Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de uitsluiting van de openbare overheidsopdrachen van sommige producten die risico's kunnen meebrendgen voor de veiligheid van de gegevens.

Indiener(s)
Sadik Köksal
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 811)

 
Datum ontvangst: 21/02/2022 Datum publicatie: 16/05/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 16/05/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
29/04/2022 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag   
Onlangs heb ik een parlementaire vraag gesteld over de Chinese bewakingscamera's Hikvision en Dahua, waarvan er duizenden op ons grondgebied geïnstalleerd zijn, ook op bepaalde gevoelige plaatsen zoals militaire sites, de luchthaven Brussel-Nationaal of nog centra van Fedasil.1.

Op 14 februari laatstleden heb ik vernomen dat de Staatsveiligheid bevestigt dat "spionagerisico's" bestaan op sommige smartphones van bekende Chinese merken. Het is allemaal begonnen afgelopen augustus toen het Litouwse nationaal centrum voor cyberbeveiliging een rapport2 publiceerde volgens hetwelk de merken Huawei, Xiaomi en OnePlus sinds 2017 met grote beveiligingsproblemen kampen. Censuur, gegevenslekken en beveiligingsfouten in de applicaties: het rapport is op zijn zachtst gezegd verontrustend, zozeer zelfs dat smartphones van die merken niet langer welkom zijn in Litouwen. In september heeft het Baltische land zijn burgers trouwens aangeraden om zich zo snel mogelijk van die smartphones te ontdoen3.

De merken Huawei, Xiaomi en OnePlus worden uiteraard ook in België verkocht en hebben een zeer goede positie op de Belgische smartphonemarkt. Gealarmeerd door het rapport van het Litouwse centrum voor cyberbeveiliging en gelet op de populariteit van deze toestellen in België, werd minister van Justitie Vincent Van Quickenborne afgelopen december ondervraagd over de risico's op censuur en cybersurveillance op de smartphones van Huawei, Xiaomi en OnePlus. Hij heeft toen bevestigd dat er vrij veel gegevens beschikbaar zijn in open bronnen over problematische instellingen van bepaalde smartphones inzake privacy en veiligheid. In combinatie met het wettelijk kader waarbinnen de Chinese smartphoneproducenten opereren, is de Staatsveiligheid van oordeel dat er op zijn minst een risico bestaat van ongewenste gegevensoverdracht naar de Chinese overheid en dus van spionage. Tot nu toe had geen enkel ander EU-land dan Litouwen het risico op gegevenslekken bij deze smartphones bevestigd of ontkracht. Dat is nu ook in België gebeurd!

In dat verband wens ik u de volgende vragen te stellen:

  1. Hoe zorgt het Gewest ervoor dat bepaalde producten die vanuit veiligheidsoogpunt onbetrouwbaar zijn, worden uitgesloten van overheidsopdrachten voor uitrustingen van de diensten van BPV?

  2. Werden die kwestie en de aanbevelingen besproken in de Gewestelijke Veiligheidsraad?

  3. Wat is de situatie in de andere overheidsdiensten van het Gewest?

  4. Welke maatregelen beveelt u aan en zal u treffen?

1 https://www.rtbf.be/article/souriez-vous-etes-filmes-par-la-chine-10918730?fbclid=IwAR0iZ-2EyFSJH2eW8LSTGWxhRyXeLEKP51HiRrSXTPi2Wnfr2lJgies3GsA

2 https://www.cnet.com/tech/mobile/huawei-oneplus-china-biggest-smartphone-brands-you-should-know-about-lenovo-meizu-xiaomi-oppo-vivo/.

3

https://www.journaldugeek.com/2021/09/23/la-lituanie-conseille-de-vous-debarrasser-de-votre-smartphone-chinois/.
 
 
Antwoord    Op de commissie binnenlandse zaken vroeg u mij reeds naar de mechanismen om bepaalde producten die vanuit veiligheidsoogpunt onbetrouwbaar zijn, uit te sluiten van overheidsopdrachten voor leveringen. Wat de veiligheidsnormen voor het door BPV aangeschafte technische materiaal betreft, verwijs ik u naar het antwoord dat ik u op 8 maart jongstleden gaf.

Ik deelde u ook mee dat ik mij enkel kon uitspreken over de besturen die onder mijn bevoegdheden vallen en dat bij de aankoop van telecommunicatie-eindapparatuur voor de diensten de voorschriften inzake overheidsopdrachten in acht moeten worden genomen.

Overheidsopdrachten maken deel uit van een goed gereglementeerde materie. In dit verband worden de situaties die onder de verplichte uitsluitingsgronden vallen, limitatief opgesomd.

In ieder geval mogen bezwaren - hoe legitiem ook - die leiden tot de automatische uitsluiting van offertes van ondernemers, in beginsel geen belemmering vormen voor de gezonde en eerlijke concurrentie die inherent is aan overheidsopdrachten. Bovendien, zelfs in geval van doorslaggevend bewijs van spionage (afkomstig van een inlichtingendienst bijvoorbeeld) of een strafrechtelijke veroordeling bij een definitief vonnis, zou dit misdrijf nog steeds moeten worden opgesomd in artikel 67 van de wet van 17 juni 2016 inzake overheidsopdrachten. Dit is hier niet het geval.


Dit wordt gerechtvaardigd door het feit dat deze voorwaarden alleen geschikt zijn om te waarborgen dat een kandidaat of inschrijver de juridische en financiële draagkracht, alsmede de technische en beroepsbekwaamheid heeft om een overheidsopdracht uit te voeren.

In het licht van artikel 53, §4 van de voormelde wet mag in de technische specificaties geenszins melding worden gemaakt van een bepaald fabricaat of een bepaalde herkomst of van een bijzondere werkwijze die kenmerkend is voor de producten of diensten van een bepaalde ondernemer, of, verwezen worden naar een merk, een octrooi of een type, een bepaalde oorsprong of een bepaalde productie, waardoor bepaalde ondernemingen of bepaalde producten bevoordeeld of geëlimineerd zouden kunnen worden.

BPV zou echter in ieder geval als passende maatregelen kunnen aanbevelen dat aan de selectie- en gunningscriteria voor zowel de betrouwbaarheid en de veiligheid van de telecommunicatie-eindapparatuur als de hoogwaardige technische kwaliteit ervan een groter gewicht wordt toegekend.

Er dient overigens te worden vastgesteld dat sommige merken niet noodzakelijk aan de hoogste kwaliteitsnormen voldoen. Hun lage kostprijs compenseert niet de gemiddelde kwaliteit van hun technische prestaties, zodat er bij overheidsopdrachten inzake veiligheid niet in het bijzonder voor dit soort materieel wordt gekozen.

Zo zou de beslissing tot gunning voor elke overheidsopdracht voor de levering van telecommunicatie-eindapparatuur, systematisch kunnen worden gemotiveerd en gericht op offertes die toestellen garanderen die beter voldoen aan de eisen inzake gegevensbescherming. Deze gelijkvormigheid is onontbeerlijk voor een instelling van openbaar nut die actief is op het gebied van preventie en veiligheid, vooral sinds de Algemene Verordening Gegevensbescherming in werking is getreden.

Bovendien hecht BPV altijd veel belang aan de beschrijving van de gedetailleerde veiligheidsniveaus in zijn overheidsopdrachten om de offertes te kunnen beoordelen op een objectief criterium van kwaliteit in termen van veiligheid en aldus de facto risicovolle producten te kunnen afwijzen.