V1

In België gebeurt baarmoederhalskankerscreening momenteel door cytologisch onderzoek (Pap-test) van een baarmoederhalsuitstrijkje. De RIZIV-nomenclatuur voorziet in de terugbetaling van dat onderzoek om de drie jaar.

In Vlaanderen wordt sinds 2013 baarmoederhalskankerscreening georganiseerd, waarbij vrouwen worden uitgenodigd die niet recentelijk zijn gescreend, met deelnameregistratie, screeningsresultaten en opvolging van vrouwen met abnormale screeningsresultaten.

In het Waalse Gewest loopt in drie ziekenhuizen een proefproject rond screening.

In Brussel bestaat er momenteel geen georganiseerd screeningsprogramma voor baarmoederhalskanker. Screening door middel van een baarmoederhalsuitstrijkje gebeurt spontaan en individueel om de drie jaar tijdens een gynaecologisch consult of bij de huisarts.

Momenteel vindt een reflectie plaats binnen de interkabinettenwerkgroep ‘preventie’, die is opgericht in het kader van de Interministeriële conferentie (IMC) Volksgezondheid. Deze groep heeft onder meer tot taak een actieplan op te stellen waarin de uitvoering wordt beschreven van de transitie die in 2018 door de IMC Volksgezondheid is gepland. Op basis van wetenschappelijk bewijs dat het humaan papillomavirus (HPV) baarmoederhalskanker kan veroorzaken, en dat de HPV-test voor screening op baarmoederhalskanker doeltreffender is dan baarmoederhalscytologie[1], heeft de IMC in 2018 beslist om voor de screening op baarmoederhalskanker over te stappen van cytologisch onderzoek (conventioneel uitstrijkje[2]) op de HPV-test[3]. Voor vrouwen van 30 tot 64 jaar wordt om de vijf jaar een HPV-test gepland, en voor vrouwen van 25 tot 29 jaar blijft cytologisch onderzoek om de drie jaar aangewezen, aangezien in deze leeftijdsgroep veel vals-positieve resultaten worden verwacht met de HPV-test alleen.

V2

HPV-vaccinatie van minderjarigen valt onder de bevoegdheden van de monocommunautaire entiteiten.

De meest recente gegevens over de HPV-vaccinatiegraad dateren van 2016-2017. Uit het in 2019 verschenen rapport ‘308B’ van het KCE[4] blijkt dat in 2017 de vaccinatiegraad in de Federatie Wallonië-Brussel (FWB) werd geschat op 36 tot 50%, terwijl de vaccinatiegraad in Vlaanderen in 2016 91% bedroeg.

In 2019-2020 is binnen de FWB een nieuwe studie naar de vaccinatiegraad onder schoolgaande jongeren uitgevoerd. De nieuwe cijfers zouden binnenkort beschikbaar moeten zijn via het Office de la Naissance et de l'Enfance (ONE), dat verantwoordelijk is voor de vaccinatie van jongeren onder de 18 jaar.

In Vlaanderen was een nieuwe studie over de vaccinatiegraad gepland voor 2021.

V3

De administratie heeft geen informatie over vaccinatie van personen ouder dan 18 jaar.

V4

De atlas van het InterMutualistisch Agentschap[5] bevat gegevens over het percentage vrouwen tussen 25 en 64 jaar dat in een periode van drie kalenderjaren (jaar, jaar -1, jaar -2) een attest heeft gekregen na een cytologie van een screeningsuitstrijkje. Deze gegevens zijn beschikbaar voor Brussel en voor Wallonië tot 2017 (tabel 1).

Voor 2017 ligt het percentage vrouwen tussen 25 en 64 jaar dat een attest ontving na een cytologie van een screeningsuitstrijkje rond de 50% in alle Brusselse gemeenten (41,3% is het laagste percentage in Sint-Joost-ten-Node en 52,5% is het hoogste percentage in Watermaal-Bosvoorde).

Wat het aantal positieve diagnoses betreft, dateren de recentste cijfers van 2019. Ze zijn verstrekt door de Stichting Kankerregister[6].

In de onderstaande tabel worden cijfers gegeven voor het aantal nieuwe gevallen van baarmoederhalskanker (N), de bruto-incidentiecijfers (CR) en de voor leeftijd gestandaardiseerde incidentie op basis van de Europese standaardpopulatie (WSR). In 2019 liggen de bruto-incidentiecijfers (aantal nieuwe gediagnosticeerde kankergevallen/100.000) in Brussel lager dan in de andere twee gewesten. Na de standaardisatie voor leeftijd (op basis van de Europese standaardpopulatie) worden de verschillen tussen de gewesten echter kleiner. Uit deze tabel blijkt ook dat de gemiddelde leeftijd op het moment van diagnose 54,4 jaar bedraagt in Brussel.