Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de incubator Greenbizz

Indiener(s)
Clémentine Barzin
aan
Barbara Trachte, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek (Vragen nr 234)

 
Datum ontvangst: 24/09/2020 Datum publicatie: 22/12/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 20/11/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
02/10/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Het bestaan van bedrijfsincubatoren of andere structuren voor steun aan ondernemingen is van het grootste belang voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Momenteel heeft Brussel vier publieke incubatoren. Hun projecten richten zich op zeer specifieke gebieden: EEBIC, de eerste incubator in Brussel, werkt samen met de ULB op technologische gebieden; ICAB is gericht op ICT & Engineering; BLSI is gericht op levenswetenschappen; Greenbizz concentreert zich op duurzame economie.

Greenbizz biedt bedrijven en start-ups 8.000 m² aan infrastructuur en diensten om groene, duurzame of milieugerelateerde projecten te creëren en te ontwikkelen.

Daarom wil ik u de volgende vragen stellen:

- Welke doelstellingen zijn aan Greenbizz toegewezen op het vlak van bezetting? Wat is de huidige bezettingsgraad van Greenbizz? Zijn er verschillen in bezetting tussen de werkplaatsen, de kantoren en de coworkingruimtes? Wat is de verhouding tussen vrouwelijke en mannelijke exploitanten van deze ondernemersruimtes?
- Wat is de gemiddelde bezettingsduur van een onderneming? Hoeveel omloop van ondernemingen laat dit toe? Hoeveel nieuwe ondernemingen hebben zich in 2018, 2019 en 2020 in Greenbizz gevestigd?
- Hoeveel ondernemingen die actief zijn op het gebied van duurzame ontwikkeling hebben sinds de oprichting de incubator verlaten om zich elders te ontwikkelen? Hebt u een idee, met name door middel van monitoring, van het voortbestaan van deze ondernemingen die een hoge vlucht hebben genomen? Met welke resultaten?
- Wat was het budget dat het Gewest heeft toegekend voor deze incubator in 2018, 2019, 2020?
- Toen we begin maart de incubator bezochten, merkten we dat een aantal kantoren werd bezet door bedrijven die helemaal niet actief zijn op het gebied van duurzame ontwikkeling (vb. uitzendbureau). Is dat een bewuste keuze van Greenbizz? Huren deze bedrijven gewoon een locatie bij Greenbizz of profiteren ze van de infrastructuur en begeleiding op dezelfde manier als de start-ups die actief zijn op het gebied van duurzame ontwikkeling? Nemen deze bedrijven de plaats in van andere bedrijven die actief zijn op het gebied van duurzame ontwikkeling? Wat is het aandeel ervan in 2019 ten opzichte van de bedrijven die actief zijn op het gebied van duurzame ontwikkeling?
- Wat zijn precies de criteria voor het huren van een locatie? Wie bepaalt uiteindelijk of en hoe een bedrijf zich daar kan vestigen?
- Greenbizz biedt ruimte aan start-ups, maar ook begeleiding. Waaruit bestaat zo'n begeleiding? Wie zijn de partners (alleen publiek of ook privaat)? Wat zijn de nadere regels ervan?
- Heeft de COVID-19-gezondheidscrisis een impact gehad op bedrijven die bij Greenbizz gevestigd zijn? Zo ja, welke?
 
 
Antwoord    De beoogde bezettingsgraad van het in 2015 opgestelde businessplan was 80%. Het is echter nooit nodig geweest om daadwerkelijk een streefcijfer voor de bezetting vast te stellen, aangezien de Brusselse incubatoren altijd een uitstekende bezettingsgraad hebben gehad. De totale bezettingsgraad bedraagt 93% (100% voor de ateliers en 68% voor de kantoren, inclusief coworking). Er zijn 75% mannen en 25% vrouwen die deze lokalen bestemd voor ondernemers gebruiken (onderne(e)m(st)ers en werkne(e)m(st)ers inbegrepen).

De ondernemingen die interesse hebben in de ateliers ondertekenen een huurovereenkomst van 9 jaar (met mogelijke onderbreking na 3 en 6 jaar). Dit laat toe zekerheid te bieden aan de ondernemingen die zwaar investeren in hun productiemiddelen. De ondernemingen die de kantoren wensen te betrekken, ondertekenen daarentegen een dienstencontract van onbepaalde duur mits een opzegtermijn van 3 maanden, wat een zekere flexibiliteit biedt. 7 nieuwe ondernemingen hebben voor Greenbizz gekozen in 2018, 8 in 2019 en 10 in 2020.

Greenbizz heeft in 4 jaar tijd 65 ondernemingen verwelkomd. 40 ondernemingen zijn nog steeds aanwezig. 25 ondernemingen hebben de incubator verlaten, waarvan 5 zijn failliet gegaan of hun activiteit hebben stopgezet. De meeste andere ondernemingen zijn vertrokken om hun groei op een andere plek in het BHG voort te zetten. Greenbizz heeft een mislukkingspercentage van 7.7%.

Greenbizz ontvangt sinds 2018 een jaarlijkse subsidie van € 175.000.

De raad van bestuur heeft vanaf de opening van Greenbizz beslist maximum 25% van de kantooroppervlakte (nl. minder dan 4% van de totale oppervlakte) toe te kennen aan de dienstverstrekkers van startups (boekhouder, interim, designer, online promotie, advocaat, enz.). Het is de bedoeling om zo het leven van de geïncubeerde startups te vergemakklijken door hen de mogelijkheid te bieden deze diensten direct bij Greenbizz te vinden. Er zijn thans 5 dienstverleners die zelf ‘beginners’ in het vak zijn en die goed zijn voor 13% van de kantooroppervlakte. Deze ondernemingen/dienstverleners krijgen niet de begeleiding van het pakket voor de geïncubeerden. Ze nemen niet de plaats in van andere ondernemingen die actief zijn op vlak van duurzame ontwikkeling. Er zijn immers altijd beschikbare kantoren geweest voor nieuwe deelnemers. Indien evenwel ruimte zou moeten vrijgemaakt worden voor een nieuwe startup, dan zou, gezien de overeenkomst tussen de 2 partijen, het huurcontract met de dienstverleners snel kunnen beëindigd worden. In 2019, waren 5 van de 40 ondernemingen (i.e. 12,5%), goed voor 2% van de totale oppervlakte, ondernemingen die niet actief zijn op vlak van duurzame ontwikkeling.

De criteria voor de productie-ateliers om een ruimte te huren zijn:
- De financiële kracht (via het financieel plan of de jaarrekening, indien beschikbaar);
- De mate van differentiatie van de business;
- Het logisch verband met de doelstellingen van Greenbizz inzake leefmilieu en duurzame ontwikkeling;
- Het potentieel om banen te scheppen;
- De activiteit op het vlak van productie of verwerking van producten;
- De leeftijd van de onderneming.

De criteria voor de modules kantoren (als incubator) zijn:
- De financiële kracht (via het financieel plan of de jaarrekening, indien beschikbaar);
- De mate van technologische innovatie;
- Het logisch verband met de doelstellingen van Greenbizz inzake leefmilieu en duurzame ontwikkeling;
- De leeftijd van de onderneming.

Een selectiecomité samengesteld uit Greenbizz, Hub.brussels, Leefmilieu Brussel, Innoviris en Citydev kiest de projecten op basis van bovenstaande criteria. Er is vervolgens tijdens de incubatie een natuurlijke selectie van de projecten.

Een begeleiding die gemeenschappelijk is voor alle incubators en die gecoördineerd wordt door hub.brussels. Het coachingprogramma van incubators.brussels biedt ondernemingen die in de Brusselse openbare incubators gevestigd zijn, individuele, op maat gemaakte coaching voor een periode van zes maanden (hernieuwbaar). Het coachingprogramma van incubators.brussels is een gezamenlijk project van de vier Brusselse openbare incubators: BLSI, EEBIC, GREENBIZZ en ICAB, in samenwerking met hub.brussels, finance.brussels en citydev.brussels. Het wordt ontwikkeld in het kader van een project van innoviris.brussels.

Greenbizz heeft als doel de kansen op succes van de bij haar gevestigde bedrijven te maximaliseren.
Hiervoor heeft Greenbizz een begeleidingsmethodiek opgesteld die speciaal is aangepast aan innovatieve starters in de duurzame economie. De ondernemers kunnen genieten van deze unieke en gratis coaching op maat zodat ze hun project zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen:
- Een begeleiding die op elk moment voor iedereen toegankelijk is, coherent en volledig, gestructureerd en relevant.
- Een parcours dat wordt onderverdeeld in verschillende fases van volwassenheid, dat overeenstemt met de logisiche ontwikkeling van een startup.
- Standaard en collectieve of geïndividualiseerde en op maat gemaakte coaching formaten, aangepast aan de fases van volwassenheid.

Deze begeleiding wordt aangeboden om de onderneming te helpen om zich te ontwikkelen, partners te zoeken, haar economisch model te structureren, financiële middelen te verkrijgen, subsidies of financieringsbronnen te vinden, enz.

De startups kunnen een beroep doen op de middelen van hub.brussels, zoals de specialisten in duurzame economie (Greentech, Circlemade), de BU Duurzame Economie en de algemene business diensten van hub.brussels (financieel, juridisch, enz.). Er bestaat sinds 2020 een begeleidings-/incubatieprogramma dat met de andere incubatoren van het platform incubators.brussels werd ontwikkeld. Hub.brussels en Greenbizz hebben bovendien een partnerschapsakkoord ondertekend in 2016. Daarin staan alle regels voor de begeleiding opgesomd: eerste diagnose en mogelijke opvolging van 3 X 2 uur met een tussenpoos van een maand op verzoek van de onderneming. Het voorziet in de organisatie van een permanentie van 2 halve dagen per maand op basis van de vastgestelde behoeften van de geïncubeerde ondernemingen. Tot slot verwelkomt Greenbizz het greenlab-acceleratorprogramma dat hub.brussels via een jaarlijks hernieuwde overeenkomst uitvoert. Dit programma biedt gedurende een periode van 6 maanden gestructureerde ondersteuning aan jonge duurzame ondernemers in wording. Greenbizz biedt ook een scaling-up begeleiding aan dankzij de financiering van Innoviris. Dit is een gezamenlijk project van de 4 incubatoren van het Gewest.

De COVID-19-crisis heeft een impact gehad op de ondernemingen die door Greenbizz worden gehuisvest: 3 startups hebben hun activiteit stopgezet, 5 startups hebben tijdelijk moeten verhuizen naar een kleiner kantoor om hun kosten te drukken, 2 startups die zich bij de incubator zouden aansluiten zullen uiteindelijk niet door Greenbizz gehuisvest worden.