Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de valorisatie van ROTOR ter bevordering van hergebruik in gebouwen.

Indiener(s)
Geoffroy Coomans de Brachène
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 611)

 
Datum ontvangst: 09/11/2020 Datum publicatie: 01/02/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 29/01/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
15/12/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De vzw Rotor1 is een Brussels collectief van onderzoekers, ontwerpers en ondernemers die onderzoek doen naar de stromen en het hergebruik van materiaal in de industrie en de bouw2.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is dit materiaal niet noodzakelijkerwijs te duur, en soms zelfs goedkoper dan het nieuwe equivalent ervan
3.

De in 2011 opgerichte website Opalis biedt de mogelijkheid om een repertorium van hergebruiksmateriaal te geven.

Graag een antwoord op volgende vragen:

Hoeveel projecten konden profiteren van hergebruikte materialen? Wat is daarvan het aandeel van overheidsprojecten? En weet u of alle regeringsniveaus erbij betrokken zijn?

Zijn er gewestelijke initiatieven om deze hergebruikkanalen te bevorderen? Zo ja, welke? Zo niet, waarom niet?

Zijn er binnen de gewestelijke administratie middelen uitgetrokken voor de ontwikkeling van hergebruikkanalen voor de bouw? En heeft u specifieke medewerkers voor deze taken?

Weet u naar welk materiaal de meeste vraag is? En welke moeten voorrang krijgen bij nieuwe projecten?

Hebben uw diensten in het kader van sloopprojecten instructies en/of richtsnoeren gekregen om het hergebruik van dit materiaal voor hergebruik aan te moedigen?

Heeft u besprekingen aangeknoopt met het federale niveau om te voorzien in een belastingvrijstelling - of althans een aanzienlijke belastingvermindering - voor deze kanalen van hergebruiksmateriaal?

Het RPA "Kazernes Elsene - Usquare" kon gebruik maken van een strategie voor de hele site. Zal er in de toekomst een percentage hergebruik worden gevraagd voor andere projecten?


1 https://opalis.eu/nl/handelaars/rotor-deconstruction
2 https://rotordc.com
3 https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/circuit-van-het-hergebruik.html?IDC=8498
 
 
Antwoord    1/

In het kader van het FCRBE-project van Interreg Noordwest-Europa (Facilitating the circulation of reclaimed building elements in Northwestern Europe), onder leiding van Rotor en in partnerschap met Leefmilieu Brussel, schat men het aandeel van hergebruikte bouwmaterialen op 1%.

Tot op heden is er geen monitoring van het hergebruik van bouwmaterialen in Brussel. Uit de talrijke contacten met de lokale overheden in het kader van het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie (GPCE) blijkt echter dat de overheid hiervoor steeds meer belangstelling heeft.

In het kader van de projectoproep (PO) Be Circular – circulaire werven van het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie, zijn 36 laureaten geselecteerd, die allemaal in min of meer verschillende mate hergebruik inzetten. 27% hiervan zijn overheidsinstellingen (gemeentelijke, gewestelijke en federale bestuursniveaus).

In het kader van deze PO komt ook een netwerk van openbare opdrachtgevers met het oog op de uitwisseling en het delen van circulaire praktijken in overheidsprojecten tot stand.


2/

Het hergebruik van bouwmaterialen maakt integraal deel uit van de acties van het Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan (HABP) en het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie (GPCE).

Een groot aantal actoren zoals Rotor, het BRC Bouw, de CBBH, het WTCB, HomeGrade, enz. dragen in het kader van deze plannen en programma’s bij tot de bewustmaking van de verschillende doelgroepen: opleidingen, gidsen, tests, platformen voor hergebruik en andere netwerken, workshops, ...

Daarnaast werkt Leefmilieu Brussel aan het thema hergebruik door:
1. Het thema hergebruik van materialen sinds verschillende jaren op te nemen in haar opleidingen en seminaries over duurzame gebouwen.
2. middel van een opdracht voor bijstand aan de bouwheer dat medio 2020 als proefproject is gestart om de overheid te ondersteunen om de kringloopeconomie in projecten op te nemen.
3. deel te nemen en steun te verlenen aan het Interreg NWE FCRBE-project, waarin verschillende Brusselse actoren partners zijn en dat beoogt het aantal hergebruik-elementen dat in omloop is te vergroten. Dit project ontwikkelt expertise en tools die door alle partners zullen worden verspreid, in het bijzonder via de Gids Duurzame Gebouwen van LB, waarin een volledig thema aan hergebruik gewijd wordt.


3/

De projectoproep Be Circular biedt een financiële steun van € 30.000 per onderneming aan de laureaten voor de uitvoering van hun kringloopeconomieproject. Wat het hergebruik van bouwmaterialen betreft, heeft de projectoproep sinds 2016 ondersteuning geboden aan:
- 7 laureaten van de nieuwe economische modellen & 3R;
- 36 werven voor het gedeelte "bouw" van de projectoproep.

Tegelijkertijd is het thema van het hergebruik van bouwmaterialen een prioriteit in het kader van het GPCE Bouw en van de routekaart van de actoren uit de bouwsector naar een circulaire economie die in 2019 werd gepubliceerd en door Leefmilieu Brussel werd gecoördineerd.

Verschillende personeelsleden staan onder meer in voor het projectmanagement inzake hergebruik van bouwmaterialen in het kader van het GPCE, de PO Be Circular en het FCRBE-project.


4/

Het Interreg FCRBE-project heeft een gids ontwikkeld om de integratie van herbruikbare bouwmaterialen in grootschalige projecten en overheidsopdrachten te vergemakkelijken.

In de gids staat :
"De specificiteiten van de regio, de bouwgewoontes en -tradities bepalen welke producten het vaakst hergebruikt worden.
Zo worden in Noordwest-Europa bouwmaterialen en -producten zoals volle bakstenen, vloertegels, dakpannen en leien, natuursteenbestrating, stoepranden, tegels, balken en hout, vloerplaten, staalconstructies, houten bekleding en panelen, vensters met hoge energieprestaties, deuren, parketvloeren, sanitaire installaties, isolatiepanelen, radiatoren en verlichtingselementen vaak hergebruikt. Deze zijn allemaal regelmatig beschikbaar bij professionele hergebruikhandelaars.
Er bestaan evenwel ook veel bouwmaterialen die ondanks hun groot potentieel slechts zelden hergebruikt worden. Dit geldt onder meer voor prefab betonnen gevelelementen, betonnen vloerplaten, modulaire scheidingswanden van kantoorgebouwen, valse plafonds en technische uitrustingen".


5/

De milieueffecten van sloopprojecten worden bij de aanvraag van milieuvergunningen beoordeeld op basis van de effectenrapporten en -studies van de desbetreffende projecten. Er bestaat echter geen wettelijke verplichting om het hergebruik van materialen op te leggen of om de sloop van gebouwen te weigeren.

Een studie over de status van materialen is in 2019 gestart en zal in 2021 worden afgerond. Deze studie heeft tot doel de regelgeving, de bevoegdheden, de verantwoordelijkheden en de mechanismen voor het beheer door Leefmilieu Brussel van de verschillende statussen van materialen te beoordelen: hergebruik, bijproducten en einde-afvalfase.

Wat het afval van de werf betreft, worden de algemene beginselen van hiërarchisch beheer van de afvalproductie van de werf aanbevolen: 1. Preventie 2. Hergebruik 3. Recycling 4. Terugwinning 5. Verwijdering.

Tegelijkertijd geeft de routekaart van de actoren uit de bouwsector naar een circulaire economie dat in 2019 in het kader van het GPCE werd gepubliceerd de belangrijkste mijlpalen aan voor de ontwikkeling van de circulaire economie in de bouwsector tegen 2040.


6/

Leefmilieu Brussel nam deel aan het begeleidingscomité van de studie van de FRDO die in 2020 werd uitgevoerd met betrekking tot de circulaire bouw en renovatie. Deze studie heeft tot doel aanbevelingen te formuleren voor de federale overheid. Zij heeft 64 instrumenten geanalyseerd, 32 belemmeringen voor de circulaire economie geïdentificeerd en 41 acties voorgesteld. Fiscaliteit komt in verschillende van de voorgestelde acties aan bod en is een belangrijke hefboom om het hergebruik van bouwmaterialen te bevorderen.

Het verslag en de bijlagen zijn beschikbaar via
https://www.frdo-cfdd.be/nl/externe/2311-constructie-en-renovatie-van-gebouwen-hoe-de-circulaire-economie-aanmoedigen.


7/

Het RPA kazernes is een voorbeeldproject “duurzame wijken” in Brussel. Een projectfiche is hierover beschikbaar via het platform Be Sustainable:
https://besustainable.brussels/wp-content/uploads/2019/10/20190816_fiches-de-projet-USQUARE_NL_HVR-1.pdf

Betreffende het thema “materialen en hulpbronnen” van het naslagwerk Be Sustainable: “MAT 04 - Worden de hulpbronnen tijdens de werf duurzaam beheerd?” Volgens de aanbevelingen van het RPA: “Usquare.brussels heeft een uniek potentieel om nieuwe benaderingen te testen voor het ontwerp en het gebruik van circulaire oplossingen voor bestaande gebouwen. Als modelproject van de circulaire economie zal de ontwikkeling van de site de evaluatie en de minimalisering van de productie van afval en het gebruik van middelen en van grondstoffen mogelijk maken. De toekomstige projecten zullen kunnen testen in welke mate men materialen kan hergebruiken of recyclen zonder een significant verlies van waarde. De verdere ontwikkeling van het project zal meer inzicht geven in deze problematiek.”