Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende de collectieve solidaire spaargroepen

Indiener(s): Joëlle Maison
aan: Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 894)

Datum ontvangst: 03/04/2022		Datum publicatie: 08/06/2022
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 21/22	Datum antwoord: 02/06/2022

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
20/04/2022	Ontvankelijk	Uitgebreid Bureau van het Parlement

Vraag	Sinds 2003 ontwikkelt de vzw ‘Coordination et Initiatives pour Réfugiés et Etrangers (CIRE)’ solidaire collectieve spaarprojecten in partnerschap met het Huisvestingsfonds van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De solidaire collectieve spaargroepen, waarvan het bestaan is vastgelegd in artikel 2, paragraaf 1, 28°, van de Brusselse Huisvestingscode, hebben tot doel de toegang te bevorderen van kansarme gezinnen (en in het bijzonder gezinnen die bestaan uit niet-Belgische onderdanen) tot het bezit van een woning gelegen in het Brussels Gewest. Geïnspireerd door het mechanisme van de Afrikaanse roterende tontine, bestaat deze originele regeling erin dat verscheidene huishoudens bijeenkomen in de vorm van een feitelijke vereniging en gedurende verscheidene jaren maandelijkse bijdragen storten in een "gemeenschappelijke pot" ten einde hun spaargeld samen te brengen en aldus een bedrijfskapitaal op te bouwen. De leden van de collectieve solidaire spaargroep kunnen op hun beurt uit de "gemeenschappelijke pot" putten wanneer zij het voorschot moeten betalen dat verschuldigd is bij de ondertekening van de verkoopovereenkomst. Vier maanden later, bij de ondertekening van de koopakte, sluiten de kopers bij Huisvestingsfonds van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een hypothecaire lening tegen lage rente af die de volledige aankoopprijs (100%) dekt. Zodra de lening is verkregen, moeten zij het bedrag van de storting terugstorten in de "gemeenschappelijke pot", waardoor de pot weer wordt aangevuld. Ik zou u de volgende vragen willen stellen: 1- Over hoeveel collectieve solidaire spaargroepen beschikt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op dit ogenblik volgens de informatie waarover u beschikt? Kunt u ons zeggen hoeveel huishoudens tot elk van deze groepen behoren? Kunt u ons ook informatie geven over het sociaal-demografische profiel van deze huishoudens? 2- Hoeveel gezinnen die deel uitmaken van een collectieve solidaire spaargroep hebben in de loop van het jaar 2021 een woning kunnen aankopen in het Brussels Gewest via een hypothecaire lening van het Huisvestingsfonds ? 3- Welke initiatieven heeft de Brusselse gewestregering genomen om de ontwikkeling van solidaire spaargroepen te ondersteunen?


Antwoord	Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen: Er zijn vandaag 2 collectieve en solidaire spaargroepen op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, gecoördineerd door twee verenigingen: § CIRÉ coördineert een continue collectieve en solidaire spaargroep, opgedeeld in 4 fasen (project aangepast in 2018): 19 gezinnen zitten in de actiefase (de aankoopfase die 1 jaar duurt) en parallel daarmee begint een groep van ongeveer 25 gezinnen de voorbereidende fase in september (looptijd 4-5 maanden). § De vzw Habitat et Humanisme coördineert een continue collectieve en solidaire spaargroep van 17 gezinnen. Die gezinnen zijn gestart met de huidige groep “De gemotiveerden” die afloopt in december 2023. De gezinnen die lid zijn van die twee collectieve en solidaire spaargroepen hebben een heel gelijkaardig sociaaldemografisch profiel. Net als de drie voorgaande jaren zijn de gezinnen in 2021 voor meer dan de helft eenoudergezinnen, bestaande uit vrouwen met kinderen (van 1 tot 4 kinderen). Bij CIRÉ vertegenwoordigen de alleenstaande moeders 67% van de gezinnen-kopers in 2021. Bij de collectieve en solidaire spaargroep van Habitat & Humanisme werd 100% van de aankopen in 2021 gerealiseerd door eenoudergezinnen. Ze hebben hun woning op de private markt gekocht. CIRÉ stelt in het algemeen vast dat de alleenstaande ouders die lid zijn van de collectieve en solidaire spaargroep meerdere kenmerken combineren: ze zijn vrouw, van buitenlandse afkomst en met een bescheiden economische situatie. Door de combinatie van die kenmerken (geslacht, culturele achtergrond en sociale situatie) is de kans helaas groter dat ze moeilijk toegang krijgen tot een degelijke en betaalbare woning ten gevolge van discriminaties. Wat de leeftijd betreft: 53% van de gezinnen-kopers bij CIRÉ is tussen 30 en 40 jaar en 27% is 40 jaar of ouder. Bij de collectieve en solidaire spaargroep van Habitat &Humanisme is de deelnemer/deelneemster gemiddeld 38 jaar oud. Inderdaad, 7 van de 10 aankopen werden gedaan door de leeftijdsgroep van 30 tot 40 jaar en 3 door de leeftijdsgroep van 40 tot 50 jaar Op het vlak van inkomen zijn er verschillende profielen, gaande van OCMW-steuntrekkers tot AOD’s, maar het gaat steeds om (zeer) bescheiden inkomens. 56% van de gezinnen-kopers bij CIRÉ heeft een inkomen uit arbeid, via AOD of ABD. Bij de collectieve en solidaire spaargroep van Habitat &Humanisme hebben 9 op de 10 gezinnen ten minste één AOD (op twee in het geval van koppels) en is het 10e gezin werkloos. Voor het jaar 2021 hebben 14 van de deelnemers aan de collectieve en solidaire spaargroep van CIRÉ een woning gekocht in het Brussels Gewest. Die 14 gezinnen kregen een hypothecair krediet van het Woningfonds. Bij de groep van Habitat et Humanisme werden twee van de 10 aankopen in 2021 gefinancierd via het Brusselse Woningfonds. 3- Welke initiatieven heeft de Brusselse Gewestregering genomen om de ontwikkeling te ondersteunen van collectieve en solidaire spaargroepen? Wat tot slot de initiatieven betreft die de Brusselse Gewestregering heeft genomen om de ontwikkeling te ondersteunen van collectieve en solidaire spaargroepen, is het zo dat CIRÉ in 2021 een nieuwe erkenning als VIH (Vereniging voor integratie via huisvesting) heeft gekregen en dat de Brusselse Gewestregering CIRÉ in die hoedanigheid is blijven subsidiëren.