Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het opzetten van een noodmeldingssysteem bij de MIVB.

Indiener(s)
Lotte Stoops
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1216)

 
Datum ontvangst: 21/02/2022 Datum publicatie: 08/06/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 18/05/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
01/04/2022 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Iedereen moet zich zorgeloos kunnen verplaatsen met het openbaar vervoer. Uit onderzoek blijkt dat het openbaar vervoer te vaak vermeden wordt uit vrees voor grensoverschrijdend gedrag. In april 2021 ondervroeg ik u over een discreet noodnummer bij de MIVB. De wetenschap dat hulp vlakbij is wanneer nodig, via omstanders, via politie maar zeker ook via een laagdrempelig noodnummer, kan voor rust zorgen bij reizigers die nu bang zijn gebruik te maken van het openbaar vervoer. U zei toen te willen onderzoeken hoe dit noodnummer optimaal gecombineerd kon worden met een 'alert' mogelijkheid door en met de diensten van de MIVB.

Recente meldingen hebben nu ook gehoor gekregen in het federaal én het Vlaams parlement. Federaal minister Gilkinet kondigde op 8 februari een discreet meldsysteem aan bij onveilige situaties op de trein dat binnen een jaar actief moeten zijn.

Op 16 februari antwoordde Vlaams minister van mobiliteit op parlementslid Stijn Bex dat ze de piste wil laten onderzoeken voor een noodknop bij De Lijn en ten aanzien van een interfederaal actieplan over seksuele intimidatie en agressie op het openbaar vervoer.

Door de actuele ontwikkelingen bij onze collega’s in andere parlementen én onze visie ten aanzien van een multimodale stad waar men zorgeloos kan combineren, waar S-treinen zullen opgetrokken worden en je van de metro naar een fietsenstalling moet kunnen gaan, ook als je de laatste trein pakt, wil ik u een update vragen over de vooruitgang in dit dossier. Tegelijk wil ik aandacht geven aan de extra opportuniteit wat betreft samenwerking met de andere niveaus. Een reiziger op een De Lijn-bus, een NMBS-S-trein of een MIVB-bus zou idealiter een gecoördineerde meldingsmogelijkheid dienen te hebben.

Naast het onveiligheidsgevoel is ook het dark number van aanmeldingen groot. En voor een goed beleid, heb je cijfers nodig. Heel wat mensen doen geen melding, omdat ze bang zijn niet serieus genomen te worden of denken dat hun ervaring niet in aanmerking komt. Een niet politionele noodlijn kan in zulke situaties laagdrempeliger en toegankelijker zijn dan het algemene noodnummer 112. Door deze service kunnen we dus niet enkel mensen helpen maar ook cijfers verzamelen en daarop het beleid enten.

Ook blijf ik erbij dat er absoluut moet ingezet worden op de burgerzin en hoe we mekaar, als omstander, kunnen versterken in de publieke ruimte. 

En al dit wat mij betreft niet enkel voor reizigers; het lijkt me boeiend om te bekijken hoe alle vooruitgang betreffende veiligheid ook gelinkt kan worden aan een veiligheidsvoordeel voor het personeel zelf. Want it takes two to tango voor een goed draaiend systeem.

Mijn vragen zijn de volgende:

  • Kan u een update geven van uw onderzoek naar een meldingssysteem in geval van nood met de MIVB?

  • Beoogt u een samenwerking met de andere politieke beleidsniveaus?

  • Een detailvraag, maar zo vestig ik er aandacht op: tot welke straal rond een station, bushokje, …. kan een eventuele dienst door burgers gebruikt worden?

  • Over welk discreet noodsysteem beschikken de medewerkers van MIVB? Heeft u een idee of dit gelijklopend is met de mogelijkheden van NMBS, De Lijn of TEC?

  • Wordt er onderzocht op welke manieren omstaanders aangemoedigd kunnen worden om hun medereizigers én zelfs personeel bij te staan? Naast het opleiden van personeel om bijstand te verlenen, zou er natuurlijk een nog grotere critical mass zijn, als ook medereizigers medestanders worden in deze gedeelde strijd en de globale aanpak hiervan.

 
 
Antwoord    Met de app 112 BE – die intussen al een miljoen keer is gedownload – kan je quasi met één druk op de knop de hulpdiensten en politie verwittigen. Die krijgen dan meteen je vooraf ingevulde gegevens en huidige locatie. En dat zonder een extra tussenstap via een ander nummer. Er is zelfs geen netwerk of internetverbinding nodig.

De app belt meteen de noodcentrale. Je hoeft geen bericht te tikken, er gaat geen kostbare tijd verloren en krijgt meteen de juiste persoon aan de lijn. Bovendien kan je dit ook gebruiken als je niet kan of durft te spreken. De politie zegt zelf op zijn website dat ze ook zonder één woord te wisselen vaak weten wat er aan de hand is en in elk geval meteen kunnen meeluisteren. Gezien ze de juiste locatie kennen, kunnen ze meteen een ploeg sturen.

De MIVB beschikt ook over een specifiek nummer voor verdachte situaties. Het 1707-nummer werd ingevoerd na de aanslagen van 22 maart 2016 als een extra mogelijkheid om verdachte gedragingen of zaken te melden op het openbaar vervoer. Het nummer is dus niet bedoeld als vervanging van de noodnummers van politie of hulpdiensten in geval dringende hulp of tussenkomst nodig is. Daarvoor is het nog altijd meest aangewezen meteen een van die noodnummers (100, 101, 112) te bellen, zodat de politie of hulpdiensten onmiddellijk kunnen tussenkomen. Dit blijft hun kerntaak.


Alle stuurposten van bussen en trams zijn uitgerust met een noodknop waarmee een stille oproep kan worden gedaan. Deze oproep wordt onmiddellijk naar de dispatching van de betreffende modus en naar de Security dispatching gestuurd. Metrobestuurders en veiligheidsmedewerkers beschikker over radio's, waarmee ze een stille oproep kunnen genereren. Deze oproep krijgt prioriteit bij de Security Dispatching. Indien de dispatcher de oproep niet aanneemt, wordt deze doorgeschakeld naar de prioritaire telefoonlijn van de Security Dispatching. Als de oproep niet wordt beantwoord, wordt deze automatisch doorgeschakeld naar 101.

In 2019 lanceerde de MIVB, in samenwerking met Plan International, een campagne rond ongewenst gedrag, waarbij de MIVB de passagiers verzocht in te grijpen/te waarschuwen als zij dit soort gedrag zouden opmerken. Er werden verschillende communicatiekanalen gebruikt, gericht op zowel slachtoffers als getuigen ("Gil jij als iemand wordt lastiggevallen? Da's een slimme manier om de belager te stoppen.") De MIVB voerde ook sociale experimenten uit met actoren in verschillende metrostations. In 2022 promootte de MIVB de webinar van de vzw Touche Pas à Ma Pote, zowel intern bij haar personeel als extern via social media.

Uiteraard is het van belang om te onderzoeken of deze instrumenten voldoende antwoorden lieden gekend zijn. We zullen in overleg met andere ministers voor mobiliteit bekijken welke extra maatregelen nuttig en mogelijk zijn.