Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende jongeren op de dool in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 575)

 
Datum ontvangst: 22/04/2022 Datum publicatie: 07/07/2022
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 21/22 Datum antwoord: 09/06/2022
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
06/05/2022 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van de Verenigde vergadering
 
Vraag   

Ik wil nog even terugkomen op het probleem van de jongeren die van het ene opvangcentrum naar het andere zwerven. Soms worden zij zelfs in de steek gelaten door de instellingen of structuren waartoe zij zich wenden en die niet (meer) in staat zijn hen te helpen, 

Mijn eerste vragen luiden als volgt:

  1. Wat zijn de belangrijkste oorzaken die de door uw diensten geregistreerde jongeren aanzetten tot ronddolen?

  2. Sinds 2018, jaar na jaar, gemeente per gemeente, wat is het aantal zwervende jongeren? Welke gemeentes hebben het grootste aantal ronddolende jongerenn?

  3. Bevestigt u dat het aantal ronddolende jongeren is toegenomen? Dienen de cijfers in uw bezit genuanceerd te worden? 

Ik zou u de volgende bijkomende vragen willen stellen voor overheids-, semi-overheids- en verenigingsinstellingen onder uw bevoegdheid of toezicht :

  1. Welke diensten of projecten bestaan momenteel om jongeren te helpen die op de dool zijn?

  1. welke zijn momenteel beschikbaar?

  2. voor welke is de erkenning aan de gang?

  3. iwelke worden onderzocht door de GGC?

  4. over welke wordt nagedacht in uw kabinet?

 

 
 
Antwoord    Wat de belangrijkste oorzaken van het ronddolen van jongeren betreft, verwijs ik naar de talrijke hoorzittingen die hebben plaatsgevonden in de Franstalige 'Commission des Affaires générales et résiduaires, de la Cohésion sociale et des Infrastructures sportives', die tijdens haar vergaderingen van 19 mei, 16 en 30 juni, 15 juli, 22 september en 13 oktober 2020 hoorzittingen heeft gehouden over het onderwerp 'jongeren op de dool'.
Ik verwijs u ook naar het verslag dat op 16 maart 2021 is opgesteld en waarin aanbevelingen zijn opgenomen.
Deze hoorzittingen en de bevindingen van veldwerkers wijzen op familiale problemen, migratie, vroegtijdig schoolverlaten en wantrouwen tegenover diensten en instellingen, alsook op een oververtegenwoordiging van LGBTQIA+-jongeren.

Naast deze elementen wordt ook op andere parameters gewezen, zoals toenemende financiële onzekerheid (veel schulden, moeilijkheden om een baan te vinden/een opleiding te volgen, enz.) en de huisvestingscrisis in het Brussels Gewest. 

Wat de objectivering van het fenomeen in het Brussels Gewest betreft, blijkt uit de laatste telling van de vzw Bruss'help van 9 november 2020 dat 933 minderjarigen een onderdak vonden in noodopvangcentra, opvangtehuizen en kraakpanden, tegenover 612 in 2018, dus een stijging met 50,7%. Van die minderjarigen is 31,3% tussen 0 en 3 jaar oud, 48,2% tussen 4 en 12 jaar oud en 20,5% tussen 13 en 18 jaar oud.
Meer dan één op de vijf daklozen of personen met gebrekkige huisvesting is een kind of jongere.
Twee derde van de door Bruss'help geïdentificeerde minderjarigen waren kinderen in het gezelschap van hun ouders, terwijl het overige derde bestond uit adolescenten, van wie 75% in het gezelschap van hun ouders.

De objectivering van het fenomeen van de jongeren op de dool is per definitie complex, aangezien veel jongeren 'onder de radar' blijven. Zij zijn ook zeer mobiel (zij verplaatsen zich van het ene gewest naar het andere, van de ene stad naar de andere, van de ene gemeente naar de andere), hetzij omdat zij tijdelijke huisvesting vinden bij familie of vrienden, hetzij omdat zij enkele nachten in opvangvoorzieningen doorbrengen.
De gemeenten Anderlecht, Sint-Gillis en Brussel-Stad tellen een groot aantal jongeren op de dool door de aanwezigheid van veel rondtrekkende niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV's) en jongeren zonder papieren rond het Zuidstation. 

De ontwikkeling van dit verschijnsel en de verdeling ervan over de gemeenten kunnen om de bovengenoemde redenen niet objectief worden vastgesteld.

Wat betreft het aanbod van diensten en projecten om jongeren op de dool te helpen, wil ik er allereerst op wijzen dat het aanzienlijke werk dat het parlement in 2020 en 2021 heeft verricht, duidelijk heeft aangetoond dat we moeten vermijden te verzanden in een logica van hyperspecialisatie van de diensten.

Het is van essentieel belang dat alle eerste- en tweedelijnsdiensten in staat zouden zijn ook deze groep jongeren op de dool te bereiken. Hiervoor moet rond verschillende krachtlijnen worden gewerkt:
- Professionals bewustmaken en opleiden
- Netwerkvorming en doeltreffende samenwerking tussen instellingen bevorderen
- Werkwijzen 'extra muros' bevorderen
- Jongeren begeleiden bij het opnieuw uitoefenen van hun rechten



Er bestaan momenteel verschillende projecten voor jongeren op de dool:

- De vzw Macadam is opgericht op 25 november 2020 en heeft tot doel bij te dragen tot het beëindigen van dakloosheid bij jongeren onder de 26 jaar in Brussel.
Daartoe heeft de vzw in Anderlecht een centrum voor dagopvang tot stand gebracht, waarvoor zij van de GGC een subsidie van € 240.000 heeft ontvangen voor de periode van 1 juli 2021 tot 30 september 2022. Daarmee kan zij bepaalde werkzaamheden financieren, maar ook zorgen voor:
- psychosociale begeleiding voor jongeren die in een zwerfsituatie verkeren en hun re-integratie in een steunsysteem dat in staat is hen te steunen en te begeleiden om het leven op straat achter zich te laten;
- mobiele bijstandteams voor jonge daklozen.


- Het KAP-project van de vzw CEMO heeft tot doel dakloze jongeren tussen 16 en 25 jaar tijdelijk zelfstandig te huisvesten en de nodige voorwaarden te scheppen voor educatieve en psychosociale ondersteuning. Daartoe worden de jongeren intensief begeleid naar zelfstandigheid. Er wordt gezorgd voor een globale aanpak gericht op het oplossen van de situatie. De vzw tracht ook de toekomstperspectieven te ondersteunen (gezinssituatie, schoolloopbaan, functionele autonomie, enz.) om jongeren op lange termijn uit de dakloosheid te halen. Twintig wooneenheden worden ter beschikking gesteld van de jongeren. De vzw krijgt sinds 2021 financiering voor dit project (€ 107.738,00 in 2021 en 2022).

- De vzw New Samusocial staat in voor een inschakelingsopdracht van het type Housing First voor jonge daklozen van 18 tot 25 jaar die te kampen hebben met een verslavingsprobleem of met psychologisch of psychiatrisch lijden. Voor het uitvoeren van deze opdracht wordt als volgt te werk gegaan:
- woningen zoeken voor jonge daklozen en begeleiding bieden bij het vinden van stabiele, langdurige huisvesting, met name via het gecentraliseerde logistieke platform;
- aan minimaal veertig jonge daklozen toegang tot huisvesting bieden, door het sluiten van een huurovereenkomst met een derde eigenaar of door het sluiten van een huur- of onderhuurovereenkomst met de vzw;



In dit kader verbindt de vzw New Samusocial zich ertoe om, in overeenstemming met de partnerschapsovereenkomst gesloten tussen de Stad Brussel, de vzw Le Refuge Bruxelles/Het Opvanghuis Brussel, de GGC en de vzw Bruss'help, LGBTQIA+-jongeren te begeleiden in de door de Stad Brussel ter beschikking gestelde wooneenheden.


- Veel herhuisvestingsprojecten (met name in het kader van actie 27 van het Noodplan voor huisvesting) zijn in het bijzonder gericht op jongeren.

- Er is een partnerschapsovereenkomst gesloten tussen de GGC, het OCMW van Brussel en de vzw Bruss'help betreffende de opvang en begeleiding van jonge daklozen en solitaire NBMV's in twee hotelvoorzieningen. Die overeenkomst is gesloten voor de periode van 18 oktober 2021 tot 30 april 2022 en wordt momenteel vernieuwd wat betreft de doelgroep van dakloze jongeren. Dit project past binnen de oproep tot blijken van belangstelling die Bruss'help aan de hotelsector heeft gericht.

- Op 25 maart 2022 is een oproep tot het indienen van projecten gelanceerd voor de aanwijzing van een beheerder voor opdrachten inzake beheer en begeleiding binnen een opvangtehuis voor 14 LGBTQIA+-jongeren die het slachtoffer zijn van uitsluiting uit hun familiale omgeving. Deze oproep tot het indienen van projecten maakt deel uit van actie 26 van het Noodplan voor huisvesting (NPH) dat op 19 december 2020 door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering is goedgekeurd.

Het is de bedoeling dat al deze projecten worden bestendigd en/of erkend wanneer het besluit van het Verenigd College van 9 mei 2019 betreffende de erkenning en de subsidiëringswijze van de centra voor noodhulp en inschakeling op 1 januari 2023 in werking treedt.