Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het interfederaal plan 2023-2025 ter bestrijding van schadelijk alcoholgebruik.

Indiener(s)
Mohamed Ouriaghli
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 725)

 
Datum ontvangst: 24/04/2023 Datum publicatie: 19/01/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 14/06/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
31/05/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Volgens Sciensano drinkt 14% van de Belgische bevolking "te veel", d.w.z. meer dan 10 eenheden alcohol per week, en is 7% alcoholafhankelijk. Bovendien begon 45% van de drinkers tussen 15 en 24 jaar met alcoholgebruik vóór de leeftijd van 16 jaar, meestal tussen 12 en 14 jaar, hoewel vroegtijdig gebruik kan leiden tot onomkeerbare hersenbeschadiging.

Alcohol is na roken de tweede belangrijkste oorzaak van vermijdbare dood, en België is helaas een van de landen waar de alcoholgerelateerde morbiditeit hoog is. Daarom zijn we verheugd dat België eind maart eindelijk een interfederaal plan 2023-2025 heeft aangenomen om schadelijk alcoholgebruik te bestrijden. Het idee voor een dergelijk plan ontstond in 2008. Vijftien jaar later zijn de federale en gewestelijke ministers het eens geworden over een plan met 75 acties die in 2023, 2024 en 2025 moeten worden uitgevoerd. In 2025 wordt het plan geëvalueerd.

Het plan is gebaseerd op de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Hoge Gezondheidsraad (HGR). Het omvat onder meer maatregelen gericht op bewustmaking en preventie, met name bij minderjarigen, door beperking van alcoholreclame en -marketing, alsmede beperkingen op de verkoop. Het voorziet in een betere doorverwijzing van probleemdrinkers naar ad-hoczorg en zal een "zorgpad alcohol" opzetten voor jongeren die op de spoeddienst belanden na een alcoholvergiftiging of een ongeval onder invloed.

Gezondheidswerkers hebben publiekelijk hun teleurstelling geuit over het feit dat, gezien de omvang van het probleem, deze maatregelen ontoereikend zijn: sommige gaan volgens hen niet ver genoeg, en andere, door deskundigen aanbevolen maatregelen zijn niet opgenomen.

Dit brengt me bij mijn vragen:

  • Er zijn in het verleden verschillende mislukte pogingen geweest om een dergelijk plan op te zetten en het was niet gemakkelijk om deze keer te slagen. Kunt u ons meer zeggen over de besprekingen die u met uw ambtgenoten hebt gevoerd? Wat hebt u als lid van het college van de GGC gezegd? Wat waren de spanningen en geschilpunten tijdens de besprekingen? Hoe tevreden bent u met het resultaat van de 75 maatregelen? Wat zijn de belangrijkste maatregelen?

  • Bent u het eens met de opmerkingen, met name in de pers, van bepaalde gezondheidswerkers en jongerenwerkers die vinden dat de maatregelen van dit plan slechts window-dressing zijn en dat "bepaalde beleidsmakers nog steeds niet bereid lijken een nieuw evenwicht te vinden tussen economische belangen en volksgezondheid"? Zo ja, beschikt u over de middelen, binnen uw bevoegdheid, om dit plan kracht bij te zetten? Welke acties heeft het college reeds ondernomen inzake alcoholisme buiten het kader van dit interfederaal plan?

  • Tot slot lijkt het erop dat raadplegingen alcohologie niet worden vergoed, wat de toegang tot zorg voor verslaafden zeker belemmert. Kunt u ons hierover meer vertellen?

 
 
Antwoord    Ik dank u voor uw vragen.

Zoals ik al in een actualiteitsvraag heb aangegeven, is dit plan zeker een eerste stap, maar voldoet het niet aan alle aanvankelijke verwachtingen.
Het is de neerslag van een compromis tussen verschillende visies die niet altijd dezelfde richting uitgingen (visie volksgezondheid >< visie handel en alcohollobby).
Tijdens de vergaderingen hebben wij altijd twee essentiële punten verdedigd:
1) het belang om alcoholverslaafden niet te stigmatiseren en daarom zoveel mogelijk van onze preventie- en gezondheidsbevorderende maatregelen in te zetten, in het bijzonder voor
jongeren, via de acties van het Geïntegreerd Welzijns- en Gezondheidsplan (GWGP) en het Plan voor Gezondheidsbevordering EN via onze ambulante diensten die alcoholverslaafden helpen en begeleiden, zoals Le Pélican, dat geweldig werk levert!

2) samenwerken met de federale overheid om alcohol in onze samenleving te ‘denormaliseren’ => mensen informeren over de gevaren van alcoholmisbruik voor onze gezondheid en ons leven, zonder een verbodsvisie op het product te bepleiten (niet zeggen dat alcohol drinken slecht is).

Wij juichen de volgende acties van het plan toe:
ð verbod op het aanbieden van alcohol in het kader van een promotiecampagne;
ð verbod op de verkoop van alcohol in automaten;
ð verbod op de verkoop van versterkte wijnen onder de 18 jaar (zoals port en sherry);
ð mogelijkheid om een ​​fonds op te richten voor de financiering van volksgezondheidsmaatregelen, waaraan de alcoholindustrie zal moeten bijdragen;
ð lobbyregister voor de administraties en kabinetten;
ð ondersteuning van de veralgemening van het ‘Quality Nights’-label in het uitgaansleven.




Sommige voorstellen in het kader van de federale bevoegdheden gaan echter niet ver genoeg, terwijl ze een grote impact op de volksgezondheid hadden kunnen hebben.
ð Wij betreuren met name dat het verbod op de verkoop van alcohol in de tankstations langs de autosnelwegen alleen geldt tussen 22.00 en 7.00 uur.
ð Wij hadden ook graag een ruimer verbod op alcoholmarketing en -reclame gezien, en duidelijke etikettering met betrekking tot de gevaren van alcohol en de samenstelling van het product of de verplichte vermelding van de alcoholeenheden per verpakking.
ð Wij betreuren ook dat in actie 24 het aanbieden van gratis water in de horeca alleen maar wordt ‘gestimuleerd’, terwijl het voorstel was om het aanbieden van gratis water in de horeca en het uitgaansmilieu verplicht te stellen.

De evaluatie van de maatregelen van het plan in 2025 zal de gelegenheid bieden om het bij te schaven, zodat het beter aansluit bij de wensen van de volksgezondheidsdeskundigen en de doelstelling om overmatig alcoholgebruik tegen te gaan.

Op het niveau van het Brussels Gewest voeren wij al een hele reeks acties uit om de risico's te verminderen en verslaving te voorkomen, in lijn met de assen van het GWGP en het Plan voor Gezondheidsbevordering, met name via:
· het FEDITO-netwerk en ‘Safe ta night’;
· de ‘Tournée minérale’-campagne die elk jaar in februari wordt georganiseerd;
· verenigingen zoals Le Pélican, Modus Vivendi, Eurotox of Univers santé.

Tot slot heeft de GGC op 1 januari 2023 een aanvraag voor facultatieve subsidies van de vzw Eurotox ontvangen om het Brusselse sub-focal point van het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving te organiseren.