Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het tekort in de beroepen die gericht zijn op het werken met kinderen

Indiener(s)
Hasan Koyuncu
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 1144)

 
Datum ontvangst: 13/03/2023 Datum publicatie: 21/04/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 17/04/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
17/03/2023 Ontvankelijk
 
Vraag    Volgens de laatste cijfers van ‘ONE’  zijn er 43.000 kinderen van 0-3 jaar die wachten op een plaats in een kinderopvangstructuur. Er zijn 7.882 kinderen geregistreerd in de MAS (milieux d’accueil  subventionnés) 5.588 kinderen geregistreerd in de MANS (milieux d’accueil non subventionnés),  4.227 kinderen geregistreerd in kleuterscholen en dus in totaal 17.697 geregistreerde kinderen, wat neerkomt op een dekkingsgraad van slechts 41,1%.

De situatie is kritiek omdat we te maken hebben met een grote vraag en een beperkt aantal plaatsen. Dit komt enerzijds door een gebrek aan infrastructuur en dus een gebrek aan plaatsen in kinderdagverblijven. Anderzijds is er een tekort aan personeel, in dit geval kinderverzorgsters en kinderverzorgers.

  • Heeft u cijfers over de evolutie van de werkaanbiedingen en de vraag  op het gebied van paramedische - kinderverzorging / zorghulpverlening in de afgelopen jaren?

  • Hebt u een schatting van het aantal crèches in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat gesloten is of waar inschrijvingen zijn geweigerd wegens personeelstekort?

  • In het laatste rapport van view.brussels wordt het beroep van kinderverzorger/verzorgster om kwalitatieve en kwantitatieve redenen en arbeidsomstandigheden ingedeeld bij de knelpuntberoepen.  Heeft u dit rapport gelezen? Zo ja, kunt u ons meer vertellen over de verschillende aspecten die ten grondslag liggen aan het kritieke karakter van de functie? En welke hefbomen moeten worden geactiveerd om dit probleem aan te pakken?

  • Zijn er actieplannen om dit tekort aan te pakken?

 

 
 
Antwoord    Ik dank u voor uw vraag.
1.
In 2021 ontving Actiris 43 werkaanbiedingen voor verantwoordelijken kinderopvang en 832 voor kinderverzorg(st)ers, terwijl de reserve aan arbeidskrachten respectievelijk 68 en 735 bedroeg. Voor de periode oktober 2021-september 2022 ontving Actiris 64 werkaanbiedingen voor verantwoordelijken voor kinderdagverblijven en 1253 voor kinderverzorg(st)ers, terwijl de reserve aan arbeidskrachten werd geschat op 104 en 679.

Door de wijziging van het beroepenreferentiemodel in de dossiers van werkzoekenden en de werkaanbiedingen is het moeilijk te vergelijken met met de jaren vóór 2021. Niettemin is de functie van kinderverzorg(st)er sinds 2015 een aanhoudende kritieke functie.
2.

Wat betreft het geraamde aantal mogelijke sluitingen wegens personeelsgebrek, nodig ik u uit u te richten tot minister Vervoort en minister Van den Brandt.
3.
In de analyse van de kritieke functies in 2021 blijkt het beroep van kinderverzorg(st)er kritisch te zijn om kwantitatieve redenen (tekort), maar ook om redenen die verband houden met de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. Het loon, de werktijden en de moeilijkheden om zich met zijn eigen kinderen te organiseren, maar ook de zwaarte ervan, worden regelmatig aangevoerd als verklaring voor het gebrek aan belangstelling voor het beroep en vormen kwesties die moeten worden aangepakt om de aanwervingsproblemen in deze sector aan te pakken.

De verschillende aspecten:


- Gebrek aan kandidaten om vele redenen (arbeidsomstandigheden, gewoon gebrek aan belangstelling voor het beroep, weinig erkenning, geco-contracten, enz.)
o Uurregelingen: de werktijden zijn niet altijd aantrekkelijk. Sommige kandidaten vinden het moeilijk zich te organiseren met hun eigen kinderen. Met de hoge huurprijzen in Brussel, zijn werknemers geneigd om uit te wijken om een verblijf tegen een gematigde huurprijs te vinden. De openings- en sluitingsuren laten geen goed evenwicht tussen werk en privéleven toe. Bovendien moet men bij afwezigheid van collega's de openings- en sluitingstijden opvullen en zijn agenda op het laatste moment aanpassen.
o Loon: Het loon hangt rechtstreeks samen met het opleidingsniveau (GHSO). Het loon wordt vaak geacht niet in verhouding te staan tot het niveau van verantwoordelijkheid en de eisen van de taken.
o (Niet-)erkenning: Het beroep van kinderverzorg(st)er wordt soms gezien als een moederrol waarvoor men betaald wordt: uiteindelijk is het niet eens een beroep omdat alle vrouwen in staat zijn voor kinderen te zorgen.




- Miskend beroep:
o Er is weinig overeenstemming tussen de opleiding en de realiteit van de problematiek in het veld. De opleiding houdt geen rekening met de realiteit van de diversiteit van de gezinnen en de moeilijkheden waarmee zij kunnen worden geconfronteerd: geestelijke gezondheidsproblemen, huisvestingsproblemen, verslavingen, intrafamiliaal geweld, enz.

- Andere:
o Terugkerende problemen met beroepsziekten (peesontsteking) waardoor werknemers vaak meerdere weken niet kunnen werken zonder de mogelijkheid om hen te vervangen vóór de 30 dagen gewaarborgd loon.
o Hoog personeelsverloop en moeilijkheid om personeel aan te werven voor deeltijdse vervanging. Voorbeeld: aangezien dit een jonge, vrouwelijke omgeving is, is er een hoog percentage werkverwijdering wegens zwangerschap, met soms verzoeken om vermindering van de arbeidstijd (ouderschapsverlof).


De hefbomen op het niveau van het Kinderdagverblijf van Actiris zijn de volgende:

- Er worden sociale voordelen aangeboden zoals maaltijdcheques, een haard- of standplaatstoelage, 100% MTB-reisvergoeding, ziekenhuis- en tandartsverzekering (binnenkort) alsook een aantal extra vakantiedagen die hoger liggen dan de sector,...
- Organisatie van talrijke opleidingsdagen voor permanente vorming voor de werknemers en ondersteuning op het terrein door de pedagogisch aanspreekpunt, het familiaal aanspreekpunt en de verpleegkundige. De werknemers worden nooit alleen gelaten bij de moeilijkheden die ze ervaren.
- Er wordt een werkgroep georganiseerd voor nieuw aangeworven werknemers, maar ook voor werknemers die lange tijd afwezig zijn geweest om medische redenen of wegens zwangerschap.
- De gemiddelde personeelsbezetting (aantal kinderen per kinderverzorg(st)er) op de sites van het KDV/MDE maakt het mogelijk de ongemakken met betrekking tot de werktijden te beperken. De ONE-norm is namelijk maximaal 7 kinderen per kinderverzorg(st)er en bij het KDV/MDE ligt het gemiddelde op 5 kinderen/kinderverzorg(st)er.
- Werken aan het absenteïsme (ondersteuning van de werknemer tijdens zijn afwezigheid indien hij dat wenst, contact met hem onderhouden, zijn terugkeer voorbereiden, enz.)
- Ruim van tevoren bekende uurregelingen met duidelijke procedures indien moet worden overgegaan naar een buitengewone uurregeling (7u of 18u).
4.

Er werd een werkgroep opgericht met mijn kabinet en de kabinetten van minister Vervoort en Van den Brandt om na te gaan hoe het tekort aan kinderverzorg(st)er in kinderdagverblijven, met name die welke door geco’s van het "Plan Cigogne" worden gesubsidieerd, kan worden opgevangen. Er wordt onderzocht hoe de toelatingsvoorwaarden kunnen worden versoepeld en hoe een proefproject kan worden opgezet voor kwalificerende opleidingen met begeleiding van degenen die aan de opleiding kinderopvang beginnen.

Actiris is ook van plan om op 19 juni in het Beroepenpunt een themadag over de eerste kinderjaren te organiseren. Het doel is om werkzoekenden uit te nodigen voor een informatiesessie over de sector, hen te begeleiden naar de opleidingen van de VDAB en van Bruxelles Formation en hun dossier bij te werken volgens wat ze willen en mogen doen.