Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de e-boten en Europese financiering.

Indiener(s)
Carla Dejonghe
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 866)

 
Datum ontvangst: 26/01/2021 Datum publicatie: 08/06/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 07/06/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
23/04/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Tegen 2050 moet Europa het eerste klimaatneutrale continent zijn. De sleutel daartoe is de Europese “Green Deal”, waarvan het beleid vorig jaar door Ursula von der Leyen werd bekendgemaakt. Het volgende EU-programma dat dit jaar van start gaat in het kader van de Green Deal is Horizon Europe (#HorizonEU), waarvoor de Commissie een begroting van 100 miljard euro heeft voorgesteld in de periode tussen 2021-2027 (1). Dit programma bestaat uit 5 hoofdgebieden:
1. De aanpassing aan de klimaatverandering (incl. maatschappelijke hervormingen)
2. Gezonde oceanen, zeeën en kust- en binnenwateren
3. Klimaatneutrale en slimme steden
4. Gezondheidstoestand van de bodem en voedsel
5. Kanker

In het kader van gebieden 2 en 3 (hoewel mijn vraag zonder twijfel impact zal hebben op alle andere punten) kader ik graag het idee aan van de e-boten, een project waar de EU overigens al in heeft geïnvesteerd en dat succesvol is gebleken. Onze huidige Brusselse waterbus die in 2013 gelanceerd werd is een uitstekende en aangename manier om te reizen/pendelen en waar veel meer op moet worden ingezet. Bovendien kunnen extra haltes gecreëerd worden om zo de reikwijdte van de waterbus te vergroten (zie het potentieel op de afbeelding op pagina 3). We bevinden ons nu echter in een fase waarin de waterbus weinig bekend is en door een redelijk kleine groep wordt gebruikt (ongeveer 40.000 reizigers per jaar, als we 2020 niet in acht nemen). Dit kan dus een goed moment zijn om over te schakelen naar elektrisch voortgedreven boten, waarvoor EU-middelen beschikbaar zouden kunnen zijn.

E-boten hebben immers tal van voordelen. Eerst en vooral veroorzaken ze geen uitstoot. Daardoor is er geen sprake van stank of trillingen, waardoor varen dus ook comfortabeler aanvoelt. Bovendien maken e-boten geen lawaai door de afwezigheid van een klassieke motor. Dit brengt mij bij voordeel 3: een motor met elektroaandrijving vraagt nauwelijks onderhoud. Ook voor het personeel zijn ze handig, want de besturing ervan is eenvoudig. Tenslotte zijn ze op lange termijn ook veel goedkoper, aangezien men op brandstof en onderhoud bespaart.

Zelfs de nadelen van elektrisch varen vormen voor de Brusselse waterbus geen probleem. Een e-boot moet regelmatig opgeladen worden, waardoor zeer lange afstanden onmogelijk zijn, maar aangezien het hier gaat om varen door binnenwateren is dit geen probleem. De afstanden zijn namelijk nooit zeer lang en er kunnen meerdere oplaadpunten langs de kanalen geïnstalleerd worden. Ook het feit dat deze elektrische motors minder krachtig zijn dan verbrandingsmotors is niet hinderlijk, aangezien er op het kanaal toch een snelheidslimiet geldt van 18 km/u.

Op Europees niveau is al geïnvesteerd in (onderzoek naar) e-boten. Zo werd het “E-ferry”-project in 2015 gelanceerd en werd het in mei 2020 afgesloten. Het vond plaats in het Deens gedeelte van de Baltische Zee en bleek succesvol (2). Europa blijft investeren in dergelijke projecten. In het kader van Horizon Europe werd weer geld vrijgemaakt om lidstaten te helpen bij hun verwezenlijkingen van de doelstellingen om volledige klimaatneutraliteit te bereiken. Zo werd in pijler 2 bijvoorbeeld 52,7 miljard euro voorgesteld door de Commissie voor het stimuleren van belangrijke technologieën en oplossingen die het EU-beleid en de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling onderbouwen (waaronder klimaat, energie en mobiliteit). Brusselse e-boten zouden hierin kunnen passen.

Daarom stel ik de volgende vragen:

1. Kan een vervanging van de klassieke waterbussen door e-boten worden onderzocht?
2. Kan er worden onderzocht of een dergelijk project in aanmerking komt voor EU-financiering uit de Green Deal?

https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_nl
https://cordis.europa.eu/project/id/636027
 
 
Antwoord    De verschillende partners die het project van de Waterbus ondersteunen (het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Vlaams Gewest, Brussel-Stad en Vilvoorde) hebben van bij het begin van het project in 2013 hun interesse laten blijken voor de vervanging van boten met een verbrandingsmotor door boten met een elektrische motor, of wanneer de technologie het zou toelaten een andere duurzame motor.

Er zijn al elektrische boten op de markt, maar enkel met batterijen die herlaadbaar zijn aan oplaadpunten; de technologie met brandstofcellen is nog niet uitgebracht.

Bovendien is er momenteel nog geen serieproductie van elektrische boten; men zal in het beste geval tot 2025 moeten wachten voor dergelijke boten in serie worden geproduceerd. Men moet wat de kosten betreft, rekening houden met de prijs van de elektriciteit alsook met de kostprijs van de batterijen en de investeringskosten voor de oplaadpunten.

Een elektrische boot zoals die van Antwerpen en Rotterdam kost ongeveer drie miljoen euro, tegenover 1,5 miljoen euro voor een boot met een verbrandingsmotor. Verder stopt de vergelijking wel voor een groot deel, het Kanaal van Brussel kan moeilijk vergeleken worden met de waterwegen in Antwerpen of Rotterdam.

De Waterbus wordt geopereerd door de vzw “Brussels by Water” met financiële steun van de verschillende partners, met een hoofdrol voor het Brussels Gewest. Dergelijke investeringsbudgetten gaan echter ver voorbij aan de huidige financiering.

Ik verwijs ook graag door naar het antwoord dat u binnenkort ook krijgt op uw gelijkaardige schriftelijke vraag met het nummer 870.