Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de manier waarop de interesse in wetenschappen gestimuleerd wordt onder jongeren of andere doelgroepen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Barbara Trachte, staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Economische Transitie en Wetenschappelijk Onderzoek (Vragen nr 282)

 
Datum ontvangst: 20/11/2020 Datum publicatie: 29/01/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 29/01/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
07/12/2020 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Een belangrijk aspect van het wetenschappelijk beleid in ons Gewest bestaat er uiteraard niet enkel in om bestaand en nieuw onderzoek te stimuleren, maar ook om de wereld van de wetenschappen zo breed mogelijk aan te prijzen en ervoor te zorgen dat elke Brusselaar met een interesse voor wetenschap in de brede zin van het woord zich hierdoor aangesproken voelt.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Kan u duiden of Innoviris sinds het begin van deze legislatuur heeft gewerkt rond de opdracht om jongeren of andere doelgroepen (zoals bijvoorbeeld vrouwen) vertrouwd te maken met de wetenschappen en aan te sporen om een wetenschappelijke of technische opleiding te volgen? Tot welke resultaten heeft dit geleid? Hoe wordt dit gemonitord? Merkt men een grotere influx van bepaalde doelgroepen naar wetenschappelijke of technische groepen?

- Kan u duiden welke concrete doelstellingen er hieromtrent vastgelegd zijn? Met welke actoren werd dit overlegd? 

- Kan u een globaal overzicht geven van de acties, campagnes, events etc. die hieromtrent door Innoviris ondersteund worden? Kan u hierbij telkens duiden aan welk soort instelling deze steun verleend werd (vzw, universiteit, hogeschool, middelbare school, mediapartners etc.), om welk project(oproep) het gaat, wat de duurtijd daarvan is/was, tot welke taalrol de instelling in kwestie behoort en welke bedragen (of ander soort steun) zij toegekend kregen?
 
 
Antwoord    Ik dank u voor deze vraag over de bewustmaking voor wetenschappen. Het is een onderwerp dat mij bijzonder na aan het hart ligt, omdat het degenen die zich in deze materie verdiepen, in staat stelt zich te emanciperen en hun kritische geest aan te scherpen. Dit is een bijzonder belangrijke troef om te evolueren - en om de maatschappij te laten evolueren - op een positieve manier, vooral in uitzonderlijke periodes zoals we die nu meemaken.

Zoals aangegeven in de oriëntatienota ‘Wetenschappelijk Onderzoek en Innovatie’ 2019 – 2024, blijft het ontwikkelen en versterken van instrumenten voor de sensibilisering voor wetenschappen en innovatie ook in deze legislatuur een strategisch speerpunt van Innoviris. In het kader van deze strategische doelstelling coördineert de cel Wetenschapspromotie van Innoviris het Brussels Science Promotion Network, dat bestaat uit verschillende actoren op het gebied van sensibilisering voor wetenschap (zoals non-profitorganisaties, universiteiten en andere instellingen voor hoger onderwijs, en wetenschapsdocenten) en organiseert ze jaarlijks een aantal projectoproepen waarop vzw’s, hogescholen en universiteiten, en bedrijven kunnen intekenen met het oog op het sensibiliseren van jongeren en het brede publiek voor wetenschap en technologie.

Het gaat met name om volgende projectoproepen (een overzicht van de in het kader van deze oproepen geselecteerde projecten bevindt zich in het jaarverslag van Innoviris (zie:
https://indd.adobe.com/view/ca2f5f21-8cff-4c13-aa9c-90f965e60514):
­
STEM projects (staat het hele jaar open);
­
STEM project call is een jaarlijkse thematische projectoproep, die tot doel heeft jongeren te laten zien dat wetenschap niet abstract of buiten bereik is, maar alomtegenwoordig in onze samenleving. In 2019 werd gewerkt rond wiskunde. Dit jaar zijn er vanwege het overweldigende succes twee oproepen georganiseerd. De eerste oproep ging over het thema voeding (Food), de tweede over gezondheid (Decoding Health). Het thema van de tweede oproep is geïnspireerd door de coronacrisis en bedoeld om jongeren en het grote publiek te helpen om een beter begrip te krijgen van de informatie over gezondheid en andere sociale kwesties in de context van de huidige crisis. Voor deze oproep kwamen, naast de traditionele actoren rond wetenschapssensibilisering, ook andere organisaties in aanmerking die actief zijn in de gezondheidssector;
­ Het
I Love Science Festival (ILSF) kon dit jaar niet plaatsvinden vanwege COVID-19. Daarom werd in 2020 geen nieuwe projectoproep gelanceerd. Innoviris heeft gezocht naar oplossingen om de continuïteit van haar sensibiliseringsacties te verzekeren. Zo werd tijdens de lockdown met wetenschappelijke sensibiliseringsvideo’s gestart: in de geest van het I Love Science Festival, maar dan online, publiceerde Innoviris video's van eenvoudige wetenschappelijke experimenten die 'thuis' kunnen worden uitgevoerd.

Daarnaast werd in 2020 een nieuw instrument ontwikkeld en gelanceerd: de ‘Wetenschapscheques’. Om scholen te ondersteunen in hun wetenschapsonderwijs, zal elke Brusselse school een Wetenschapscheque kunnen aanvragen voor een maximumbedrag van 5.000 euro per schooljaar om een beroep te doen op een speler die actief is in de bewustmaking voor wetenschappen.

In alle projectoproepen rond wetenschapspromotie wordt bijzondere aandacht besteed aan kwetsbare doelgroepen en vrouwen. Daartoe wordt een expliciete evaluatie gemaakt van de manier waarop het project kwetsbare jongeren en vrouwen sensibiliseert voor wetenschap en technologie. Het doel hiervan is om de projectdragers te sensibiliseren voor deze dimensies. Vanaf januari 2021 wordt de onderverdeling in verschillende doelgroepen, zoals gedefinieerd in de gelijkekansentest van equal.brussels, standaard opgenomen in alle projectformulieren.

Een concrete actie die Innoviris onderneemt om jonge vrouwen te stimuleren om te kiezen voor wetenschappelijke richtingen en beroepen, is de tweejaarlijkse prijs voor de Brusselse Wetenschapsvrouw (voordien WATS - Women Award in Technology and Science). Die prijs wordt begin 2021 opnieuw uitgereikt. Ten gevolge van COVID-19 zal de wedstrijd worden vervangen door een online wedstrijd op sociale media, met aan het einde van de stemmingsperiode een slotevenement, waar een jury de winnares zal bekendmaken. Deze ambassadrice zal gedurende een jaar activiteiten ondernemen en ondersteunen, specifiek gericht op het sensibiliseren van meisjes en vrouwen.

Daarnaast is Innoviris ook actief partner van de netwerken Women in Tech en Women in Business (1918 en hub.brussels). Innoviris heeft onlangs tijdens het slotevenement van het Rebound-programma de Innoviris Award uitgereikt aan één van de winnende kandidates van dit programma Zij zal een beroep kunnen doen op de gepersonaliseerde coaching van een adviseur van Innoviris bij de aanvraag van een Innovation Voucher. Innoviris neemt ook deel als partner aan het jaarlijkse Women in Tech-event.

De monitoring van de resultaten van deze inspanningen in termen van influx in wetenschappelijke richtingen en beroepen valt echter buiten de scope van bevoegdheden van Innoviris. Desalniettemin verzorgden Innoviris en het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) recent wel een studie rond de (onder)vertegenwoordiging van vrouwen in wetenschappelijke, technologische, ingenieur- en wiskundige (STEM) opleidingen van het hoger onderwijs in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (zie BISA Focus Nr. 26 ‘STEM opleidingen, een mannenzaak?’, te consulteren op de website van BISA:
https://bisa.brussels/sites/default/files/publication/documents/Focus-26_NL_V2.pdf.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de exacte instroomdata verzameld worden door de gemeenschappen die bevoegd zijn voor onderwijs. De sensibiliseringsinitiatieven die op gewestelijk vlak genomen worden om deze instroom te vergroten, zijn niet de enige hefbomen voor een vergroting van die instroom, aangezien zowel de Franstalige als de Nederlandstalige gemeenschap ook initiatieven neemt op dit vlak. We kunnen dus niet van een een-op-eenverhouding spreken wat de sensibiliseringsinitiatieven in het gewest en een eventuele verhoging van de instroom betreft.

Innoviris hanteert momenteel de volgende indicatoren om haar initiatieven omtrent wetenschapspromotie op systematische wijze te monitoren:
­ Voor welk type wetenschap sensibiliseert de actie?
­ Hoeveel personen worden bereikt met de acties?
­ Zijn de acties geslaagd in termen van de vooropgestelde doelen, zoals die bepaald werden door de overeenkomsten?
­ Is er een stijgende lijn in de budgetten die jaarlijks worden vastgelegd voor acties rond wetenschapspromotie en -vulgarisering?