Schriftelijke vraag betreffende de eerste resultaten van het project waarbij Brusselse horecazaken een statiegeldsysteem hanteren bij afhaalmaaltijden.
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 809)
| Datum ontvangst: 04/05/2021 | Datum publicatie: 19/07/2021 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 20/21 | Datum antwoord: 29/06/2021 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 31/05/2021 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Op 10 februari laatstleden raakte bekend dat Leefmilieu Brussel een enveloppe van 150.000 euro voorzag voor de ondersteuning van 19 Brusselse horecazaken die een statiegeldsysteem zouden invoeren bij hun afhaalmaaltijden. Wie bij de deelnemende horecazaken eten afhaalt, kan zelf iets meenemen om de maaltijd in te vervoeren, of eenmalig een hoger bedrag betalen voor de bruikleen van een bord, beker of meeneemdoos van de horecazaak in kwestie. Het doel van dit project is uiteraard om de afvalberg te verkleinen, zeker nu afhaalmaaltijden sinds het begin van de coronacrisis alsmaar populairder zijn geworden. Voor dit project liepen in totaal 51 kandidaturen binnen, liet Leefmilieu Brussel reeds weten. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel: - Kan u de eerste resultaten van dit project toelichten? Is dit statiegeldsysteem effectief meteen in voege getreden bij de 19 deelnemende horecazaken? Hebben zij sindsdien een verandering gemerkt in zowel hun activiteiten als hun afvalberg? Zijn er ook reeds negatieve neveneffecten opgemerkt in het kader van dit project? - Kan u toelichten op basis van welke criteria deze 19 horecazaken geselecteerd werden? Lag deze grens vooraf reeds vast, of heeft men deze bepaald aan de hand van de kwaliteit van de geregistreerde kandidaturen? - Kan u nader toelichten op welke manier de middelen van Leefmilieu Brussel concreet ingezet worden bij dit project? Op welke manier wordt er geëvalueerd of deze middelen al dan niet voldoende zijn? - Op welke manier evalueert Leefmilieu Brussel het succes van dit project? Aan de hand van welke criteria gebeurt dit? Welke duurtijd is er voorzien voor dit project? - Welke verdere uitbreiding wordt er voorzien voor dit project in geval van een gunstige evaluatie? Zal er in dat geval een nieuwe oproep gelanceerd worden om dit systeem verder te kunnen veralgemenen in ons Gewest? |
| Antwoord | 1) - De overgrote meerderheid van de consumenten heeft de Zero Afval-actie (verpakkingen belast met statiegeld van 1 € of 2,5 €) omarmd en de feedback is erg positief. De meeste restaurants verklaren geen wegwerpverpakkingen meer te gebruiken. Het betreft in totaal 1.750 bokalen en flessen (belast met statiegeld van 1 €) en 1.420 borden (belast met statiegeld van 2,50 €) en meerdere duizenden permanente etiketten van vooraf bestaande verpakkingen. Het inleverpercentage varieert van 40 tot 75 % (tegenover 10 à 30 % buiten het netwerk). De doelstelling is 80 %. Na drie maanden van gebruik wordt geschat dat minstens 4.000 wegwerpverpakkingen konden vermeden worden door elke verpakking 2 à 3 maal te hergebruiken (buiten particulier hergebruik). - Omwille van de gezondheidscrisis, hebben laureaten van de projectoproep 2020 vertraging opgelopen of zijn zelfs failliet gegaan; dit houdt geen verband met de praktijk van Zero Afval. - De projectdeelnemers uit de horecasector hebben al ingezet op de vermindering en de uitschakeling van hun afval tijdens alle stappen van hun werking: hun leveranciers, de bereiding van producten in de keuken, de in de horecasector gebruikte hulpmiddelen, de productie van wegwerpverpakkingen, ... - De volgende aandachtspunten moeten in overweging worden genomen: a) Logistiek: · Talloze restaurants beschikken over een erg beperkte ruimte. Daarom stellen zij het op prijs kleinere bestellingen te kunnen plaatsen bij een statiegeld-coördinator die als groothandelaar optreedt; · De Zero Afval-levering (in herbruikbare verpakkingen) vertegenwoordigt een bijkomende uitdaging. Een logistieke partner vinden die instemt met de terugname van kisten is geen sinecure. Een redelijke eenvormigheid van de verpakkingen is ook belangrijk, niet alleen voor het transport, maar ook voor de reiniging. · Een restaurant heeft enkele gebroken verpakkingen gekregen (minder dan 1 %). Corrigerende maatregelen werden ingevoerd, maar dit is onvermijdelijk met glas. b) Kostprijs: In de huidige configuratie zijn herbruikbare verpakkingen vanaf het derde hergebruik minder duur dan ‘composteerbare’ wegwerpverpakkingen. Een hergebruikpercentage van 75 % (al dan niet in de boekhouding opgenomen) is met andere woorden vereist vooraleer het systeem rendabel is, dit wil zeggen drie terugnames voor één verlies. De toelage helpt de restaurants de nodige stappen te zetten om gedurende één jaar dit inleverpercentage te behalen zonder financieel verlies. 2) Het ging hier om een projectoproep gericht aan handelaars en horecazaken. Per project werd een maximum bedrag toegekend van 15.000€. Collectieve projecten werden ook aangemoedigd, met een max. van 45.000€. De 51 kandidaturen werden beoordeeld volgens de criteria van de projectoproep, nl.: - Het voorgestelde project beantwoordt aan de doelstellingen van de projectoproep: vermindering van het afval van verpakkingen en recipiënten die worden aangeboden aan de klanten; - Het project heeft een betekenisvolle impact op de praktijken van de zaak en/of is innovatief in zijn marktsegment; - De economische en technische haalbaarheid van het project is goed; - Het uitvoeringsprogramma is volledig en realiseerbaar. - Het gevraagde budget is realistisch en noodzakelijk voor de uitvoering ervan; - De coherentie tussen de gevraagde financiering, de reikwijdte van het project en de verwachte resultaten is goed. De 9 horecazaken die een project indienden voor een gemeenschappelijk systeem, werden volgens dezelfde criteria beoordeeld. Ze doen allen beroep op 1 externe coördinator: L’Empoteuse. 3) Het totale bedrag toegekend aan dit gemeenschappelijk project bedraagt 44.943,00 €. Dit wordt onder de 9 partners verdeeld, volgens de individuele aanvragen die werden ingediend voor de projectoproep. De middelen die werden aangevraagd dienen om volgende kosten te dekken: aankoop herbruikbare verpakkingen, personeelskosten, promotie, vergoeding L’Empoteuse voor de coördinatie en promotie van het netwerk. Alle projecten uit de projectoproep worden begeleid door een facilitator, die zowel instaat voor administratieve ondersteuning (subsidiegerelateerde vragen, rapportering,…) als inhoudelijke ondersteuning. De projecten worden bijgevolg continu gemonitord, en informatie wordt steeds uitgewisseld daar waar nodig en nuttig. Het bijkomende voordeel van dit gemeenschappelijk project is het feit dat er beroep gedaan wordt op een coördinator, met zeer veel expertise, nl. L’Empoteuse. 4) De subsidieperiode van dit project duurt een jaar, tot eind 2021. De facilitator van Leefmilieu Brussel volgt dit project nauwgezet op op regelmatige basis. Eind juni wordt een eerste officiële tussentijdse balans opgemaakt. Daarbij wordt gekeken naar verschillende factoren: -hoe verloopt het project? Zijn er belangrijke afwijkingen tov de originele planning en methode? -praktische informatie zoals bv. de aanpassing van gerechten aan de nieuwe herbruikbare verpakkingen, de aanpassing van de kassasystemen (tarering, teruggave waarborg,…), tracering van de verpakkingen, etikettering, duurzame leveringssystemen (bv. per fiets), rekening houden met FAVV-vereisten, testen van verschillende types verpakkingen, interne en externe communicatie, logistiek, opslag en afwas, klantenervaring en nieuwe klantenbinding, online bestelplatformen, herinrichting van de keuken (stockage,…),… - hebben nieuwe horecazaken zich aangesloten aan het netwerk, zijn er die afgehaakt hebben? - welke resultaten werden reeds behaald, en wat is hun impact? - indicatoren zoals bv. het aantal en type verpakkingen in omloop, het percentage verpakkingen dat terug ingeleverd wordt,… - verschillende aspecten zoals sensibilisering van het personeel, de klanten, testen, enquêtes,… - klopt de financiële balans nog (subsidie-uitgaven)? Zijn er onvoorziene uitgaven, moeten er uitgavenposten gewijzigd worden? - werd er promotie gemaakt voor het project? Wat is de eventuele impact hiervan? - eventuele nieuwe partnerschappen die tot stand gekomen zijn,… De finale evaluatie zal plaats vinden in december 2021, nadat het hele systeem tijd heeft gehad om te groeien, testen met verpakkingen en kassasystemen achter de rug zijn, het logistieke systeem op punt staat, er voldoende promotie werd gemaakt, de klanten ook wat tijd hebben gehad om zich het systeem eigen te maken, en hopelijk het coronavirus niet meer zo’n grote spelbreker is. 5) Al van bij de kandidatuurindiening van dit gemeenschappelijk project was duidelijk dat het de ambitie is van deze groep om snel te groeien, en nog dit jaar bijkomende horecazaken te laten aansluiten bij het netwerk. De website, het promotiemateriaal, de diverse tests van verpakkingen en logistieke systemen,… hebben dan allemaal al kunnen plaats vinden dankzij de huidige subsidie. Er werd echter recent een nieuwe werkgroep “herbruikbare verpakkingen” opgericht, die op 28 mei voor de eerste maal samen kwam, en samengesteld is uit leden van Leefmilieu Brussel, Innoviris, Hub.brussels. Het doel van deze werkgroep is om inderdaad te leren uit dit project, maar ook andere projecten, om concrete aanbevelingen te doen voor een of meer systemen in het Gewest. Er zijn immers nog andere spelers die zich spontaan ontwikkelen, elk met hun eigen kenmerken: Swap.Eat, Chango, ReCircle, SwapBox, Vytal, Re-Use, Billie Cup, Kiobox,… maar ook logistieke partners zoals ProxiDeal (levering), Travie (afwas), fietskoeriers, het online platform myresto.brussels,… De oefening bestaat er dus in om tot een of meer goede oplossingen te komen die de hoeveelheid verpakkingsafval vermindert, rekening houdt met de evoluerende regelgeving (bv. SUP), en praktisch is voor zowel de handelaars als de klanten. |