Schriftelijke vraag betreffende de energiearmoede in het BHG.
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 505)
| Datum ontvangst: 17/09/2020 | Datum publicatie: 17/11/2020 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 19/20 | Datum antwoord: 17/11/2020 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 02/10/2020 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | De Brusselse regering verlengde midden juni de 'winterperiode 2019-2020' voor energieleveringen verlengd tot 31 maart 2021. Dit was een beslissing dat het voorstel van energieregulator Brugel volgde en betekent dat de gas of elektriciteit van mensen die getroffen zijn door de coronacrisis tot na de volgende winter niet afgesloten worden. Daarnaast werd er ook een werkgroep opgezet onder leiding van Leefmilieu Brussel en met de betrokken actoren - Sibelga, Brugel, CPAS, InforGaz Elec, CASE - om de begeleiding van de 'winterklanten' te verzekeren. Jaarlijks publiceert het Platform tegen Energiearmoede, op vraag van de Koning Boudewijn-stichting, de Barometer-energiearmoede. Daaruit blijkt dat binnen Brussel meer dan een gezin op vier in de energiearmoede leeft. Gebaseerd op hun onderzoek stelde het platform ook 26 aanbevelingen op. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel: - Bent u op de hoogte van de Barometer-energiearmoede van het Platform tegen Energiearmoede? Hoeveel van de aanbevelingen van het Platform worden meegenomen in de ontwikkelingen van uw beleid omtrent energiearmoede? Kan u deze toelichten en welk budget trekt u hiervoor uit? - Beschikt u over cijfers aangaande de Brusselaars die te kampen hebben met energiearmoede? Kan u een verdeling aanleveren per gemeente en op gebied van leeftijd, geslacht, familiale situatie en beroep? - Hoeveel aanvragen zijn er reeds gebeurd door energieleveranciers bij Sibelga om een vermogensbegrenzer te plaatsen sinds 2018? Kan u een overzichtstabel verschaffen per leverancier, opgesplitst op gemeentelijk niveau? - Hoeveel vermogensbegrenzers zijn er vandaag geplaatst in het BHG? Welke evolutie is er waar te nemen inzake de installatie van vermogensbegrenzers sinds het begin van de legislatuur? Welke oorzaken ziet u die deze evolutie verklaren? - Onderzoekt bijkomende alternatieven om de energie-armoede beter in kaart te brengen en kunnen helpen terug te dringen? Kan u deze toelichten? - Vond er reeds overleg plaats met de bevoegde regionale ministers de andere gewesten en met het federale niveau? Zo ja, welke conclusies en werden hierin gemaakt? Zo neen, wanneer zal dit plaatsvinden? - Is de opgestarte werkgroep om de winterklanten te begeleiden reeds geconsulteerd omtrent energiearmoede en mogelijke aanbevelingen omtrent de Brusselse realiteit? Wat zijn hun standpunten en aanbevelingen? |
||||||||||||||||
| Antwoord | 1/ Leefmilieu Brussel werkt al meerdere jaren aan het thema "sociale energie". In deze context zijn de Barometer Energiearmoede en het werk van het Platform tegen Energiearmoede instrumenten die de verschillende diensten die belast zijn met strijd tegen energiearmoede wel bekend zijn. Leefmilieu Brussel neemt actief deel aan de werkgroepen van de Koning Boudewijnstichting. De meeste aanbevelingen, met name degene die betrekking hebben op de kwaliteit van de huisvesting, zijn belangrijke aandachtspunten bij de voorbereiding van de uitvoering van de strategie voor de renovatie van het Brusselse gebouwenbestand, alsook in het kader van de ordonnantie betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 2/ Maatregelen 2 tot en met 6 zijn opgenomen in de renovatiestrategie voor het Brusselse gebouwenbestand. Leefmilieu Brussel besteedt een specifiek budget aan de ontwikkeling en ondersteuning van specifieke acties voor de begeleiding van personen de te kampen hebben met energiearmoede. Deze budgettaire enveloppe zal betrekking hebben op 5 subsidies en zal in 2021 ongeveer 2,4 miljoen euro bedragen, waarvan de helft (1,3 miljoen euro) afkomstig is van het fonds sociale energiebegeleiding en bestemd is voor de openbaredienstopdrachten van de 19 OCMW's. Dit budget is bedoeld om een transversaal systeem van "energiebegeleiding" voor kwetsbare gezinnen te ondersteunen, met de hulp van maatschappelijk werkers en nabijheidsdiensten. De strijd tegen energiearmoede is vooral een kwestie van maatschappelijk werk en betreft actoren in de sectoren huisvesting, energie, sociale aangelegenheden en gezondheidszorg. Het door Leefmilieu Brussel ondersteunde systeem is voornamelijk gebaseerd op het Steunpunt SocialEnergy en de energiecellen van het OCMW. De specifieke opdrachten van het Informatiecentrum voor Gas- en Elektriciteitsverbruikers (Infor GazElec) en de Federatie van de OCMW's en het Ecowatcher-project vervolledigen dit systeem voor de sociaal-energetische begeleiding van kwetsbare gezinnen. Dit laatste project is voornamelijk gebaseerd op structurele begeleiding van kwetsbare personen en heeft tot doel hun vaardigheden om in te spelen op hun fysieke en sociale omgeving te ontwikkelen. Homegrade en het Netwerk Wonen werken actief samen met deze actoren om ervoor te zorgen dat aan de behoeften van kwetsbare gezinnen wordt voldaan. 3/ Een persoon in een situatie van energiearmoede is een persoon die bijzondere moeilijkheden ondervindt in zijn woonst om zich te voorzien van de energie die nodig is om zijn elementaire noden te bevredigen omdat zijn middelen of woonomstandigheden onaangepast zijn. Energiearmoede wordt veroorzaakt door een combinatie van een of meer van de volgende factoren: slechte kwaliteit van de huisvesting, laag inkomen van de bewoners en de energiemarkt (prijsstijgingen, complexiteit van de markt zelf, etc.).
De meest genoemde gevolgen van energiearmoede zijn: beschadiging van de woonst, gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid, verhoogd risico op schulden, armoede en sociaal isolement. Sinds 2013 is het percentage personen dat in energiearmoede leeft (zowel gemeten als verborgen) relatief stabiel gebleven, ondanks de gunstige klimatologische omstandigheden in de afgelopen jaren en ondanks sociale maatregelen die het fenomeen proberen te beteugelen. Dit is deels te wijten aan de stijging van de huisvestingsprijzen - zowel de huurprijzen voor huurders als de maandelijkse hypotheekafbetalingen voor eigenaars - en dus aan de daling van het beschikbare inkomen voor elk huishouden. 4/ Deze informatie is in deze fase nog niet beschikbaar. 5/ In augustus 2020 waren er op het Brussels grondgebied 27.079 vermogensbegrenzers actief. In juli 2019 waren er ongeveer 27.000 vermogensbegrenzers geplaatst. Dit totaalaantal is dus zeer stabiel. U kan de gegevens met betrekking tot vermogensbegrenzers (totaalaantal, verdeling per vermogen, maandelijkse evolutie, enz.) raadplegen op de site van Brugel, via de rubriek over statistieken.") Een aantal begrenzers wordt niet weggehaald wanneer dat wel mogelijk zou zijn, bijvoorbeeld indien de schuld volledig afgelost is, omdat de betrokken personen geen afspraak maken met de netbeheerder voor de verwijdering ervan. Bovendien neemt het totale aantal geplaatste vermogensbegrenzers nog toe door wanbetaling: hoewel het aantal begrenzers geen "mechanische" of perfecte indicator is voor de omvang van wanbetaling, weerspiegelt het wel een feitelijke realiteit van de mate van wanbetaling in het Brussels gewest. 6/ Het bestaande systeem voor energiebegeleiding speelt in op de problemen van de Brusselaars, maar er zijn veel actoren en de dienstverlening kan per speler verschillen. Er wordt een reeks acties bestudeerd die de situatie zouden kunnen verbeteren: - Versterken van de bekendheid van deze actoren door meer te communiceren over hun taken naar het grote publiek toe; - Ontwikkelen en ondersteunen van projecten met betrekking tot het niet-gebruiken van rechten op het vlak van energie; - De nabijheid van de informatie- en begeleidingsdiensten (in het hele Gewest) verzekeren; - Vereenvoudiging van administratieve documenten (energiefacturen, aanmaningen, ingebrekestellingen, enz.) en administratieve procedures; - Versterking van de toegang tot wooneigendom voor gezinnen; - De partnerschappen tussen de actoren op het terrein, tussen de overheden en tussen hen beide blijven bevorderen om een betere voorlichting en begeleiding van gezinnen mogelijk te maken, ongeacht de problemen waarmee men geconfronteerd wordt, de plaats waar het gezin zich bevindt of het inzicht dat het in de situatie heeft. De door LB georganiseerde "Water-Energie-dag" is een voorbeeld van een evenement dat dit soort uitwisselingen aanmoedigt. Wat de renovatie van het woningenbestand betreft, een thema dat zich op het kruispunt bevindt tussen renovatie en het kwetsbare publiek, zijn er al veel innovatieve projecten opgestart door actoren op het terrein. Het is niet de bedoeling om van nul te beginnen, maar om deze projecten op gewestelijk niveau te ondersteunen of zelfs uit te breiden. Ook hier wordt een reeks acties overwogen, zoals: - Structurele versterking van de actoren die betrokken zijn bij de begeleiding; - Versterking van de begeleiding vanaf het begin tot het einde van de renovatieprojecten; - Een samenwerking met URBAN opzetten om de bestaande acties in het kader van DWC's of SVC's uit te breiden; - Specifieke financieringsmodellen voor kwetsbare doelgroepen bestuderen; - Ondersteuning van proefprojecten ter bevordering van de renovatie van huurwoningen. Daarnaast zal de voor de komende maanden geplande herziening van de ordonnantie een verbetering en versterking van het kader voor consumentenbescherming voorstellen om energiearmoede te bestrijden. 7/ Er heeft geen nationaal overleg plaatsgevonden, aangezien elke entiteit haar eigen beslissingen heeft genomen. Samen met de minister van Energie van Wallonië hebben we de federale ministers in april 2020 gevraagd om de toegang tot het federale sociale tarief uit te breiden voor mensen die getroffen zijn door de crisis. 8/ Gezien de gevolgen van de gezondheidscrisis, die met name kwetsbare personen treft, is het van prioritair belang om een aanzienlijk aantal aansluitingen na de winterstop te vermijden. Daartoe heeft de regering gevraagd een werkgroep op te richten onder leiding van Leefmilieu Brussel en met de betrokken actoren - Sibelga, Brugel, de OCMW's, InforGaz Elec, CASE - die zich in de eerste plaats op deze doelstelling richt. Gelet op de gelijkaardige problematiek van de waterafsluitingen houdt de werkgroep zich met deze twee kwesties tegelijk bezig. Hij is op 9 oktober 2020 voor het eerst bijeengekomen en er zijn diverse operationele maatregelen vastgelegd om een aanzienlijk aantal afsluitingen te voorkomen. De WG heeft onder de vele voorstellen en verschillende uitwisselingen verschillende maatregelen geïdentificeerd die door de WG zullen worden gevolgd, waaronder: Targeting (identificatie van motivaties, remmen, profielen) van energieafnemers; Identificatie van mogelijke concentraties in bepaalde districten van het Gewest met het oog op de ontwikkeling van meer gerichte acties; Opstellen van een communicatieplan op het niveau van het Gewest met als doel een aanzienlijk deel van de toegankelijke winterafnemers te bereiken; Bepalen van de noodzakelijke samenwerkingsmaatregelen tussen de actoren voor een effectieve ondersteuning en begeleiding. |
||||||||||||||||