Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de gevolgen van het tekort aan geneesmiddelen voor de ziekenhuizen, OCMW's en rusthuizen.

Indiener(s)
Sevket Temiz
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 685)

 
Datum ontvangst: 18/01/2023 Datum publicatie: 20/03/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 03/03/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
20/02/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag   

Er heerst een tekort aan geneesmiddelen op Europees niveau doordat verschillende werkzame stoffen die afkomstig zijn uit derde landen niet meer kunnen worden geleverd.

Dat leidt tot een reeks ongemakken die de situatie van sommige patiënten kunnen verergeren. Voor veel patiënten met chronische ziekten (hypertensie, hyperglykemie, hypertriglyceridemie, enz.) zijn de gebruikelijke geneesmiddelen immers niet meer beschikbaar.

Ziekenhuizen en rusthuizen blijven helaas niet gespaard door dit ongeziene tekort aan geneesmiddelen. Ook mensen die medische hulp van het OCMW ontvangen kunnen niet meer de nodige geneesmiddelen voor hun behandeling krijgen.

We zien bovendien hetzelfde probleem bij generieke geneesmiddelen als bij merkgeneesmiddelen. Ook generieke geneesmiddelen zijn niet meer in dezelfde mate beschikbaar.

Mijn vragen zijn daarom de volgende:

  • Welke gevolgen heeft het geneesmiddelentekort voor de rusthuissector?
  • Wat is de impact op patiënten die medische hulp van het OCMW krijgen?

  • Hoe staat het met de voorraad in de Irisziekenhuizen?

  • Wat is de feedback van de Belgische Vereniging der Ziekenhuizen?

  • Wat is de feedback van uw collega’s in de interministeriële conferentie Volksgezondheid?

 
 
Antwoord    Het geneesmiddelentekort waarover u het heeft, is geen nieuw verschijnsel. Maar het klopt dat dit fenomeen sinds 2022 meer uitgesproken lijkt te zijn.

In België zijn bijna 10 000 verschillende geneesmiddelen verkrijgbaar. Afgelopen januari waren 787 van die 10 000 geneesmiddelen niet beschikbaar, oftewel 8 %. Vandaag is dat percentage gedaald tot 4 %, aangezien slechts 385 geneesmiddelen momenteel niet beschikbaar zijn.

In de helft van die gevallen zijn er alternatieven beschikbaar met hetzelfde actieve bestanddeel en dezelfde doeltreffendheid. In sommige gevallen kan de apotheker ook geneesmiddelen uit het buitenland aanschaffen.

Er moet op gewezen worden dat de marktobservatie, de regulering, de reglementering en het goede beheer ervan onder de bevoegdheid vallen van de federale minister van Volksgezondheid, en het FAGG, het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, is de administratie die belast is met die materie.

Als antwoord op deze situatie heeft het FAGG enkele maanden geleden een online opvolgingsinstrument ingevoerd dat beschikbaar is op de website farmastatus.be.

Op die website kunnen artsen nagaan of er een probleem is met de beschikbaarheid van het geneesmiddel dat ze willen voorschrijven en ze kunnen vervolgens mogelijke alternatieven overwegen. De federale overheid heeft aangekondigd dat die website binnenkort gekoppeld zal worden aan de software voor elektronische voorschriften van artsen, zodat ze nog gemakkelijker toegang krijgen tot die informatie.


De federale overheid heeft ook de producenten en groothandelaars van geneesmiddelen in België aangemaand om onze markt voorrang te geven, wat trouwens in het algemeen het geval lijkt te zijn. Het probleem heeft vooral te maken met invoerproblemen en niet zozeer met een te grote uitvoer.

De federale overheid verplicht de groothandelaars al om voorrang te geven aan ziekenhuizen. Ter compensatie moeten de ziekenhuizen nu wekelijks hun voorraden aangeven bij het FAGG. Het geneesmiddel dat momenteel het vaakst niet voorradig is in ziekenhuizen, is Actilyse 20 en 50mg, een intraveneus geneesmiddel dat in ziekenhuizen vaak gebruikt wordt bij ernstige cardiovasculaire aandoeningen. Dat tekort komt, net als vele andere, over de hele wereld voor. En het is geen geneesmiddel dat van ver komt, want het wordt in Duitsland gemaakt. De grondstof die noodzakelijk is voor de vervaardiging ervan wordt bijna alleen nog in China en India geproduceerd en verpakt. Er is bovendien een pandemie van hart- en vaatziekten die met die molecule behandeld kunnen worden. En dat scenario geldt voor 80 % van de geneesmiddelen waaraan een tekort dreigt te ontstaan.

Tijdens de laatste IMC Volksgezondheid werd ons toekomstige interfederale paraatheidsplan voor toekomstige crisissen besproken. De voorziening van medische apparatuur en geneesmiddelen is een van de vijf hoofdstukken van dat plan. Tijdens die bespreking heeft mijn kabinet eraan herinnerd, net als aan het einde van de eerste covidgolf, dat we die productie absoluut naar ons grondgebied moeten terughalen. De federale overheid lijkt meer voorstander van het maken van intra-Europese productie-overeenkomsten. We hebben echter tijdens het hoogtepunt van de covidcrisis, toen er andere tekorten aan materiaal waren, vastgesteld dat de Europese solidariteit niet onwrikbaar was. De WHO heeft een lijst opgesteld van 360 essentiële geneesmiddelen die altijd in alle landen in voldoende mate en tegen een voor de bevolking betaalbare prijs beschikbaar moeten zijn. Ik denk dat we daar in België voor moeten zorgen, desnoods door een productie via de staat te organiseren ... Frankrijk heeft bijvoorbeeld 200 miljoen euro geïnvesteerd in de bouw van een kleine productieketen voor enkele basisgeneesmiddelen. Ik weet niet of dat genoeg is, maar het is een mogelijkheid die de federale overheid zou kunnen overwegen.

Wat de rest van uw zeer specifieke vragen over de impact per sector betreft, was het voor onze gewestelijke administraties niet mogelijk om op zo'n korte termijn een diepgaand onderzoek uit te voeren om daarop te antwoorden, vooral voor een materie die niet onder hun bevoegdheden valt.