Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende geluidshinder en sirenes.

Indiener(s)
Hilde Sabbe
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 508)

 
Datum ontvangst: 16/09/2020 Datum publicatie: 13/11/2020
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 19/20 Datum antwoord: 13/11/2020
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
06/10/2020 Ontvankelijk p.m.
13/11/2020 Bijlage aan het antwoord p.m. Bijlage
 
Vraag    In een grootstad als Brussel is geluidshinder geen nieuw fenomeen. U gaf zelf aan dat in 2019 de grootste oorzaken van geluidshinder het luchtvervoer, huishoudelijke activiteiten binnen de woning, horecabedrijven, kleinhandel, vrijetijdsactiviteiten en sloop-, bouw- of renovatiewerven waren. Een andere bron van geluidshinder zijn de sirenes die in Brussel door verschillende instanties worden gebruikt: de dringende medische hulp, de brandweer, de politie.

Brusselaars kunnen sinds 2017 geluidsoverlast melden via het Ruisinfo portaal. De meeste klachten, situeren zich in de horeca, de woonsector (gedrag van bewoners en installaties) en de detailhandel. Als na geluidsmetingen blijkt dat de geluidsnormen worden overschreden start een opvolgingsprocedure op.

Het portaal is een service voor de Brusselaar. Tegelijk is het een manier op klachten beter te volgen en te beheren met een performante database, waarbij de betrokken spelers goed samenwerken (MIVB, Infrabel, NMBS, Brussel Mobiliteit, Brusselse gemeenten, enz.).

Mijn vragen

- Hoeveel Brusselaars dienden klachten in over geluidsoverlast via het RuisInfo portaal van het Gewest? Graag de cijfers van 2018 tot vandaag. Wat is het gemiddeld aantal klachten per maand? In welke maanden piekt het aantal klachten? Uit welke gemeenten/wijken kwamen de klachten?

- Wat zijn in het algemeen de zwarte punten voor geluidshinder en wat is de voornaamste oorzaak van deze hinder?

- In welke gevallen was er geen snelle oplossing mogelijk (bv. geluidshinder door overvliegende vliegtuigen)? Graag toelichting.

- Waren er tijdens de coronalockdown minder klachten? Wat was in die periode de voornaamste bron van de geluidshinder? Hoe verschilt die geluidshinder met de hinder in normale omstandigheden?

- Hoeveel geluidsmetingen komen er naar aanleiding van klachten? Hoeveel metingen zonder dat er een klacht is binnengekomen? Hoeveel ambtenaars van Leefmilieu Brussel worden voor de metingen ingezet? Graag opsplitsing in afdelingen Inspectie en andere afdelingen.

- Over hoeveel apparatuur beschikken de afdelingen van Leefmilieu Brussel om geluidsmetingen uit te voeren? Is dit voldoende om op alle vragen in te gaan?

- Hoeveel etablissementen heeft Leefmilieu Brussel sinds het ingaan van de nieuwe regels om publiek tegen eventuele geluidsoverlast te beschermen voorzien van de ÒHappy EarsÓ-pictogrammen? Welk aandeel van het totaal aantal etablissementen wordt hiermee bereikt? Waar zijn deze etablissementen gelegen? Hoe vaak worden de naleving van de nieuwe regelgeving in deze etablissementen gecontroleerd? Hoe veel overtredingen werden vastgesteld?

- Er zou in 2021 een evaluatie komen van het besluit betreffende versterkt geluid dat sinds februari 2018 van kracht is, en van de grootschalige campagne voor professionals, gemeentebeambten en voor de burgers. Wie voert de evaluatie uit? Zit de evaluatie op schema? Graag een stand van zaken.

- Het nieuwe geluidsportaal Ruisinfo moet klachten beter te opvolgen en beheren dankzij een performante database, waarbij alle betrokken spelers samenwerken (MIVB, Infrabel, NMBS, Brussel Mobiliteit, Brusselse gemeenten, enz.). Wordt die database in de praktijk door al die spelers gebruikt?
 
 
Antwoord    1/

Ter herinnering: het RuisInfo portaal is ontworpen als uniek toegangspunt om personen die in het Brussels Gewest met geluidsoverlast te maken krijgen, door te verwijzen. Het RuisInfo portaal geeft per soort geluidsbron het wettelijk kader aan dat de overlast regelt, de te nemen stappen om een oplossing te vinden (bemiddeling, dialoog...) en de manier om een klacht in te dienen als geen minnelijke schikking mogelijk was. Het portaal geeft bovendien via het Irisbox-platform toegang tot verschillende online klachtenformulieren.

Sinds de openstelling van het RuisInfo portaal in november 2017 zijn tot 21 oktober van dit jaar 885 formulieren ingediend via het Irisbox-platform. Deze kunnen als volgt worden uitgesplitst:
­ Uw mening interesseert ons: 23
­ Wegverkeer: 29
­ Vliegtuigen: 353
­ Buurtlawaai of lawaai van ingedeelde inrichtingen: 480

Deze laatste categorie, goed voor 54% van de ingevoerde formulieren, is de categorie die rechtstreeks door de Afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems van Leefmilieu Brussel wordt verwerkt, waarna een inspectiedossier kan geopend worden.

Men dient echter te weten dat het Irisbox-platform momenteel niet het enige kanaal voor geluidsklachten is. Leefmilieu Brussel ontvangt nog steeds klachten via e-mail, brief of de infodienst. Tussen 1 januari 2018 en 6 oktober 2020 werden in totaal 1.035 klachten inzake buurtlawaai of lawaai van ingedeelde inrichtingen behandeld door de afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems van Leefmilieu Brussel.

Voor deze klachten wegens buurtlawaai of lawaai van ingedeelde inrichtingen die door de afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems van Leefmilieu Brussel worden behandeld, varieert het maandelijks gemiddelde, voor eenzelfde periode, tussen 25 en 35 klachten per maand, met 3 pieken van respectievelijk 65 klachten in mei 2019, 56 in juli 2019 en 66 in juni 2020 (zie grafiek 1 in de bijlage).

Het valt niet te verbazen dat het merendeel van de klachten zich concentreert in de centrale wijken, waarbij de stad Brussel en de gemeente Elsene het voortouw nemen met respectievelijk 17,9% en 15,7% van de klachten voor dezelfde periode. De andere centraal gelegen gemeenten zijn goed voor ongeveer 5,5% en 7,5% van de klachten (zie grafiek 2 als bijlage).

In dit stadium hebben we dit soort informatie niet per wijk, en evenmin voor de andere geluidsbronnen.


2/

Volgens het impressie-onderzoek dat in 2017 bij 700 Brusselaars in het kader van de uitwerking van het plan quiet.brussels, werd gevoerd, vormen het weg- en luchtverkeer en de sirenes van de hulpdiensten de top 3 van de geluidsbronnen die de inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het meest storen.

De cijfers met de berekening van de blootstelling van de bevolking bevestigen het overwicht van het wegverkeer als belangrijkste bron van geluidshinder. Het wegverkeer heeft in 2016 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een verlies van 8.700 gezonde levensjaren door ongemak en verstoorde slaap veroorzaakt, wat goed is voor 84% van alle vervoersmiddelen. Het plan quiet.brussel heeft 30 zwarte punten voor weglawaai en 3 zwarte punten die verbanden houden met spoorweglawaai geïdentificeerd.

Uit de uitsplitsing van het aantal klachten over buurtlawaai en lawaai van ingedeelde inrichtingen die de afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems van Leefmilieu Brussel heeft ontvangen, blijkt dat de woningsector en de Horeca de twee bedrijfstakken zijn die de meeste klachten veroorzaken. Ze vertegenwoordigen respectievelijk 39% en 22% van het totaal aantal klachten tussen 1 januari 2018 en 6 oktober 2020 (zie grafiek 3 als bijlage).

Zoals hierboven vermeld, vertegenwoordigen deze cijfers slechts een deel van het totale aantal geluidsklachten. Klachten over geluidshinder veroorzaakt door het vervoer kunnen immers ook rechtstreeks worden ingediend bij de infrastructuurbeheerders, zoals de gemeenten, de MIVB, INFRABEL of Airport Mediation van de luchthaven Brussel-Nationaal, waar bijvoorbeeld in 2019 1.481 personen een klacht hebben ingediend.


3/

Lawaaiklachten die niet snel worden opgelost, zijn klachten die een structurele ingreep vereisen.

Het welbekende probleem van de overvliegende vliegtuigen zou dus, in overleg met alle betrokken entiteiten, een globale reflectie en in het bijzonder een aanpassing van de vliegplannen vereisen zodat deze beter beantwoorden aan de betrokken populaties.

Om de klachten in verband met het vervoer over land te kunnen oplossen, moeten dikwijls eerst de verkeersomstandigheden of de infrastructuur (plaatselijke herstellingswerken, andere wegbekleding, plaatsen van geluidsschermen, enz.) aangepakt worden. Momenteel gebeurt dit evenwel uitsluitend in het kader van geprogrammeerde onderhoudswerkzaamheden of wanneer de werken deel uitmaken van meerjarige investeringsplannen. De herziening van de verkeersplannen gaat ook gepaard met lange en gecoördineerde procedures.

Ook klachtendossiers betreffende woningen (gedragslawaai) die mogelijk verband houden met een mankement op het vlak van isolatie, worden over het algemeen niet op korte termijn opgelost omwille van de omvang van de uit te voeren werkzaamheden om de betrokken gebouwen in overeenstemming te brengen met de geldende geluidsisolatienorm (NBN S01 -401).

In de andere gevallen, wanneer het lawaai verband houdt met defecte of slecht geïnstalleerde toestellen of het gevolg is van ongepast gedrag, kunnen klachten gemakkelijker worden opgelost. In dat laatste geval zijn geluidsmetingen vaak niet nuttig omdat de overlast eerder afhangt van de context en een beroep moet gedaan worden op de burgerzin van de betrokkenen.


4/

De maandelijkse evolutie van het aantal klachten inzake buurtlawaai en lawaai van ingedeelde inrichtingen die de afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems van Leefmilieu Brussel ontvangt, vertoont geen significante daling of stijging van het aantal klachten tijdens de lockdown, d.w.z. tijdens de maanden maart, april en mei 2020, dit in vergelijking met dezelfde maanden van de 2 voorgaande jaren (zie grafiek 1 als bijlage).

Wanneer deze klachten per bedrijfstak worden uitgesplitst, komt echter een duidelijke stijging naar voren van het aandeel klachten met betrekking tot de woningsector (gedragslawaai - van 39,0% naar 56,7%) en een aanzienlijke daling van het aandeel klachten betreffende de Horecasector (van 21,1% naar 10,4%) (zie grafiek 3 als bijlage).

Deze trend wordt bevestigd via de bezoekersaantallen van het RuisInfo portaal, die tijdens de lockdown sterk zijn toegenomen.


5/

Voor de periode van 01/01/2018 tot 06/10/2020 heeft het departement Geluids- en trillingsoverlast van de afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems, dat over 6,2 VTE’s beschikt voor de geluidsmetingen, 524 metingen uitgevoerd in het kader van klachten over buurtlawaai en lawaai van ingedeelde inrichtingen.

Naar aanleiding van de collectieve klachten die op grond van artikel 10 van de ordonnantie ‘geluid’ worden ingediend en die betrekking hebben op het vervoer, worden ook geluidsmetingen uitgevoerd. Zo heeft het departement Geluid van de afdeling Vergunningen en Partnerschappen de afgelopen jaren 5 à 10 aanvragen per jaar behandeld.

Ad-hoc of permanente meetcampagnes worden ook zonder klacht, als onderdeel van een monitoring, waarnemingscampagnes, proefprojecten of van de ontwikkeling van strategische of wetgevingsinstrumenten, uitgevoerd. De dienst Gegevens geluid van de afdeling Vergunningen en Partnerschappen, die over 4,1 VTE's beschikt, maar ook een beroep kan doen op een stockopdracht wanneer te veel aanvragen in korte tijd ontvangen worden, staat hiervoor in.


6/

Het departement Geluids- en trillingsoverlast van de afdeling Inspectie & Verontreinigde Bodems heeft thans in totaal 16 toestellen om geluidsmetingen in verband met klachten over buurtlawaai of lawaai van ingedeelde inrichtingen uit te voeren, wat rekening houdend met het personeelsbestand dat dergelijke klachten behandeld, momenteel voldoende is.

De dienst Gegevens geluid van de afdeling Vergunningen en Partnerschappen heeft daarentegen 22 vaste meetstations op het terrein die het hele jaar door onafgebroken het omgevingsgeluid en het lawaai van het vervoer meten.

Deze dienst heeft ook 2 "mobiele" geluidsniveaumeters op batterij in een waterdichte koffer en 5 meetstations voor trillingen voor eenmalige campagnes. Deze apparatuur wordt aangevuld met reserveapparatuur in geval van onderhoudswerken of een defect.


7/

Etablissementen die versterkt geluid verspreiden waarvan het niveau hoger is dan 95 dB(A) berekend op een duur van 15 minuten zijn verplicht om oranje of rode (afhankelijk van het verspreid niveau) pictogrammen uit te hangen. Zij hoeven zich echter niet bij de administratie te registreren om aan te geven welke niveaus worden uitgezonden. Het is dus moeilijk om te weten hoeveel Brusselse etablissementen zich hiermee moeten uitrusten en hoeveel dat hebben gedaan, of waar ze zich bevinden.

Om dit te evalueren, zou een veldonderzoek of een preventieve controlecampagne nodig zijn.
Sinds de inwerkingtreding van de wetgeving “versterkt geluid” werd de naleving ervan over het algemeen gecontroleerd in het kader van een klacht tegen etablissementen die versterkt geluid verspreiden.

Voor de periode van 21/02/2018 (datum van inwerkingtreding van het besluit "versterkt geluid") tot 06/10/2020 waren er in totaal 131 controles, waarvan 117 naar aanleiding van een klacht over lawaai. Bij 48 van deze controles werd vastgesteld dat de regelgeving inzake versterkt geluid niet was nageleefd.


8/
Omwille van de gezondheidscrisis zijn alle muziekevenementen die een groot aantal mensen samenbrengen al enkele maanden opgeschort en hebben veel etablissementen hun deuren moeten sluiten.

Met name alle grote zomerevenementen in openlucht zijn geannuleerd.

Een analyse en evaluatie hiervan zou bijgevolg onvolledig zijn.

Het is ook ingewikkeld om midden in een crisis contact op te nemen met een sector.

Daarom is besloten deze evaluatie met een jaar uit te stellen zodat ze kan uitgevoerd worden wanneer de sector draaiende is en niet, zoals nu het geval is, stilligt.


9/

Het geluidsportaal Ruisinfo is vooral een instrument om de bevolking te informeren en te begeleiden om haar weg te vinden bij de talrijke betrokken partijen in de strijd tegen lawaai. Het geeft Leefmilieu Brussel ook een idee van de bezorgdheden die de burgers hebben op vlak van lawaai. In dit stadium vormt het strikt genomen evenwel geen databank van Brusselse klachten over lawaaihinder aangezien de indieners niet verplicht zijn om de Irisbox-formulieren van het portaal te gebruiken. Zoals al is uitgelegd, kunnen andere kanalen gebruikt worden en beheert elke ontvanger zijn klachten op een autonome manier.

Zo worden klachten wegens lawaai van het openbaar vervoer rechtstreeks doorgestuurd naar de websites en formulieren van Infrabel of de MIVB. Klachten over het wegverkeer worden behandeld door Leefmilieu Brussel, die ze doorverwijst naar Brussel Mobiliteit of naar de betrokken gemeenten. Klachten die rechtstreeks door deze verschillende beheerders worden ontvangen, zijn niet opgenomen in de statistieken van het portaal.

De resultaten betreffende de bezoeken aan de website en het gebruik van de formulieren worden momenteel in detail onderzocht. Deze evaluatie moet toelaten de ontwikkelingsmogelijkheden van het portaal tijdens de komende jaren te bepalen, evenals de nodige acties om ervoor te zorgen dat het portaal systematischer gebruikt wordt.

Het portaal Ruisinfo lijkt nu al een goed antwoord te bieden op de behoefte aan informatie van de burgers. Het aantal bezoekers neemt immers voortdurend toe.

Het aantal klachten dat via het Irisbox-formulier is ingediend en dat verband houdt met buurtlawaai en lawaai van ingedeelde inrichtingen is gestegen van 96 klachten in 2018 tot 157 in 2019 en 227 in 2020 (tot 21 oktober), d.w.z. een stijging van 136% in twee jaar tijd.