Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de BrugeoTool

Indiener(s)
Geoffroy Coomans de Brachène
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1073)

 
Datum ontvangst: 07/03/2022 Datum publicatie: 03/05/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 02/05/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/03/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag   

BrugeoTool is de gewestelijke applicatie die kennis verschaft over de ondergrond en het geothermisch potentieel voor het hele grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Het is een professioneel "all in one" geowetenschappelijk instrument waarmee de geologie, de hydrogeologie en het geothermisch potentieel gedetailleerd kunnen worden verkend met behulp van 1D-, 2D- en 3D-visualisatietools.
Nu de energiekosten door het dak gaan, zou verticale geothermie van geringe diepte  (<300 m) financieel aantrekkelijker kunnen worden, te meer daar het een hernieuwbare energiebron is voor de verwarming en koeling van gebouwen en aldus bijdraagt tot de decarboniserng van de energiemix.

In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:

  1. Hoeveel prehaalbaarheidsstudies werden per jaar, sinds de creatie van de BrugeoTool, aangevraagd via het gewestelijk platform?

  2. Hoeveel daarvan hebben geleid tot een geothermische installatie? Gelieve de resultaten uit te splitsen in open verticale, gesloten verticale en horizontale systemen?

  3. Welk type follow-up verzorgen de diensten van Leefmilieu Brussel thans voor de geothermische installaties in de hoofdstad?

  4. Sommige warmtedragers in de installaties zijn zeer efficiënt op energetisch gebied, maar potentieel zeer schadelijk voor het leefmilieu als ze uit het circuit ontsnappen, met zeer aanzienlijke gevolgen voor de klimaatopwarming. Hoe kunnen de gewestelijke overheden controleren of die systemen veilig blijven of moet de voorkeur worden gegeven aan alternatieve oplossingen?

  5. Waarom subsidieert het Gewest, gelet op het belang van geothermie voor de energie en het leefmilieu, niet meer installaties voor geothermische energie of vergemakkelijkt het niet in grotere mate de voorbereidende stappen wanneer een dergelijke installatie haalbaar is?

  6. Vandaag kunnen de verticale geothermische installaties die in beide richtingen werken (warmte opvangen uit de bodem in de winter en opslaan in de zomer) niet worden gesubsidieerd. Zou de wetgeving niet gewijzigd moeten worden, zoals wordt aanbevolen door de energie-experts?

  7. Hoe beoordelen uw diensten de BrugeoTool tot nu toe? Welke verbeteringen kunnen nog worden aangebracht om de tool efficiënter te maken voor alle Brusselaars?

 

 

 
 
Antwoord    1)
Om te beginnen is het belangrijk te benadrukken dat het BrugeoTool-platform niet dient om de pre-haalbaarheidsaanvragen te ontvangen. Het platform is een hulpmiddel voor professionals bij het uitvoeren van pre-haalbaarheidsstudies. Met de tool kunnen zij gegevens over een bepaald kadastraal perceel raadplegen.

De pre-haalbaarheidsstudies worden ontvangen via de milieuvergunningsaanvragen en aangiften voor open en gesloten geothermische systemen.

Hieronder volgt de uitsplitsing per jaar van de ontvangen aanvragen:
- 2020: 0 open geothermisch systeem en 13 gesloten geothermische systemen
- 2021: 4 open geothermische systemen en 11 gesloten geothermische systemen
- 2022: 1 open geothermisch systeem en 2 gesloten geothermische systemen (de statistieken van dit jaar zijn nog niet volledig)

2)
Het BrugeoTool-platform is sinds eind 2019 toegankelijk. Sindsdien zijn 5 milieuvergunningsaanvragen ingediend voor een open geothermisch systeem en 26 voor een gesloten geothermisch systeem.

Ter informatie: de inventaris van het Brusselse geothermiepark op 23 maart 2022 is als volgt:
- 9 open systemen: 4 in werking en 5 momenteel gepland
- 59 gesloten systemen: 34 in werking en 25 momenteel gepland

Leefmilieu Brussel beschikt niet over gegevens over horizontale systemen.

3)
Er vindt opvolging plaats via de milieuvergunning. Voor alle geothermische systemen wordt een as-builtuitvoeringsverslag gevraagd (om er zeker van te zijn dat er geen groot verschil is tussen de pre-haalbaarheidsstudie en de as-builtsituatie) en een opvolging van de belangrijkste parameters.
Voor open systemen wordt jaarlijks gevraagd hoeveel water er is onttrokken aan en geherinjecteerd in de watervoerende laag die daarvoor werd toegestaan. Die opvolging wordt uitgevoerd om de duurzaamheid van de geothermische systemen in Brussel te garanderen.

4)
Er moet onderscheid worden gemaakt tussen het primaire circuit (warmtegeleidende vloeistof die circuleert in sondes voor het gesloten geothermische systeem) en het secundaire circuit (circuit dat verbonden is met de warmtepomp).

Voor het primaire circuit moet de gebruikte warmtegeleidende vloeistof milieuvriendelijk (levensmiddelenkwaliteit) en biologisch afbreekbaar zijn. Het gebruik van een mengsel van water en monopropyleenglycol (in het algemeen 25%) wordt standaard opgelegd. Als een andere vloeistof gebruikt wordt, moet die dezelfde milieu- en gezondheidskwaliteiten garanderen en moet bij Leefmilieu Brussel een afwijking worden aangevraagd.

Wat het secundaire circuit betreft, wordt in sommige installaties gebruikgemaakt van HFK's, die bij een lek in het circuit schadelijk kunnen zijn voor het milieu. De installaties moeten daarom een lektest ondergaan op het ogenblik dat de installatie in bedrijf wordt gesteld en nadien ook periodieke lektesten. De frequentie van die testen hangt af van de hoeveelheid vloeistof per circuit en of de installatie al dan niet met een lekdetector is uitgerust. Die testen moeten worden uitgevoerd door een koeltechnicus die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is geregistreerd. Er bestaan ook alternatieve vloeistoffen (propaan, enz.) die minder impact hebben op de opwarming van de aarde, maar die om andere redenen problematisch zijn (bv. hun ontvlambaarheid).

5)
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest subsidieert de installatie van deze geothermische systemen. Het bedrag van de premie voor het plaatsen van een warmtepomp is echter niet gekoppeld aan het type warmtepomp. Er loopt een studie over de evolutie van de technische installaties in gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de daarbij gebruikte energiedragers. Die studie kan nuttige input opleveren voor de denkoefening.

Wat de aspecten in verband met de milieuvergunningsaanvraag betreft, wordt wel degelijk begeleiding geboden (opleiding ‘Duurzaam bouwen’, begeleidingsvergaderingen met het studiebureau/de bouwheer op eenvoudig verzoek, enz.).

6)
Er loopt momenteel een studie over de evolutie van de technische installaties in gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de daaraan gekoppelde energiedragers.

7)
Het BrugeoTool-platform is een dagelijks (of aanvullend) hulpmiddel voor professionals op het gebied van geowetenschappen die in Brussel werken (boringen, bodemverontreiniging, waterwinning, hydrogeologie, geothermie, burgerlijke bouwkunde, enz.).
Wat geothermie betreft, wordt het instrument systematisch gebruikt in het kader van haalbaarheidsstudies om het geothermische potentieel te beoordelen en reglementaire beperkingen op te stellen.
Een projectdrager zal er nuttige informatie vinden, met name betreffende de reglementaire pre-haalbaarheid. Een opleiding ‘Duurzaam bouwen’ over warmtepompen omvat een module over geothermie. In het kader van die opleiding wordt BrugeoTool voorgesteld aan professionals die wellicht het instrument voor dat doel kunnen gebruiken. Vanuit technisch oogpunt vereist het gebruik van BrugeoTool kennis van geologie en hydrogeologie. Vanuit dat oogpunt is het instrument niet gemakkelijk toegankelijk voor niet-geologen.