Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de economische en financiële sancties tegen Rusland

Indiener(s)
Hasan Koyuncu
aan
Pascal Smet, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Stedenbouw en Erfgoed, Europese en Internationale Betrekkingen, Buitenlandse Handel en Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp (Vragen nr 575)

 
Datum ontvangst: 26/01/2022 Datum publicatie: 10/03/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 03/03/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
28/01/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
03/03/2022 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag   

De laatste weken zijn de spanningen tussen Rusland, Oekraïne en de NAVO opgelopen, vooral na de inzet van tienduizenden Russische troepen aan de Oekraïense grens.

De Europese Unie en de Verenigde Staten voeren momenteel besprekingen over mogelijke aanvullende financiële sancties tegen Rusland in geval van Russische agressie.

Er is onder meer sprake van om Rusland uit te sluiten van het interbancaire netwerk Swift, dat banken in staat stelt snel en veilig internationale geldtransferts te doen. Een dergelijke sanctie zou in zoverre effectief zijn dat zij ongetwijfeld een aanzienlijk negatief effect op de Russische economie zou hebben, aangezien zij de transacties van Russische banken aanzienlijk zou beïnvloeden.

Tegelijkertijd zou een dergelijke maatregel ook gevolgen hebben voor de Europese landen die uitgebreidere economische betrekkingen met Rusland onderhouden.

In dit verband zouden wij de vragen willen stellen:

Kunt u mij de omvang van de economische uitwisseling tussen het Brussels Gewest en Rusland voor 2021 & 2020 mededelen?

Wat is het standpunt van de Brusselse regering ten aanzien van de uitsluiting van Rusland van het Swift-netwerk?

In welke mate zullen de economische uitwisselingen tussen Brussel en Rusland worden beïnvloed indien dit laatste land van het Swift-netwerk wordt uitgesloten?

 

 

 

 
 
Antwoord   

Overzicht van de handelsbetrekkingen tussen het BHG en Rusland

 

Uitwisseling van goederen tussen het BHG en Rusland

Op dit moment zijn er volledige gegevens van de NBB tot oktober 2021. In bijlage vindt u de volledige jaargangen van 2018 tot en met 2020 en een paragraaf over de geaggregeerde bedragen van de 10 eerste maanden van 2021.

 

De Brusselse goederenexport naar Rusland vertegenwoordigde in 2020 1,75 % van de Belgische goederenexport naar dat land, namelijk 48,2 miljoen EUR, wat een stijging met 32 % is ten opzichte van 2019 (36,6 miljoen EUR).

De import uit Rusland is daarentegen afgenomen ten opzichte van 2019 (-24 %) en bedroeg 4 miljoen EUR, ofwel 0,09 % van de Belgische import van Russische producten. Bijgevolg is de Brusselse handelsbalans in 2020 positief (+44,2 miljoen EUR, tegenover +31,4 miljoen EUR in 2019). 

 

 

 

Er moet worden opgemerkt dat op Belgisch niveau de export naar Rusland stabiel is gebleven ten opzichte van 2019 (-4%), terwijl de import met 26% is gedaald. De Belgische handelsbalans is negatief in 2020 (-1,6 miljard euro, tegenover -3,1 miljard EUR in 2019).

In 2020 waren de belangrijkste uitgevoerde goederen door het BHG Producten van de chemische industrie en aanverwante (72,57%, ofwel 35 miljoen EUR, vooral farmaceutische producten) en Transportmateriaal (22,76%, ofwel 19,9 miljoen EUR). 

Wat de goederenexport uit Rusland in 2020 betreft, gaat het hoofdzakelijk om Producten van de chemische industrie en aanverwante (41% ofwel 1,6 miljoen EUR) en Minerale producten (26%).

Tijdens de eerste 10 maanden van 2021 bedroeg de Brusselse export naar Rusland 67,2 miljoen EUR. Het ziet er dus naar uit dat er een verhoging is ten opzichte van 2020.   Voor 69,6% gaat het om Producten van de chemische industrie en aanverwante (46,8 miljoen EUR) en voor 26,3% om Transportmateriaal (17,7 miljoen EUR).

 

Exportrangschikking
Volgens de cijfers van de Nationale Bank van België was Rusland in 2020 met een export van 48,2 miljoen EUR de 16de klant van ons gewest.

Dienstenexport naar Rusland
Hoewel de gewestelijke cijfers van de dienstenexport niet jaarlijks worden aangeleverd door de NBB, zijn de nationale cijfers wel beschikbaar. Zo was Rusland in 2021 het 17de land waarnaar België de meeste diensten heeft uitgevoerd. Deze export kwam neer op 498 miljoen EUR. In 2020 stond Rusland 18de op de rangschikking met een totaalexport van 732 miljoen EUR, ofwel 0,7% van het volledige aandeel aan door België uitgevoerde diensten. De import van diensten komt neer op 355 miljoen EUR.

 

De laatste studie over de gewestelijke dienstenexport die door de NBB en het INR - in samenwerking met BISA - werd gepubliceerd, betreft de periode 2009-2019. Volgens die studie vertegenwoordigde de Brusselse dienstenexport in 2019 53,8% van de export van het Gewest - ofwel 27,4 miljard euro, en ongeveer 26% van de Belgische dienstenexport. Dit aandeel is in verhouding tot de goederenexport blijven stijgen sinds 2011, toen het 42,6% bedroeg, en is kenmerkend voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In 2019 voerde Vlaanderen namelijk 78,3% goederen en 21,7% diensten uit, terwijl Wallonië 68,4% goederen uitvoerde tegenover 31,6% diensten.[1] 

Er moet worden opgemerkt dat op basis van de rangschikking per activiteitensector A21, door de INR aangenomen in haar rapport, de top-5 van de dienstenexport gebeurde door bedrijven die actief zijn in:

Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten (M): 8,5 miljard euro

 

Financiële en verzekeringsactiviteiten (K): 7,9 miljard euro

Informatie en communicatie (J): 3,6 miljard euro

Handel; herstelling van auto’s en motorfietsen (G): 2,2 miljard euro

Administratieve en ondersteunende diensten (N): 1,6 miljard euro

Op Belgisch niveau is de dienstenexport tussen 2019 en 2020 overigens afgenomen van 108 miljard euro naar 101,7 miljard euro (-5,83%). 

 

Brusselse stimulansen en buitenlandse investeringen (2018-2020)

Wat de uitsluiting van Rusland uit het SWIFT-netwerk betreft, vindt de Brusselse regering zich in het Belgische en Europese standpunt over de kwestie.

Om de impact van een uitsluiting van Rusland uit het SWIFT-netwerk te meten, zou een diepgaande economische analyse nodig zijn. Volgens de economische en handelsattaché die het BHG in Moskou vertegenwoordigt, dhr. Gérard Seghers, zou een dergelijke maatregel aanzienlijke gevolgen hebben voor de Brusselse export naar dat land.  De uitsluiting zou leiden tot een onmiddellijke, maar voorlopige, onderbreking van het financiële berichtenverkeer tussen Europese en Russische banken doordat het voor Rusland onmogelijk zou worden om de betalingen van zijn import en export van goederen en diensten uit te voeren. Dat zou de Russische economie bijzonder hard treffen.

SWIFT is een organisatie naar Belgisch recht in de onmiddellijke nabijheid van Brussel (waarschijnlijk met veel werknemers die in Brussel wonen).  In geval van een uitsluiting van Rusland uit dat netwerk zou de bijna-monopolie van SWIFT in het internationale financiële berichtenverkeer op termijn waarschijnlijk kwetsbaar worden.

Na Iran zou dat het tweede land zijn dat een dergelijke maatregel ondergaat, waardoor een land als China, dat in de wereldhandel een veel belangrijkere rol dan Rusland speelt en zou kunnen vrezen dat het ooit gelijkaardige sancties uit het Westen zou ondergaan, zijn systeem van internationale betalingen - een concurrent van dat van SWIFT, heel wat operationeler zou kunnen maken dan het nu is.

 

 

[1]Instituut voor de Nationale Rekeningen, Regionale rekeningen: Regionale verdeling van de in- en uitvoer van goederen en diensten 2007-2016, maart 2019, p.34. Zie ook haar methodologische nota: https://www.nbb.be/doc/dq/f_method/m_gd_meth2016f.pdf