek van het ontwerp-RPA. De recente uitvoering van de nivelleringswerken past in die timing.

De uit te voeren onderzoeken omvatten twee soorten sonderingen:

- Sonderingen om de uitloging van de slakken na te gaan. De vorige studies hadden de aanwezigheid van een slakkenlaag aan het licht gebracht. Zij toonden aan dat men met behulp van bronbemalingen water door deze laag zou kunnen doen infiltreren zonder gevaar voor de grondwaterspiegel, op voorwaarde dat de slakken sinds hun aanwezigheid in de bodem (meer dan 40 jaar) voldoende “uitgeloogd” zijn door de regen. Die hypothese is niet gedocumenteerd in de vroegere studies.

- Sonderingen om de doorlaatbaarheid van de bodem na te gaan. De diepte van het infiltratieniveau van het water en de realistische infiltratiesnelheid waarmee rekening gehouden moet worden om de afmetingen van de infrastructuur te bepalen, waren in de vorige studies onvoldoende gedocumenteerd, onder meer omdat er zich voor infiltraties op grote diepte een vrachtwagen met een waterreservoir moet kunnen begeven op het terrein, wat toen niet mogelijk was en vandaag nog minder. Het is absoluut noodzakelijk om de hypotheses over waterinfiltratie in de bodem te valideren om er zeker van te zijn dat er geen regenwaterafval in de riolering terechtkomt.

De nivelleringswerken waren al besteld vóór de lockdown en vonden plaats zodra de opdrachtnemende firma in staat was om ze uit te voeren in de gepaste sanitaire omstandigheden.

Intussen had de MSI, als eigenaar van het terrein, in samenspraak met de politie na een reeks vandalenstreken en samenscholingen in de eerste zonnige weekends van de lockdownperiode de toegang tot het terrein voor iedereen die daar niet moet zijn, verboden. Daarom vond de MSI het niet nodig om de omwonenden en de gemeente in te lichten over allerlei geplande werken van beperkte omvang die het hele jaar door uitgevoerd worden, zoals het herstellen van omheiningen, het snoeien van bomen,…. Door de mensen vooraf in te lichten, kon een deel van de beroering die naar aanleiding van de werken ontstaan is, allicht vermeden worden, of op zijn minst toch bij de omwonenden die oprecht bekommerd zijn. Nadat de buurt uitgebreid was ingelicht, bleven de gemoederen namelijk opgehitst worden door de tegenstanders van het ontwerp-RPA, die daarin de kans zagen om hun verzet tegen de stedelijke invulling van de site te uiten. De MSI is met de gemeente Schaarbeek tevens overeengekomen om in de toekomst systematisch te informeren over alle beheerswerken, hoe klein ook, die op de site uitgevoerd zullen worden. In dat verband kan ik u bevestigen dat vóór de goedkeuring van het RPA, afgezien van de voormelde sonderingen, alleen zulke werken zullen plaatsvinden.

Voor de nivelleringswerken was geen stedenbouwkundige vergunning nodig, omdat de impact op het bodemreliëf onder de vereiste norm bleef. De gemeente Schaarbeek, die ter plaatse controleerde of de stedenbouwkundige regels bij de werken werden nageleefd, heeft dat bij monde van haar burgemeester bevestigd.

De uitvoering ervan gebeurde conform de bepalingen van de natuurordonnantie. Ook de dienst “inbreuken” van Leefmilieu Brussel was ter plaatse aanwezig om de naleving van de milieuregels te controleren en gaf toelating om de werken voort te zetten.

Concreet voerde de MSI vóór en tijdens de werken de volgende onderzoeken uit:

- Onderzoek naar de toestand van de vochtige omgeving: op de site is een illegaal netwerk van kanalen en vijvers gegraven. Dat netwerk is aangelegd op het traject van de toekomstige toegangsweg tot de site en kan daar dus niet behouden blijven, wat vermeden had kunnen worden door gewoon overleg te plegen met de MSI. Ongeveer 70% van het uitgegraven gebied stond op het ogenblik van de werken volledig droog, waardoor er geen risico’s waren voor de bescherming van de fauna. Uit het onderzoek is gebleken dat zich in het droge uitgegraven gebied geen vegetatie had ontwikkeld. In het gedeelte van het uitgegraven gebied dat nog onder water staat, werd de mogelijke aanwezigheid van eitjes (kikvorsachtigen, libellen) vermoed. Er werd beslist om de vijver te behouden en het te nivelleren gebied op die plaats om te leggen.

- Onderzoek naar de eventuele nestbouw door vogels in het interventiegebied: een systematische controle heeft geleid tot de vaststelling dat geen enkele beschermde vogelsoort die op Josaphat is waargenomen, geneigd is om nesten te bouwen op de grond. Een bijkomend onderzoek van het interventiegebied heeft geen bijzondere bevindingen opgeleverd.

- Onderzoek naar de holen waar zich eventueel zoogdieren en knaagdieren kunnen schuilhouden: vóór de doortocht van de machine was het interventiegebied al systematisch onderzocht. Het oorspronkelijke traject van de te nivelleren zone werd tijdens de uitvoering van de werken ingekort, om te vermijden dat dit zou lopen door een zone waar zij vermoedelijk aanwezig kunnen zijn.

- Onderzoek naar de aanwezigheid van beschermde plantensoorten: uit een nazicht van de waarnemingsbronnen voor het braakliggend terrein is gebleken dat sinds begin 2020 geen enkele beschermde of zeldzame soort op het Josaphat-terrein aangetroffen is; het onderzoek ter plaatse heeft niet geleid tot bijzondere vaststellingen.

Ik dank u voor uw belangstelling in deze site die van cruciaal belang is voor de ontwikkeling van het gewest.