Dakloosheid

Vraag om uitleg van de heer Gilles Verstraeten

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "een stand van zaken over het daklozenbeleid in Brussel".

Gilles Verstraeten (N-VA).- Ik diende mijn vraag ongeveer twee maanden geleden in. Ondertussen is het volop winter. Dat betekent dat het opnieuw zware maanden worden voor de vele daklozen in onze stad.

Iedereen die zich te voet verplaatst in Brussel, en vooral in en rond de stations, wordt geconfronteerd met de menselijke ellende van de vele personen die met hun hele hebben en houden op straat leven en overnachten. Het probleem blijft jaar na jaar toenemen.

Halfweg deze regeerperiode is het goed om een algemene stand van zaken te krijgen over het daklozenbeleid in Brussel. Wat zijn de ambities van het Verenigd College?

Dit belangrijke thema laat weinig Brusselaars onberoerd. Dat was zeker te merken tijdens de overlegcommissie over dakloosheid en slechte huisvesting die in het voorjaar plaatsvond en die in tientallen aanbevelingen resulteerde. Ik ben het niet met alle aanbevelingen eens, maar er waren veel goede bij.

Ik onthoud eerst en vooral de sterke oproep om meer te investeren in structurele en duurzame huisvesting, zoals via Housing First, en in individuele, financiële, juridische en psychologische begeleiding van daklozen.

Ook de aanbeveling om Actiris te verzoeken om daklozen professionele begeleiding aan te bieden, licht ik er graag uit. Het is belangrijk om mensen eerst te huisvesten en hen nadien zo snel mogelijk aan een baan te helpen, al wordt daar soms te weinig aandacht aan besteed.

Ook op het vlak van preventie werden er enkele interessante aanbevelingen gedaan. Het hoogste doel blijft uiteraard altijd om dakloosheid te voorkomen, maar laten we wel wezen, het kan iedereen overkomen als tegenslagen elkaar opvolgen. Preventie is echter doel nummer één.

Ik hoop van harte dat we geen toestanden meemaken zoals in februari. Toen moesten daklozen nachtenlang op straat slapen bij temperaturen ver onder het vriespunt omdat de bedden in de noodopvang allemaal bezet waren. U moest toen improviseren en na het crisisplan konden de daklozen uiteindelijk terecht in het treinstation Brussel-Zuid. Ik kom daar regelmatig langs.

U kreeg erg veel kritiek op die noodoplossing, zelfs van de meerderheid, maar in feite was het het trieste resultaat van alles wat al jaren fout gaat bij het daklozenbeleid in Brussel.

De noodopvangcapaciteit is nog nooit zo groot geweest als vandaag en slorpt almaar meer miljoenen van de Brusselse begroting op, en toch raakt het systeem elk jaar opnieuw compleet verzadigd zodra het koud wordt. Dan moet er weer geïmproviseerd worden.

Ik hoop dat u dit jaar zo snel mogelijk een concreet winterplan kunt voorleggen of dat u ons op het hart kunt drukken dat het deze winter zo erg niet wordt. De realiteit op straat is echter wat ze is. We zien het allemaal om ons heen: jammer genoeg brengen nog steeds veel te veel mensen de nacht op straat door.

Ten slotte zou ik graag de recentste vaccinatiecijfers bij dak- en thuislozen ontvangen, want dat thema is wat op de achtergrond geraakt. De voorbije maanden gingen er mobiele teams rond om dak- en thuislozen te vaccineren. Zij deden dat niet alleen op straat, maar ook in de noodopvangcentra en in erkende en niet-erkende opvangstructuren.

De laatste cijfers die ik heb gezien, dateren van de laatste week van augustus. Toen werden er 54 van de geplande 100 vaccins toegediend. In november 2020 telde Bruss’help 5.313 dak- en thuislozen. Zeer weinigen onder hen waren eind augustus dus gevaccineerd.

Kunt u een algemene stand van zaken van het daklozenbeleid geven?

Hoeveel daklozen werden tijdens deze regeerperiode via Housing First of andere maatregelen begeleid naar duurzame huisvesting? Voor hoeveel daklozen zal dat nog gebeuren? Met welke organisaties werkt u in dat verband samen?

Hoeveel daklozen heeft Housing First sinds uw aantreden al gehuisvest? Wat waren de conclusies van de recentste evaluatie van dat project? Hoeveel geld hebt u er voor deze regeerperiode voor uitgetrokken? Hoeveel wilt u er de komende jaren nog in investeren?

Hoe zet u in op preventie? Met welke resultaten? Werd die aanpak geëvalueerd? Hoe werkt u daarvoor samen met de gemeenten en de OCMW's? Welke aanbevelingen van de overlegcommissie zet u in beleid om? Welke maatregelen zijn al uitgevoerd? Welke maatregelen neemt u nog? Kunt u dat illustreren met een tijdlijn?

Werkt u samen met Actiris?

Kunt u het Winterplan toelichten? Welke maatregelen zult u nemen wanneer het zeer koud wordt en alle opvangplaatsen zijn ingenomen? Hoe past die aanpak in het masterplan dat u samen met Bruss'help voorbereidt en dat in 2023 klaar moet zijn?

Hoe verloopt de vaccinatie van de dak- en thuislozen? Hoeveel zijn er gevaccineerd? Hoeveel weigeren het vaccin? Hoeveel werden op straat gevaccineerd, hoeveel in de noodopvang of in erkende structuren? Hoeveel van de gevaccineerden in de noodopvang zijn transmigranten?

Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld).- Wie in of langs een treinstation komt, wordt geconfronteerd met een triest en mensonterend schouwspel. De gemeenten die het station op hun grondgebied hebben liggen, klagen en de reizigers voelen zich ongemakkelijk.

Weigeren daklozen die in stations verblijven een plaats in de structurele opvang, zoals Housing First of de daklozenopvang in hotel Bellevue in Sint-Jans-Molenbeek? Werd dat initiatief samen met het gewest genomen? Doen andere gemeenten ook hun deel in de opvang van daklozen?

De problematiek van de transmigranten is een federale aangelegenheid. Hoe verlopen de contacten met de staatssecretaris voor Asiel en Migratie? Wat is uw standpunt over migranten die geen opvang willen?

Mondelinge vraag van mevrouw Els Rochette

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de registratie van straatdoden en de opvang van daklozen".

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Begin november verscheen in Bruzz een artikel over het Collectief Straatdoden. Die organisatie is in Brussel al vijftien jaar actief en telde sinds haar oprichting 762 overlijdens bij dak- en thuisloze personen.

Het Collectief Straatdoden wil die mensen een waardig afscheid geven na hun dood, zoals een begrafenis of een repatriëring naar hun land van herkomst. De organisatie roept op om overlijdens van daklozen altijd te melden, want ze telt de straatdoden op basis van die meldingen. Het Collectief Straatdoden pleit ook voor een systematische registratie van de straatdoden.

In 2020 vielen er zeventig straatdoden. Ik was aanwezig op de ceremonie van de straatdoden in mei 2021. Sinds die dag vielen er alweer straatdoden te betreuren. Met de koude in aantocht is er gevaar op nieuwe slachtoffers. Er treedt evenwel geen winterplan in werking.

Dakloosheid is een structureel probleem en opvang is het hele jaar nodig. De sector vroeg daarom om geen plaatsen te sluiten tijdens de zomer, maar dat gebeurde helaas wel.

Tijdens de lockdown werden leegstaande hotelkamers gebruikt voor de opvang van daklozen. De meeste daarvan zijn alweer gesloten.

Wat zijn uw plannen voor de opvang van daklozen in hotels? De toerismesector is nog niet hersteld en er staan ongeveer tienduizend kamers leeg. Sommige hotels zijn zelf vragende partij om hun kamers aan te bieden en willen in dat verband samenwerken met de OCMW's. Waar kunnen de verantwoordelijken van die hotels terecht? Hoe reageert u op hun aanbod?

Welke totale opvangcapaciteit is er voor daklozen beschikbaar? Is die gelijk aan het aantal plaatsen dat vorig jaar in deze periode beschikbaar was? Hoe zult u verhinderen dat er tijdens koude nachten mensen in de opvang worden geweigerd?

Erkent u de nood aan registratie van het aantal straatdoden? Welke plannen hebt u op dat vlak?

Mondelinge vraag van mevrouw Els Rochette

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de evaluatie door Bruss'help van de hotelvoorzieningen voor daklozen".

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Bruss’help maakte tijdens de uitbraak van de Covid-19-epidemie een beroep op lege plaatsen in hotels. Op 26 november 2021 publiceerde Bruss'help de evaluatie van het project 'hotelvoorzieningen'. Daarin staan veel interessante opmerkingen. De conclusies zijn grotendeels positief, maar er zijn ook enkele belangrijke aandachtspunten.

De opvang was een noodoplossing die snel werd georganiseerd. Daardoor was er weinig planning en waren er ook geen doelstellingen op de middellange en lange termijn. Het was immers niet duidelijk hoelang de gezondheidscrisis, en dus ook de opvang, zou duren. In de loop der tijd konden veel zaken worden bijgestuurd.

Deze vorm van noodopvang had zeker positieve effecten. Sommigen, die in erbarmelijke omstandigheden op straat leefden, ondergingen al na enkele dagen in het hotel een metamorfose omdat ze in een eigen badkamer konden douchen, evenwichtige maaltijden kregen en hele nachten zonder onderbreking konden slapen, in een comfortabele kamer en zonder vrees te worden aangevallen.

Omdat er een team permanent ter plaatse was, kon er in hun dossiers ook administratief vooruitgang worden geboekt. Die vooruitgang was er echter niet voor iedereen. Het is erg moeilijk om thuislozen met een verslaving of met geestelijke problemen te helpen.

De druk op de dagcentra verminderde doordat de thuislozen ook overdag in de hotels konden blijven. Goedkoop is zo'n systeem wel niet. Als er meer middelen naar de huur van kamers gaan, blijft er minder over voor psychosociale begeleiding. Bovendien zien we grote verschillen in de dagprijs tussen de verschillende hotelvoorzieningen. Een goede evaluatie is dus wenselijk.

Naast de positieve effecten ontstonden er echter ook spanningen. Wie kreeg een plaats in een hotel en op basis van welke criteria? Dat was niet voor elke partner in de daklozensector even transparant. Vermoedelijk lag dat aan een gebrek aan coördinatie bij de start, omdat het oorspronkelijk over een tijdelijk project ging. De spanningen die daarover ontstonden, kunnen echter snel worden opgelost. Bruss’help kan daar een rol in spelen.

De uitstroom van bewoners bleek niet altijd mogelijk door het bekende gebrek aan betaalbare woningen. Bruss'help wil een grondige analyse van de verblijfskosten maken en ze vergelijken met de kostprijs van andere opvangdiensten.

Wanneer wordt het project ‘hotelvoorzieningen’ verder geëvalueerd? Er moet een analyse komen van de wijzigingen die in mei 2021 werden doorgevoerd. Daarnaast moeten ook de verblijfskosten grondig worden geanalyseerd en vergeleken met andere opvangdiensten en tijdelijke en permanente huisvestingsoplossingen.

Hebt u zicht op de impact die de afbouw van de opvang in hotels betekent voor de dagcentra?

Hoe denkt u het potentieel van 10.000 leegstaande hotelkamers in de toekomst te benutten?

Op welke manier wordt gewerkt aan een betere coördinatie van de hotelvoorzieningen op de korte termijn?

Hoeveel hotels zijn er momenteel geopend? Over hoeveel bedden gaat het? Wat is de geplande sluitingsdatum? Wordt die naar aanleiding van de evaluatie herbekeken?

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- Ik heb al vaker verslag uitgebracht van alle gevoerde acties en van onze prioriteiten in de strijd tegen dakloosheid.

Ter inleiding wil ik enkele elementen verduidelijken. Het is onjuist te beweren dat een groter deel van het budget aan noodopvang wordt besteed. Hoewel het totaalbudget voor het daklozenbeleid sinds het begin van de regeerperiode sterk is verhoogd - 14,8 miljoen euro extra sinds begin 2020 en 6,65 miljoen euro extra sinds 2021 -, is het aandeel van de noodopvang binnen het geheel beduidend kleiner dan in het verleden. Alle nieuwe vrijgemaakte budgetten zijn toegewezen aan preventie en inschakeling, zoals bepaald in het regeerakkoord.

Ik wil nog twee andere opmerkingen maken. De opvang en de ondersteuning van daklozen staan onder druk door twee belangrijke factoren. Enerzijds neemt het aantal mensen zonder papieren toe. Die groep vertegenwoordigt twee derde van de mensen die in de noodopvangcentra verblijven. Anderzijds is het netwerk van Fedasil verzadigd en kan de federale overheid haar verantwoordelijkheid inzake de opvang van asielzoekers en gezinnen zonder papieren niet nakomen.

Ook al is het aandeel van de noodopvang binnen het totale budget kleiner dan in het verleden, toch is de begeleidingscapaciteit voor kwetsbare groepen de afgelopen twee jaar aanzienlijk uitgebreid.

Ook de kwaliteit van de opvang is sterk verbeterd. Zo telde men in november 2019 2.607 plaatsen in de nachtopvang en begeleiding van kwetsbare groepen. Op 1 december 2021 waren dat er 4.446. Ik kom hier later nog in detail op terug.

De capaciteit werd aangepast op basis van de aanbevelingen van Bruss’help en in overleg met de spelers op het terrein. De algemene uitbreiding van de opvang- en begeleidingscapaciteit is niet het gevolg van de toename van het aantal noodopvangplaatsen. Ze houdt verband met de diversificatie van de diensten:

- capaciteitsuitbreiding in de opvangcentra;

- opvang in hotels;

- ondersteuning, in samenwerking met minister-president Vervoort en staatssecretaris Ben Hamou, van initiatieven voor tijdelijk gebruik van leegstaande gebouwen (vijfhonderd plaatsen);

- projecten van duurzame herhuisvesting, in samenwerking met sociale verhuurkantoren, openbare vastgoedmaatschappijen, gemeenten en OCMW's.

Bovendien werd de capaciteit van begeleiding door Housing First en thuisbegeleiding aanzienlijk versterkt.

Ik zal nu uw vragen beantwoorden.

De hervorming van de daklozensector wordt voortgezet met de inwerkingtreding, begin 2022, van het besluit van 9 mei 2019 betreffende de erkenning en de subsidiëringswijze van de centra voor noodhulp en inschakeling.

Na een lange overlegfase met de sector heeft het Verenigd College het wijzigingsbesluit in eerste lezing aangenomen op 9 september 2021. De tweede lezing kan worden gepland na analyse en integratie van de opmerkingen van de Raad van State, die op 20 oktober 2021 advies heeft uitgebracht, alsook van de opmerkingen van de afdeling Sociale Actie van de adviesraad, die op 5 oktober 2021 een gunstig advies heeft verstrekt, en van het advies van de Gegevensbeschermingsautoriteit, dat we nog moeten ontvangen.

De wijzigingen die in het besluit van 9 mei 2019 worden aangebracht, maken het mogelijk om:

- de dagcentra te versterken en de openingstijden gedurende het hele jaar uit te breiden;

- de opvangcentra te versterken;

- de thuisbegeleiding te versterken om te voorkomen dat mensen hun woning kwijtraken;

- de verschillende soorten diensten te harmoniseren;

- de logistieke functie van Housing First te externaliseren en te verspreiden;

- de begeleiding bij het zoeken naar een woning te centraliseren bij Bruss'help.

Met het oog op de prioritaire herhuisvesting van zoveel mogelijk personen en gezinnen en om te vermijden dat men zijn woning kwijtraakt, heb ik de dienstverlening van Housing First aanzienlijk uitgebreid. In 2019 stond de teller op 104 begeleidingsdossiers, begin 2022 zal hij op 248 staan dankzij de erkenning van een vijfde operator. Het budget voor Housing First heb ik verhoogd van 1,5 miljoen euro in 2019 tot 3,14 miljoen euro in 2022. Het is mijn bedoeling om de capaciteit van Housing First overeenkomstig het regeerakkoord nog verder op te trekken.

De capaciteit en de financiering van de diensten voor thuisbegeleiding zijn sinds 2019 aanzienlijk uitgebreid. Momenteel worden 600 begeleidingsdossiers gefinancierd voor een bedrag van 3 miljoen euro. Het is mijn bedoeling om dat tegen 2022 te verhogen tot 780 dossiers voor een budget van 3,3 miljoen euro.

In het kader van actie 27 van het Noodplan voor huisvesting gingen we over tot een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling voor sociale verhuurkantoren en tot een projectoproep voor gemeenten en OCMW's. Het is de bedoeling om op die manier 400 woningen te vinden.

Op dit moment worden 120 personen en gezinnen gehuisvest via die projecten, waarvoor we samenwerken met de gemeenten, OCMW's, openbare vastgoedmaatschappijen en sociale verhuurkantoren (SVK).

In de loop van 2022 zullen zes projecten van zes gemeenten en OCMW's de renovatie van 25 woningen mogelijk maken. Die zullen plaats bieden aan 57 dakloze personen of gezinnen.

De volgende profielen kunnen daar onderdak krijgen:

- geïsoleerde personen en gezinnen met of zonder papieren;

- eenoudergezinnen en LGBTQI+-jongeren tussen 18 en 25 jaar.

Daarnaast lanceerden we op 26 november 2021 opnieuw een oproep aan het adres van de SVK's om woningen ter beschikking te stellen. We hopen dat er dankzij het jaarlijkse budget van 1,4 miljoen per jaar extra woningen zullen bij komen.

De partners waarmee de regering haar doelstelling van duurzame huisvesting probeert waar te maken, zijn hoofdzakelijk Housing First-initiatieven, thuisbegeleidingsdiensten, SVK's, gemeenten en OCMW's, maar ook straathoekwerkers, verwijzings-, dag- en noodcentra enzovoort.

Voorts hebben we een faciliteringsdienst opgezet voor alle logistieke aspecten die te maken hebben met het betrekken van een woning, zoals een verhuizing, klussen en schoonmaak. Op die manier kunnen maatschappelijk werkers zich toeleggen op de psychosociale begeleiding van personen en gezinnen.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- Het is natuurlijk de bedoeling om mensen naar de meest gepaste organisatie te sturen. Er is echter een element in de ordonnantie waarover we bijna nooit meer spreken, maar dat wel belangrijk is. Ik heb het over Afdeling 3, met betrekking tot het sociale dossier. Het is de bedoeling om in de mate van het mogelijke voor iedere dakloze een dossier op te maken. Dat gebeurt volgens mij niet. Kunt u daar iets over zeggen? Is het de bedoeling om dat deel van de ordonnantie te activeren?

In uw inleiding zegt u dat het aandeel van de begrote middelen dat naar noodopvang gaat, kleiner is geworden. In relatieve termen klopt dat. In absolute termen geven we echter meer geld uit aan noodopvang. De middelen die we erin investeren, blijven stijgen.

Ik ben blij dat u zo duidelijk zegt dat bijna twee derde van de mensen uit de noodopvang geen papieren hebben. Dat is een problematisch gegeven.

U zegt ook dat de federale overheid de eerste opvang zal organiseren. Dat is interessant en ik zou er graag meer over vernemen. Tegen wanneer zal die eerste opvang een feit zijn? Over hoeveel plaatsen gaat het?

U hebt al een paar keer gezegd dat regularisering goed zou zijn, maar als verantwoordelijk politicus kunt u niet blijven verwijzen naar iets wat niet zal gebeuren. De federale regering zal niet tot regularisering overgaan.

Hoe wordt er met de federale regering samengewerkt om iets te doen aan het probleem van de mensen zonder papieren? Dat is immers een groot struikelblok voor Brussel. Hoe zullen we dat oplossen? Regularisering is niet de enige mogelijke oplossing.

Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld).- U sprak over 750 plaatsen in hotels, maar merkte daarbij op dat jammer genoeg niet veel hoteleigenaars staan te springen om hun hotel open te stellen voor daklozen. Kunt u bevestigen dat ze van de overheid 45 euro per dag per hotelkamer krijgen?

Daarnaast zei u dat twee derde van de daklozen mensen zonder papieren zijn. Daardoor wordt dit automatisch een zaak van federaal staatssecretaris Mahdi. Het gaat dus om een federale verantwoordelijkheid, maar deze mensen bevinden zich wel in het Brussels Gewest. Overlegt u geregeld met de federale overheid? Hoe verloopt dat overleg? Is de federale overheid zich ervan bewust hoeveel menselijk leed men ziet in de Brusselse stations en straten?

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Het Collectief Straatdoden pleit ervoor om de straatdoden systematisch te registreren. Hebt u plannen in die richting?

Voorts zijn er uitbaters van hotels die kamers willen aanbieden. U deed op 30 juni een oproep, maar toen kwam daar weinig reactie op. Dat had wellicht te maken met het feit dat de zomervakantie voor de deur stond. De coronacijfers waren op dat moment beter en er heerste een zeker optimisme in de hotelsector. Ik vermoed echter dat dat enthousiasme vandaag weer helemaal is gaan liggen. Een nieuwe oproep is dan ook welkom. Waar kunnen hoteluitbaters terecht als ze kamers ter beschikking willen stellen?

Bruss’help leverde een zeer positieve evaluatie af van de terbeschikkingstelling van hotelkamers. Voorts verheugt het me dat u een verdere evaluatie plant, zoals de organisatie had aanbevolen. Wanneer begint de evaluatie en hoelang zal ze lopen? Als er eind april hotels sluiten en er daardoor 502 plaatsen verdwijnen, moeten we immers snel kunnen reageren.

Er wordt inderdaad veel gedaan. Dat horen we hier in de commissie en we zien het ook aan de budgetten die worden vrijgemaakt. Toch krijg ik de afgelopen tijd zeker twee à drie telefoontjes per week van mensen die me attent maken op dakloze gezinnen met kinderen en die me vragen waar ze terechtkunnen. Als die personen zelf contact opnemen met New Samusocial, krijgen ze te horen dat ze zich tot een organisatie of dienst moeten richten. Het is zeer frustrerend en kwetsend om te moeten horen dat men je niet kan helpen.

Er zijn ook mensen die me bellen omdat er daklozen op hun drempel vertoeven of die me vragen waar drugsverslaafden heen kunnen. Ik weet wel dat er organisaties als Transit bestaan, maar ook daar is het aantal plaatsen beperkt. Het blijft dweilen met de kraan open.

Bedankt voor uw inspanningen, maar ik denk echt dat die moeten worden opgevoerd. Denken we bijvoorbeeld aan de dagcentra. Momenteel zijn er negen erkend en ik weet dat er nog andere in de wachtrij staan. Hopelijk krijgen die in januari 2022 een kans om een erkenning aan te vragen. Er zijn centra die dagelijks zeer veel daklozen opvangen, maar momenteel nog geen erkenning hebben. Dat blijft moeilijk in deze tijden.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- Ik had nog een vraag over het sociaal dossier, dat wordt besproken in Afdeling 3 van de ordonnantie.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- Ik heb alleen gezegd dat deze regering dat niet zal doen, dat uw partij en een groot aantal van de Brusselse meerderheidspartijen in die federale regering zitten en dat er geen algemene regularisering zal komen.

Mondelinge vraag van mevrouw Els Rochette

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de naleving van de taalwetgeving bij de oproep voor de derde prik van het vaccin tegen Covid-19".

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Ik kreeg een bericht van een Vlaamse Brusselaar die op 1 oktober per e-mail een persoonlijke uitnodiging kreeg voor een herhaaldosis van het coronavaccin, de derde prik. De oproep komt van de GGC. Wie de e-mail ontvangt, moet naar beneden scrollen voor de Nederlandse versie van het bericht, maar de vertaling is onvolledig. Slechts een kwart van de inhoud van de Franstalige tekst is in het Nederlands omgezet. Er ontbreken hele stukken tekst. Soms gaat het om essentiële informatie. Wie een derde coronaprik gaat halen, kan bijvoorbeeld meteen ook een griepvaccin krijgen. Het ideale moment is begin november. Dat staat in het Nederlands niet vermeld. Ook de verschillende stappen om een afspraak te boeken zijn niet vertaald.

Aan het eind van de e-mail wordt nog vermeld dat de inhoud van de e-mail sinds 15 oktober 2021 ook in meerdere talen op coronavirus.brussel te vinden is. Op die website staat inderdaad informatie, maar die is niet erg duidelijk. Ze is vooral erg uitgebreid. Wie informatie wil over de derde prik, moet die als het ware bij elkaar sprokkelen. Het zou veel eenvoudiger zijn geweest als die informatie in de eerste e-mail had gestaan.

De persoon die mij dit signaleerde is een hoog opgeleide Vlaamse Brusselaar met een zeer goede kennis van het Frans. Die krijgt de derde prik wel geregeld. Voor Vlaamse Brusselaars die niet zo geletterd en mondig zijn, kan het gebrek aan Nederlandstalige uitleg wel een obstakel vormen.

Het gaat eigenlijk om een sociaal vraagstuk. Iedereen moet de boodschap kunnen verstaan. Ze moet dan ook duidelijk en begrijpelijk zijn, in meerdere talen opgesteld en ook via niet-klassieke kanalen worden verspreid.

Er moet bovendien extra aandacht uitgaan naar groepen die dat nodig hebben: anderstaligen, laaggeschoolden en personen met een handicap. Dat was een van de aanbevelingen van de Coronacommissie. Uiteraard moet daarbij de taalwetgeving worden nageleefd.

Wie controleert de uitgaande e-mails van de GGC op kwaliteit? Wie geeft zijn fiat voor het verzenden van de oproepen?

Hoe verklaart u dat een onvolledig vertaalde oproep kon vertrekken? Hoeveel onvolledig vertaalde e-mails zijn er vertrokken? Hoe wilt u vermijden dat zulke fouten zich opnieuw voordoen? Is de betrokken e-mail ondertussen volledig vertaald?

Bent u op de hoogte van andere klachten van Nederlandstalige Brusselaars?

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- Wat de uitnodigingsbrieven betreft, lijken de teksten die aan Doclr bezorgd werden voor de verzending van de vaccinatie-uitnodigingen en de voor verzending goedgekeurde e-mail, helemaal op de in het Frans en in het Nederlands bezorgde tekst.

Nadat een burger een onvolledige Nederlandse versie had ontvangen, heeft de GGC geprobeerd de oorzaak van het probleem op te sporen. Doclr heeft daarop gemeld dat sommige e-mailproviders, zoals Gmail, de e-mail hebben ingekort, met als gevolg dat een deel van de tekst bij sommige ontvangers ontbreekt.

Door die digitale tekortkoming heeft de GGC beslist om in de toekomst per e-mail alleen nog een link naar een volledig document te versturen. Naast een digitale uitnodiging ontvangen de burgers ook een uitnodiging per post met alle informatie in de twee landstalen. Bovendien bevatten zowel de digitale als de per post verstuurde uitnodigingen een verwijzing naar dezelfde documenten in negen andere talen.

De GGC heeft maar een klacht ontvangen, namelijk over een onvolledige tekst in een e-mail.

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Ik ben blij te horen dat er onmiddellijk naar de oorzaak van het probleem is gezocht en dat er snel een oplossing kwam.

Ik vertel graag dat ik maandag mijn boosterprik in Vorst heb gekregen en dat iedereen daar goed Nederlands sprak.

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van de heer Gilles Verstraeten

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de derde prik van het vaccin tegen Covid-19".

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- Ik heb mijn vraag enigszins aangepast omdat ze al dateert van 25 oktober 2021.

De derde prik heet intussen de boosterprik. Volgens de recentste informatie hebt u samen met de andere bevoegde ministers beslist om de tijd tussen de tweede en de derde prik terug te brengen van zes naar vier maanden voor mensen die met Pfizer of Moderna zijn gevaccineerd. Andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, namen eerder dezelfde beslissing. 200.000 extra Brusselaars komen daardoor in aanmerking voor een boosterprik. De wachttijd voor een boosterprik na een vaccin van AstraZeneca blijft vier maanden, in het geval van Johnson & Johnson twee maanden.

De beslissing werd ingegeven door de snelle opmars van de omikronvariant. Van alle varianten lijkt de grootste dreiging tot nu toe van omikron uit te gaan. Begin december was hij goed voor 0,3% van de besmettingen, op 13 december was dat al 3%, tienmaal zoveel.

Virologen verwachten dat de omikronvariant tegen het einde van het jaar goed is voor de helft van de besmettingen en dat de snelle stijging van het aantal omikronbesmettingen zich ook in de ziekenhuizen zal laten voelen.

Gelukkig blijkt dat een boostervaccin tamelijk goed beschermt tegen de omikronvariant. De bescherming tegen ziekte met symptomen gaat van 20 tot 30% bij dubbele vaccinatie naar 75 tot 80% bij een boostervaccin. De bescherming tegen ziekenhuisopname is in principe nog hoger.

Uiteindelijk weten we nog niet erg veel over die nieuwe variant. Volgens virologen lijkt omikron minder ziekteverwekkend, maar lijkt het wel te leiden tot heel wat herbesmettingen. Dat is niet geheel onlogisch. Normaal gezien wordt een virus gaandeweg besmettelijker, maar minder dodelijk. Laten we hopen dat dat ook nu het geval is.

Al wie een zekere immuniteit heeft opgebouwd door een eerdere coronabesmetting, wordt opnieuw een potentiële prooi voor het virus. Dat is slecht nieuws voor Brussel omdat de vaccinatiegraad hier nog altijd te laag is: 72% van de volwassenen en 59% van de totale bevolking. Vier op tien Brusselaars is dus jammer genoeg nog altijd niet gevaccineerd. Dat is heel sterk geconcentreerd op bepaalde plaatsen in bepaalde wijken waar er weinig vertrouwen is in de autoriteiten, niet alleen in de veiligheidsdiensten, maar ook in het medische systeem. Dat is een immense uitdaging. Hopelijk kunnen we daaruit in de toekomst de juiste conclusies trekken over het soort beleid dat Brussel nodig heeft om meer sociale cohesie te creëren.

Kunt u een stand van zaken geven over de vaccinatie, en in het bijzonder over de derde prik? Hoeveel Brusselaars hebben die al gekregen?

Hebt u zicht op het aantal Brusselaars die de boosterprik weigeren? Ik heb het over de mensen die wel een uitnodiging hebben gekregen of die de eerste twee prikken wel hebben gehad en eigenlijk al een derde prik zouden moeten hebben gehad, maar dat niet hebben gedaan. Is de scepsis sinds de tweede prik toegenomen? Zijn er veel mensen die wel de eerste twee prikken namen, maar niet meer in de derde geloven?

Hoe snel kunnen we met onze huidige vaccinatiecapaciteit iedereen een booster geven? Dit is natuurlijk moeilijk omdat er nog steeds mensen zijn die niet eens een eerste prik hebben gekregen, die campagne loopt ook nog volop. Tegen wanneer hoopt u de grootschalige campagne voor de derde prik rond te hebben?

Op welke manier wordt er geïnformeerd omtrent de derde prik? Zijn er specifieke campagnes? Worden de gemeenten erbij betrokken? Hoe loopt dat?

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- Dit is een mondelinge vraag en u volgt uw tekst niet. Ik zal zo goed mogelijk proberen te antwoorden, maar dit zijn andere vragen dan u had ingediend. Ik heb er geen problemen mee, maar het is niet volgens het reglement.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- Ja, ik weet het.

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- De derde prik wordt op dezelfde manier toegediend als de twee eerste dosissen. Zodra iemand wordt uitgenodigd, kan die persoon een afspraak maken bij een vaccinatiepunt naar keuze. Bovendien kunnen ook alle Brusselse burgers die ouder zijn dan achttien jaar en zich houden aan de gevraagde wachttijd tussen de tweede en de derde dosis, een afspraak maken via Bruvax of naar een vaccinatiecentrum gaan in het Brussels Gewest. Veel vaccinatiepunten werken immers zonder afspraak. We raden echter aan om een afspraak te maken om lange wachtrijen te vermijden. Ook de eerstelijnszorg speelt een belangrijke rol als contactpunt, vertrouwenspersoon, informatie- en vaccinatiepunt voor burgers.

De afgelopen drie weken werden er in Brussel iets meer dan 163.000 boosterprikken toegediend. Ongeveer de helft daarvan werd gezet in de vaccinatiecentra.

Wat de bewustmakingscampagne betreft, hebben we al heel snel, vanaf september, gecommuniceerd over het belang van de boosterdosis via sociale netwerken. De campagne verloopt in fasen en per doelgroep. De meest kwetsbare bevolkingsgroepen hebben prioriteit. Vanaf 15 september werden patiënten met immuniteitsproblemen per brief uitgenodigd om een boosterdosis te krijgen, nadien volgden de 85-plussers en de 65-plussers. Het personeel uit zorg- en gezondheidsinstellingen werd ook uitgenodigd voor een boosterdosis, gevolgd door het eerstelijnszorgpersoneel. Vervolgens hebben we de uitnodigingen verstuurd voor personen die een Johnson & Johnson-vaccin hadden gekregen en naar de rest van de bevolking per leeftijdsgroep.

Ook bij de vaccinatie van personen met immuniteitsproblemen is de eerstelijnszorg al zeer actief betrokken. Dat is de best geplaatste partner om in alle vertrouwen bewust te maken over het belang van de boostervaccins. De betrokkenheid van de eerstelijnszorg werd besproken tijdens de wekelijkse of tweewekelijkse vergaderingen met de eerstelijnsvertegenwoordigers. De inzet van die vertrouwenspersonen is ook van groot belang voor de 65-plussers en de rest van de bevolking.

De besprekingen tijdens de interministeriële conferentie Volksgezondheid verlopen altijd volgens hetzelfde schema: de taskforce Vaccinatie bekijkt het advies van de Hoge Gezondheidsraad en bereidt de praktische aspecten voor. Die adviezen worden doorgegeven aan de IMC, die beslist over de uitvoering, zoals ze dat gisteren heeft gedaan voor de inkorting van het interval van zes naar vier maanden voor de derde prik.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- De vragen waren redelijk gelijklopend. Ik vroeg hoeveel mensen al een boosterprik kregen en hoe de campagne verloopt.

U hebt niet echt geantwoord op mijn vraag of er meer weigeringen zijn en of er meer scepsis is ten aanzien van de derde prik dan bij de tweede prik het geval was. Hebt u daar gegevens over? Is het nu moeilijker dan met de eerste en tweede prik? Zijn er mensen die wel de eerste twee dosissen kregen, maar de derde weigeren? Misschien hebt u daar geen indicaties over, of verloopt alles prima, ik weet het niet. Kunt u daar iets over zeggen?

Dat was ook een van mijn initiële vragen. Het is natuurlijk niet mijn schuld dat een vraag van midden oktober nu pas wordt behandeld en dat er intussen al veel zaken geëvolueerd zijn.

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- In de voorbije drie weken zijn er in Brussel iets meer dan 163.000 boosterdosissen toegediend.

Mondelinge vraag van de heer Jan Busselen

aan mevrouw Elke Van den Brandt en de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "het sanctioneren van het verplegend personeel dat niet gevaccineerd is".

De heer Jan Busselen (PVDA).- De federale minister van Volksgezondheid, Frank Vandenbroucke, en zijn Waalse collega, Christie Morreale, legden enkele weken geleden de verplichte vaccinatie op tafel. Vicepremier Petra De Sutter volgde wat later en ook Vlaams minister van Volksgezondheid Wouter Beke wil het debat over een verplichting aangaan.

Het kernkabinet keurde als eerste een regeling voor een vaccinatieplicht in de zorg goed, zonder enig overleg met de vakbonden. Vanaf 1 januari 2022 krijgt het zorgpersoneel drie maanden de tijd om zich te laten vaccineren. Wie daarna nog weigert om te worden gevaccineerd, zal worden ontslagen en krijgt meteen een volledige werkloosheidsuitkering, of wordt geschorst zonder loon.

De vakbonden reageerden onmiddellijk op die beslissing. Op 24 november 2021 voerde het gemeenschappelijk vakbondsfront voor het kabinet van federaal minister Vandenbroucke actie tegen die maatregelen. Op 7 december kwamen 5.000 personen samen die bij verscheidene partijbureaus langsgingen.

De vakbonden wijzen er terecht op dat de sancties er eigenlijk alleen maar voor zullen zorgen dat de werklast, die nu al onhoudbaar is - en dat ook al was voor de coronacrisis -, alleen maar zal toenemen, met alle gevolgen van dien. Er zal immers nog minder personeel zijn en degenen die er wel nog zijn, zullen de druk verder voelen toenemen. Het zou bijzonder cynisch zijn als het uiteindelijk niet het virus is dat de zorgsector doet imploderen, maar de regering.

Heeft het Verenigd College hierover een standpunt ingenomen? Wilt u, net als de andere overheden, leden van het zorgpersoneel een straf opleggen als ze niet gevaccineerd zijn? Of luistert u naar de vakbonden en wilt u veeleer een strategie van bewustmaking en informering toepassen, waar het zorgpersoneel achter kan staan?

Wat zal het effect zijn in de Brusselse ziekenhuizen als ongevaccineerde personeelsleden niet meer mogen werken?

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- Ik heb de kwestie van de verplichte vaccinatie van mensen uit de gezondheidssector, zoals de verpleegkundigen, al gedeeltelijk behandeld naar aanleiding van de vragen die mevrouw Jamoulle tijdens de commissie van vorige week stelde over de vaccinatiegraad van de verpleegkundigen. Ik zal dus niet de hele voorgeschiedenis herhalen van het principiële besluit dat aan het einde van de zomer op een Overlegcomité werd genomen na debatten die al in juli waren begonnen. Laten we wel niet vergeten dat tussen het moment van dat besluit en vandaag vele parameters zijn geëvolueerd en dat de federale regering op dit moment de verplichting slechts voor een deel van de gezondheidswerkers overweegt.

Op basis van het laatste nieuws denk ik, ten eerste, dat het van essentieel belang is dat de federale regering haar aanpak herziet. Ik vernam dat er onvoldoende debatten zijn gevoerd tussen de sociale partners binnen de Nationale Arbeidsraad (NAR). Het is namelijk de multidisciplinaire kamer die zou zijn geraadpleegd en niet de specifieke vertegenwoordigers van de gezondheidssector. Ook het Comité A, het overlegorgaan voor de overheidssector, werd niet geraadpleegd.

Ten tweede lijkt het me nuttig om in het federale parlement de verplichte vaccinatie van de gehele of een deel van de volwassen bevolking te bespreken, los van de beroepscategorieën.

Mijn kabinet sprak afgelopen vrijdag met de vakbondsorganisaties over dit onderwerp en we hebben ook contact gehad met de ziekenhuiskoepels. Zij zeggen ons allemaal dat het totaal onmogelijk is om die verplichting, en zelfs de door de federale regering geplande overgangsmaatregelen met een test om de drie dagen voor de niet-gevaccineerden, op 1 januari 2022 te laten ingaan. Als de verplichtingen van het federale wetsontwerp van kracht worden, is het onmogelijk om in januari 2022 goede verpleegkundige dienstroosters op te stellen die veilig zijn voor de patiënten.

De federaties van instellingen, die fervente voorstanders zijn van de verplichte vaccinatie van hun personeel, vragen zelf ook om enkele aanpassingen aan het wetsontwerp, met een latere inwerkingtreding.

We hebben alle moeilijkheden in verband met het idee van verplichte vaccinatie van gezondheidswerkers aan de orde gesteld in de interministeriële conferentie Volksgezondheid.

Aangezien de Raad van State om een langere termijn dan 1 januari 2022 heeft gevraagd om zijn advies uit te brengen, zal het niet mogelijk zijn om tegen die datum sancties te treffen tegen de werknemers.

De heer Jan Busselen (PVDA).- Het is positief dat de maatregel niet wordt doorgevoerd. Het is onvoorstelbaar dat er iets op tafel komt wat gewoon onuitvoerbaar is. Dat bewijst een gebrek aan voeling met de werkelijkheid.

Het stelt me gerust dat u met de vakbonden hebt gesproken en dat u vindt dat er in de geijkte overlegorganen onvoldoende overleg is geweest.

Verplichte vaccinatie moet bespreekbaar zijn, maar hetzelfde geldt voor structurele maatregelen. Vandaag bracht Het Laatste Nieuws een uitgebreid artikel waarin professor verpleegkunde Eva Goossens van de Universiteit Antwerpen aan het woord kwam. Ze zegt daarin dat niet het virus, maar chaotisch beleid de zorgsector doet kraken.

Tijdens de opeenvolgende golven werd een reeks repressieve maatregelen genomen. Denk maar aan de avondklok, boetes, een Covid safe ticket en nu het mogelijke ontslag van mensen die we als de helden van de zorg bestempelen. Ik hoop dat het niet zover komt en dat er structurele maatregelen worden genomen, want zolang mensen met vragen zitten, moet er ruimte zijn voor dialoog.

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van mevrouw Els Rochette

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de communicatie om vaccintwijfelaars over te halen zich te laten vaccineren en om de kinderen te laten vaccineren".

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- We zitten midden in de vierde golf van besmettingen met het coronavirus en het loont de moeite om extra prikken te zetten. Eind oktober kwam het bericht dat de Brusselse vaccinatiecijfers langzaam verbeteren: 70% van de volwassenen heeft inmiddels een eerste prik gekregen. Wellicht is dat het resultaat van de invoering van het Covid safe ticket . Toch zien we dat het percentage gevaccineerden bij jongeren tussen 12 en 17 zeer laag ligt, met slechts 32% gevaccineerden op 24 november.

Mensen die over de coronavaccins twijfelen, kunnen wel degelijk van idee veranderen. Alleen vraagt het tijd. Dat was een belangrijke conclusie van de motivatiebarometer van de universiteiten van Gent, Leuven, Brussel en Louvain-la-Neuve van juni van dit jaar. Met gerichte informatie, een persoonlijk gesprek met een gezondheidswerker, de ruimte om zelf tot een beslissing te komen, kan er iets veranderen. Het omgekeerde geldt ook: druk zetten, werkt niet. Het blijft dus belangrijk om informatiecampagnes te voeren gericht op volwassenen en jongeren.

Het is wachten op het advies van de Hoge Gezondheidsraad, maar waarschijnlijk zullen binnenkort kinderen van vijf tot elf jaar ook gevaccineerd mogen worden. Federaal minister Vandenbroucke hoopt dat in januari 2022 de eerste prikken bij kinderen kunnen worden gezet. Maar om die kinderen te bereiken, moet hij eerst hun ouders overtuigen. De ouders moeten immers toestemming geven.

Ondertussen is het ook mogelijk voor reeds gevaccineerden om een boosterprik te krijgen. Ze kunnen zelf een afspraak maken via Bruvax sinds 28 november. Ook voor de derde prik, of de tweede prik in het geval van Johnson & Johnson, is een goede en duidelijke communicatie met de Brusselaars belangrijk.

Wat hebt u de voorbije maanden gedaan om twijfelaars en antivaxers te overtuigen om zich te laten vaccineren?

Welke strategie volgt u om de laatste niet-gevaccineerden over de streep te trekken? Welke doelgroepen hebt u geïdentificeerd en op basis van welke parameters is dat gebeurd: leeftijd, woonplaats, taal of religie?

Hoe verloopt de communicatie ten aanzien van die mensen? Via welke methode of mediakanalen tracht u hen te bereiken? Wat is het resultaat?

Welke methode heeft het voorbije jaar goed gewerkt en welke niet? Welke lessen trekt u daaruit? Zult u de inspanningen vergroten, nu de vierde golf is aangebroken?

Welke strategie zult u hanteren om de ouders van kinderen van 5 tot 11 jaar te bereiken? Hebt u doelgroepen in kaart gebracht? Wat zijn uw doelstellingen? Welke campagne zult u voeren? Komen er ook campagnes voor de kinderen zelf?

Op welke manier wordt er ingezet op de communicatie met betrekking tot de boosterprik? Sommige mensen blijken te twijfelen aan het nut ervan.

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- Sinds het begin van de vaccinatiecampagne hebben mijn medewerkers en het team van de GGC ervoor gekozen om hun communicatie aan de doelgroep aan te passen. Wij hebben dan ook communicatie gericht op het grote publiek ontwikkeld die erop wijst dat vaccinatie tegen Covid-19 belangrijk is.

Daarnaast stem ik mijn communicatiestrategie op de verschillende doelgroepen en de verschillende vaccinatiefasen af. Sinds eind 2020 voer ik campagnes via massacommunicatiekanalen, bijvoorbeeld televisie, radio, sociale netwerken, affiches enzovoort. Die worden in 2022 voortgezet.

Om personen te informeren die de traditionele media niet raadplegen of die er vanwege de digitale kloof of om culturele of taalgebonden redenen geen toegang toe hebben, organiseer ik tegelijkertijd een groot aantal bewustmakingsacties op het terrein. Dat gebeurt met de steun van de gemeenten en van vertrouwde professionals en partners, waaronder gemeentelijke collectieven, ziekenfondsen, apothekers, buurthuizen, medische centra enzovoort.

Wijkagenten, speciaal opgeleide adviseurs, preventiemedewerkers van ziekenfondsen, straatverplegers en artsen gaan naar de Brusselaars toe om hen te informeren over Covid-19 en om hun twijfels over vaccinatie op een geïnformeerde manier te beantwoorden.

De GGC heeft specifieke instrumenten ontwikkeld om de bewustmakingsactiviteiten aan te passen aan de behoeften van de specifieke doelgroepen. Zo zorgt ze voor gemakkelijk te begrijpen folders in verscheidene talen, handleidingen, spots en uitzendingen op de gemeenschapsradiozenders enzovoort.

Om de terughoudendheid ten opzichte van vaccinatie te verminderen bestond de strategie voor de niet-gevaccineerde bevolking erin om de communicatie te decentraliseren en zo de Brusselse bevolking in al haar diversiteit aan te spreken op vertrouwde plaatsen zoals buurthuizen, gebedshuizen, gemeenschaps- en jeugdcentra, vaccinatiecentra, scholen en universiteiten, medische centra, markten en evenementen. Wij werken samen met eerstelijnsprofessionals om hun patiënten bewust te maken van het belang van vaccinatie, maar ook van tests en tracing.

Het straathoekwerk voor migranten zonder papieren en daklozen wordt uitgevoerd door medewerkers van verenigingen die strijden tegen kansarmoede of die met sekswerkers werken.

Geolocatie speelt een belangrijke rol bij de parameters die worden gehanteerd om de bewustmakingsinspanningen te intensiveren. Veel initiatieven worden uitgevoerd in gemeenten en buurten waar de vaccinatiegraad lager is.

Om de terughoudendheid tegen vaccinatie op sociale netwerken tegen te gaan, publiceert de GGC op haar digitale platforms en website en Twitteraccount dagelijks bijgewerkte informatie over de vaccinatie, de vorderingen van het wetenschappelijk onderzoek en veelgestelde vragen, en probeert ze om de meest voorkomende onjuiste berichten op het internet te corrigeren.

Wij communiceren via de traditionele kanalen: schriftelijke, audiovisuele en digitale media, affiches, folders, spotjes in de gemeenschapsmedia, persinformatie, enzovoort. Daarnaast communiceren we ook via eerstelijnsprofessionals en lokale overheden.

Door die gecombineerde acties stijgt de vaccinatiegraad in het Brussels Gewest geleidelijk en voortdurend. We blijven ons inspannen om steeds meer Brusselaars ervan te overtuigen zich te laten vaccineren.

Wat werkt, is een combinatie van communicatiecampagnes in de massamedia, gericht op het grote publiek, en lokale voorlichtings- en bewustmakingsactiviteiten op maat, gericht op specifieke doelgroepen, die vaak onder de radar blijven.

Voor mensen die aarzelen om zich te laten vaccineren, die bang zijn of twijfelen, is het belangrijk om zo snel mogelijk informatie te blijven verstrekken en hun vragen op een transparante manier te beantwoorden. Met onze multidisciplinaire teams, bestaande uit een arts, een verpleegkundige, een maatschappelijk werker enzovoort, en multiculturele teams gaan wij elke dag die uitdaging aan. De vierde golf heeft geen directe invloed op die strategische koers, maar wij houden rekening met de evolutie van de publieke opinie om onze boodschappen aan te passen.

De vaccinatie van kinderen tegen Covid-19 is een gevoeliger en emotioneler onderwerp dan de vaccinatie van volwassenen. Wij begrijpen dat het voor een ouder moeilijk is om die beslissing te nemen, wetende dat de voordelen van die vaccinatie voornamelijk de gemeenschap ten goede komen. Ik denk dan aan de bescherming van familieleden met een slechte gezondheid en het terugdringen van de virusoverdracht op school.

Als de Hoge Gezondheidsraad van oordeel is dat die vaccinatie noodzakelijk is en een beslissing in de interministeriële conferentie een dergelijke vaccinatiecampagne valideert, dan zal de GGC ouders informeren over de huidige medische kennis over de vaccinatie van jonge kinderen en hun vragen beantwoorden zodat zij een weloverwogen beslissing kunnen nemen, met de steun van vertrouwde adviseurs, zoals kinderartsen, huisartsen en apothekers.

Aangezien de Franse en de Vlaamse Gemeenschap verantwoordelijk zijn voor de vaccinatie van jongeren, blijven wij samenwerken met het Office de la naissance et de l'enfance, Kind & Gezin en de bevoegde instanties om de impact te maximaliseren. Werkgroepen zijn al gestart met het uitwerken en plannen van acties omtrent deze vaccinatiecampagne.

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Het is positief dat er al een werkgroep in actie is geschoten en dat er niet wordt gewacht tot het moment dat er een beslissing valt over de vaccinatie van jongeren onder de twaalf. Het is ook goed dat alle lokale acties die afgestemd zijn op de doelgroepen, worden voortgezet.

U zegt dat u antivaxers via sociale media probeert te overtuigen. De GGC probeert de onjuiste berichten op het internet te corrigeren. Hoe doen jullie dat? Ik geeft het soms snel op. De antivaxers komen met voorbeelden van onderzoeken en dan moet ik die beginnen opzoeken om die te weerleggen. Ik vind dat nogal vermoeiend. Het zou goed zijn als ik een link met alle up-to-date wetenschappelijke informatie zou kunnen doorsturen. Het interesseert me waar ik die kan vinden.

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- U kunt daarover een schriftelijke vraag stellen.

Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Dat zal ik doen.

- Het incident is gesloten.

Varia

Mondelinge vraag van de heer Juan Benjumea Moreno

aan mevrouw Elke Van den Brandt en aan de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de meertalige kinderopvang".

De heer Juan Benjumea Moreno (Groen).- Het volgende heeft misschien minder te maken met Covid-19, hoewel we tijdens de pandemie veel over de kinderopvang hebben gesproken.

Mijn vraag gaat over een van de paragrafen van het regeerakkoord, namelijk de ambitie om een uniek loket te creëren voor de opvang van jonge kinderen. Dat zou de zoektocht naar kinderopvang voor jonge ouders moeten vereenvoudigen. Momenteel is er in Brussel een wirwar aan informatie waar ouders zich snel in kunnen verliezen. Ik heb het zelf al vaak meegemaakt: buren die me komen vragen hoe ze hun kinderen in een crèche kunnen inschrijven, of ze Franstalig of Nederlandstalig kunnen kiezen, gemeentelijk of niet. Ouders moeten zich in de toekomst kunnen richten tot een uniek loket waar ze zich met één muisklik kunnen inschrijven voor de kinderopvang in het hele gewest. Dat wordt georganiseerd door de verschillende instanties: het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Cocof, de VGC en uiteraard ook de gemeenten. Zo'n loket moet de zoektocht naar opvang minder stressvol maken.

In antwoord op mijn vorige vraag hierover van 29 april 2021 liet u weten dat u werk maakt van dat unieke loket om de ouders centraal, volledig en tweetalig te informeren over de Brusselse kinderdagverblijven. U liet toen ook weten medio 2021 een nieuw wettelijk kader klaar te hebben in verband met de oprichting van tweetalige kinderdagverblijven en opvangcentra.

Ik zou het volledige regeerakkoord kunnen citeren, maar ik vat het even samen: de ordonnantie van de GGC inzake kinderopvang zal worden aangepast, net als het wettelijk kader, de budgetten en de administratie. Dat maakt de erkenning en subsidiëring mogelijk van crèches die niet strikt eentalig zijn. Volgens het regeerakkoord kunnen voortaan ook die meertalige crèches gesubsidieerde contractuelen inschakelen, zoals dat al het geval is voor de eentalige crèches, onder dezelfde voorwaarden. Crèches en andere opvangcentra die werken met inkomensafhankelijke tarieven en gelegen zijn op plekken waar nu nog weinig crèches zijn, krijgen prioritair ondersteuning.

Eergisteren hadden we trouwens een interessante vergadering in de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, die de kinderopvang in kaart heeft gebracht. Daaruit bleek dat er in gemeenten als Anderlecht een tekort is en dat het interessant zou zijn om werk te maken van meertalige kinderdagverblijven. Het voorbeeld van het Groothertogdom Luxemburg kwam ter sprake, want daar zijn bijna alle kinderdagverblijven meertalig.

Wanneer mogen we dat unieke loket verwachten? Is er al overleg tussen de betrokken instanties geweest? Hoe zorgt u ervoor dat toelatingsvoorwaarden, voorrangsregels en tarieven zo goed mogelijk worden gestroomlijnd?

Wanneer mogen we het nieuwe wettelijke kader verwachten waarmee tweetalige kinderdagverblijven mogelijk worden gemaakt? Heeft de regering al een ontwerp van ordonnantie besproken? Wat zijn de volgende stappen?

Veel ouders en gemeenten zijn enthousiast over de oprichting van meertalige crèches. Hoe zullen de gemeenten daarin gesteund worden? Wat onderneemt u om de subsidiëring mogelijk te maken? Tegen wanneer moet alles rond zijn? Welke budgetten worden er in de meerjarenplanning vrijgemaakt?

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- In de gemeenschappelijke algemene beleidsverklaring van de GGC is de subsidiëring en de erkenning van tweetalige en meertalige crèches opgenomen.

Het juridische kader bestaat uit de ordonnantie van 23 maart 2017 houdende de organisatie van kinderopvang en het uitvoeringsbesluit van 12 juli 2018. Dat kader wordt momenteel hervormd om de erkenning van de bicommunautaire crèches te vergemakkelijken. De regelgeving bevat immers striktere normen, waardoor het moeilijker is om aan de normen van de GGC te voldoen dan aan die van de VGC en de Cocof. Bovendien is de aanvraagprocedure complexer door de vele documenten die moeten worden ingediend. Een wijziging van het kader is dus nodig.

Helaas heeft het beheer van de coronacrisis een enorme druk gelegd op de diensten, wat in dit dossier voor vertraging heeft gezorgd. Ik hoop dan ook dat ik in de loop van volgend jaar over het gepaste juridische kader zal beschikken.

Daarnaast hoop ik te kunnen werken aan het uniek loket, waar toekomstige ouders terechtkunnen voor gecentraliseerde, volledige en tweetalige informatie over de crèches. Dat zal in overleg met het Office de la naissance et de l'enfance en Kind en Gezin, de VGC en het Observatoire de l'enfant gebeuren.

De financiering wordt na de aanpassing van het juridische kader besproken.

De heer Juan Benjumea Moreno (Groen).- Ik had wel verwacht dat er nogmaals vertraging zou opduiken. Ik hoop van harte dat 2022 het jaar wordt van zowel de eerste meertalige crèches als het uniek loket. Ze zijn nodig. Ik hoop ook dat u bij de begrotingsbesprekingen van volgend jaar inzicht kunt geven in de budgetten die daarvoor worden vrijgemaakt.

Minister Clerfayt heeft de eerste ronde van gesubsidieerde contractuelen opengesteld. Die is momenteel alleen gericht op eentalige crèches, maar dat zal in de toekomst ook gebeuren voor meertalige crèches. Ik kom daar nog op terug en ik hoop dat er vooruitgang wordt geboekt.

- Het incident is gesloten.

Interpellatie van de heer Gilles Verstraeten

tot mevrouw Elke Van den Brandt en de heer Alain Maron, leden van het Verenigd College, bevoegd voor Welzijn en Gezondheid,

betreffende "de naleving van de taalwetgeving in de Irisziekenhuizen".

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- De vijf Brusselse openbare ziekenhuizen - UVC Brugmann, UMC Sint-Pieter, Iris Ziekenhuizen Zuid, Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola en het Jules Bordet Instituut - vallen onder de taalwetgeving in bestuurszaken en moeten dus wettelijk verplicht de patiënten zowel in het Nederlands als in het Frans kunnen opvangen. Het is van cruciaal belang dat een persoon die om medische redenen naar een ziekenhuis moet, zich comfortabel in een taal kan uitdrukken en dat het ziekenhuispersoneel de hulpvraag volledig begrijpt. Wanneer een ernstig zieke niet kan uitleggen aan het ziekenhuispersoneel wat er schort, kan dat tot dramatische en zelfs levensbedreigende situaties leiden.

Alvorens de Brusselse OCMW-ziekenhuizen in 1996 in een overkoepelende structuur werden ondergebracht, controleerde de vicegouverneur de toepassing van de taalwetgeving in de ziekenhuizen, onder meer op basis van de beslissingen over benoemingen en bevorderingen. Door de ziekenhuizen onder te brengen in de koepel van de Irisziekenhuizen, zou het nu om gewestelijke diensten gaan en zou de vicegouverneur niet langer bevoegd zijn voor het toezicht. In feite komt dat neer op een ongrondwettelijke afzwakking van de onafhankelijke controle op de toepassing van de taalwetgeving in de ziekenhuizen.

Om de tweetaligheid te realiseren, ontwikkelden de Irisziekenhuizen samen met het Huis van het Nederlands een taalbeleidsplan. Daarin is vastgelegd welke acties ze ondernemen om het Nederlands een structurele plaats te geven in hun werking: taallessen, coaching, conversatietafels enzovoort. Er zijn ook interne taaltrainers aangeworven die lessen geven op maat van spoeddiensten of onthaalbedienden, en daarnaast worden er tal van andere cursussen professioneel Nederlands gegeven. Tot slot bestaat er sinds 2012 het e-learningplatform HopiTAAL, waarop het ziekenhuispersoneel zelfstandig zijn kennis van het Nederlands kan bijspijkeren. Dat platform zou nog steeds worden gebruikt en regelmatig worden geüpdatet.

Op dit moment zou er geen actieve samenwerking meer zijn tussen de Irisziekenhuizen en het Huis van het Nederlands. Dat laatste werkte wel samen met een aantal private ziekenhuizen voor een vast bedrag van ongeveer een voltijdse equivalent .

De private ziekenhuizen zijn niet verplicht om een tweetalige dienstverlening te verlenen, behalve op de spoeddienst omdat dat een openbare dienstverlening betreft. Daar is de tweetaligheid in alle Brusselse ziekenhuizen verplicht, maar voor de privépraktijken zijn de ziekenhuizen niet onderworpen aan de taalwetgevingsregels. Er is wel een samenwerking tussen het Huis van het Nederlands en Iriscare, zonder controle en zonder sanctie.

Ondanks die initiatieven blijft verzorging in het Nederlands in de openbare ziekenhuizen vaak nog een grote uitdaging, om niet te zeggen een illusie. In februari 2018 hebben wij een reeks schriftelijke vragen over de naleving van de taalwetgeving, het personeel en de ontwikkeling van de Irisziekenhuizen ingediend. Zowel in april 2018 als in februari 2019 beloofde de regering dat de gevraagde informatie zou worden meegedeeld. Intussen zijn we 2,5 jaar verder en hebben we nog geen gegevens over de Irisziekenhuizen ontvangen.

Volgens de vorige regering brengt de Iriskoepel tweemaal per jaar verslag uit met informatie over de werkzaamheden per ziekenhuis en per vestigingsplaats. Ook zouden er regelmatig gebruiksonderzoeken en tevredenheidsenquêtes plaatsvinden over het e-learningplatform HopiTAAL, waaruit zou blijken dat de website “een nuttig instrument” is.

Helaas vind ik informatie noch resultaten over die onderzoeken en enquêtes en is op de website van de Iriskoepel maar één nuttig document te vinden, namelijk het activiteitenverslag van 2020. Dat document informeert ons over alles, behalve het status quo in de openbare ziekenhuizen. Er staat alleen te lezen dat er bij de koepel zes taaltrainers en een taalbeleidscoördinator in dienst zijn.

Op 10 februari 2020 heb ik via de wet Openbaarheid van Bestuur informatie over het taalbeleid, taalbeleidsplannen, semestriële rapporten, resultaten van tevredenheidsenquêtes opgevraagd bij uw kabinet, dat mij op 17 februari via e-mail doorverwees naar de Iriskoepel. Op 18 februari 2020 heb ik die gegevens opgevraagd bij de Iriskoepel, maar een reactie bleef uit. Op 5 maart 2021 heb ik een tweede poging gedaan, maar opnieuw gaf de Iriskoepel niet thuis.

Er is dus geen controle door de vicegouverneur, geen antwoord van uw kabinet en geen antwoord van de Iriskoepel. Al twee jaar probeer ik te achterhalen hoe het nu precies zit met het taalbeleid in de openbare ziekenhuizen, maar tot nu toe heeft dat allemaal niets opgeleverd.

Kunt u de taalbeleidsplannen in de Irisziekenhuizen toelichten?

Zijn er nog taalbeleidsplannen die worden toegepast? Zijn de taalbeleidsplannen geëvalueerd?

Kunt u mij de halfjaarlijkse verslagen van de Iriskoepel bezorgen, met informatie over de werkzaamheden per ziekenhuis en per vestigingsplaats?

In welke mate maakt het personeel van de Irisziekenhuizen gebruik van het e-learningplatform HopiTAAL? Hoe zijn de gebruikscijfers geëvolueerd sinds de start van het project in 2012? Kunt u mij de gebruiksonderzoeken en de tevredenheidsenquêtes over dat platform bezorgen?

Vroeger, tot midden de jaren negentig ongeveer, controleerde de vicegouverneur de tweetaligheid van het personeel. Over hoeveel artsen, verplegers, verzorgers, paramedici, onthaalpersoneel, administratief personeel en directieleden beschikt elk van de vijf ziekenhuizen? Kunt u daarbij telkens de cijfers per taalrol geven? Hebt u er een zicht op hoeveel personeelsleden van elk ziekenhuis het vereiste getuigschrift heeft inzake kennis van de tweede taal? Kunt u daarbij een onderscheid maken per taal en per functie?

Hoeveel personeelsleden van elk ziekenhuis, opgedeeld per taal en per functie, werden in dienst genomen sinds de - naar mijn mening ongrondwettelijke - beslissing werd genomen dat de vicegouverneur niet langer bevoegd is voor het schorsingsbeleid? Hoeveel van die nieuwe personeelsleden van elk ziekenhuis, opgedeeld per taal en functie, beschikten bij hun indiensttreding al over het vereiste getuigschrift inzake de kennis van de tweede taal?

Hoeveel benoemingen, opgedeeld per taal en functie, werden binnen elk ziekenhuis vernietigd door de toezichthoudende overheid omdat het vereiste getuigschrift inzake kennis van de tweede taal ontbrak, sinds de vicegouverneur niet langer bevoegd is? Ik vermoed dat dat er geen zijn.

Waarom wordt er vandaag niet meer rechtstreeks samengewerkt met het Huis van het Nederlands? Staat er een nieuwe samenwerking gepland?

Wat is de aard van de samenwerking tussen Iriscare en het Huis van het Nederlands? Welke organen van Iriscare zijn erbij betrokken? Kunt u de cijfers en evaluaties toelichten?

De heer Alain Maron, lid van het Verenigd College.- De taalbeleidsplannen in de Irisziekenhuizen bestaan uit de organisatie van taalcursussen voor het personeel. De missie van het taalplan is om de taalvaardigheid van het personeel in de gezondheidszorg te vergroten door middel van 'blended learning' op maat en zo de kwaliteit van de dienstverlening in de gezondheidszorg te verbeteren. Die activiteit is vooral gericht op het personeel dat in direct contact staat met de patiënten: het onthaalpersoneel en het verplegend personeel.

De halfjaarlijkse verslagen over de werkzaamheden per ziekenhuis en per vestigingsplaats zijn beschikbaar bij de administratie als onderdeel van de verantwoordingsstukken. Het is onmogelijk om al die details in een mondeling antwoord te geven.

Het personeel van de Irisziekenhuizen gebruikt meer en meer het e-learningplatform HopiTAAL. In 2012 waren er een honderdtal actieve gebruikers en in 2020 een kleine vijfhonderd. Voor 2021 zullen we zien of de coronacrisis een invloed heeft gehad op het gebruik van het platform.

Een meerderheid van de cursisten geeft aan tevreden (37%) tot heel tevreden (59%) te zijn over de lesinhoud op het e-learningplatform. De lesinhoud is op maat gemaakt, duidelijk en niet te moeilijk.

Een minderheid zegt niet tevreden (4%) tot helemaal niet tevreden (1%) te zijn.

Nagenoeg alle cursisten zijn tevreden tot heel tevreden over de aanpak van hun taaltrainer. Slechts twee cursisten hebben aangeduid niet tevreden te zijn en geen enkele respondent heeft ‘helemaal niet tevreden’ aangevinkt.

Een aanzienlijke groep (35%) geeft aan akkoord tot helemaal akkoord te gaan met de stelling dat ze beter kunnen omgaan met Nederlandstalige, Engelstalige of Franstalige patiënten na de taalcursus. Ze voelen zich in staat om beter te communiceren. Een kleine 42% van de respondenten antwoordt neutraal en een minderheid (24%) is nog niet helemaal zeker van zijn stuk en gaat niet akkoord of helemaal niet akkoord.

Wat de samenwerking betreft blijft het Huis van het Nederlands een vaste partner van de diensten van het Verenigd College binnen het kader van de uitwerking en de follow-up van taalplannen binnen Brussel. Overleg gebeurt dan ook samen met het Huis van het Nederlands en met alle Brusselse ziekenhuizen, zowel openbaar als privé.

Iriscare werkt ook samen met het Huis van het Nederlands in het kader van twee afzonderlijke overheidsopdrachten ter bevordering van de tweetaligheid in rusthuizen en rust- en verzorgingstehuizen:

De eerste overheidsopdracht betreft de organisatie van gratis lessen Nederlands voor het personeel en de directie van Brusselse rusthuizen. De eerste lessenreeks is in september 2021 begonnen en eindigt in december 2021. 83 personeelsleden van 22 rusthuizen hebben zich ingeschreven. Tussen januari en april 2022 wordt een tweede reeks gratis lessen georganiseerd.

De tweede overheidsopdracht betreft de organisatie van individuele, team- of groepscoaching voor personeelsleden en directies van de Brusselse rusthuizen. Het doel van die coachingsessies is de instellingen te helpen een tweetaligheidsbeleid te ontwikkelen om zowel intern als extern in het Frans en het Nederlands te kunnen communiceren. Het contract is eind september 2021 toegewezen. De eerste coachingsessies worden in de loop van 2022 georganiseerd.

Beide opdrachten zijn gegund in de vorm van een kaderovereenkomst die driemaal kan worden verlengd. Voor beide opdrachten bleek de offerte van het Huis van het Nederlands het voordeligst. Het bijzondere bestek voor beide opdrachten is ter goedkeuring voorgelegd aan de Beheerraad voor Gezondheid en Bijstand aan Personen en aan de raad van bestuur van Iriscare.

(verder in het Nederlands)

U licht nu redelijk uitgebreid toe hoe Iriscare met het Huis van het Nederlands samenwerkt, maar mijn vraag is waarom de Iriskoepel niet meer samenwerkt met het Huis van het Nederlands, zoals vroeger.

Voorts kunt u me geen cijfers geven over de tweetaligheid van het personeel. Bestaan daar dan geen cijfers over?

Ik vind het grappig dat u op een bepaald moment zegt dat het onmogelijk is om op al mijn vragen mondeling te antwoorden, terwijl ik die vragen al eerder schriftelijk heb gesteld en er schriftelijk geen antwoord op heb gekregen. Daarom heb ik ze nu mondeling gesteld. Ik kan ze opnieuw schriftelijk indienen.

U zegt dat de verantwoordingsstukken beschikbaar zijn bij de administratie. Kunt u daar iets meer uitleg over geven? Moet ik opnieuw een verzoek tot de wet Openbaarheid van Bestuur indienen? Tot welke administratie moet ik dat dan richten? Het Verenigd College? Iriscare? Kan ik die stukken dan krijgen? Ik kan ook naar de Raad van State stappen om ze af te dwingen, maar voor zoiets banaals zou dat niet mogen. U zou moeten antwoorden op mijn vragen of mij correct doorverwijzen zodat ik die taalbeleidsplannen en halfjaarlijkse verslagen kan raadplegen.

Ik hoop dus dat u cijfers kunt geven over de tweetaligheid van het personeel, dat u me kunt verduidelijken waar ik de verantwoordingsstukken kan vinden en dat u toelicht hoe het komt dat de Irisziekenhuizen niet meer rechtstreeks met het Huis van het Nederlands samenwerken.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- In andere instellingen bestaan er nochtans taalrollen.

De heer Gilles Verstraeten (N-VA).- Het zijn instellingen die tweetalig zouden moeten zijn.