Schriftelijke vraag betreffende de alarmerende situatie van de Brusselse OCMW's.
- Indiener(s)
- Isabelle Emmery
- aan
- Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 649)
| Datum ontvangst: 10/10/2022 | Datum publicatie: | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 22/23 | Datum antwoord: 14/12/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 08/12/2022 | Mondelinge vraag omgevormd tot schriftelijke vraag | p.m. | ||
| 12/12/2022 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Dit zijn extreem moeilijke tijden voor veel medeburgers. We vallen van de ene crisis in de andere: corona, vluchtelingenstroom, stijgende inflatie, exploderende energieprijzen, enz. Het aantal mensen dat ten einde raad voor het eerst aanklopt bij het OCMW, het laatste redmiddel om een menswaardig leven te kunnen leiden, is niet meer te tellen. Deze stroom van nieuwe dossiers, waarachter vaak diepe ellende schuilgaat, leidt tot een enorme werkdruk op de maatschappelijk werkers, wier werkomstandigheden evenredig zijn achteruitgegaan...
In een persbericht werd onlangs aangekondigd dat het gemeenschappelijk vakbondsfront, dat het personeel van de sociale diensten van de 19 Brusselse OCMW's vertegenwoordigt, op 6 oktober een grote algemene vergadering heeft georganiseerd. Aan het eind van deze vergadering werden verschillende vaststellingen gedaan: te hoge werkdruk door de verschillende crisissen en een gebrek aan personeel, de noodzaak van een structurele, anticiperende en permanente herfinanciering, de dringende noodzaak van een loonsverhoging en herwaardering van het maatschappelijk werk in de OCMW's, de vraag naar massale investeringen in de preventie van psychosociale risico's, enz. Wat de financiering betreft, staan onze Brusselse OCMW's op de rand van de afgrond. De federale steun biedt natuurlijk ademruimte, maar is niet voldoende om de huidige crises het hoofd te bieden. Veel OCMW's moeten zich tot hun gemeenten wenden om over extra dotaties te onderhandelen. Maar aan dit tempo kunnen de gemeenten dit niet meer aan! De werkdruk is niet alleen te wijten aan de vele nieuwe dossiers. Ondanks het belang van dit beroep en de invoering van verschillende stimulansen, zijn de Brusselse OCMW's niet meer in staat nieuwe maatschappelijk werkers aan te werven en zijn veel functies nu vacant bij gebrek aan kandidaten... Wat de werknemers op post betreft, ondermijnen de fysieke en mentale uitputting en de steeds moeilijkere werkomstandigheden soms hun motivatie. Om nog maar te zwijgen van het fysieke en verbale geweld waarmee zij regelmatig te maken krijgen, zowel binnen de instelling als tijdens hun huisbezoeken. Velen onder hen verlaten het OCMW voor een rustiger beroepsomgeving... Door aanwervingsproblemen en ontslagnames kampen de Brusselse OCMW's met een alarmerend tekort aan maatschappelijk werkers. Het risico op korte termijn is dat we de basisbehoeften van een groeiend aantal Brusselaars die het meeste risico lopen, niet meer kunnen beantwoorden. We hebben nu meer dan ooit gemotiveerde werknemers nodig. Ik wou dat deze beschrijving overdreven was, maar helaas is dat niet zo. Dit is de realiteit op het terrein waarmee onze openbare centra voor maatschappelijk welzijn vandaag te maken hebben. Geachte ministers,
|
| Antwoord | Wat mijn bevoegdheden betreft, ondersteunen wij de OCMW's in het kader van de energiecrisis en bij de toegang tot de rechten van de burgers. Er is onlangs 28 miljoen euro extra vrijgemaakt voor 2023 voor de Brusselse OCMW's (20 miljoen voor energie/8 miljoen voor de toegang tot rechten). Van die 20 miljoen voor energie is voorzien dat tot 50 % van dat bedrag besteed zal worden aan de aanwerving van personeel binnen de OCMW's. Het tekort aan maatschappelijk werkers treft alle OCMW’s in Brussel, Wallonië en Vlaanderen. Het is ook belangrijk om op te merken dat het tekort aan maatschappelijk werkers zich niet alleen binnen de OCMW’s voordoet, maar in de hele welzijnssector. We nemen deel aan werkvergaderingen over dit onderwerp met de minister van Maatschappelijke Integratie. Het doel van die vergaderingen is om het probleem te objectiveren en alle mogelijkheden te overwegen om het op te lossen. Aangezien de oorsprong van het fenomeen meervoudig is, moeten de antwoorden onvermijdelijk ook meervoudig zijn. Onder de oorzaken kunnen we de volgende noemen: - de aanzienlijke toename van de aan de OCMW’s toevertrouwde opdrachten en bijgevolg de massale creatie van nieuwe betrekkingen; - de noodzakelijke beheersing van het Frans en het Nederlands om een functie in een OCMW uit te oefenen; - het verbod op het dragen van religieuze symbolen; - de onaantrekkelijkheid van een functie bij een OCMW in termen van loon, werklast en administratieve rompslomp; - de vermindering van het aantal studenten dat zich inschrijft voor de opleiding die tot een kwalificatie van maatschappelijk werker leidt. Er moet dus op verschillende niveaus naar verbeteringen gezocht worden, in nauwe samenwerking met de betrokken ministers en entiteiten: - De opleiding moet aantrekkelijker worden en de hogescholen moeten meer middelen krijgen om studenten maatschappelijk werk te begeleiden. - De functie moet aantrekkelijker gemaakt worden door het aantal controles en de administratieve rompslomp waarmee burgers (en bijgevolg maatschappelijk werkers) te maken krijgen bij de toegang tot de verschillende soorten hulp, te beperken. In dat verband zou een administratieve vereenvoudiging en/of de automatisering van zoveel mogelijk hulpmiddelen ongetwijfeld de werklast van maatschappelijk werkers verminderen en de functie dus veel aantrekkelijker maken. - Om nieuwe werknemers die de hogescholen verlaten te helpen sneller operationeel te zijn, hebben wij in samenwerking met de GSOB een opleiding opgezet; - Wat de loonvoorwaarden betreft, zullen alle personeelsleden van de Brusselse OCMW’s vanaf juli 2023 een herwaardering krijgen. Die herwaardering zal het huidige verschil tussen Brusselse werknemers en Waalse en Vlaamse werknemers gedeeltelijk compenseren. Een laatste weg die volgens mij verkend moet worden is die van de gelijkwaardigheid van diploma’s voor mensen met een gelijkwaardig diploma (en soms een lange ervaring in maatschappelijk werk), behaald in het buitenland. Ten slotte onderzoeken we momenteel samen met de Federatie van OCMW’s welke dringende maatregelen genomen kunnen worden, met name door een verhoogde samenwerking tussen de OCMW’s. Wat uw vraag over acties en stakingsdagen betreft, verwijs ik u naar de minister van Plaatselijke Besturen. |