Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de financiële gevolgen van de mislukking van Neo 2 op de openbare Brusselse uitgaven

Indiener(s)
David Weytsman
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 430)

 
Datum ontvangst: 20/11/2020 Datum publicatie: 25/01/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 22/01/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
08/12/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Ik zal niet terugkomen op de fouten, de dwalingen en de diverse problemen van de Stad Brussel die hebben geleid tot het einde van het Neo 2-project.

Met deze vraag zou ik u willen vragen in alle transparantie een stand van zaken van de reeds toegestane uitgaven te geven en ons te informeren over de precieze financiële gevolgen op de openbare uitgaven in Brussel.

Het betreft kolossale bedragen aan overheidsgeld. Waarschijnlijk betreft het tussen 4 en 20 miljoen euro in totaal met inbegrip van de gemeentelijke en gewestelijke uitgaven.

- Hoeveel had dit project vóór de afschaffing ervan gekost aan de Stad Brussel en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest?

o Op het vlak van studies en consultancy? Met name de consultancy van Deloitte die geleid heeft tot de oprichting van dit project? Ook alle zeer lange studies die meer dan 4 jaar geduurd hebben? Waarom zovele jaren voor consultancy?
o Op het vlak van advocatenkosten sinds het begin van het project met name voor het opstellen van de overeenkomsten?
o Op het vlak van de honoraria van de architect?
o Wat is het bedrag van deze verschillende openbare uitgaven?

- Op hoeveel miljoen worden de vergoedingen geschat die de Stad Brussel en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zullen moeten uitbetalen? Welke parameters worden in aanmerking genomen? Wie onderhandelt over dit akkoord? Zit de Brusselse regering rond de tafel? Kunt u de grootste transparantie aan de dag leggen hieromtrent? Men meldt mij dat de bedragen thans gekend zijn. Zo niet, wanneer zullen de onderhandelingen over de vergoedingen afgelopen zijn?

- Indien men de reeds door de Stad Brussel vastgelegde bedragen optelt en de verschuldigde vergoedingen, hoeveel heeft de mislukking van Neo 2 in totaal gekost?
 
 
Antwoord    Alvorens uw vraag te beantwoorden, wil ik erop wijzen dat wij er als gevolg van de gezondheidscrisis inderdaad toe genoopt zijn af te zien van de overheidsopdracht voor NEO2, maar dat wij niet afgestapt zijn van het idee om het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in het algemeen en de Heizelvlakte in het bijzonder uit te rusten met de geschikte infrastructuur voor het organiseren van grote internationale congressen en aanvullend daarop te zorgen voor de nodige hotelcapaciteit.

De MICE-sector is namelijk een van de meest strategische economische sectoren voor het Brussels gewest en we zijn dus geenszins van plan om de ambities van het PIO te laten varen. Integendeel, we streven ernaar om onze toekomstige infrastructuur te laten voldoen aan de nieuwe eisen van de markt die het gevolg zijn van de huidige gezondheidscrisis.

Het hotel noch het congrescentrum konden echter worden aangepast aan de toekomstige behoeften van deze sector, die door de gezondheidscrisis zwaar en structureel getroffen is. In het licht van de regels met betrekking tot overheidsopdrachten was het voor de overheden niet mogelijk om het project grondig te wijzigen. Het zou daarenboven onverstandig zijn om zo’n ambitieus en kwaliteitsvol project te bouwen, als het dan in de huidige context onvoldoende gebruikt zou worden. Een dergelijk project zou niet alleen contraproductief zijn voor de overheden, maar ook voor de private projectontwikkelaars die zich ertoe verbonden hadden om op de site een hotel met 250 kamers uit te baten.

Eerst en vooral moet dus formeel worden afgezien van de overheidsopdracht voor NEO2. De formaliteiten daarvoor kunnen pas worden vervuld, nadat het minnelijke protocolakkoord over wat de overheden en het consortium CFE/Cofinimmo mondeling zijn overeengekomen, is geformaliseerd.

De eigenlijke stopzetting van de overheidsopdracht voor NEO2 vereist een beslissing van het College van de stad Brussel, een beslissing van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en tot slot een beslissing van de raad van bestuur van de cvba NEO, in die volgorde.

Dit is hoe het Brussels Hoofdstedelijk Gewest denkt dat het nu verder moet:
­ Het gewest en de stad hebben de cvba NEO met een gelijke inbreng opgericht om op de Heizelvlakte een nieuwe dynamiek op gang te brengen en de internationale positie van Brussel in de MICE-sector te versterken. Er is in dat verband dus een bepalende rol voor haar weggelegd. Te meer daar zij de nodige middelen heeft gekregen om die ambitie waar te maken;
­ De stopzetting van de overheidsopdracht voor NEO2 is de gelegenheid om opnieuw overleg op te starten tussen NEO en de belangrijkste spelers van de overheids- en privésector, te beginnen uiteraard met Brussels Expo en visit.brussels;
­ De Heizel blijft de meest geschikte locatie voor het nieuwe internationale MICE-centrum in Brussel.

Tot slot zal het perceel B1 waarop de bouw van het project van CFE/Cofinimmo gepland was, worden opgenomen in het project NEO3, waarvoor een programma dat voorziet in multifunctionele voorzieningen zal worden uitgetekend om de beoogde nieuwe dynamiek op gang te brengen.

Dan ga ik vervolgens dieper in op uw eigenlijke vragen.

Het project NEO2 werd in 2014 uitgewerkt en goedgekeurd. Er werden beschrijvende fiches opgemaakt die op basis van 57 criteria een overzicht van de minimale prestaties en de ambities van de opdracht boden. De opdracht werd uiteindelijk toegewezen in juli 2018. U herinnert zich ongetwijfeld dat de stad Brussel het project NEO2 als dusdanig nooit op haar begroting ten laste heeft genomen. Ook het gewest heeft dat niet gedaan.

Het was namelijk de vennootschap NEO cvba en daarvoor de vennootschap EXCS nv die het project NEO2 op zich nam.

Vervolgens wil ik erop wijzen dat de overheidsopdracht voor NEO2 twee keer werd uitgeschreven; de eerste keer in juli 2012 leverde dat niet genoeg kandidaten met groot internationaal aanzien op.

De overheidsopdracht voor NEO2 werd dan in augustus 2013 voor een tweede keer uitgeschreven. Dat leidde tot de selectie van drie consortiums, die respectievelijk werden bijgestaan door vooraanstaande internationale architecten, met name de kantoren OMA (Rem Koolhaas), AJN (Jean Nouvel) en Henning Larsen. Op 19 juli 2018 werd beslist om de opdracht NEO2 toe te wijzen aan het consortium CFE/Cofinimmo.

Dankzij de gemaakte studie- en consultancykosten konden het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de stad Brussel en de cvba NEO als aanbestedende overheden gedurende de hele concurrentiedialoog ten volle hun rol spelen. Daaraan namen drie concurrerende consortiums deel. Nadat de kandidaten geselecteerd waren, werden de eerste, de tweede en de derde voorstellen en tot slot de definitieve offerte van elke deelnemer die nog in de running was, onderzocht. Tijdens diezelfde dialoogfase vonden ook zeer veel vergaderingen plaats.

De deelnemers gaven zelf aan dat de concurrentiedialoog toeliet om datgene wat de overheden voor ogen hadden en de oplossing die iedere deelnemer voorstelde, zo dicht mogelijk bij elkaar te laten aanleunen.

Zolang de concurrentiedialoog liep, bestond de rol van Deloitte er enkel in om de verschillende voorstellen en definitieve offertes financieel met elkaar te vergelijken. Daarnaast ging Deloitte via haar dochteronderneming In Extenso na of de toekomstige private uitbater de maintenancekosten voor het congrescentrum op een redelijke wijze ten laste kon nemen. De studie van het kantoor In Extenso moest de overheden in staat stellen met vertrouwen toe te werken naar de road show om NEO2 voor te stellen aan verschillende mogelijk geïnteresseerde privéspelers.

Deloitte heeft op geen enkele manier gewogen op de vormgeving van het project, die rechtstreeks gebaseerd is op de ambitie die in het PIO en door de politieke meerderheden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de stad Brussel was vastgelegd.

De cvba NEO heeft tussen 8 mei 2014 en 30 september 2020 voor in totaal 5,50 miljoen euro uitgegeven aan het project NEO2 (studies, consultancy, erelonen technische prestaties, advocaten, enz.).

Daarbij moeten ook de uitgaven voor het project NEO2 worden geteld, die aangegaan zijn door de vennootschap EXCS nv, die zoals gezegd de spil was vóór de oprichting van de vennootschap NEO cvba. Die uitgaven kunnen geschat worden op ongeveer 2,47 miljoen euro incl. BTW.

In tegenstelling tot wat u blijkbaar denkt, zijn de verrichte uitgaven geen weggegooid geld. Meer bepaald omdat zij het mogelijk hebben gemaakt om aan te tonen dat een nieuw internationaal congrescentrum in Brussel zinvol is en dat het noodzakelijk is om de bestaande MICE-infrastructuur op de Heizelvlakte om te vormen.

Er zou daarentegen wel sprake geweest zijn van verkwisting als we niet de politieke moed hadden gehad om af te zien van de uitvoering van een project dat niet meer voldeed aan de nieuwe verwachtingen van de markt als gevolg van de pandemie.

Tijdens de onderhandelingen met het consortium CFE/Cofinimmo stonden de volgende principes voorop: de wil om een lang proces met onzekere afloop te vermijden, de naleving van de wetgeving op de overheidsopdrachten en dan in het bijzonder de gelijkwaardige behandeling van de kandidaten en komen tot een redelijk akkoord dat aanvaardbaar is voor de bevoegde controlerende openbare instanties.

De partijen hebben een mondeling akkoord bereikt. Dat akkoord wordt momenteel formeel omgezet in een minnelijke overeenkomst.

Zodra die minnelijke overeenkomst voltooid is, moet zij aan overheidszijde formeel worden goedgekeurd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de stad Brussel en de vennootschap NEO cvba.

De bepalingen van het mondelinge akkoord zijn nog vertrouwelijk en dus mogen wij u daarover voorlopig geen verdere informatie geven.

Aangezien het vertrouwelijke mondelinge akkoord met het consortium CFE/Cofinimmo nog niet volledig geformaliseerd is, kunnen wij uw vraag momenteel niet beantwoorden.