Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het aantal gevallen van dodelijk partnergeweld in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 279)

 
Datum ontvangst: 05/09/2020 Datum publicatie: 09/10/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 08/10/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
10/09/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Partnergeweld vormt geen marginaal probleem, maar komt voor in alle lagen van de bevolking, in alle leeftijdsgroepen en culturen. In één op de zeven relaties is er sprake van geweld. Zowel vrouwen (1 op de 7) als mannen (1 op de 10) hebben er ooit mee te maken in hun leven.

Partnergeweld heeft verregaande gevolgen. Zo waren er vorig jaar in ons land 150 gerapporteerde gevallen van (potentieel) dodelijk partnergeweld, waarbij minstens 20 mensen daadwerkelijk het leven lieten. Bovendien bestaat er een veel grotere groep van slachtoffers die geen klacht durven in te dienen (het zogeheten ‘dark number’).

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Beschikt u per politiezone over de cijfers wat betreft het aantal gevallen van potentieel dodelijk partnergeweld voor het jaar 2019 in Brussel? Beschikt u reeds over de cijfers voor het eerst deel van 2020?

- Hoeveel mensen zijn effectief wegens partnergeweld omgekomen tijdens deze periodes? Hoeveel ‘pogingen’ waren er in totaal? Wat is de verdeling naargelang geslacht bij de slachtoffers?

- Wat is de gemiddelde leeftijd van de slachtoffers?

- Hoeveel oproepen werden er bij de politiediensten geregistreerd?

- Welke evolutie kan u duiden wat betreft deze verschillende gegevens ten opzichte van de voorgaande jaren?

- Beschikt u over een vergelijking met andere Belgische en internationale steden? Zo ja, welke verschillen zijn daarin merkbaar?

- Welke invloed hebben de coronacrisis en de lockdownperiode gehad op deze problematiek in 2020?

- Hoe volgen de Brusselse politiezones koppels op die eerdere problemen hebben gehad (en waarbij klacht werd ingediend bij de politie) hieromtrent? Heeft de preventieve actie van de politiezone Brussel-Noord effect gehad op deze problematiek?

- Welk specifiek beleid voert u om deze problematiek aan te pakken? Zijn er sensibiliseringscampagnes geweest of gepland? Welk budget wordt daartoe voorzien?

- Is er een wetgevend initiatief gepland om deze problematiek in te dijken?

- Met welke betrokken verenigingen of organisaties wordt er overlegd en samengewerkt omtrent deze problematiek? Kan u een lijst opstellen van alle betrokken verenigingen of organisaties en daarbij hun specifieke werking en het budget waarover zij beschikken toelichten?

- Welke rol speelt Brussel Preventie en Veiligheid in de aanpak van deze problematiek?

- In welke mate bestaat er overleg en samenwerking met het federale niveau en justitie met betrekking tot deze problematiek?

- Kan u een stand van zaken geven wat betreft het Brusselse actieplan partnergeweld?
 
 
Antwoord    Wat betreft de cijfers rond potentieel dodelijk partnergeweld in 2019 en 2020 (www.stat.policefederale.be) :

Er bestaan geen officiële statistieken rond het aantal doden door partnergeweld. U vindt hieronder wel enkele cijfers uit de criminaliteitsstatistieken van de politie over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voor 2020 zijn er nog geen statistieken, voor 2019 blijkt dat:

Betreffende Intrafamiliaal geweld binnen het koppel in het BHG:
- Fysiek: 2.371 registraties ;
- Seksueel: 16 registraties ;
- Psychisch: 1.159 registraties ;
- Economisch: 83 registraties.

We hebben geen gegevens over het aantal oproepen bij de politie, de opsplitsing naar geslacht of de gemiddelde leeftijd van de slachtoffers.

Het platform ‘Stop Feminicide’ http://stopfeminicide.blogspot.com/, een privé-initiatief, bevat wel een lijst van in België gepleegde feminicides die bekend zijn via de pers. In 2019 stonden er 24 feminicides op de lijst en op dit moment staan er 14 op de lijst voor 2020.


Wat betreft de vergelijking met andere Belgische en internationale steden :

Op dit moment is het moeilijk om dergelijke vergelijkingen te maken. In het onderzoek naar geweld op vrouwen in het BHG van equal.brussels, vermeldden de onderzoeksters echter wel dat Steden door de band genomen hogere criminaliteitscijfers hebben dan landelijke
gebieden (FRA, 2014) en dat is ook het geval in Brussel (https://equal.brussels/wp-content/uploads/2020/03/NL-Eindverslag.pdf).

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest cofinanciert vanaf dit jaar een grootschalige studie rond gendergerelateerd geweld op Europees niveau. Het lastenboek van dit groot onderzoek wordt momenteel opgesteld.

Wanneer dit onderzoek afgerond zal zijn, zullen we meer zicht krijgen op de prevalentie van geweld op internationaal vlak.


Over de evolutie rond partnergeweld :

In de criminaliteitsstatistieken ziet men dat deze cijfers rond de registratie van partnergeweld in de voorbije 10 jaar niet erg verhoogd of verlaagd zijn, behalve wat betreft seksueel geweld (zie onder), van 6 naar 16 registraties.

Het is vanzelfsprekend moeilijk om hierover uitspraken te doen. Want:
- betekenen meer registraties meer gevallen van partnergeweld, of dat het meer gemeld wordt?
- Of betekenen meer registraties dat er meer PV’s opgesteld worden?
- Of dat het taboe rond partnergeweld minder groot geworden is?

Het is dus niet aangeraden om op basis van deze ruwe cijfers uitspraken te doen over de mate waarin partnergeweld voorkomt in ons Gewest.


Wat betreft de invloed van COVID19 en de lockdown op partnergeweld :

Brussel Preventie en Veiligheid werkte een analyse uit over dit thema, die te vinden is op hun website https://bps-bpv.brussels/nl/nieuwe-publicatie-intrafamiliaal-geweld-het-brussels-hoofdstedelijk-gewest-tijdens-de.

Wat betreft het aantal pv’s en geregistreerde feiten, stelt men een daling vast vanaf de lockdownperiode, terwijl het aantal oproepen bij hulplijnen zoals 1712 of “écoute violences conjugales” net enorm toenam, tot een verdriedubbeling van het gebruikelijke aantal oproepen.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat een daling van het aantal pv’s niet betekent dat het aantal gevallen van partnergeweld daalt: experts geven aan dat het in die situatie voor veel slachtoffers nóg moeilijker is om de stap te zetten naar hulpverlening of melding bij de politie.

Evengoed betekent een verdriedubbeling van het aantal oproepen bij hulplijnen niét per se dat het aantal gevallen verdriedubbeld is: de communicatiecampagne die werd opgestart door de taskforce rond partnergeweld tijdens de COVID-19-crisis heeft bijvoorbeeld ongetwijfeld een rol gespeeld in de bewustwording en actiebereidheid van slachtoffers en hun omgeving.


Wat betreft het beleid van de Brusselse politiezones : deze vraag is veeleer te beantwoorden door de instanties die hiervoor bevoegd zijn.


Wat betreft het beleid inzake partnergeweld :

In juli werd voor het eerst in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een globaal en transversaal Brussels plan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen voorgesteld. Dit plan bevat maatregelen die veel verder gaan dan sensibilisering of communicatiecampagnes: het plan geeft uiting van een holistische visie waarbij alle ministers en staatssecretarissen van deze regering betrokken zijn.


Wat betreft de sensibilisering :

Eén van de 56 maatregelen van het Plan heeft inderdaad betrekking op sensibilisering:

18. Bewustmaking van het Brusselse publiek door middel van campagnes:
- die tussen verschillende instellingen worden gecoördineerd;
- na overleg met de verenigingen op het terrein;
- die aandacht hebben voor de diversiteit van het geweld en de doelgroepen;
- die zich ook richten tot daders;
- die aandacht besteden aan bijzonder kwetsbare groepen zoals migranten, vrouwen met een handicap, lesbische vrouwen, ouderen, slachtoffers van mensenhandel, prostituees en zwangere vrouwen;
- die zich ook richten tot het jonge publiek;
- gebaseerd op empirisch onderzoek.


Wat betreft de betrokken verenigingen of organisaties :

Eén van de pijlers van het gelijkekansenbeleid is de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld, zeker ook wat betreft de acties ter bestrijding van geweld tegen vrouwen.

In dit plan betrekken we de verenigingen die rond het thema werken:
- Enerzijds voor advies en consultatie: ze speelden dus een grote rol bij de uitwerking van de maatregelen;
- Anderzijds ook tijdens de uitvoering: bij heel wat maatregelen worden deze verenigingen als actoren betrokken.

Daarnaast blijven de subsidierondes natuurlijk van cruciaal belang voor de steun aan het middenveld. In augustus werd er een specifieke projectoproep rond geweld tegen vrouwen gelanceerd, waarop Brusselse verenigingen konden intekenen om projecten uit te voeren rond de prioriteiten van het gewestelijk plan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen. De aanvragen die ontvangen zijn binnen deze projectoproep worden momenteel geanalyseerd, waarna duidelijk zal worden hoeveel projecten er gefinancierd kunnen worden en voor welk totaalbedrag.


Wat betreft Brussel Preventie en Veiligheid: deze vraag is te beantwoorden door de bevoegde minister.

Wat betreft het overleg met het federale niveau:

Onder mijn voorzitterschap als Brussels Staatssecretaris voor gelijke kansen wordt in 2020 de Interministeriële Conferentie Vrouwenrechten georganiseerd rond het prioritaire thema ‘geweld tegen vrouwen’.

Op de agenda van de 12 IMC-ministers: op een grondige manier werken rond het thema geweld tegen vrouwen en een structurele samenwerking tot stand brengen tussen de verschillende beleidsniveaus.

De bedoeling is om zo concreet mogelijke maatregelen voor te stellen en ervoor te zorgen dat het werk van de IMC zich focust op de thema’s die een sterke coördinatie tussen de verschillende entiteiten vereisen.

Gezien de omvang van het werk hebben de ministers besloten vier werkgroepen op te richten.
Elk van deze werkgroepen zal een van de vier pijlers van het Verdrag van Istanbul behandelen zodat de maatregelen op een systematische manier kunnen worden bekeken, namelijk:
- De pijler Geïntegreerd beleid/onderzoek
- De pijler Preventie-sensibilisering
- De pijler Bescherming-ondersteuning
- De pijler Vervolgingen.

Voor de uitwerking van het Brussels plan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen werd een ‘interinstitutionele’ werkgroep opgericht, waarvan het Instituut voor Gelijkheid tussen Vrouwen en Mannen ook deel uitmaakt. Op die manier kreeg de samenwerking vorm tijdens de voorbereiding van het plan. Ook tijdens de uitvoering ervan zal uitwisseling tussen het IGVM en equal.brussels voortgezet worden, net zoals op politiek niveau via de Interministeriële Conferentie Vrouwenrechten.

Op nationaal niveau werkt men momenteel aan een nieuw Actieplan Gendergerelateerd geweld, waarbij het IGVM zorgt voor de coördinatie tussen de verschillende bestuursniveaus.


Wat betreft het Brussels actieplan partnergeweld:

Het actieplan betreft niet partnergeweld, maar geweld tegen vrouwen: het is dus breder dan enkel geweld tussen partners. Dit plan is in juli voorgesteld tijdens een persconferentie, en is te consulteren op de website van equal.brussels.

De verantwoordelijke actoren per maatregel werken vanaf nu dus aan de uitvoering van hun acties en projecten, naar de eerste evaluatie in 2022 toe.