Schriftelijke vraag betreffende de inspanningen die de Haven van Brussel levert om de vervuiling tot een minimum te beperken
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1076)
| Datum ontvangst: 16/03/2022 | Datum publicatie: 16/05/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 21/22 | Datum antwoord: 04/05/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 22/03/2022 | Ontvankelijk | Uitgebreid Bureau van het Parlement | ||
| 04/05/2022 | Bijlage aan het antwoord | p.m. | Bijlage |
| Vraag | Uit onderzoek van de ngo Transport & Environment bleek begin februari dat Antwerpen de op één na meest vervuilende haven van Europa huisvest. De Antwerpse haven zou goed zijn voor een CO2-uitstoot van 7,4 miljoen ton per jaar (berekend op basis van de uitstoot van schepen op weg naar Antwerpen en de uitstoot die plaatsvindt wanneer schepen ter plaatse aangemeerd zijn). Enkel Rotterdam scoort met 13,7 miljoen ton nog veel slechter.
Met het onderzoek wil Transport & Environment het debat over de klimaatimpact van havens aanwakkeren. Volgens de ngo kunnen havens veel meer doen, door bijvoorbeeld schepen bij het aanmeren (hernieuwbare) stroom aan te bieden, de zogenaamde walstroom, en door mee te strijden voor een ambitieuze klimaatregelgeving. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:
|
| Antwoord | Beschikt u over cijfers die kunnen duiden welke CO2-uitstoot de Haven van Brussel op jaarbasis vertegenwoordigt (op basis van enerzijds de uitstoot van schepen op weg naar Brussel en anderzijds de uitstoot van schepen die in Brussel aangemeerd zijn)? Hoe verhouden deze cijfers zich tegenover de uitstoot van soortgelijke havens in het buitenland? Welke evolutie kan u duiden in deze cijfers in vergelijking met de voorgaande jaren? Zoals aangegeven in de inventaris van 2022 van directe broeikasgasemissies (BKG) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die de periode van 1990-2020 dekt (ingediend bij de Europese Unie op 15 maart 2022), bedroegen de CO2-emissies in het BHG in 2020 in verband met de binnenvaart 1,81 kt (kiloton) en de broeikasgasemissies 1,82 kt CO2-equivalent. Die gegevens worden berekend op basis van de lading van de schepen die de Haven binnenkomen, verlaten en goederen via de Haven doorvoeren en de afgelegde afstand van elk schip over het kanaal in het Brussels Gewest. Het is moeilijk om die gemeten voetafdruk te vergelijken met de gegevens uit de studie die uitgevoerd werd door Transport en Milieu, omdat die studie enerzijds een vergelijkende balans opstelt van de zeehavens, terwijl de maritieme activiteit van de Haven van Brussel momenteel heel beperkt is (ongeveer één schip per jaar), in tegenstelling tot de steeds toenemende fluviale activiteit. Anderzijds worden in de studie mogelijke productiehubs van grijze energie op hun sites in aamerking genomen om de CO2-voetafdruk van de Havens te berekenen. De Haven van Brussel heeft echter geen installaties van dat type. De evolutie is heel stabiel en is zelfs licht gedaald, zoals aangegeven in de tabel van bijlage 1. Er moet opgemerkt worden dat die stabiliteit met een licht dalende tendens vergeleken moet worden met de constant toenemende trafiek sinds de oprichting van de Haven in 1993, eigen trafiek die in 2021 een nieuw record bereikt heeft met bijna 5,5 miljoen ton, d.w.z. een stijging van 10% ten opzichte van het voorgaande jaar. De globale trafiek stijgt met 7% tot 7,1 miljoen ton, een resultaat dat getemperd wordt door de lichte daling van de transittrafiek (-3%) die 1,66 miljoen ton bedroeg in 2021. Die evolutie is opgenomen in de grafiek in bijlage 2. Die tegengestelde ontwikkelingen tonen aan dat de energie- en milieuprestaties van de binnenvaart in de loop van de tijd geleidelijk aan verbeteren. Kan u duiden welke maatregelen de Haven van Brussel onderneemt om diens CO2-uitstoot zoveel mogelijk terug te dringen? Welke acties en middelen worden daartoe voorzien? Op welke manier evalueert u het succes van deze maatregelen? Wat de emissies van de Haven zelf betreft (gebouwen, mobiliteit, diensten ...), voert de Haven sinds 2014 een koolstofbalans uit op basis waarvan een reeks maatregelen, gaande van de verbetering van de energieprestaties van de kantoren tot de vergroening van het wagenpark, de koolstofvoetafdruk van de Haven ten opzichte van 2014 met 34% heeft kunnen verminderen (bij een gelijkblijvende omvang) tot 274 ton CO2 in 2021. Ter herinnering: die emissies worden elk jaar gecompenseerd in het kader van de vernieuwing van het label ‘CO2-neutraal’, dat sinds 2019 aan de Haven wordt toegekend. De inspanningen voor de havengebouwen en -infrastructuur worden geleidelijk uitgebreid tot het hele havendomein via de integratie van de zogenaamde ‘labels’ in de nieuwe concessieovereenkomsten die de invoering van een ecologisch beheer van de sites en de vermindering en compensatie van de CO2-emissies van de concessiehouders in het havendomein verplichten. Hoewel de binnenvaart CO2 uitstoot en alle mogelijke inspanningen geleverd moeten worden en geleverd worden om de milieuprestaties van de schepen te verbeteren, moet in het algemeen worden onderstreept dat dat type transport in milieu- en klimaatopzicht aanzienlijk gunstiger blijft dan om het even welke andere vorm van goederentransport. Ter vergelijking: de CO2-emissiefactor bedraagt 0,008 CO2 per ton per afgelegde kilometer tegenover 0,096 per vrachtwagen of 1,076 per vliegtuig (cijfers van het Franse agentschap voor ecologische transitie). In dat kader heeft de trafiek via de waterweg een belangrijke milieu-impact, aangezien die in heel 2021 gezorgd heeft voor 664.000 vrachtwagens minder in en rond Brussel, d.w.z. 103.000 ton minder CO2 in de atmosfeer. Kan u in het bijzonder duiden welke maatregelen de Haven neemt omtrent het gebruik van hernieuwbare energie? Hebt u in het bijzonder reeds onderzocht of de Haven de zogenaamde walstroom zou kunnen aanbieden aan aanmerende schepen? Zo ja, welke conclusies kwamen hieruit voort? Wat het havendomein betreft, is een groot aantal daken uitgerust met fotovoltaïsche zonne-installaties. Met een totaal geïnstalleerd vermogen van 123,64 kWp produceert de Haven momenteel 104,87 MWh/jaar, d.w.z. het equivalent van het verbruik van 52 gezinnen. De voorbije jaren werden tal van andere daken in het havendomein met zonnepanelen uitgerust. Aangezien die installaties geen eigendom van de Haven zijn, beschikt de administratie momenteel niet over precieze informatie over de exact geïnstalleerde hoeveelheden, maar er wordt geschat dat er ongeveer 19.000 zonnepanelen zijn. Bovendien wordt momenteel een studie over het windpotentieel uitgevoerd die vóór de zomer afgerond zou moeten zijn. In 2023 zal een studie worden verricht over het hydro-elektrische potentieel van de sluizen van Anderlecht en Molenbeek. De hernieuwbare energie die in het havendomein wordt geproduceerd, wordt hoofdzakelijk zelf ter plaatse verbruikt, het overschot wordt in het distributienet geïnjecteerd. Wat de binnenvaart betreft, bestudeert de Haven van Brussel momenteel de installatie van voedingskasten aan de kaai, waardoor de schepen zich de komende jaren rechtstreeks van elektriciteit zullen kunnen voorzien en hun generatoren zullen kunnen uitschakelen. Leveranciers van groene elektriciteit zullen voorrang krijgen om de betrokken laadpalen van elektriciteit te voorzien. Bovendien zoekt de Haven actief naar oplossingen voor de opslag en distributie van biobrandstoffen voor de scheepvaart, met name op het gebied van biowaterstof. |