Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de mogelijke proefprojecten rond duurzame warmterecuperatie.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 851)

 
Datum ontvangst: 11/06/2021 Datum publicatie: 12/08/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 28/07/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
07/07/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Eind mei maakte de Nederlandse hoofdstad Amsterdam bekend dat het samen met de Zweedse energieleverancier Vattenfall werkt aan de bouw van een grote elektrische waterboiler, die de stad en de omgeving moeten voorzien van duurzame energie. De e-boiler zal immers enkel functioneren wanneer de elektriciteitsmix duurzaam is, met veel stroom uit wind- of zonenergie.

De boiler zou in 2024 volledig operationeel moeten zijn, de draaiuren zullen stelselmatig uitgebreid worden naargelang er meer wind- en zonneparken op aangesloten worden. De e-boiler kadert ook in de ambitie van Amsterdam om tegen 2040 enkel nog gebruik te maken van duurzame warmte.

Door de bouw van deze boiler komt ook de eerdere piste van een biomassacentrale in het gedrang. De geplande boiler heeft een hogere capaciteit dan de biomassacentrale, waardoor die – als die er nog komt – wellicht een kleinere vorm zal aannemen dan oorspronkelijk voorzien.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Hebt u kennis genomen van dit Amsterdams initiatief? Hebt u uw administratie reeds de opdracht gegeven om dit project van naderbij te bestuderen om zo een eventueel gelijkaardig project te ontrollen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest?
- Kan u duiden welke (proef)projecten u sinds de start van deze legislatuur reeds opgestart of ondersteund heeft met betrekking tot duurzame warmterecuperatie? Welke middelen en welk tijdspad wordt hier telkens toe voorzien? Welke (voorlopige) vaststellingen of conclusies kwamen er reeds voort uit deze (proef)projecten?
- Kan u in het bijzonder duiden of u in het kader van dit bredere dossier rond duurzame warmterecuperatie reeds onderzocht heeft op welke manier dit een impact heeft of kan hebben op de voorziene bouw van een biomassacentrale in het Brussels Gewest? Zo ja, kan u dit nader toelichten? Kan u een tevens stand van zaken geven wat betreft het dossier van de mogelijke bouw van een Brusselse biomassacentrale (in navolging van mijn eerdere vraag omtrent dit onderwerp, cf. schriftelijke vraag nr. 551)?
 
 
Antwoord    1)

In het kader van de lopende werkzaamheden voor de uitvoering van de Brusselse bijdrage aan het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) en de opstelling van het toekomstige Lucht-, Klimaat- en Energieplan (PACE) zijn studies gestart: een studie om na te gaan hoe de energievectoren die worden gebruikt door technische installaties in gebouwen (verwarming, sanitair warm water, klimaatregeling en ventilatie) kunnen evolueren en een studie om na te gaan hoe de klimaatambities van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest naar boven kunnen worden bijgesteld.

In dit verband voert Leefmilieu Brussel momenteel een benchmarking uit van projecten voor het koolstofarm maken van gebouwen en de beste praktijken in België en in andere landen.

De goede praktijken die in Nederland worden toegepast, en in het bijzonder het ‘E-boiler Diemen’-project van Vattenfall, zijn in deze twee studies opgenomen om een mogelijke omzetting ervan naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te evalueren. De beschrijving van dit project kan worden geraadpleegd via de volgende internetlink:
https://group.vattenfall.com/nl/wat-we-doen/onze-activiteiten/stadswarmte/e-boiler-diemen. De resultaten van dit project zullen ook worden gemonitord zodra ze beschikbaar zijn (na 2024).

Het betreft een bekende technologie die gebaseerd is op de opslag, in de vorm van warmte, van energie die wordt opgewekt door fotovoltaïsche zonnepanelen (PV Heater genoemd), alsook door windturbines.

Wat de aanpassing van deze technologie aan Brussel betreft, kan ik u nu al zeggen dat gezien het zeer geringe of zelfs onbestaande potentieel aan windenergie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dit deel van de energievoorziening niet repliceerbaar is. Brussel heeft er echter voor gekozen prioriteit te geven aan zonne-energie en aan de verhoging van het aandeel van zonne-energie in de energiemix van de elektriciteit van het Gewest.


2)

Het ‘E-boiler Diemen’-project omvat geen duurzame warmteterugwinning, maar een warmteproductie door elektrische boilers. De hoeveelheid geleverde warmte zal afhangen van de werking van windturbines en zonnepanelen. Deze warmte zal worden gebruikt ter aanvulling van gasgestookte warmteproductie.

Ter herinnering: warmteterugwinning heeft betrekking op het gebruik van afval- of restwarmte. In dit verband kunnen we de terugwinning van de restwarmte van de afvalverbrandingsoven vermelden, die gedeeltelijk wordt opgevangen in een warmtenet dat zich nu uitstrekt tot de Koninklijke Serres in Laken, alsook de riothermieprojecten van Vivaqua.

Nog ter herinnering: om rendabel te zijn, moet de warmteterugwinning plaatsvinden in de onmiddellijke nabijheid van de gebruikers.

Andere sites beschikken al over een warmtenet: universitaire sites en ziekenhuissites (ULB Solbosh, ULB & VUB Plaine, UCL Saint-Luc, Brugmann-ziekenhuis site Horta, AZ-VUB Laarbeek), de wijk Bervoets in Vorst en Tivoli in Laken.

De op 6 mei 2021 aangenomen ordonnantie betreffende de organisatie van de thermische energienetwerken biedt voortaan een kader voor de ontwikkeling van efficiënte warmtenetten.

Deze ordonnantie gaat vergezeld van studies om de wijken in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te identificeren waar de installatie van een efficiënt warmtenet interessant is.


3)

Het project dat in het gewest wordt bestudeerd, betreft de installatie van een biomethanisatie-eenheid voor de productie van biomethaan uit de anaerobe gisting van de organische afvalfractie. Het betreft geen biomassacentrale.

Wat deze laatste betreft, moet het gebruik van biomassa worden geanalyseerd in het licht van zowel economische als ecologische criteria: het gebruik van biomassa voor verbranding genereert vervuiling door fijne deeltjes, hetgeen de inspanningen ter verbetering van de luchtkwaliteit zou tegenwerken.

De studie over het efficiëntiepotentieel van hernieuwbare warmte en koude in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, die op 31 maart 2021 werd afgerond, identificeerde de belangrijkste bronnen van afvalwarmte die momenteel in het Gewest beschikbaar zijn, de warmte-krachtkoppelings- en geothermische installaties die momenteel actief zijn, en de evolutie van de productie van hernieuwbare energie.

Het rapport kan worden geraadpleegd via deze link:
https://document.environnement.brussels/opac_css/elecfile/STUD_potentielEfficacite_chaleurFroid_RBC

Dit rapport, maar ook de in de eerste vraag genoemde studie, zullen worden meegenomen in de overwegingen over voorstellen voor maatregelen om de technische installaties en de warmte- en koudeproductie in Brussel koolstofarm te maken.