Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de impact van de coronacrisis op de groei van het huurwoningenbestand van de sociale verhuurkantoren.

Indiener(s)
Joëlle Maison
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 350)

 
Datum ontvangst: 01/10/2020 Datum publicatie: 07/01/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 16/11/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
12/10/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    In februari 1998 keurde het Brussels Hoofdstedelijk Parlement de ordonnantie goed houdende de oprichting van de sociale verhuurkantoren. Tweeëntwintig jaar na de erkenning door het Gewest kan de sector van de SVK’s prat gaan op een zeer positieve balans die zich hoofdzakelijk vertaalt in de permanente stijging van het aantal woningen die de sector als sociaal aandeel op de privéhuurmarkt kan brengen. In 1998 beheerden de SVK’s minder dan 500 woningen, ze hebben hun huurwoningenbestand snel zien groeien en hebben achtereenvolgens verschillende mijlpalen bereikt: 1000 woningen in 2005, 2000 woningen in 2009, 3000 woningen in 2013, 4000 woningen in 2015, 5000 woningen in 2018 en 6000 woningen in 2019. De laatste door de federatie van de SVK’s (FEDSVK) gepubliceerde officiële statistieken geven aan dat op 30 september 2019, de 24 Brusselse SVK’s ruim 6268 woningen verhuurden aan gezinnen met een laag inkomen. Sinds 1998 is het aantal via de SVK’s verhuurde woningen vermeerderd, gemiddeld met 270 eenheden per jaar, en deze uitbreiding van het huurwoningenbestand heeft zich aanzienlijk versneld de laatste jaren (vermeerdering met 700 eenheden per jaar tussen september 2017 en september 2019) dankzij de goedkeuring van twee fiscale maatregelen waardoor de privéverhuurders nog meer worden aangemoedigd hun onroerend goed toe te vertrouwen aan een SVK, te weten de toekenning van een volledige vrijstelling van de onroerende voorheffing voor alle door de SVK’s beheerde woningen en de verlaging van het btw-tarief naar 12% voor de bouw van nieuwe woningen toevertrouwd aan een SVK gedurende een minimale duur van vijftien jaar.

Van bij het begin van de zittingsperiode 2019-2024 heeft de Brusselse Hoofdstedelijke Regering duidelijk gesteld dat ze het ondersteuningsbeleid voor de ontwikkeling van de sector van de SVK’s zou verderzetten aangezien dit systeem een concrete en snelle oplossing kan bieden aan een deel van de vele gezinnen die op de wachtlijst voor een sociale woning ingeschreven staan. Tijdens de opmaak van de initiële begroting van het Gewest voor het jaar 2020 heeft de Brusselse Regering bovendien beslist het globale bedrag van de aan de SVK’s toegekende subsidies op te trekken. Men kon er zich bijgevolg aan verwachten dat het huurwoningenbestand van de SVK’s verder zou groeien aan een gestaag ritme in de loop van het jaar 2020 maar de gezondheidscrisis ingevolge de Covid-19-pandemie heeft jammer genoeg de groei van deze sector belemmerd. U hebt ons immers, mevrouw de staatssecretaris, van bij het begin van de crisis laten weten dat, rekening houdend met de door de Nationale Veiligheidsraad (NVR) aangenomen lockdownmaatregelen, uw administratie de SVK’s had aangeraden tijdelijk de huisbezoeken voor een toekomstige verhuring op te schorten, met uitzondering van de bezoeken georganiseerd voor personen die zich in de hoogste nood bevinden (te weten de daklozen en de personen die een collectieve opvang verlaten). Bovendien heeft Huisvesting Brussel aan de SVK’s gevraagd geen nieuwe panden in beheer te nemen tijdens de lockdown.

De verantwoordelijken van de sector vreesden dat de coronacrisis de financiële gezondheid van de SVK’s zou aantasten wegens de toegenomen huurleegstand en oninvorderbare vorderingen. U stond er echter op ze gerust te stellen door te preciseren dat, indien bepaalde SVK’s financiële problemen zouden ondervinden in 2020, de administratie zich begripvol zou opstellen en uiteraard rekening zou houden met het uitzonderlijk karakter van de situatie bij de evaluatie van de uitgaven die in aanmerking komen. De verantwoordelijken van de sector meenden echter dat de opschorting van bepaalde activiteiten van de SVK’s gedurende de lockdown (onderbreking van de huisbezoeken, verbod op het in beheer nemen van nieuwe woningen, enz.) onvermijdelijk een impact zou hebben op de groei van hun huurwoningenbestand. Tijdens uw toespraak in de commissie huisvesting van 7 mei laatstleden had u ons aangekondigd dat na afloop van de gezondheidscrisis u Huisvesting Brussel in samenwerking met de FEDSVK zou gelasten met het opstellen van een gedetailleerd verslag over de gevolgen van de crisis op de SVK-sector.

Ik wens de volgende vragen te stellen:

Heeft de SVK-sector wel degelijk een nieuwe inventaris van haar woningenbestand op datum van 30 september 2020 opgesteld en heeft ze dit wel degelijk doorgegeven aan uw administratie overeenkomstig de wet? Indien dit het geval is, kunt u ons het aantal thans door alle Brusselse SVK’s beheerde woningen geven? Kende het huurwoningenpark van de SVK’s tussen september 2019 en september 2020 een vergelijkbare groei als de voorgaande jaren of hebben de uitzonderlijke maatregelen ingevolge de coronacrisis de groei van de sector toch vertraagd?

Kunt u ons een tabel verschaffen met het aantal woningen dat momenteel verhuurd wordt door elk van de 24 erkende SVK’s en een tabel met de verdeling van de SVK-woningen over de negentien Brusselse gemeenten? Kenden alle 24 SVK’s een groeiend huurwoningenbestand tussen september 2019 en september 2020 of hebben enkele SVK’s een daling van het aantal woningen die ze in beheer krijgen opgetekend? Hebben ondertussen alle SVK’s al hun activiteiten kunnen hernemen? Zijn ze opnieuw kunnen starten met het verwerven van nieuwe woningen op de privéhuurmarkt?

Hebben bepaalde SVK’s aan Huisvesting Brussel gemeld dat ze thans financiële problemen ondervinden omwille van de huurleegstand tijdens de lockdown? Indien dit het geval is, heeft de gewestregering de mogelijkheid om financiële compensaties toe te kennen aan deze SVK’s onderzocht?

Ook al is de coronacrisis (jammer genoeg) nog steeds niet afgewend hebben uw administratie en de FEDSVK de opstelling van het verslag over de gevolgen van de crisis op de SVK-sector reeds opgestart? Indien wel, kunt u ons de voorlopige conclusies van dit rapport reeds voorleggen? Volgens de door Huisvesting Brussel en FEDSVK uitgevoerde analyse, hebben de aan de SVK’s opgelegde beperkingen tijdens de lockdown (opschorting van de huisbezoeken, verbod op het in beheer nemen van nieuwe panden, …) een impact gehad op hun financiële gezondheid en op de groei van hun huurwoningenbestand? Wanneer zou de eindversie van het verslag aan de gewestregering worden doorgezonden?

Heeft de Brusselse Regering overwogen specifieke maatregelen te nemen of heeft ze al maatregelen genomen om de SVK’s te helpen om bijkomende woningen via sociale verhuring op de privéhuurmarkt te brengen en aldus de groei van hun huurwoningenbestand opnieuw te stimuleren? Zou het grote herstelplan dat de regering de komende maanden zou moeten uitwerken maatregelen inhouden met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de SVK-sector?
 
 
Antwoord    In dit stadium is het op 30 september 2020 vastgestelde SVK-vastgoedbestand nog niet precies gekend. Volgens het besluit van 17 december 2015 hebben de SVK’s immers tot 31 oktober de tijd om hun subsidieaanvraag in te dienen. Deze lijst zal vervolgens door de administratie worden gecontroleerd voordat deze wordt gevalideerd (correctie van fouten, dubbele codering, enz.).

Volgens de gerealiseerde prognoses en het overleg dat is gevoerd, zouden de 24 huidig erkende SVK’s ongeveer 7.000 woningen in beheer hebben op 30 september 2020. Dit zou betekenen dat er sprake is van een netto toename van ongeveer +760 wooneenheden ten opzichte van 30/09/2019. Tot op heden lijkt de lockdown dus geen onmiddellijk effect te hebben op de totale groei van de SVK’s.

Sinds de lockdown hebben de SVK’s hun normale activiteiten geleidelijk aan weer hernomen. De verschillende verenigingen hebben het in beheer nemen van nieuwe woningen weer op gang gebracht.

Aan het begin van de lockdown werd er overlegd om alle behoeften van de VZW's op gezondheidsvlak in kaart te brengen. Dit heeft het mogelijk gemaakt om de behoeften van de SVK’s (en van de VIH’s) op het gebied van sanitaire uitrustingen en materialen (gel, handschoenen, maskers, enz.) te beoordelen. Deze behoeften werden vervolgens doorgegeven aan het crisiscentrum dat de distributie coördineerde.

De impact van de gezondheidscrisis op de financiën van de SVK’s wordt nauwlettend opgevolgd door het begeleidingscomité, waarin Fedsvk, Brussel Huisvesting en het kabinet zetelen.

Sommige SVK’s hebben wel degelijk uitgaven verbonden aan de Covid-19-crisis. De antwoorden van de SVK's waren echter nogal wisselend waardoor het niet mogelijk was een meetbare en objectiveerbare impact van de gezondheidscrisis op de financiën van de SVK's vast te stellen.

In dit stadium zijn er geen plannen om een bijkomende subsidie te verstrekken. De piste die momenteel wordt onderzocht, bestaat erin te zorgen voor een opheffing van de plafonds die momenteel zijn vastgesteld voor het ten laste nemen van huurleegstand, schade of oninbare schuldvorderingen. Desalniettemin zal de situatie verder nauwlettend worden opgevolgd en zo nodig worden herzien.

Er is echter een uitzondering. Het gaat om het Sociaal Verhuurkantoor voor Studenten (SVKS). De sluiting van de HORECA-zaken heeft immers geleid tot een verlies aan inkomsten voor een zeer groot deel van deze huurders. Bijgevolg werd er een verzoek tot aanvullende subsidie ingediend om het tekort op te vullen dat ontstaan is nadat veel studenten voor de periode van 1 april tot en met 31 mei 2020 de huur niet hebben betaald. Zo werd een bijkomende subsidie van 86.000,00 euro toegekend aan het SVKS.

U moet weten dat er permanent overleg plaatsvindt tussen FedSVK, Brussel Huisvesting en mijn kabinet en dat de kwesties met betrekking tot de gevolgen van de gezondheidscrisis in de SVK-sector regelmatig worden aangesneden. De huidige toename van het aantal infecties en de recente maatregelen die zijn genomen om de verspreiding van het virus te vertragen, zorgen er echter voor dat het voorbarig is om een verslag over de gevolgen van de Covid-19-crisis voor de SVK’s te voltooien.

Volgens alle informatie waarover wij beschikken, is de groei van de SVK’s niet in gevaar. Integendeel zelfs.

Deze sector is de afgelopen jaren bijzonder sterk gegroeid. Een dergelijke groei zal op lange termijn niet behouden kunnen worden op budgettair vlak.

Daarom werd besloten om in overleg met de SVK's een groeiprogramma op te zetten.

Dit programma moet het mogelijk maken om tussen 1 januari 2020 en het einde van de legislatuur het beheer van 2.500 extra wooneenheden over te nemen, waarbij ervoor gezorgd moet worden dat een financieringskader op lange termijn in acht wordt genomen.