Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het energieverbruik van de gewestelijke instellingen en overheidsdiensten die onder uw bevoegdheden of ministerieel toezicht vallen

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 739)

 
Datum ontvangst: 11/02/2021 Datum publicatie: 07/05/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 07/05/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/04/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Voor ELK van de gewestelijke instellingen/overheidsdiensten die onder uw bevoegdheid of ministerieel toezicht vallen, zou ik u de volgende vragen willen stellen:

Voor het jaar 2020,

1. Welke maatregelen zijn er genomen om het verbruik te verminderen van:
a) elektriciteit?
b) gas?
c) stookolie?
d) water?

2. Wat was het verbruik van:
a) elektriciteit?
b) gas?
c) stookolie?
d) water?

3. Wat zijn de kosten van:
a) elektriciteit?
b) gas?
c) stookolie?
d) water?

4. Heeft de instelling/de overheidsdienst oplossingen ontwikkeld voor schonere energie (zonne-energie, windenergie, biomassa ...)?
a) zo ja, hoeveel middelen zijn er uitgetrokken voor de ontwikkeling en het onderhoud ervan?
b) zo niet, waarom niet?

5. Heeft de instelling/overheidsdienst programma's ontwikkeld om plaatsen en gebouwen te isoleren?
a) zo ja, welke? Wat zijn de kosten daarvan?
b) zo niet, waarom niet?
 
 
Antwoord   

1)

Leefmilieu Brussel

Leefmilieu Brussel beheert een vastgoedpark van bijna 200 gebouwen. Die houden rechtstreeks of onrechtstreeks verband met de uitoefening van de bevoegdheden van de instelling, in het bijzonder met het beheer van de groene ruimten en het bos. Het gaat vooral om bedrijfs- en technische gebouwen en dienstwoningen. Leefmilieu Brussel beheert ook de technische uitrustingen in de groene ruimten (verlichting en fonteinen).

De openbare gebouwen en uitrustingen die door Leefmilieu Brussel worden beheerd, worden voorzien van 100 % groene stroom.

Sinds 2013 realiseert Leefmilieu Brussel de Bilan Carbone® (scopes 1, 2 en 3) van al zijn activiteiten, met inbegrip van de activiteiten op de externe sites (gebouwen, investeringen, renovaties, aanleg van nieuwe parken, voertuigen, afval, enz.). Deze oefening omvat gegevens die zo gevarieerd zijn als de verplaatsingen, de aankopen, het energieverbruik, enz.

Dit instrument stelt Leefmilieu Brussel in staat een algemeen zicht te hebben op alle luchtemissies, hetzij in de vorm van koolstofgas, hetzij in de vorm van andere broeikasgassen.

 

 

Administratieve zetel

Sinds Leefmilieu Brussel zijn intrek heeft genomen in het gebouw bij Thurn & Taxis, eind 2014, is een milieumanagementsysteem ingevoerd in overeenstemming met de EMAS-verordening.

De gegevens over de jaren 2020 en 2021 zullen in de verklaring van 2022 worden opgenomen.

Wat elektriciteit betreft, is het gebouw voorzien van recente uitrusting van hoge energieklasse. Op dit niveau heeft Leefmilieu Brussel niet veel manoeuvreerruimte.

Wat gas betreft, moet een optimalisering van de ketelafstelling het mogelijk maken de productie van warmte via geothermie te bevorderen, hetgeen een daling van het gasverbruik moet opleveren.

Wat stookolie betreft, is de enige uitrusting die op stookolie werkt, de generator, die nuttig is bij stroomonderbrekingen. Het verbruik dat die vertegenwoordigt, is uitzonderlijk. Hiervoor worden geen specifieke maatregelen genomen.

Wat water betreft, was in het gebouw een waterzuiverings- en recyclagesysteem voor grijs water en regenwater aanwezig, maar dat systeem was om technische redenen meer dan een jaar buiten werking. Het is ondertussen opnieuw in werking gesteld.

 

Externe gebouwen

Leefmilieu Brussel heeft zich vrijwillig ingeschreven voor het PLAGE-project.

In het kader van dat project heeft Leefmilieu Brussel 14 sites aangewezen waarop het PLAGE zal worden toegepast. De volgende stap is de programmeringsfase.

Voor vijf gebouwen is al een energieprestatiecertificaat opgesteld.

De technische site van Woluwe en de site van de Massarttuin in Oudergem zijn samen verantwoordelijk voor 40% van het verbruik van de meest energie-intensieve sites.

Deze twee sites zijn uitgerust met slimme meters via het NRClick-project, in samenwerking met SIBELGA. Dankzij die software heeft Leefmilieu Brussel de afstelling kunnen aanpassen en het verbruik kunnen verminderen.

Voor de Massarttuin heeft Leefmilieu Brussel het ketelhuis volledig gerenoveerd met als doel het energieverbruik te optimaliseren.

Leefmilieu Brussel schat dat het gasverbruik na de werken met 20% is afgenomen.

Het energiebeheer van de andere meest energie-intensieve sites is opgenomen in het meerjarenactieplan.

Aan het begin van elke maand registreren de ecoverantwoordelijken van elk van de sites de meterstanden via het NRClick-platform. Deze meetgegevens worden voortdurend geanalyseerd en gemonitord met behulp van het NRClick-platform.

Wat het waterverbruik betreft, zijn de technische site van Woluwe en de Massarttuin uitgerust met slimme meters.

Er wordt gewerkt aan een inventaris van de installaties (regenwaterreservoirs) die op de door Leefmilieu Brussel beheerde sites beschikbaar zijn, om na te gaan in welke situaties een volume regenwater kan worden opgeslagen en/of moet worden afgevoerd en op het perceel moet worden vastgehouden.

Wat het stookolieverbruik betreft, zijn er na de ombouw van een verwarmde kas naar een koude kas nog vijf verwarmingsinstallaties op stookolie over. Die zullen bij grote renovatiewerken worden vervangen door een alternatief verwarmingssysteem.

 

Vivaqua

Zie het antwoord op vraag 4.

 

BMWB

Niet van toepassing.

 

Haven van Brussel

a)      Elektriciteit

Sinds 2009 werden in gebouwen gebruikt door diensten van de Haven systematisch alle tl-lampen, gewone lampen, spots en dergelijke meer vervangen door energievriendelijkere lamptypes zoals spaarlampen, maar nu vooral led-lampen. In 2020 werden bij klanten in de TIR-zone verouderde tl-lampen vervangen door led-lampen.

 

Daarnaast zijn er sensibiliseringscampagnes ten aanzien van het personeel, om door simpele acties - uitschakelen van een computerscherm bij het verlaten van de post, uitschakelen van verlichting overdag - het verbruik te doen dalen.

 

 

 

b) Gas

Een uitgebreide herprogrammatie van de verwarmingssturingen werd uitgevoerd in de periode 2013 - 2015. Daarnaast heeft de Haven altijd onderhoudscontracten aangegaan om een goed werkend verwarmingspark te kunnen garanderen. Dat is immers de beste garantie voor milieuverantwoordelijke installaties met een lange levensduur.

 

Sinds 1 januari 2020 maakt de Haven van Brussel gebruik van het onderhoudslastenboek dat gerealiseerd werd in het kader van de NRClick-aankoopcentrale van Sibelga, teneinde ook de sturingen beter te kunnen opvolgen.

In 2020 heeft de Haven van Brussel het raamwerk van het hoofdgebouw van zijn maatschappelijke zetel vervangen door de nieuwste generatie isolerende ramen.

Ten slotte is een volledig energie-renovatieprogramma van de Kapiteinsdienst aan de gang. Op basis van de conclusies van een vooraf uitgevoerde energie-audit wordt momenteel een project voorbereid voor de vernieuwing van het raamwerk en de isolatie van de volledige buitenmantel.

 

c) Stookolie

Niet van toepassing.

 

d) Water

Sinds enkele jaren beschikt de Haven overal over waterbesparende spoelbakken.

 

Agentschap Net Brussel

Voor het ANB in 2020:

a)      Herbelichtingsoperaties, vervanging van HQI-spots door ledlampen.

Plaatsing van tussenmeters in het kader van het NRClick-programma.

 

b)      Er is een energie-audit uitgevoerd en een actieprogramma opgesteld om het verwarmingsverbruik te doen dalen.

 

c)       Het Agentschap heeft zijn verwarmingsinstallaties op stookolie al meer dan tien jaar geleden vervangen. Het heeft dus geen stookolie-installaties meer.

 

d)      De renovatie/installatie van douches voor het personeel met vervanging van de douchekoppen door spaarkoppen.

 

 

Brugel

In 2020 werd binnen Brugel veel aan telewerken gedaan. Dat telewerken zal waarschijnlijk een (klein) effect hebben op het water- en elektriciteitsverbruik voor 2020. Brugel vermeldt ook dat er enkele pragmatische maatregelen zijn genomen: tijdelijke uitschakeling van de koelkast, enz.

2)

Leefmilieu Brussel

·        Elektriciteit 2020

Sector

Jaarlijks verbruik

Administratieve zetel

788.489 kWh

Externe sites

936.450 kWh

·         Gas 2020

Jaar

Jaarlijks verbruik

Administratieve zetel

186.802 kWh NCV

Externe sites

1.176.685 kWh NCV

·         Stookolie 2020

Jaar

Jaarlijks verbruik

Administratieve zetel

400 liter

(noodgroep)

Externe sites

12.000 liter

·         Water 2020

Jaar

Jaarlijks verbruik

Administratieve zetel

1.065 m³

Externe sites

34.831 m³

 

Vivaqua

a)      73,3 GWh

b)      3,2 GWh

c)       108.000 liter

d)      14.500 m³

 

BMWB

a)      16.827.047 kWh (2020 nog niet afgesloten)

b)      n.v.t.

c)       19.271 l (2020 nog niet afgesloten)

d)      18.455 m³ (2020 nog niet afgesloten)

 

 

 

Haven van Brussel

a)

1.       verbruik LS (laagspanning): 152.060 kWh

2.       verbruik HS (hoogspanning): 328.110 kWh

3.       totaal = 480.170 kWh

b) 43.590,62 m³

c) n.v.t.

d) 869 m³

 

 

 

Agentschap Net Brussel

a) 2.237 MWh

b) 4.171 MWh

c) n.v.t.

d) niet beschikbaar (wordt geactualiseerd)

 

Brugel

Voor de private delen:

Opgemerkt moet worden dat de verschillende meteropnemingen eenmaal per jaar worden verricht en niet overeenkomen met een kalenderjaar.

 

Voor elektriciteit beschikt Brugel over zijn eigen meter. Tussen 15 april 2019 en 12 mei 2020 bedroeg het verbruik 33.409 kWh (33.759 kWh voor de vorige periode). Over het geheel genomen is het verbruik dus stabiel.

 

Voor de gemeenschappelijke delen:

Brugel beschikt niet over precieze informatie over zijn eigen water- of energieverbruik. Brugel huurt kantoorruimte in een gebouw (meerdere verdiepingen onderverdeeld in meerdere plateaus) dat geen submeter voor water, geen warmtemeter of alternatief systeem voor de verwarming heeft. De lasten voor water en stookolie/gas worden gefactureerd op basis van quotiteiten in vierkante meter (kWh per vierkante meter voor stookolie of kubieke meter per vierkante meter voor water).

Voor water kan een ruwe schatting van het verbruik van Brugel worden gemaakt door het totaal van de door Brugel betaalde facturen te delen door de gemiddelde prijs van een kubieke meter water. Voor stookolie is de raming delicater (prijs van de door de mede-eigendom aangekochte stookolie, rendement van de ketel, enz.).

 

 

Totaal 2020

 

Water

45,72

Energie - Elektriciteit

48.958,88

kWh

Energie - Stookolie

79.079,16

l

3)

 

Leefmilieu Brussel

Sector

Administratieve zetel

Externe sites

a.   Elektriciteit

€ 118.819

€ 59.780

b.    Gas

€ 8.458

€ 49.219

c.     Stookolie

€ 133

€ 4.003

d.    Water

€ 4.166

€ 139.326

 

Vivaqua

a) € 8,4 M

b) € 113.366

c) € 128.031

d) € 37.214

 

BMWB

a) KEUR 1.622 (2020 nog niet afgesloten)

b) n.v.t.

c) KEUR 6 (2020 nog niet afgesloten)

d) KEUR 44 (2020 nog niet afgesloten)

 

Haven van Brussel

a)

1.       Verbruik LS (laagspanning): € 47.160

2.       Verbruik HS (hoogspanning): € 47.259

3.       Totaal = € 94.419

b) € 22.500

c) n.v.t.

d) € 3.892,36

 

 

Agentschap Net Brussel

a) Elektriciteit € 374.898,44

b) Gas € 141.085,44

c) n.v.t.

d) Water € 156.371,02

 

Brugel

 

Totaal incl. btw

Water

359,10

Energie - Elektriciteit

6999,03

Energie - Elektriciteit - Belastingen

120,31

Totaal Elektriciteit

7119,34

Energie - Stookolie

3152,08

 

Voor het private deel bedraagt de jaarlijkse elektriciteitsrekening (Octa+) ongeveer € 1.750/jaar incl. btw.

 

Wat het verbruik betreft dat verbonden is met de gemeenschappelijke lasten en geïndividualiseerd wordt naar rato van de quotiteiten, zijn dit de door Cofinimmo gefactureerde bedragen:

 

 

Totaal incl. btw in €

Water

359,10

Energie - Elektriciteit

6402,21

Energie - Elektriciteit - Belastingen

110,70

Totaal Elektriciteit

6512,91

Energie - Gas

596,82

Energie - Gas - Belastingen

9,61

Totaal Gas

606,43

Energie - Stookolie

3152,08

 

4)

Leefmilieu Brussel

Alle lopende nieuwbouwprojecten zijn passiefbouw of lage-energiebouw.

Het administratieve hoofdkwartier is uitgerust met fotovoltaïsche panelen. De exploitatie van deze installatie is in de huurprijs inbegrepen.

 

 

In het kader van het PLAGE-project wil Leefmilieu Brussel de energieprestaties van de oude gebouwen verbeteren, voor zover dat is toegestaan, aangezien de meeste van die gebouwen zich op erfgoedsites bevinden.

 

 

Vivaqua

Het strategisch plan VIVAnext 2019-2024 bevat een doelstelling van 10% energieonafhankelijkheid tegen 2024 (jaarlijkse zelfproductie/jaarlijks verbruik).

In dit kader is in 2018-2019 het verbruik en het zelfproductiepotentieel in kaart gebracht. Op basis daarvan is in september 2020 een overheidsopdracht gegund om een energiestrategie op lange termijn vast te stellen.

 

Die strategie omvat drie onderdelen: de optimalisering van het energieverbruik, een plan om 7 GWh/jaar aan groene energie te produceren en een studie naar de financiering van deze investeringen. In de strategie, die in 2021 wordt vastgesteld, zullen projecten voor zelfopwekking worden opgenomen naar gelang van hun relevantie.

 

In 2020 heeft VIVAQUA 68 kWp aan fotovoltaïsche panelen geïnstalleerd op het dak van haar nieuwe schalenfabriek, gelegen in de Birminghamstraat in Anderlecht.

 

Bovendien heeft VIVAQUA in 2020 geleidelijk haar oude fotokopieertoestellen (zwart-wit) en netwerkprinters (kleur) vervangen door

nieuwe fotokopieertoestellen die beide functies combineren.

 

 

 

BMWB

In 2020 heeft de BMWB een verwarmingssysteem op basis van een warmtepomp in gebruik genomen voor haar administratief gebouw in het waterzuiveringsstation van Brussel Zuid. Deze installatie is gekoppeld aan een fotovoltaïsche eenheid met een vermogen van 13 kWp. Het budget voor deze installatie bedroeg € 45.000 excl. btw. Ze laat toe ongeveer 17.750 kWh per jaar te besparen.

Haven van Brussel

De Haven maakt ook gebruik van hernieuwbare energie. Zo koopt zij sinds 2011 groene stroom aan, waarvoor zij in 2014 een clausule van herkomstgarantie heeft gesloten, en heeft zij op de daken van haar gebouwen fotovoltaïsche panelen geplaatst.

•    de daken van het TIR-centrum: 3.920 panelen met een totale oppervlakte van 13.800 m² geplaatst in 2012, goed voor een jaarlijkse productie van 970 MWh (die opnieuw in het elektriciteitsnet wordt geïnjecteerd);

•    het P-gebouw (vroeger Pavan): 5.820 m² panelen (1.214 stuks) met een jaarlijkse productie van 264,64 MWh (voor lokaal gebruik, overschot opnieuw in het net geïnjecteerd);

•    de maatschappelijke zetel van de Haven: 213 m² panelen (130 stuks) met een jaarlijkse productie van 27 MWh (voor lokaal gebruik, overschot opnieuw in het net geïnjecteerd);

•    de Kapiteinsdienst: 167 m² panelen (101 stuks) met een jaarlijkse productie van 19,8 MWh (voor lokaal gebruik, overschot opnieuw in het net geïnjecteerd).

•    Het dak van het Materialendorp is in 2018 uitgerust met 1366 panelen, goed voor een jaarlijkse productie van 356 MWh (lokaal gebruik).

•    Op de daken van de twee sluizen zijn 142 panelen geïnstalleerd en aan de uitrusting van de passagiersterminal wordt momenteel gewerkt.

 

Agentschap Net Brussel

Het GAN neemt deel aan het SolarClick-programma dat door Sibelga en Leefmilieu Brussel is opgezet.

 

Twee daken zijn uitgerust met zonnepanelen (het ene in 2018 en het andere in 2019):

-          Havenlaan 138: 148 kWp (uitgedrukt in kilowattpiek, nominaal vermogen van de zonne-installatie, d.w.z. bij een normaal aantal uren zonneschijn)

-          Heembeekkaai 9: 174 kWp

Bovendien wordt een van de gebouwen, gelegen aan de Vilvoordelaan 82 in Neder-Over-Heembeek, hoofdzakelijk verwarmd door het verwarmingsnet dat op initiatief van dochteronderneming Brussel-Energie (verbrandingsoven) is aangelegd.

Het onderhoud van deze installaties wordt niet financieel ten laste genomen door Net Brussel.

 

Brugel

Brugel huurt een kantoorplateau in een gebouw van tien verdiepingen dat wordt beheerd door een Belgische beursgenoteerde vastgoedmaatschappij en beschikt dus niet over de mogelijkheid om dergelijke oplossingen te ontwikkelen.

 

 

 

5)

 

Leefmilieu Brussel

De administratieve zetel is ontworpen en gebouwd met een efficiënte mantel, namelijk die van een passiefgebouw. De administratie is huurder en kent het bedrag van de werken niet, evenmin als het aandeel voor de isolatie van de mantel.

 

Een haalbaarheids- en technische analyse voor de mogelijke installatie van fotovoltaïsche panelen op de technische site van Woluwe kon in samenwerking met Sibelga worden uitgevoerd via het SolarClick-project. De resultaten tonen aan dat de site een geschat potentieel van 38 kWp heeft (na isolatiewerken op sommige daken). Aangezien de renovatie van de technische site in Woluwe is opgenomen in het vijfjarige investeringsplan, zal de plaatsing van de zonne-installaties in dit project worden geïntegreerd.

 

Vivaqua

Op basis van een inventarisatie van haar vastgoedpatrimonium, die momenteel wordt uitgevoerd, wil VIVAQUA acties ondernemen om het energieverbruik te verminderen (isolatie, herstelling, enz.).

 

BMWB

De BMWB heeft haar administratief gebouw aan het Station Zuid gesloopt en heropgebouwd om te voldoen aan de EPB van 2017. De kostprijs van de afbraak en heropbouw bedroeg € 2,7 M excl. btw.

Haven van Brussel

Op 29 maart 2021 heeft de Haven een Energie-efficiëntieprogramma aangenomen dat, op basis van de conclusies van de sinds 2014 jaarlijks uitgevoerde koolstofbalans maar ook op basis van de eerder door de Haven uitgevoerde energie-audits met betrekking tot de gebouwen die ze in gebruik heeft, alle maatregelen en acties opsomt die in de komende jaren (tot 2025) zullen worden uitgevoerd om de Haven van Brussel in staat te stellen haar inspanningen verder te intensiveren met het oog op een duurzame vermindering van haar CO2-uitstoot. Ter herinnering: dankzij alle werken en maatregelen die tot nu toe zijn uitgevoerd, heeft de Haven haar emissies met 27% kunnen verminderen ten opzichte van 2014. De verschillende opdrachten die in dit programma zijn opgenomen, zijn enerzijds een eenvoudige aanpassing van de terugkerende onderhouds- en renovatiewerken die door de Haven worden uitgevoerd en brengen dus op zichzelf geen specifieke extra kosten met zich mee, en anderzijds de uitvoering van nieuwe opdrachten waarvan de kosten in dit stadium niet relevant zijn, voor zover ze zullen worden geïntegreerd in het verloop van grotere projecten. Hun precieze budgettering zal gebeuren in het kader van de verschillende toekomstige projecten.

 

Agentschap Net Brussel

Neen.

 

Brugel

Zie het antwoord op vraag 4.