De statistische tools die zijn gebruikt om de impact van COVID-19 op de handelszaken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te bepalen, zijn de volgende:

• Inventaris van de verkooppunten en commerciële goederen in het Gewest.
• Telling van het voetgangersverkeer in de belangrijkste winkelstraten (manueel en via sensoren).
• Statistische gegevens (werkgelegenheid, faillissementen, enz.), samengesteld in Monitorona en afkomstig van interne gegevens (bv. 1819) en officiële bronnen (Statbel, ERMG, BISA, RSZ, RVA, enz.).

Normaal gezien wordt van het volledige Brussels Hoofdstedelijk Gewest (25.000 etablissementen) twee keer per jaar een overzicht gemaakt. In covid-tijd richtte het DATA-team zich op 22 handelswijken. De frequentiegraad was hoger (7 bezoeken tussen oktober 2020 en juni 2021) en de methodologie was aangepast.

De methoden die hub.brussels gebruikt om handelszaken te controleren, werden in detail uiteengezet tijdens de Commissie Economische Zaken van 10 maart 2021 en zijn de volgende:

• Elke inrichting wordt minimaal geïdentificeerd aan de hand van het adres, de ligging, de verkochte producten/diensten en de naam.
• Handmatige en automatische tellingen van voetgangersstromen en enquêtes onder handelaars.
• In covid-tijd verzamelden de personeelsleden specifieke informatie over lockdownperiodes en tijdelijke en/of verplichte of zelfs permanente sluitingen en over click&collect-diensten, onlineverkoop, enz.

De voornaamste bezochte handelswijken en gemeenten waren: Georges Henri, Sint-Joost, Naamsepoort, Grote Markt, Keymplein, Paduwa, centrum Sint-Gillis, Miroir, Elsensesteenweg, Sint-Denijs, Bockstael, Sint-Juliaan, centrum Anderlecht, Basiliek van Koekelberg, Nieuwstraat, Jacht, Dumonplein, centrum Ukkel, centrum Molenbeek, Brabant, Brussel-Zuid en Louiza.

De verkooppunten zijn gerangschikt volgens een hiërarchische nomenclatuur met drie niveaus, gedefinieerd door hub.brussels, die een nauwkeuriger lezing van de realiteit van het commerciële weefsel mogelijk maakt. Op het meest gedetailleerde niveau zijn er 358 handelstypen die de verkooppunten zeer nauwkeurig beschrijven. Op het meest algemene niveau zijn die gegroepeerd in negen aparte categorieën. U kunt alle beschikbare informatie vinden op de website Analytics.brussels.

Het commerciële weefsel van Brussel wordt gedomineerd door drie grote categorieën van etablissementen: diensten, horeca en handelszaken voor dagelijks gebruik. De eerste twee zijn in Brussel al vele jaren in opmars (zie: https://perspective.brussels/sites/default/files/documents/debrusselsehandelincijfers_.pdf).

De tot op heden getrokken lessen blijven die die al herhaaldelijk aan de Commissie Economische Zaken zijn voorgelegd: geen drastische inkrimping van het commerciële weefsel van Brussel, maar een heterogene situatie naargelang de activiteitensector en de wijk, met het feitelijk moratorium op faillissementen.

Wat de noodondersteuning betreft: de dienst 1819 heeft deze dienst doorgegeven via zijn antwoorden op telefonische vragen, de website (FAQ), nieuwsbrieven en flyers die op verschillende momenten tijdens de crisis onder horeca en handelaars zijn verspreid. Sinds de oprichting in april 2020 zijn er 536 verwijzingen van 1819 naar de pool voor ondersteuning geweest.

Wat de speed coachings betreft: 190 handelaars schreven zich in en er werden 440 speedcoachingsessies toegewezen. Volgens de door de coaches verstrekte informatie is tot op heden iets minder dan 50% van de toegewezen sessies voltooid.

Er zijn 7 thema’s van speed coaching:

• Financiën (13%)
• Voeding en horeca (8%)
• Communicatie, pers en marketing (33%)
• Onlineverkoop (26%)
• Heroriënteer je bedrijf (8%)
• Economische transitie (4%)
• Retail design (8%)

Alle speed coachings zijn gratis, 3 per handelaar. Een tweede ronde van 3 gratis speed coachings werd aangeboden aan degenen die hun eerste 3 coachings hadden voltooid. Het merendeel van de speed coachings vindt online plaats. Sinds kort vinden enkele coachings rond retail design fysiek plaats.

Wat de profielen van de begunstigden betreft:

• Type: 41% uit de horecasector en 59% niet uit de horecasector.
• Online/offline: 28% verkoopt alleen online, 57% verkoopt alleen in winkels/restaurants en 29% verkoopt online en in winkels/restaurants.
• Taal: 91% FR, 5% NL en 7% EN.
• Geslacht: 56% vrouwen en 44% mannen.

In dit stadium is de verdeling per gemeente op basis van de vestigingseenheid als volgt:

In 2020 heeft hub.brussels 12 focusgroepen gehouden om de verwachtingen en aanbevelingen van klanten beter te kunnen volgen. Tot op heden, in 2021, heeft hub.brussels 6 panelgesprekken gehouden.

Er zijn 5 contactpersonen bij hub.brussels (‘SPOC’) onder wie de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gelijk worden verdeeld.

De SPOC is de contactpersoon tot wie de vertegenwoordigers en diensten van de gemeente (alsook de handelaarsverenigingen die op haar grondgebied gevestigd zijn) zich kunnen wenden voor informatie, advies of contact met andere personen binnen hub.brussels en zijn partners.

De verschillende acties die de SPOC’s sinds 2020 hebben uitgevoerd, zijn:

• Versterking van de gemeentediensten in contact met de ondernemers.
• Ondersteuning van de audits en diagnoses van de lokale economische activiteit.
• Steun voor de oprichting en professionalisering van handelaarsverenigingen.
• Begeleiding voor lokale projecten in het algemeen en in het geval van een bouwplaats met een grote impact op een handelswijk in het bijzonder.
• Schakel op het niveau van het Gewest voor lokale problemen.
• Overdracht van nuttige informatie aan plaatselijke actoren die in contact staan met ondernemers.

De gebruikte communicatiemiddelen met betrekking tot de gemeenten zijn voornamelijk e-mailings die door het team ‘Lokale partnerschappen’ van hub.brussels naar de gemeenten en de handelaarsverenigingen worden gestuurd, de Facebook-pagina ‘Local Associations’ van hub.brussels, en de talrijke bijeenkomsten en vergaderingen die door de SPOC’s met de lokale actoren worden georganiseerd.

Hub.brussels kan het aantal contacten en bezoeken niet tellen omdat zijn team ‘Lokale partnerschappen’ voortdurend in contact staat met de gemeenten en de handelaarsverenigingen.

2020 en 2021 waren speciale jaren door COVID-19. Daardoor zijn de prioriteiten van de gemeenten veranderd. De teams van hub.brussels zijn sinds het begin van de crisis gemobiliseerd om de informatieoverdracht tussen het Gewest en de gemeenten te verzekeren.

Het team ‘Lokale partnerschappen’ van hub.brussels heeft zopas een ronde langs de 19 gemeenten gemaakt om samen met hen de prioriteiten te overlopen en met elk van hen een aangepaste begeleiding voor de projecten van het nieuwe schooljaar voor te bereiden.

Wat de projectoproep Local&Together 2020 betreft, vindt u de informatie in de antwoorden op de schriftelijke vragen nr. 280 en nr. 352, alsook in de bijlage bij nr. 319.

De projectoproep is in de eerste plaats gericht op handelaarsverenigingen, die als enigen een kandidatuur kunnen indienen, eventueel in samenwerking met een vereniging (indien deze een ondernemingsnummer heeft).

De projectoproep 2021, met een budget van 300.000 euro, is op 31 mei afgesloten en de selectie ervan wordt momenteel afgerond.

Voor de editie van 2021 zijn alle gemeenten van het Gewest op de hoogte gebracht om de informatie door te geven aan de handelaarsverenigingen op hun grondgebied. Vervolgens heeft hub.brussels, na ontvangst van de dossiers, het advies van de gemeenten ingewonnen om na te gaan of de ingediende projecten haalbaar, geschikt en coherent waren met de gemeentelijke beleidsprioriteiten.

Een specifiek team van hub.brussels, ‘Lokale partnerschappen’, is structureel gewijd aan de begeleiding van de handelaarsverenigingen van het Gewest en het ondersteunen van de gemeenten in hun handelsontwikkelingsbeleid.

Om het herstel te ondersteunen, worden binnen hub.brussels tal van acties ondernomen, waaronder:

De ontwikkeling van een reeks van 25 gratis speed coachings om handelszaken te begeleiden. Zij helpen bij het bepalen van het soort ondersteuning dat nodig is en bieden snelle, gemakkelijk te gebruiken en gebruiksklare hulpmiddelen. 

Het coördinatieteam van de Lokale Economieloketten (LEL) heeft in partnerschap met de LEL’s een actieplan opgesteld in het kader van de relance en de herontwikkeling. In het kader van dat actieplan zijn 2 VTE’s per LEL aangeworven.

De decentralisatie van de diensten van 1819 is ook een van de vele acties die het Gewest en hub.brussels sinds het begin van de COVID-19-crisis hebben ondernomen. Hub.brussels werkt aan de relance van de Brusselse economische sectoren die het zwaarst zijn getroffen, waaronder de handel en de horeca. Het ondersteuningsplan is gebaseerd op 4 assen:

1. Zorgen voor universele toegang tot informatie
2. Noodsteun bieden en veerkracht aanmoedigen
3. Het creëren van activiteiten blijven stimuleren
4. Empowerment bevorderen en wijken valoriseren

• Tegelijkertijd wordt ook de noodsteun voortgezet.
• De volgende acties zijn uitgevoerd:
• noodbegeleiding; informatie over steunmaatregelen, premies, leningen, enz.; speed coachings; collectieve opleidingen; gepersonaliseerde begeleiding; week van de e-commerce
• Om de activiteit te blijven stimuleren, werden andere acties behouden en/of ontwikkeld:
• OpenSoon; commerciële incubatoren; versterking van de LEL’s; Local & Together; Business Networks

Het voltallige personeel van hub.brussels houdt zich bezig met de noodondersteuning en de relance (de begeleidingsteams, maar ook die voor onderzoek en analyse, financiën, juridische teams). Meer specifiek is er, zoals al werd aangegeven, 1 VTE voor de coördinatie en uitvoering van het actieplan inzake het relance- en herontwikkelingsplan van de LEL’s + 1 VTE in 2020 en 0,75 VTE in 2021 die de begeleiding coördineert van projecten voor de overname van ondernemingen in moeilijkheden door hun werknemers, die aan hub.brussels is toevertrouwd.

Op 1 juli 2021 is een communicatiecampagne onder de naam RE!BXL van start gegaan. Die campagne heeft ook tot doel ondernemingen te promoten die een positieve impact hebben op Brussel en de Brusselse ondernemers bewust te maken van de deugden van de ecologische transitie in een context van economisch herstel.

De campagne is beschikbaar in verschillende formaten en media: verspreiding van een tijdschrift van 100 pagina’s (dat de begeleidingsdiensten van hub.brussels promoot en van inspirerende ondernemingen met een impact in verschillende sleutelsectoren) in een reeks Brusselse third places (horeca, culturele locaties, coworking, enz.), een landing page, verschillende videoformats (advertenties van ondernemers, portretten van persoonlijkheden uit het ondernemersecosysteem, happenings, enz.), affiches op het MIVB-netwerk, webpromotie en sociale netwerken.

L’Auberge Espagnole en Kokotte werden aan dezelfde voorwaarden onderworpen als alle handelszaken en horecabedrijven. De bezetting moest dus op basis daarvan worden aangepast. Bij de laatste jury (juni 2021) waren er 7 kandidaturen voor l’Auberge Espagnole en 2 voor Kokotte: 5 van de 7 werden geselecteerd (onder voorbehoud van aanvaarding van de kandidaten) en de 2 Kokotte-kandidaturen gaan door naar de volgende fase, namelijk de keukentest.

Wat de resultaten begin 2021 betreft:

AUBERGE ESPAGNOLE

Locaties

Volgens onze laatste informatie zijn er momenteel 10 permanente openingen na het bezoek aan l’Auberge Espagnole in Etterbeek.

Kokotte

20 maanden open

5 geïncubeerden (3 in 2020, en momenteel 2 in 2021)

35 thematische coachings

350 uur begeleiding/coaching

Er zij op gewezen dat er bij wijze van inleiding van l’Auberge Espagnole en Kokotte een handelsincubatorweek wordt opgezet, het eerste begeleidingssysteem voor de creatie van een bedrijfsconcept waarvoor een projectdrager een aanvraag kan indienen.

Cijfers:

15 deelnemende projecten in de week van 31/05 tot 04/06.

92,3% van de deelnemers zegt hun doelstellingen te hebben bereikt.

100% van de deelnemers is van mening dat het incubatorinitiatief moet worden verlengd.