Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de aanhoudende drugproblematiek in Brussel en de acties van de regering om hieraan te remediëren.

Indiener(s)
Dominiek Lootens-Stael
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 741)

 
Datum ontvangst: 07/06/2023 Datum publicatie: 27/07/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 20/07/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
10/07/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De voorbije maanden raakten al vier mensen klem in de rolluiken waarmee de MIVB zijn metrostations 's nachts afsluit. Bij het meest recente geval was de afloop fataal. Wat deze mensen bezielt om in een metrostation binnen te willen dringen, lijkt nog een mysterie te zijn. Waar wel enige zekerheid over bestaat, is het profiel van deze mensen: onder invloed van alcohol en gedrogeerd, vaak ook dakloos. De woordvoerster van de MIVB laat ook weten dat de openbare vervoersmaatschappij steeds meer kampt met daklozen en verslaafden in haar stations en op het net. Dat blijkt ook uit de cijfers die u mij recent bezorgde: 4358 meldingen van daklozen en 921 van drugverslaafden in 2021. Het jaar nadien: 4706 meldingen van daklozen en 1686 meldingen van drugverslaafden. Dat is een stijging van 83%!

Daklozen en drugverslaafden bevinden zich niet enkel in de metrostations, maar zijn alomtegenwoordig in het straatbeeld. Samusocial bevestigt de trend waarmee de MIVB geconfronteerd wordt door te verwijzen naar het aantal ontmoetingen op straat: van 2021 naar 2022 was er een stijging van 80%. Ook waar straffeloosheid heerst zoals op de Jamarlaan in Sint-Gillis dicht bij het Zuidstation klagen de buurtbewoners over openlijk druggebruik en het afval daarvan dat achtergelaten wordt op de stoep. De organisaties die instaan voor de dagopvang van daklozen melden dezelfde problemen, met geweld daarbovenop. Druggebruik is met andere woorden de gemene deler van een hoop problemen die de stad en haar inwoners teisteren. Kwetsbaren en minderbedeelden zijn van oudsher vaker het doelwit van drugdealers, nu komen daar ook nog eens de daklozen bovenop.

De vraag die we ons moeten stellen, is hoe men de situatie heeft kunnen laten escaleren tot op het punt dat Brusselaars niet meer opkijken van de taferelen die zich hebben voorgedaan aan de ingang van het metrostation Rogier.

Een structurele oplossing betreffende het daklozenprobleem is nodig.

Daklozen en drugverslaafden uit de miserie halen daarentegen is geen sinecure: het vergt jaren werk. Maar het begin van de oplossing ligt altijd in het vinden van een dak boven het hoofd en basisvoorzieningen.

Het is tijd om een duidelijk standpunt in te nemen. Ofwel gaat men onze daklozen helpen met de bedoeling ze te activeren, ofwel blijft men opvangcentra creëren waar iedereen zomaar binnen en buiten wandelt, met of zonder papieren. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zijn niet bevoegd voor het migrantenvraagstuk, maar wel voor de bijstand aan personen mét papieren. Daar moet de nadruk op liggen.

  1. Zal u naar aanleiding van de zichtbaar verslechterende situatie extra maatregelen vragen aan het Federaal niveau teneinde meer opvangplaatsen voor daklozen vrij te maken, momenteel bezet door mensen die er niet horen?

  2. Welke acties zal u ondernemen teneinde de opvangcentra bedoeld voor daklozen ook effectief voor te behouden voor daklozen om zodoende over een voldoende aantal plaatsen te beschikken?

  3. Hoe gaat u het openbare druggebruik aan banden leggen? Zal u daarvoor bijkomende maatregelen vragen bij de Minister-president van het BHG?

 
 
Antwoord    Ik bevestig dat er binnen de Brusselse Hoofdstedelijke Regering besprekingen gaande zijn over de opvang en de begeleiding van migranten op het Brussels grondgebied en de aanpak van de daklozenproblematiek. Er wordt momenteel onderhandeld over een nota om een gezamenlijke visie en de te ondernemen acties te definiëren.

De belangrijkste gesprekspartner van de federale regering in deze aangelegenheden is het kabinet van de minister-president.

Over het gebruik van de plaatsen in crisisopvangcentra is in artikel 3 van de ordonnantie van 14 juni 2018 betreffende de noodhulp aan en de inschakeling van daklozen het volgende gespecificeerd:

“§ 1. Zonder afbreuk te doen aan artikel 10, § 2, zijn de in deze afdeling bedoelde noodhulpdiensten
onvoorwaardelijk en gratis.
§ 2. Daklozen die niet tot één van de hierna opgesomde categorieën behoren, kunnen een beroep doen op de in de artikelen 5 en 9 bedoelde diensten, maar zonder dat er voor hen echter een voor de hoven en rechtbanken afdwingbaar recht wordt erkend:
1. van Belgische nationaliteit zijn;
2. genieten, als burger van de Europese Unie of als lid van zijn familie die hem begeleidt of zich bij hem voegt, van een verblijfsrecht voor meer dan drie maanden, overeenkomstig de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
3. als vreemdeling in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister of in het wachtregister ingeschreven zijn;
4. staatlozen zijn die onder toepassing vallen van het Verdrag betreffende de status van staatlozen, ondertekend te New York op 28 september 1954 en goedgekeurd door de wet van 12 mei 1960;
5. vluchtelingen zijn in de zin van artikel 49 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
6. genieten van de subsidiaire bescherming in de zin van artikel 49/2 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen.”

In de ordonnantie wordt dus voorzien in onvoorwaardelijke en gratis noodopvang binnen de grenzen van de beschikbare middelen. Het spreekt voor zich dat in de huidige humanitaire situatie maximale inspanningen moeten worden geleverd.

Wat het probleem van druggebruik op straat en in de metrostations betreft, heeft het Verenigd College op 21 februari 2023 groen licht gegeven voor een geïntegreerd mechanisme om het probleem van thuisloze druggebruikers op het MIVB-net aan te pakken. Het gaat om het project SubLINK, dat georganiseerd wordt in samenwerking met de vzw's DIOGENES, Transit en Lama, en gezamenlijk gefinancierd wordt door het Gewest en de GGC. Ik verwijs u daarom naar de nota of naar de vele recente antwoorden die ik in deze commissie op uw vragen heb gegeven.