Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het aantal zelfdodingen in Brussel

Indiener(s)
Khadija Zamouri
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 743)

 
Datum ontvangst: 12/07/2023 Datum publicatie: 20/09/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 18/09/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
18/07/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van de Verenigde vergadering
 
Vraag    In de Standaard van vorige week konden we lezen hoe het aantal zelfdodingen in 2021 in Vlaanderen verder is gedaald.

Minister Crevits kondigde in het verlengde hiervan een actieplan aan, met onder andere een focus op jongeren. Ook de VDAB wordt mee ingeschakeld, want werkzoekenden lopen een groter risico op zelfdoding. Ten slotte kijkt de minister ook in de richting van de apothekers.

  • Hoeveel zelfdodingen werden er geconstateerd in Brussel in 2021? Is dit een stijging ten opzichte van 2020?

  • Werd er in Brussel ook een stijging vastgesteld voor vrouwen tussen de 15 en 29 jaar? Ligt daar volgens u eveneens een rol voor de sociale media?

  • Is er al meer duidelijkheid over het effect van de gezondheidscrisis op (poging tot) zelfdoding?
 
 
Antwoord    Volgens de Statistische formulieren voor sterfte van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn (online beschikbaar op de website) werden er in 2021 104 overlijdens door zelfdoding geregistreerd onder de Brusselaars. Van die 104 gevallen waren er 64 mannen en 40 vrouwen. In 2020 werden 142 overlijdens door zelfdoding geregistreerd (met inbegrip van Brusselaars die in Vlaanderen en Wallonië overleden); 94 waren mannen en 40 vrouwen (figuur 1). Er is dus een daling van ongeveer 27% in de overlijdens in 2021 ten opzichte van 2020.

Wat betreft de leeftijdgestandaardiseerde overlijdens door zelfdoding (aantal overlijdens door zelfdoding per 100.000 inwoners) in Brussel, is er ook een lichte daling tussen 2020 en 2021 (13,6 tegenover 9,5 per 100.000 inwoners).


Die daling is meer uitgesproken voor mannen dan voor vrouwen, met tussen 2020 en 2021 een daling van het sterftecijfer bij mannen van 18,8 naar 12,5 per 100.000 inwoners, en van 8,8 naar 7,2 per 100.000 inwoners bij vrouwen over dezelfde periode.

De leeftijdgestandaardiseerde overlijdens door zelfdoding bij de Brusselaars liggen dus 2,7 keer hoger onder mannen dan onder vrouwen, en die verhouding is de afgelopen twintig jaar stabiel gebleven.

De zelfdodingscijfers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest schommelen van jaar tot jaar, maar over het algemeen is er een neerwaartse trend, zowel voor mannen als voor vrouwen.


Om de sterftecijfers door zelfdoding per leeftijd te analyseren, worden de gegevens gegroepeerd over de periode van twintig jaar van 2001 tot 2021, om over voldoende cijfers te beschikken.

De sterftecijfers door zelfdoding nemen in het algemeen toe met de leeftijd, zowel onder mannen als onder vrouwen, en de risico's zijn voor mannen op alle leeftijden hoger dan voor vrouwen.


Bij mannen is er een duidelijke stijging rond de leeftijd van 20 jaar, met een eerste piek rond 45-49 jaar. Het risico op zelfdoding blijft vervolgens relatief stabiel tussen 50 en 70 jaar, en stijgt sterk vanaf de leeftijd van 75 jaar.


Bij vrouwen bereiken de percentages hun maximum vanaf 50 jaar en blijven daarna stabiel, zonder een piekstijging vanaf 75 jaar, in tegenstelling tot bij mannen.

Als we de trends in de verschillende leeftijdsgroepen en in de loop van de tijd (1999-2021) vergelijken, is er voor beide geslachten over het algemeen een neerwaartse trend te zien.

De neerwaartse trend houdt aan gedurende de beschouwde periode en er is geen bijzondere trend in de groep jongeren tussen 15 en 24 jaar.


Er is dus geen stijging van COVID-19-gerelateerde zelfdoding onder jonge vrouwen van 15 tot 29 jaar, in tegenstelling tot wat in sommige media wordt gemeld.

De impact van de COVID-19-gezondheidscrisis op suïcidale gedachten en pogingen werd goed beschreven door Sciensano in zijn publicatie over suïcidaal gedrag tijdens die crisis.


De huidige COVID-19-crisis heeft grote gevolgen voor de geestelijke gezondheid van de bevolking en heeft een negatieve invloed op sommige risicofactoren die verband houden met zelfdoding.

Volgens een onderzoek van Sciensano (online beschikbaar op de website) waren suïcidale gedachten en pogingen hoog tijdens de COVID-19-crisis: 10,5% van de respondenten van het onderzoek uitgevoerd in juni 2021 zei dat ze in de afgelopen twaalf maanden serieus zelfdoding hadden overwogen, en onder jongeren (18-29 jaar) steeg dat percentage tot 17%.

Daarnaast gaf 0,7% van de respondenten van het onderzoek aan dat ze in de afgelopen twaalf maanden daadwerkelijk een poging tot zelfdoding hadden ondernomen, en onder jongeren (18-29 jaar) liep dat percentage op tot 2%.

Suïcidale gedachten en pogingen komen vaker voor bij vrouwen, personen van middelbare leeftijd en lager opgeleiden. Hoewel meer vrouwen zelfdoding overwegen en een poging tot zelfdoding doen, slagen meer mannen daarin.