Mondelinge vraag van de heer Mathias Vanden Borre

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de aanval op politieagenten aan het commissariaat van Anderlecht.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Op de zaterdagavond voor de indiening van deze vraag werd een patrouille van politiezone Zuid aangevallen. Toen de politieauto met twee politiemensen aankwam aan het commissariaat in Anderlecht, zagen de agenten een man die bij de ingang van het politiekantoor stond te wachten.

Toen een van de agenten uitstapte en de man vroeg of hij hem kon helpen, diende die de agent meteen een zware trap toe. De aanvaller zou vervolgens geprobeerd hebben het dienstwapen van de agent af te nemen, maar zijn collega riep onmiddellijk versterking uit het commissariaat in. Meerdere politiemensen kwamen tussenbeide en konden de man uiteindelijk overmeesteren. Vijf van hen waren door het incident twee weken arbeidsongeschikt.

De schokkende aanval op agenten aan het commissariaat in Anderlecht doet me denken aan de gebeurtenissen op de avond voor Wapenstilstand, toen een geradicaliseerde Belg van Marokkaanse origine twee agenten in de Noordwijk aanviel. De twee officieren werden met verwondingen naar het ziekenhuis overgebracht, maar helaas overleefde een van hen het niet.

De korpschef van de getroffen politiezone Zuid wil meer bodycams. Bodycams zijn nuttig voor de de-escalatie van geweld in conflictsituaties en kunnen politieagenten bescherming bieden. Na een succesvolle testfase besloten onder andere politiezones Brussel-Noord en Marlow hun eerstelijnspersoneel en interventieploegen met bodycams uit te rusten.

In maart bevond de politiezone Zuid zich nog in een testfase. Het is jammer dat de testfases en het gebruik van bodycams bij de politiezones niet uniform en op gecoördineerde wijze voor het hele gewest verliep. De verschillen tussen de politiezones worden daardoor nog groter. Het gewest heeft andermaal nagelaten om zijn rol te spelen.

Ook de federale regering neemt haar verantwoordelijkheid niet, want een wettelijk kader voor bodycams blijft uit. De federale regering is van plan om het gebruik van bodycams te verankeren in een wet, maar de concretisering blijft uit. Momenteel zou de laatste hand worden gelegd aan een wetsontwerp om de wet op het politieambt te wijzigen.

Het is van het allergrootste belang om politieagenten die rechtstreeks of onrechtstreeks te maken kregen met agressie, psychologische ondersteuning te bieden. Onlangs werd de gemeenschappelijke rondzendbrief GPI 100 opgesteld. Daarin wordt verwezen naar een integrale aanpak van het geweld tegen politiemensen. In de brief staat dat de korpschefs van de politiezones en de federale politie een aantal maatregelen in de praktijk moeten brengen.

Tot slot zou het gewest zijn veiligheidsbevoegdheden beter kunnen uitspelen via safe.brussels als die instantie toegang zou hebben tot politionele informatie over personen die gevolgd worden in het kader van radicalisme en polarisering. De minister-president heeft de bevoegde federale ministers meermaals aangeschreven met het dringende verzoek om dat mogelijk te maken. Afgaande op de verklaringen van die ministers naar aanleiding van de dodelijke aanslag op een Schaarbeekse agent, hoopt de minister-president dat er vooruitgang geboekt zal worden.

Hanteren de politiezones een integrale aanpak van het geweld tegen politiemensen? Kunnen politieagenten rekenen op psychosociale bijstand? Werd er een contactpersoon aangesteld binnen de zones? Krijgen politieagenten die gewond geraakt zijn, hulp bij de aangifte van een arbeidsongeval?

De politiezone Zuid wil na de laffe aanval op het commissariaat meer bodycams voor de agenten. Hoe reageert safe.brussels op die oproep? Kopen de politiezones bodycams aan via de gewestelijke aankoopcentrale? Hoe zit het met de verankering van het gebruik van bodycams in de wet op de geïntegreerde politie?

Heeft safe.brussels ondertussen toegang tot persoonsgebonden politionele informatie? Zo niet, waarom talmt de federale regering om daar werk van te maken?

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Ik heb het al meermaals gehad over rondzendbrief GPI 100. Ik verwijs naar een antwoord dat ik op 10 januari 2023 in deze commissie heb gegeven, en naar de toelichting die de federale minister van Binnenlandse Zaken op 10 mei 2023 verstrekte tijdens een commissievergadering in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Op basis van de recent gepubliceerde rondzendbrief GPI 100 wordt in de politiezones een geïntegreerde aanpak toegepast.

In politiezone Zuid werd een werkgroep met vertegenwoordigers van de vakbonden en de directie opgericht die alle maatregelen zal coördineren. Zowel lokale als federale agenten kunnen bijstand van het stressteam krijgen. Politiemensen die het slachtoffer zijn van agressie, kunnen een beroep doen op slachtofferhulp. Ze zijn vrij om naar eigen aanvoelen al dan niet in te gaan op het hulpaanbod.

Alle politieambtenaren, hun rechthebbenden en hun overste kunnen een arbeidsongeval aangeven. De juridische dienst helpt hen daarbij. Daarnaast wordt ook juridische bijstand toegekend om een schadevergoeding te verkrijgen en verdachten te laten veroordelen. In het geval van fysieke mishandeling zal de politiezone zich samen met de betrokken personeelsleden burgerlijke partij stellen.

Ook over de bodycams hebben we tijdens een vorige commissievergadering al gesproken. U haalt gewoon een nieuw incident aan om dezelfde vragen te stellen. Ik verwijs naar het uitvoerige debat dat we in deze commissie op 14 maart hebben gevoerd. Er zijn sindsdien geen nieuwe elementen te melden. Het gewest heeft geen budget vrijgemaakt om initiatieven voor het gebruik van bodycams te financieren en logistiek te laten ondersteunen door safe.brussels. Dat werd overigens niet betrokken bij de verschillende stappen die in dat verband al zijn gezet. De bodycams die de politiezones hebben gekozen, hebben een 4G-verbinding en kunnen daardoor worden aangesloten op het gewestelijke videobewakingsplatform.

Er kan dus een manier gezocht worden om de beelden van de bodycams beschikbaar te maken voor de oproepcentrales van de deelnemende politiezones en voor het Brussels Gewestelijk Crisiscentrum. Brusafe heeft veertig bodycams aangekocht voor de Gewestelijke en Intercommunale Politieschool. Ze zullen worden gebruikt voor de opleiding van kandidaat-politieagenten.

In verband met de toegang van safe.brussels tot de gegevensbanken van de politie, verwijs ik naar mijn antwoord van 23 mei op een vraag van mevrouw Czekalski.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- U zegt dat ik een nieuw incident aanhaal om telkens opnieuw hetzelfde te vragen. Helaas kan ik dat bijna wekelijks doen.

(Opmerkingen van minister-president Vervoort)

U verwijst naar het reglement, maar ik verwijs naar de realiteit, naar de Brusselse straten die helaas niet veiliger worden, integendeel. De cijfers van geweld tegen de politie spreken boekdelen. Een boek dat ik u kan aanbevelen is 'F*ck you, flik'. Ik heb die titel niet zelf verzonnen, het kwam er op initiatief van de politievakbonden.

Het boek gaat over alle aspecten van geweld tegen de politie en de impact die dat heeft op de korpscultuur en op individuele agenten die de rest van hun leven zware lichamelijke of mentale littekens dragen. Het aantal geweldsincidenten neemt toe. We moeten meer doen om die te voorkomen. Het minste wat ik van u verwacht, is dat u de coördinatie op zich neemt.

U zou via de Gewestelijke Veiligheidsraad nog veel meer kunnen doen, maar de coördinatie van de aankoop van bodycams en een uniform beleid is toch niet te veel gevraagd? Waarom is safe.brussels niet bij de aankoopprocedure betrokken? We hebben een instelling en u hebt de bevoegdheid. Waarom gaat u daar niet mee aan de slag?

Volgens u kunnen we via het videobewakingsplatform oplossingen zoeken, maar waarom gebeurt dat nog niet? Het probleem doet zich nu voor. We moeten nu met oplossingen komen en de vele vragen van agenten beantwoorden.

- Het incident is gesloten.

Vraag om uitleg van de heer Mathias Vanden Borre

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de impact van de crisismaatregelen over het gewestelijke veiligheidsbeleid.

Toegevoegde vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael

betreffende het niet meer vervolgen van alle strafbare feiten door het Brussels parket en de gevolgen voor de veiligheid in de hoofdstad.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Het gaat van kwaad naar erger met de veiligheid in Brussel. Ik hamer daar wekelijks op in deze commissie, maar mijn bezwaren worden vaak weggewuifd met het argument dat ik heel weinig van de realiteit zou afweten. Het parket bewijst echter mijn gelijk met een dramatische aankondiging. Het is ontstellend dat het zo ver moet komen.

In een brief aan de zes Brusselse korpschefs laat het parket namelijk weten dat het door een tekort aan magistraten verregaande crisismaatregelen moet nemen. Het parket van Brussel zal bepaalde zaken minder goed of zelfs helemaal niet meer volgen. Daarnaast zullen er minder mensen voor de politierechtbank worden gebracht, zullen op heterdaad betrapte dieven die geen geweld hebben gebruikt, niet meer via snelrecht worden vervolgd, zullen daders van gezinsgeweld geen verbod meer krijgen om naar huis terug te keren, zullen er geen magistraten meer bij de politiediensten aanwezig zijn om vlotter te communiceren en zullen er geen onmiddellijke minnelijke schikkingen meer worden uitgeschreven, behalve voor verkeersovertredingen.

De boodschap van het parket aan de korpschefs is eigenlijk: doe in sommige dossiers niet te veel moeite meer, wij zullen toch niet vervolgen. Met andere woorden, het parket gooit de handdoek in de ring. Dat zal demotiverend werken. Het is ook onbedoeld een boodschap aan criminelen, die het idee zullen krijgen dat ze ongestoord te werk kunnen gaan. De perceptie van straffeloosheid was al groot in Brussel en dat zal er met deze maatregelen helaas niet op verbeteren.

In het laatste criminaliteitsverslag (2021) van safe.brussels stonden al onrustwekkende cijfers. Zo werd twee derde van de meer dan 70.000 zaken geseponeerd. In 29% van de gevallen strekt de beslissing van het openbaar ministerie ertoe om niet tot vervolging over te gaan, vaak vanwege opportuniteitsredenen. Het kan onder meer gaan om redenen die verband houden met de aard van de feiten, de persoon van de dader of van het slachtoffer, of op grond van de prioriteiten van het strafrechtelijk beleid.

Dat aandeel zal alleen maar toenemen. Ook het aantal lopende zaken op het einde van 2021 was met 12% gestegen tot 38.747.

Werden de crisismaatregelen van het Brussels parket besproken op de Gewestelijke Veiligheidsraad, waar het parket deel van uitmaakt? Welke maatregelen neemt de Gewestelijke Veiligheidsraad?

Hebt u overleg gepleegd met de federale minister van Justitie om de onrustwekkende situatie recht te zetten?

Intrafamiliaal geweld en diefstal zijn prioritaire thema’s in het Globaal Veiligheids- en Preventieplan. Wat betekent de lagere vervolgingsbereidheid bij het Brussels parket voor de aanpak van die vormen van criminaliteit?

De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang).- Eind april kondigde het parket van Brussel in een brief aan de verschillende korpschefs een reeks crisismaatregelen aan wegens een gebrek aan middelen en magistraten. Meerdere strafbare feiten worden daardoor niet meer strafrechtelijk vervolgd. Een van de gevolgen is dat het Hermes-project niet langer wordt uitgebreid, al maakt dat project een noodzakelijke samenwerking tussen de politie en het openbaar ministerie mogelijk. Die werkwijze is een van de uitwegen om de lokale criminaliteit sneller aan te pakken.

Het is net die lokale criminaliteit die het leven van heel wat Brusselaars verzuurt. Verkrotting, achterstelling en gettovorming beginnen wanneer kleine criminaliteit niet wordt bestraft, maar gedoogd. Ik haalde onlangs nog het voorbeeld aan van de Jamarlaan in de Zuidwijk. Die wijk is stilaan een favela naar Zuid-Amerikaans model geworden, geteisterd door bendegeweld en zware criminaliteit. U maakte recent 22 miljoen euro vrij om er de leefomgeving te verbeteren. Ik betwijfel echter of dat zal helpen. Het heeft geen zin om veel geld te investeren in een wijk voor het plaatsen van mooie bankjes en de heraanleg van pleintjes als de criminaliteit er niet wordt uitgeroeid. Zolang zulke wijken no-gozones blijven, zetten nieuwe bomen, fietspaden en fonteintjes geen zoden aan de dijk.

De situatie is wraakroepend. Omdat justitie in het verleden al te vaak een seponeringsbeleid in plaats van een vervolgingsbeleid voerde, blijven de criminaliteitscijfers hoog en zijn misdrijven normaal geworden. Criminaliteit die niet vervolgd wordt, breidt vanzelfsprekend uit. De houding van het parket kan dan ook ingrijpende gevolgen hebben. Er wordt aan criminelen en plegers van misdrijven meer dan ooit het signaal gegeven dat ze onaantastbaar zijn en dat criminaliteit bijgevolg loont.

Het recht op veiligheid is een basisrecht in een beschaafde samenleving. Alle nodige middelen moeten worden uitgetrokken om van veiligheid een absolute prioriteit te maken. Ik begrijp de situatie van het parket, want ik weet dat het kampt met een tekort aan middelen en personeel. Toch vrees ik dat zijn werkwijze verkeerd is, want de gevolgen voor de bevolking zijn ingrijpend.

Mijnheer Vervoort, ik vind het onbegrijpelijk dat we u amper hebben gehoord over deze zaak. Wellicht zult u zeggen dat de Brusselse regering niet bevoegd is, al hoop ik van niet.

De regering maakt heel wat middelen vrij voor aangelegenheden waarvoor ze niet bevoegd is, zoals het asielbeleid of de opvang van asielzoekers.

We zitten in een neerwaartse spiraal. De aangekondigde actie van het parket zal de situatie alleen maar erger maken. Uiteindelijk moet het belang van de Brusselaar die wel binnen de lijntjes kleurt, normaal leeft en zich behoorlijk gedraagt, toch primeren.

Wat is het standpunt van de regering over de beslissing van het Brusselse parket om niet langer alle strafbare feiten te vervolgen? Zult u overleggen met de federale overheid om meer middelen vrij te maken voor het Brusselse parket?

Hoe zult u de veiligheidsproblematiek in Brussel aanpakken, in de wetenschap dat niet alle criminele feiten nog zullen worden vervolgd? Wordt er een andere aanpak gehanteerd?

Tot slot een onorthodoxe vraag: overweegt u om het parket zelf bijstand te verlenen met een gewestelijke financiële tegemoetkoming? Het gewest zou dan middelen investeren in een domein waar de federale overheid voor bevoegd is, maar zoals ik al zei, doet het dat in andere beleidsdomeinen ook. In dit geval breekt nood misschien wel wet om tegemoet te komen aan de behoeften op het terrein en om te vermijden dat de politiediensten nog meer gedemotiveerd worden. Wat voor zin heeft het wanneer politiediensten hun werk doen terwijl de parketten dossiers seponeren of er niet eens aan beginnen?

Ik hoop dat u doortastend zult optreden en dat u niet enkel zult antwoorden dat de regering onbevoegd is.

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- De aankondiging van het parket van Brussel dat het bepaalde strafbare feiten bij gebrek aan middelen niet meer zal vervolgen, heeft tot enige commotie geleid. De federale minister van Justitie werd daarover om uitleg gevraagd tijdens een actualiteitsdebat in de Kamer op 26 april jongstleden.

Naar eigen zeggen had hij al vergaderd met verschillende instanties, zoals het College van Procureurs-generaal. Volgens de minister van Justitie zijn de problemen hoofdzakelijk toe te schrijven aan de uitstroom bij het Openbaar Ministerie en aan de tijd die de aanwervingsprocedures in beslag nemen. Bij het parket van Brussel, dat het grootste van het land is, werden onlangs verschillende betrekkingen vacant verklaard. Er zijn al mogelijkheden onderzocht om die vacatures sneller in te vullen, zoals tijdelijke overplaatsingen vanuit andere parketten of het parket-generaal. De minister liet weten dat er gewerkt wordt aan een wetsontwerp om parketjuristen en referendarissen die al een tijdje voor Justitie werken, sneller te laten doorstromen naar de magistratuur.

Zoals u weet valt de problematiek waarover we het hier hebben, net als de situatie bij de federale gerechtelijke politie, op de eerste plaats onder de bevoegdheid van de federale overheid. Het parket van Brussel kan overigens wel degelijk rekenen op de hulp van het gewest. Zo leidt en steunt safe.brussels verschillende projecten om de politie te helpen bij de aanpak van cybercriminaliteit. Het gewest heeft daarvoor dit jaar een budget van maar liefst 2 miljoen euro vrijgemaakt. Dat hoge bedrag wordt onder meer bestemd voor projecten zoals Web IQ, dat ontwikkeld werd om gevallen van mensenhandel, in het bijzonder in de prostitutie, te helpen opsporen, en Kiosk, waarvoor samengewerkt wordt met de politiezones en dat tot doel heeft de gsm- en computergegevens van slachtoffers beter te analyseren.

Voorts kan de politie om de orde bij grote evenementen te handhaven een beroep doen op het Brussels Gewestelijk Crisiscentrum, dat bij safe.brussels is ondergebracht. Bovendien maakt dat centrum het voor het Openbaar Ministerie gemakkelijker om bijvoorbeeld geweldplegers en daders van vernielingen bij betogingen te vervolgen. Dat zijn allemaal belangrijke initiatieven die in bijzonder grote mate helpen om bewijzen te verzamelen, wat de kwaliteit van de dossiers die aan het gerecht worden voorgelegd, alleen maar ten goede komt. Ook voor de aanpak van intrafamiliaal geweld krijgt het parket van Brussel steun van het gewest. Zo heeft safe.brussels in 2019 in nauwe samenwerking met equal.brussels, de politie en het parket van Brussel het intersectorale platform voor intrafamiliaal geweld opgericht.

Dankzij dat platform kunnen de partners inzake de aanpak van intrafamiliaal geweld volwaardig, structureel samenwerken. Die samenwerking heeft onder meer geleid tot de oprichting van een zogenaamd Family Justice Center, waar informatie over intrafamiliaal geweld wordt uitgewisseld en gevallen worden besproken.

De situatie bij het parket van Brussel en bij de federale gerechtelijke politie en de initiatieven van de federale overheid om het probleem aan te pakken, krijgen uiteraard onze volledige aandacht. Niemand kan ontkennen dat het Brussels Gewest zich de voorbije jaren als betrouwbare partner heeft ingezet voor de veiligheid en preventie op zijn grondgebied.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Met uw antwoord geeft u geen blijk van enige urgentie. Dat is onbegrijpelijk, want de situatie is dramatisch. Het parket geeft zelf aan dat het de toestand niet meer de baas is, de politie doet geeft die boodschap ook op verschillende manieren en uw antwoord is om gewoon alles bij het oude te laten.

Geen enkele maatregel die u hebt aangekondigd, komt tegemoet aan de behoeften van het parket. U zegt niet eens dat u daarover een gesprek zult voeren met de federale minister van Justitie of dat u de federale overheid zult laten weten dat er dringend iets moet gebeuren. De straffeloosheid is nog nooit zo groot geweest en de politie geeft aan dat dat stilaan haar werking in het gedrang brengt. Ook de politievakbonden geven aan dat ze de huidige situatie niet langer kunnen tolereren.

Het aantal schietincidenten is in enkele jaren tijd verdubbeld en er was nooit eerder zoveel vuurwapengeweld in Brussel. Het drugsgeweld ontspoort in bepaalde wijken. Blijkbaar moet dat allemaal maar kunnen. Het antwoord van de federale regering bestaat erin om nog minder financiële middelen en magistraten ter beschikking te stellen. Het lijkt alsof het Justitiepaleis niet alleen langs de buitenzijde, maar ook binnenin helemaal verkommerd is en er niets gedaan wordt om de werking te verbeteren. U lijkt zich daarbij neer te leggen, mijnheer de minister-president.

Naast het geweld in de straten is er ook een groot probleem met intrafamiliaal geweld, waar u zelf ook naar verwijst. U hebt een platform opgericht. Dat is goed, maar als daders onmiddellijk vrijkomen en gewoon terug naar huis kunnen om daar weer dezelfde feiten te plegen, zijn we natuurlijk helemaal niet opgeschoten. Het probleem wordt zo alleen maar erger, terwijl er zich sinds de covidcrisis meer intrafamiliaal geweld voordoet dan ooit.

Ik heb goed naar u geluisterd, maar ik hoor helaas geen oplossingen van u voor de dramatische situatie in Brussel.

De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang).- Uw antwoord is bijzonder ontgoochelend. De voorstellen die de minister van Justitie in de Kamer heeft geformuleerd, zullen allemaal pas op lange termijn van kracht worden: er wordt gewerkt aan een wetsvoorstel, bepaalde maatregelen worden overwogen enzovoort. Uw voorstellen en uw voorbeelden van samenwerking met of steun aan het parket, zijn niet nieuw. De huidige situatie is wel ongezien: het parket kan die niet meer de baas.

De blinddoek van justitie wordt wel heel letterlijk wanneer magistraten dossiers laten liggen en de ogen sluiten voor criminaliteit. Het volstaat om naar de krantenkoppen te kijken: drugs maken burgemeesters radeloos en er is een recordaantal schietincidenten. Het gaat om een probleem dat zich hier en nu voordoet in Brussel. In die context zegt het parket dat het sommige dossiers niet zal kunnen behandelen. Criminaliteit zal dus lonen en toenemen.

U staat erbij en kijkt ernaar. U wilt blijkbaar geen actie ondernemen. U moet goed beseffen dat de Brusselse politiemensen gedemotiveerd zullen raken. Als agenten criminaliteit ernstig aanpakken en vervolgens vaststellen dat er niets met hun werk gebeurt, dan raken ze hun motivatie kwijt. Wat blijft er over naast een gedemotiveerd politiekorps en een vleugellam parket? Een regering die machteloos toekijkt en niets onderneemt. Dat is betreurenswaardig, want de Brusselaars hebben nood aan een doortastende aanpak.

- De incidenten zijn gesloten.

Mondelinge vraag van mevrouw Bianca Debaets

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de mogelijke oprichting van sociale patrouilles binnen de Brusselse politiezones.

Mevrouw Bianca Debaets (cd&v).- Enkele weken geleden gaf Michel Goovaerts, de korpschef van politiezone Brussel-Hoofdstad / Elsene , onder andere naar aanleiding van een van de vele dramatische gebeurtenissen in Brussel waarnaar de collega's eerder verwezen, een interview aan La Libre Belgique. Hij zei dat de politie op het terrein steeds vaker wordt geconfronteerd met mensen met geestelijke gezondheidsproblemen.

Ik citeer: "Nos policiers sont démunis face à des cas de santé mentale de plus en plus nombreux. Or, nous ne sommes ni médecins ni infirmiers ! Comme si on partait du principe qu’en appelant les policiers, ils trouveront forcément une solution."

Voor andere problemen bestaan er specifieke instellingen die hulp kunnen verstrekken, zoals zorgcentra na seksueel geweld en New Samusocial voor daklozen. Volgens de korpschef zitten mensen met geestelijke gezondheidsproblemen in een vacuüm en is er voor hen geen pasklare oplossing.

Vandaar het idee om sociale patrouilles te organiseren. Als ik het artikel goed heb begrepen, bedoelt hij daarmee dat politiepatrouilles op pad gaan met mensen met een medische of sociale achtergrond om de mensen die crimineel gedrag stellen en die met geestelijke gezondheidsproblemen kampen, multidisciplinair te benaderen. Hij verwijst naar een systeem dat in de Verenigde Staten wordt toegepast en zijn vruchten afwerpt.

In hoeveel interventies wordt de Brusselse politie geconfronteerd met mensen met geestelijke gezondheidsproblemen? Zijn daarover cijfergegevens beschikbaar? Iedereen voelt aan dat zulke problemen bestaan, vaak in combinatie met een verslaving, maar weten we over hoeveel mensen het gaat? Is er sprake van een toename?

Hebt u dat probleem en het idee van sociale patrouilles al besproken met de gewestelijke betrokkenen, met de burgemeesters en met safe.brussels?

Kan safe.brussels een rol spelen in de ontwikkeling van zulke sociale patrouilles?

Hoe worden de geestelijke gezondheidsproblemen van die mensen momenteel aangepakt?

Overweegt u om vanuit uw bevoegdheden initiatieven te nemen, in overleg met de andere bestuursniveaus? Ik besef dat u dergelijke sociale patrouilles niet alleen kunt oprichten, maar u kunt daartoe zeker de aanzet geven.

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- U vraagt naar het aantal interventies waarbij politieagenten geconfronteerd worden met mensen met geestelijke gezondheidsproblemen.

De cijfers daarover zijn gebaseerd op het aantal gestarte Nixon-procedures. Wanneer iemand volgens hen een gevaar vormt voor zichzelf of voor anderen, kunnen de inspecteurs die deelnemen aan een interventie, voorstellen om zo'n procedure te starten. Het aantal procedures is dus niet gelijk aan het werkelijke aantal geesteszieken waarmee het politiepersoneel wordt geconfronteerd, maar wel een mogelijke maatstaf voor dat maatschappelijke fenomeen.

Daarnaast wijs ik erop dat het met het gebruikte registratiesysteem van de lokale politie niet mogelijk is om gestructureerde gegevens over de Nixon-procedures uit de politionele databank te halen. Dat kan leiden tot een onderschatting van de cijfers. Het is evenmin mogelijk om uit de beschikbare data af te leiden of de betrokken personen daadwerkelijk in observatie werden geplaatst.

Ik zal de commissiesecretaris de cijfers bezorgen, zodat ze kunnen worden ingekeken en opgenomen in de parlementaire stukken.

De oprichting van sociale patrouilles werd al besproken in verschillende overlegplatformen, zoals tijdens een bijeenkomst van de Conferentie van Korpschefs, waaraan ook de hoge ambtenaar en directeur-generaal van safe.brussels heeft deelgenomen. Daarbij ging het onder meer over de inschakeling van maatschappelijke werkers in politiepatrouilles en over de ervaring die de politie van Quebec daarmee al heeft opgedaan. De politiezone Brussel-Noord heeft in dat verband ook een studiereis ondernomen naar Montreal, waar de lokale politie uitleg gaf over de werking van dergelijke gezamenlijke patrouilles.

Verschillende veldwerkers, leden van het gemeentepersoneel, politieagenten en vertegenwoordigers van verenigingen hebben safe.brussels er al op gewezen dat ze het moeilijk vinden om onveilige situaties waarbij ook kennelijke of vermoedelijke geestelijke gezondheidsproblemen een rol spelen, in te schatten, te herkennen of aan te pakken. Het gaat hier om een veelzijdig probleem, dat al naargelang de omgeving of de individuele situatie gelinkt kan zijn aan verschillende factoren, zoals een verslaving, dakloosheid of prostitutie. In het kader van de plaatselijke preventie- en buurtplannen is daarover met de plaatselijke instanties een denkoefening gestart waarbij de aandacht uitgaat naar specifieke situaties, zoals in de Noordwijk.

Het is van groot belang om hier een ruimer debat over te voeren in de interministeriële conferentie Volksgezondheid, want zoals u weet, ligt de bevoegdheid voor geestelijke gezondheidszorg in België deels bij de gemeenschappen en gewesten en deels bij de federale overheid.

Wat uw vraag over de specifieke afspraken met de Brusselse ziekenhuizen betreft, verwijs ik naar de eerder vermelde Nixon-procedure, conform de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke en de rondzendbrief van de procureur des Konings van Brussel. Sinds 25 oktober 2022 kunnen de Brusselse politiezones via de zogenaamde Nixon-lijn een dringend psychomedisch onderzoek aanvragen. Dat initiatief maakt een billijke verdeling van de expertiseverzoeken onder de psychiatrische spoeddiensten mogelijk. Tevens wordt er een beroep gedaan op multidisciplinaire mobiele crisisteams om volwassenen met acute psychiatrische problemen thuis te begeleiden. Het is de bedoeling om op die manier ziekenhuisopnames te vermijden en mensen die niet beantwoorden aan de criteria van de wet van 26 juni 1990 te kunnen opvolgen.

Voorts is in de politiezone Brussel-Noord het overlegplatform Titeca actief. Dat platform werd vernoemd naar de psychiatrische zorginstelling Jean Titeca. Aan dat overlegplatform nemen de volgende personen en instellingen deel: vertegenwoordigers en preventiediensten van de gemeente Schaarbeek, de directie en zorgverleners van het Titeca-ziekenhuis en vertegenwoordigers van de politiezones. Tijdens de overlegmomenten komen de volgende onderwerpen aan bod: overlast door patiënten met uitgangstoestemming of in ambulante zorg, gemeenschappelijke en gerichte initiatieven om de mogelijke overlast als gevolg van de aanwezigheid van patiënten in de openbare ruimte op te sporen of te beperken, ontmoetingen tussen buurtbewoners of het buurtcomité, de zorginstelling, de politie en de lokale overheid, en de uitwerking van een verbeterde samenwerking tussen de politie en de zorginstelling.

Dat alles gebeurt met respect voor het beroepsgeheim van de deelnemers. Ten slotte verwijs ik naar het antwoord dat de federale minister van Binnenlandse Zaken op 22 maart op een gelijkaardige vraag in de Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft geformuleerd.

Zij zei toen het volgende: "De trieste aanval op Thomas Monjoie bracht mogelijke verbeterpunten aan het licht in de multidisciplinaire werking van onder meer politie, parket en de gezondheidszorg. Het concept van gemengde sociale patrouilles staat momenteel nog in de kinderschoenen. Proefprojecten kunnen daarbij wel inzicht verschaffen. Ik sta open voor elk inzicht, maar het moet ook werkbaar zijn in de praktijk. We mogen ons niet vastpinnen op gemengde sociale patrouilles als ultieme oplossing. We moeten streven naar een integrale aanpak. Het begint bij de opleiding, maar het gaat ook over informatiedeling en preventie."

Ik zal de bijlagen aan het commissiesecretariaat bezorgen.

Mevrouw Bianca Debaets (cd&v).- Ik ben blij dat u het idee van sociale patrouilles niet afwijst en al de eerste stappen hebt gezet om het te bespreken. Ik wist niet dat de politiezone Brussel-Noord daarvoor zo veel interesse heeft dat ze op bezoek is geweest in Quebec. Weet u of de politiezone plannen heeft om ermee aan de slag te gaan?

De federale overheid is zeker bereid om te bekijken hoe dergelijke patrouilles kunnen worden ondersteund. Bij alle instanties groeit het bewustzijn dat er een doelgroep is die een bredere aanpak nodig heeft, zeker in een grootstad zoals Brussel.

Ik zal de cijfers nauwkeurig bestuderen. Zoals u aangeeft, toont de Nixon-procedure maar het topje van de ijsberg. Het aandeel van mensen met een soortgelijke problematiek is veel groter. De Nixon-procedure is trouwens heel omslachtig.

- Het incident is gesloten.

Mondelinge vraag van mevrouw Bianca Debaets

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de mogelijke aanschaf van stroomstootwapens door de Brusselse politiezones.

Mevrouw Bianca Debaets (cd&v).- Enkele dagen geleden heeft de federale minister van Binnenlandse Zaken in de Kamer aangekondigd dat alle politiediensten van het land binnenkort stroomstootwapens kunnen aanschaffen. Dat zijn wapens waarmee elektrische schokken kunnen worden toegediend. Ze kunnen worden gebruikt om het slachtoffer een pijnprikkel toe te dienen als andere middelen, zoals een wapenstok of pepperspray, niet doeltreffend zijn, of als het gebruik van zwaardere middelen, zoals een vuurwapen of politiehonden, niet wenselijk is, bijvoorbeeld wegens het risico voor de persoon die moet worden overmeesterd, de omstaanders of de agenten. Stroomstootwapens zijn dus bijkomende instrumenten die in bepaalde situaties kunnen worden ingezet.

Sinds 2018 loopt er een federaal proefproject, waarbij zo'n 35 zones waren betrokken. Waren daar ook Brusselse zones bij? Is er overleg gepleegd met de korpschefs en de vakbonden over de dracht en het gebruik van stroomstootwapens? Wat is hun standpunt?

Heeft safe.brussels nagegaan of het nuttig is om een rondzendbrief te verspreiden teneinde het gebruik van deze wapens op het Brusselse grondgebied te uniformiseren?

Vanaf wanneer zullen Brusselse politiezones tasers kunnen aanschaffen? Zal de aankoop via een centrale aankoopcentrale kunnen plaatsvinden?

Het is belangrijk dat agenten niet zomaar stroomstootwapens gebruiken en dat ze niet aan om het even welke agent worden toevertrouwd. Hoe worden de opleidingen georganiseerd?

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Het gebruik van stroomstootwapens is wettelijk geregeld in artikel 1 en 37 van de Wet op het politieambt en artikel 416 en 417 van het Strafwetboek.

De praktische regels in verband met het gebruik van dergelijke wapens zijn vastgelegd in de interne richtlijnen van de politiezones krachtens artikel 44 van de Wet op de geïntegreerde politie. De korpschef is verantwoordelijk voor de toepassing ervan. Het gewest heeft geen zeggenschap over het operationele beheer van de politiezones. Het gaat dus om een federale bevoegdheid.

De Gewestelijke en Intercommunale Politieschool organiseert echter voortgezette opleidingen over het gebruik van stroomstootwapens in de politiezones. Het zijn opleidingen van zestien lesuren met maximaal acht deelnemers per sessie. De deelnemers behoren tot het operationele kader van de politie en moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. Sinds 2021 hebben 35 operationele agenten van politiezone Brussel-Hoofdstad / Elsene en 23 agenten van politiezone Brussel-West de opleiding gevolgd.

Voorts zijn er nog geen afspraken gemaakt en heeft safe.brussels nog geen vraag gekregen om dergelijk materiaal aan te kopen via een Brusselse aankoopcentrale. Het zou uiteraard mogelijk zijn om de aankoop via het Fonds voor Europese Toppen te bekostigen. Dat fonds is er voor de structurele financiële ondersteuning van de politiezones. Voor verdere informatie verwijs ik naar de uitvoerige toelichting die ik januari 2022 in deze commissie heb gegeven.

- Het incident is gesloten.

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Sinds 15 mei is de collectieve taxidienst Collecto opnieuw actief in Brussel. Voor de democratische prijs van 6 euro kunnen gebruikers nachtelijke verplaatsingen maken tussen 23 uur en 6 uur. Dat is fantastisch nieuws, vooral voor jongeren die willen uitgaan, maar ook voor mensen die nachtwerk doen en geen auto hebben. De dienst werd aangepast in vergelijking met drie jaar geleden. Toen werden de ritten uitsluitend verzorgd door chauffeurs die zijn aangesloten bij Taxis Verts. In het nieuwe systeem kunnen alle chauffeurs van stand- en straattaxi's Collectoritten uitvoeren. Taxis Verts blijft wel instaan voor de opleiding.

Taxis Verts heeft een applicatie ontwikkeld om ritten aan te vragen. Sommige gebruikers melden dat die niet altijd goed werkt, waardoor ze problemen ondervinden bij het bestellen van een rit. Op de website is het mogelijk om opmerkingen te geven en vragen te stellen. Dat is positief, maar het is niet duidelijk of die bij Brussel Mobiliteit terechtkomen.

Daarnaast blijft het belangrijk dat de dienstverlening veilig kan gebeuren. In het verleden zijn er een aantal wantoestanden geweest waarbij personen zich voordeden als Collectochauffeurs om jonge vrouwen op te pikken. Een oplossing is om de realtime locatie van de taxi's te delen met de gebruikers, zoals dat ook gebeurt bij enkele andere taxidiensten. Mijn fractie is verheugd over de terugkeer van Collecto, maar het is belangrijk dat de dienstverlening zo vlot en veilig mogelijk gebeurt.

Is de heropstart van Collecto vlot verlopen? Waren er problemen of uitdagingen?

Hoeveel personen maakten sinds 15 mei gebruik van de dienst? Hoeveel ritten werden uitgevoerd door respectievelijk stand- en straattaxi's? Ik kan begrijpen dat u die cijfers misschien niet bij de hand hebt.

Monitort Brussel Mobiliteit de werking van de app van Collecto? Is die instantie op de hoogte van problemen met de app? Volgt ze de vragen en opmerkingen op de website op?

Zijn er plannen om de realtime locatie van Collectotaxi's zichtbaar te maken voor gebruikers?

Mevrouw Els Rochette (one.brussels-Vooruit).- Het is goed nieuws dat alle taxichauffeurs zich nu kunnen aansluiten. Omdat Collecto pas sinds 15 mei opnieuw actief is, begrijp ik dat er nog geen gegevens beschikbaar zijn over het aantal gebruikers. Het zou wel goed zijn als we die snel in handen krijgen, om de zaak te kunnen opvolgen. Overigens blijken niet alle taxichauffeurs ervan op de hoogte te zijn dat ze zich kunnen aansluiten bij Taxis Verts om een Collectodienst aan te bieden.

Van jongeren in mijn omgeving hoor ik dat ze goed weten dat nummerplaten van taxi's met een "T" beginnen. Toch is het goed dat er nog meer bewustmakingscampagnes worden opgezet, onder andere door de Brusselse Nachtraad. We zullen de zaak verder opvolgen, maar het is alvast fijn te vernemen dat de dienst opnieuw beschikbaar is.

Mondelinge vraag van mevrouw Bianca Debaets

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de verontrustende vecht- en schietincidenten in verschillende gemeenten tijdens het laatste weekend van april 2023.

Mevrouw Bianca Debaets (cd&v).- In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 april braken er op korte tijd drie grote vecht- en schietincidenten uit in Brussel-Stad, Sint-Joost-ten-Node en Sint-Jans-Molenbeek.

Gisteren gaf La Libre Belgique een overzicht van het aantal schietincidenten per gemeente. Daar sta je toch wel even bij stil. Ik zal ze niet allemaal overlopen, want ze liggen al een tijdje achter ons. Het waren telkens zeer gewelddadige schietincidenten, waarbij mensen overleden en zeer zwaargewond raakten. Het totaal aantal schietincidenten stijgt de laatste jaren. In 2020 waren het er 169 en tijdens het eerste semester van 2021 waren het er al 82. We krijgen het aantal niet omlaag.

Beschikt u over meer informatie in verband met de drie vecht- en schietincidenten die zich afspeelden in de nacht van 29 april? Hebt u meer duiding over de oorzaken, de daders, de slachtoffers of zelfs de precieze omstandigheden? Houden de incidenten verband met drugshandel of drugsgebruik? Was dit een afrekening?

Er was ook een dakloze betrokken bij een incident. Weet u hoe een dakloze de toegang tot het metrostation De Brouckère, dat 's nachts gesloten was, kon forceren?

Welke conclusies trekt u uit die stijging van het aantal vecht- en schietincidenten?

Welke maatregelen worden er meer in het algemeen genomen om dat soort incidenten tegen te gaan en om ervoor te zorgen dat daklozen niet zomaar 's nachts binnen kunnen in de metrostations waar het donker en gevaarlijk is en waar geen toezicht is.

Hoeveel schietincidenten waren er al in Brussel in 2022? Wat zult u doen om ze te verminderen?

Ik lees de oproep van de burgemeester van Anderlecht, die zegt: "Ik kan dit niet alleen." Dat geloof ik, maar het is niet omdat je iets niet alleen kan dat je zelf helemaal niets kan doen. Het mag geen excuus zijn om ter plaatse te trappelen, om te zeggen dat het je bevoegdheid overstijgt en een nationale of internationale problematiek is en om de boel maar verder uit de hand te laten lopen. We kunnen ons hier uiteraard niet bij neerleggen.

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Naar de feiten waarnaar u verwijst, loopt een gerechtelijk onderzoek. Ik wens daarover geen commentaar te geven om het werk van de bevoegde autoriteiten niet te belemmeren.

Om de veiligheid van daklozen te waarborgen, vinden er wekelijks overlegmomenten plaats tussen de gemeenten, hun diensten en de politie om de aanpak van de leefbaarheidsproblemen te bespreken. Tijdens die vergaderingen komen de veiligheid en de ondersteuning van daklozen ter sprake. De aanpak bestaat erin dat de gemeentelijke diensten nagaan waar daklozen ondergebracht kunnen worden en welke structurele steun ze nodig hebben, zodat ze niet langer op straat hoeven te leven.

Bovendien wordt bij regeringsbeslissing op dit ogenblik een specifiek project opgezet, Sublink genaamd, dat voor het eerst de MIVB, de daklozenhulp en de hulp aan personen met een verslavingsproblematiek (Diogènes, AMA en Transit) op structurele basis samenbrengt. Concreet heeft een intersectoraal mobiel team onder meer als taak om mensen die ronddolen, afhankelijk van de mate waarin ze hiermee instemmen, ondersteuning te bieden en hen door te verwijzen naar zorg- en opvangoplossingen.

Het mobiele team zal zich in eerste instantie richten op het station Naamsepoort bij wijze van proefproject met als doel het project uit te breiden naar andere stations van het net. De lokale politie denkt samen met de gemeenten na over preventieve maatregelen die kunnen vermijden dat openbare plaatsen een aantrekkingspool worden voor daklozen. Daarnaast komt de lokale politie tussenbeide, als er zich moeilijkheden voordoen tussen daklozen of als er feiten tegen daklozen gepleegd worden.

De diensten van de verschillende politiezones delen mee dat er in het arrondissement Brussel-Hoofdstad in 2022 in totaal 57 incidenten met vuurwapens werden geregistreerd, waarvan drie met dodelijke afloop en dertig zonder slachtoffers. In het eerste kwartaal van 2023 waren er acht incidenten waarbij vuurwapens werden gebruikt, waarvan vijf zonder gewonden en een met dodelijke afloop.

De preventieve maatregelen die ondersteund worden door safe.brussels, dat niet op het terrein van de gemeenten en de politiezones wil treden, hebben betrekking op het uitvoeren van studies en het bevorderen van het concept 'Secure by design'. Safe.brussels bereidt daarvoor een enquête voor die samen met visit.brussels zal worden uitgevoerd. De enquête, die de naam 'Night survey 2023' draagt, zal focussen op de nachtelijke uitgaanswereld en het uitgaanspubliek en moet vragen bevatten over het veiligheidsgevoel van de gebruikers en hun ervaring met geweld in het nachtleven. De leden van de Brusselse Nachtraad zullen de resultaten van de enquête gebruiken wanneer ze preventieve maatregelen overwegen.

De Brusselse Nachtraad, die onder meer bestaat uit de Brusselse Horecafederatie , vertegenwoordigers van het uitgaansleven, de lokale en de gewestelijke overheden en politiezones, wil de problemen waarmee de actoren van het nachtleven te maken krijgen, onder de aandacht brengen van de overheden. Dit soort extreem geweld heeft ze tot nu toe echter nog niet aangekaart.

Mevrouw Bianca Debaets (cd&v).- Het is een voorzichtige eerste stap en het is goed dat de situatie in metrostation Naamsepoort wordt aangepakt. Nog niet zo lang geleden trok de MIVB zelf aan de alarmbel. Elke metrogebruiker ziet welke trieste vormen de drugsproblematiek aanneemt. Jammer genoeg gaat het niet langer enkel over de metrostations.

Vorige week nam ik de tram en er zat een man naast me die zich nogal vreemd gedroeg. Even later begon hij crack te inhaleren met een pijpje. Ik dacht eerst dat ik het niet goed zag, maar blijkbaar wel. Iedereen was erg geschrokken, maar niemand durfde te reageren. Dit toont aan dat de schroom bij druggebruikers gewoon wegvalt. In klaarlichte dag spuit men heroïne alsof men een sigaret opsteekt. Je zal er maar zitten met je kinderen.

Het is belangrijk om de maatregelen snel uit te breiden naar andere metrostations, want het probleem beperkt zich niet tot de Naamsepoort. Ik denk dat weinig metrostations in Brussel ontsnappen aan de drugproblematiek.

Ik las in het artikel dat het in Peterbos zou gaan over bendes die uit Marseille komen. Een federale gecoördineerde aanpak is een goed idee, maar ook op Europees niveau moet er samengewerkt worden. Deze bendes verplaatsen zich tussen Europese steden. Ik houd mijn hart vast voor wat er nog komen zal. Het is belangrijk dat Brussel kordaat optreedt en een sterk signaal geeft. De veiligheid van burgers moet gegarandeerd worden.

- Het incident is gesloten.

Vraag om uitleg van de heer Mathias Vanden Borre

aan de heer Rudi Vervoort, minister-president van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van Gewestelijk Belang,

betreffende de winkeldiefstallen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- Uit onderzoek van Marketing Development in opdracht van Buurtsuper.be, de Unizo-organisatie van supermarkten en speciaalzaken, blijkt dat negen op de tien supermarkten wekelijks worden bestolen. Ze zien daardoor een derde van hun winst verloren gaan. Diefstal is na personeel, huur en energie de grootste kost voor supermarkten.

In het verslag van het Brussels Observatorium voor Preventie en voor Veiligheid over het jaar 2021 lezen we dat eigendomsdelicten een veel voorkomende vorm van criminaliteit tegen ondernemingen zijn. Dertien procent van de ondernemingen is het slachtoffer van winkeldiefstal en inbraak. Daardoor staat winkeldiefstal op de zesde plaats in de top tien van feiten waar bedrijven in Brussel het vaakst het slachtoffer van worden.

Het aantal geregistreerde winkeldiefstallen in Brussel kende de voorbije tien jaar een dalende trend. Zo werden er in 2014 nog 3.068 diefstallen opgetekend, maar was dat aantal in 2020 met 50% gedaald tot 2.064.

In 2021 registreerde de politie 2.106 eigendomsdelicten, opnieuw een lichte stijging. Dat zijn trouwens nog altijd gemiddeld bijna zes incidenten per dag, zonder rekening te houden met diefstallen waarvan geen melding wordt gemaakt. Een op de tien winkeldiefstallen in België vond in dat jaar in Brussel plaats.

De instroom van zaken rond winkeldiefstal bij het correctionele parket steeg in 2021 met 44% naar 2.030. In dat jaar sloot het parket ook 1.969 zaken af. In minder dan 20% werd er vervolgd of werd een alternatieve maatregel opgelegd, terwijl dat in 2020 nog bijna 40% was. Volgens het verslag geeft het parket de voorkeur aan alternatieve maatregelen boven vervolging wegens winkeldiefstal. De meeste winkeldieven gaan helaas nog altijd vrijuit: 60% van de gevallen werd geseponeerd uit opportuniteitsoverwegingen en 15% om technische redenen.

Sinds 1 januari 2022 kunnen winkeldieven in ons land een onmiddellijke minnelijke schikking krijgen. Daarmee kan de politie snel ingrijpen en meerderjarige daders meteen een boete opleggen. Voor winkeldiefstal kan die oplopen tot 350 euro. Het beleid wordt doeltreffend toegepast in de provincies Limburg en Antwerpen. Wel is het bij veel winkeluitbaters nog onbekend.

In het Globaal Veiligheids- en Preventieplan (GVPP) is een aantal maatregelen gewijd aan de bestrijding van winkeldiefstal. Voorbeelden zijn de optimalisering van de zichtbare en ontradende aanwezigheid van veiligheidspersoneel in de openbare ruimte en in het openbaar vervoer, de versterking van het aanbod van multidisciplinaire opleidingen, de uitwisseling van goede praktijken en de verdere uitbouw van een digitaal meldingssysteem.

Is de invoering van de onmiddellijke minnelijke schikking besproken op de Gewestelijke Veiligheidsraad? Wat vinden de politiezones ervan?

Het Brussels parket verkiest alternatieve maatregelen boven vervolging. Werden de hoge seponeringsgraad voor winkeldiefstallen en de voorkeur voor alternatieve maatregelen aangekaart op de Gewestelijke Veiligheidsraad? Staat de keuze van het parket niet haaks op het federale lik-op-stukbeleid en de onmiddellijke minnelijke schikking?

Welke initiatieven in het GVPP die betrekking hebben op winkeldiefstal zijn of worden er uitgevoerd? Met welk resultaat?

Kunt u meer toelichting geven over de maatregelen in het GVPP? Wat wordt er bedoeld met het digitaal meldingssysteem voor eigendomsdelicten? Gaat dat over Police-on-web?

De heer Rudi Vervoort, minister-president.- Het systeem van de onmiddellijke minnelijke schikking valt onder de bevoegdheid van de federale overheid. Er is in de Gewestelijke Veiligheidsraad nog niet over gesproken.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt voor winkeldiefstallen onder de 250 euro over het algemeen een GAS-boete opgelegd door de gemeentelijke GAS-ambtenaar. De onmiddellijke minnelijke schikking wordt niet toegepast voor winkeldiefstallen. Het parket van Brussel heeft de procedure daarvoor opgeschort als onderdeel van de crisismaatregelen die het heeft genomen.

De aanpak van winkeldiefstallen komt aan bod in het vijfde hoofdstuk van het Globaal Veiligheids- en Preventieplan, dat gewijd is aan eigendomsdelicten, vooral in de maatregelen 5.1 tot 5.5. Ze zijn gemakkelijk terug te vinden op de website van safe.brussels.

De maatregelen van het Globaal Veiligheids- en Preventieplan zijn in wezen operationele doelstellingen die alle partners van de preventie- en veiligheidsketen samen moeten uitvoeren. Safe.brussels helpt de partners daarbij door via de plaatselijke preventie- en buurtplannen aan de politiezones subsidies toe te kennen, opleidingen te organiseren enzovoort.

Het ondersteunt ook de voortgezette opleiding voor diefstalpreventieadviseurs, die de bevolking en bijgevolg ook de handelaars allerlei tips geven. Zo geven ze vakkundig advies over de plaatsing van bewakingscamera’s en bieden ze hulp bij de indiening van de jaarlijkse aangifte ervan bij de politiediensten. Daarnaast is er ook een toolbox (in de vorm van een checklist) ontwikkeld om apothekers preventieve maatregelen tegen diefstal te helpen nemen.

Tot slot onderzoekt safe.brussels samen met de politiezones Marlow en Montgomery verschillende mogelijkheden om de informatiestroom tussen de burgers en de politiediensten te digitaliseren. Ik kan u voorlopig niets meer zeggen over de krachtlijnen van dat project, omdat er nog volop over wordt nagedacht.

De heer Mathias Vanden Borre (N-VA).- U zegt letterlijk dat er in Brussel geen onmiddellijke minnelijke schikkingen worden opgelegd, omdat het parket de procedure naar aanleiding van de crisismaatregelen heeft opgeschort. Als het parket onderbemand is en weigert om bepaalde zaken in behandeling te nemen omdat de prioriteiten elders liggen, heeft dat natuurlijk gevolgen. Wat we nu bespreken, is daar een voorbeeld van.

Winkeldiefstal is een zogenaamde misdaad zonder slachtoffers, maar dat klopt natuurlijk niet, want het verlies is voor rekening van de winkelier. In Brussel dragen kleine zelfstandigen daar de grootste gevolgen van. U moet er bij uw federale collega's op aandringen dat het parket zo snel mogelijk op volle capaciteit kan werken en dat de onmiddellijke minnelijke schikking ook in Brussel wordt ingevoerd, want ze heeft wel degelijk voordelen.

Hoe pakt safe.brussels eigensdomsdelicten aan? Volgens u krijgen winkeliers ondersteuning, maar hoeveel winkeliers maken daar gebruik van? Zijn er winkeliers die niet willen meewerken of die geen weet hebben van de ondersteuning? Welk percentage van de winkeliers heeft al camera's en hoeveel winkeliers moeten nog ondersteuning krijgen? Ik zal u daar een schriftelijke vraag over stellen.

Uit uw antwoord kan ik niet opmaken of we op de goede weg zijn dan wel dat er nog werk aan de winkel is.

- Het incident is gesloten.