Schriftelijke vraag betreffende de onthaal- luister- en ondersteuningsdienst voor Oekraïense vrouwen die het slachtoffer zijn van seksueel geweld.
- Indiener(s)
- Véronique Lefrancq
- aan
- Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 949)
| Datum ontvangst: 16/06/2022 | Datum publicatie: 05/08/2022 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 21/22 | Datum antwoord: 26/07/2022 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 14/07/2022 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Zoals wij allen weten, is de situatie in Oekraïne verre van verbeterd. Vandaag bevinden zich 7000 Oekraïense vluchtelingen in het Brussels Gewest. Een meerderheid van deze personen zijn vrouwen en kinderen. En laten we niet naïef zijn, deze vrouwen en kinderen vormen een ideale prooi voor smokkelaars, misdadigers en kwaadwillige opportunisten. Ik verberg mijn diepe bezorgdheid niet over het toenemend aantal gevallen van mensenhandel, seksueel geweld, uitbuiting, verkrachting en misbruik van vrouwen en kinderen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten, en dit over de hele wereld. Daarom moeten wij vandaag alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat deze vrouwen de ondersteuning en bescherming krijgen die zij nodig hebben.
Op donderdag 9 juni 2022 hebt u een persconferentie gehouden waarin u de steunmaatregelen van het Gewest voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen hebt voorgesteld. U kondigde onder meer de oprichting aan van een opvang-, meld- en ondersteuningsdienst voor Oekraïense vrouwen die het slachtoffer zijn van seksueel geweld. Op basis van deze elementen, zou ik u de volgende vragen willen stellen:
|
| Antwoord | Ik deel uw bekommernis over de getuigenissen en vaststellingen over het seksueel geweld waarvan vrouwen en kinderen die voor de oorlog in Oekraïne vluchten, het slachtoffer zijn. Na overleg met de Eerste minister en het Nationaal Crisiscentrum (NCCN) heeft het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen in april laatstleden bilateraal overleg met mijn kabinet gevraagd. Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen heeft een procedure en actieplan voorgesteld om kwetsbare vluchtelingen uit Oekraïne te beschermen tegen seksueel geweld en gendergerelateerd geweld. Dit actieplan en de procedure werden voorgelegd aan het Crisiscentrum en CoFeCo. Uit de studie UN-MENAMAIS (Understanding the Mechanisms, Nature, Magnitude and Impact of Sexual Violence in Belgium), uitgevoerd op verzoek van Belspo, blijkt dat 84% van de respondenten die een verzoek tot internationale bescherming hebben ingediend, al seksueel geweld hebben ondergaan. Deze feiten gebeuren niet alleen tijdens hun vluchttraject, maar ook wanneer de vluchtelingen al in België zijn. Het is bijzonder verontrustend dat de slachtoffers dat geweld niet melden en heel zelden hulp vragen. Het is daarom belangrijk specifieke initiatieven te ontwikkelen die een potentiële vraag naar hulp stimuleren en de gewelddaden bij die doelgroep zichtbaar maken. Nadat het diverse hulpverleningsorganisaties en experts uit de Oekraïense gemeenschap heeft geraadpleegd, heeft het IGVM geconcludeerd dat er bijkomende initiatieven nodig zijn, ondanks de al bestaande acties. Het denkt daarbij aan een toegankelijke, vertrouwelijke procedure die rekening houdt met de Oekraïense cultuur. Deze procedure moet de vluchtelingen aanmoedigen in hun eigen taal en op hun eigen ritme te praten over hun zorgen en problematische situaties. Op die manier kunnen ook eventuele situaties van onderliggend geweld worden ontdekt en kunnen slachtoffers en potentiële slachtoffers hun geschiedenis delen of worden doorverwezen naar instellingen die hun bijkomende steun kunnen verlenen, als ze dat wensen. Rekening houdend met de gewestelijke bevoegdheden wordt het Brussels Gewest gevraagd via equal.brussels financiële steun te verlenen aan twee vzw's. 1. Een toelage van € 90.000 aan de vereniging Elles sans frontières voor haar projectproject “Elles pour Elles. Femmes pour les femmes. Brise le silence” . Dit project is erop gericht een antwoord te bieden op het complex probleem van seksueel geweld waarvan tal van vrouwelijke migranten in België, met name uit Oekraïne, helaas het slachtoffer zijn. Door hun statuut van migranten/vluchtelingen hebben ze geen toegang of denken ze geen toegang te hebben tot de bestaande steunmechanismen of ze kennen ze niet. Daarnaast kampen ze met traumatiserende ervaringen ten gevolge van de oorlog, van het plotse vertrek uit hun land en de vestiging in een volledig nieuw land. Het project wil vrouwen uit Oekraïne die het slachtoffer zijn van seksueel geweld, een luisterend oor en een eerste emotionele ondersteuning bieden, hen helpen om het geweld te leren benoemen en er vrijuit over te praten, en hen vervolgens door te verwijzen naar hulpverleners. De eerstelijnsdienstverleners en de instellingen die op de oproepen van de migranten reageren (OCMW’s, Caritas, Ciré, scholen, artsen, enz.) zullen personen van wie ze vermoeden dat ze slachtoffer zijn van geweld, doorverwijzen naar Elles pour Elles. Door te informeren en te sensibiliseren in hun eigen taal, door bijzonder toegankelijke middelen en netwerken aan te bieden, wil het project Oekraïense vrouwen de middelen geven om geweld in de ruimste zin te bestrijden. De vereniging doet een beroep op twee steungroepen: deskundigen en vrijwilligers. De groep deskundigen bestaat uit psychologen en meer bepaald klinische psychologen die ervaring hebben met het behandelen van posttraumatische stoornissen en psychologen die gespecialiseerd zijn in het werken met kinderen. De groep bevat ook advocaten, waaronder een gespecialiseerde victimologe die de vrijwilligers opleidt en superviseert. De tweede groep bestaat uit luistervaardige vrijwilligers die de vrouwen ondersteunen. Ze hebben de vereiste psychologische en juridische opleiding gekregen (ongeveer 30 uur). De hulp is beschikbaar in het Oekraïens, dankzij een gekwalificeerde tolk van de gemeenschap, en eventueel in het Pools, Engels, Frans, Nederlands, Italiaans, Spaans, Duits en Russisch. Met de subsidie zullen meer bepaald de volgende diensten worden ingevoerd: · Individuele uitwisselingen met Oekraïense vrouwen. · Educatieve en informatieve webinars over vragen in verband met conflictsituaties, culturele verschillen voor zowel de Oekraïense vrouwen als de Belgische humanitaire werkers. · De creatie van informatiemateriaal (folders, informatie op de website, persartikelen) in het Oekraïens over leven in ballingschap. · Preventie en juridische en psychologische ondersteuning door specialisten. · Opleiding ethische code en beroepsgeheim voor de tolken van de Oekraïense gemeenschap. · Productie van informatiebrochures en educatieve brochures, folders en webinars over de betekenis van geweld voor de Oekraïense gemeenschap. · Die bijstand kan in het Brussels Gewest worden verleend aan het vrouwelijke doelpubliek via telefoon, online maar ook fysiek. 2. Het tweede project wordt gerealiseerd via een toelage van 52.000 euro aan de vzw La Voix Des Femmes. Die vzw heeft veel ervaring met vrouwelijke migranten en meer bepaald vrouwen die hun land ontvlucht zijn en stelt om voor beveiligde en zorgzame activiteiten en ruimten voor ontmoetingen en dialoog te ontwikkelen voor Oekraïense vrouwen in Brussel waarin ze nieuwe bronnen kunnen aanboren, op adem kunnen komen, onderling en met de animatrices een vertrouwensband kunnen opbouwen. Die momenten van ontmoeting waarop vrouwen vrijuit kunnen spreken en delen, waar naar hen wordt geluisterd en ze erkend worden in hun belevingen, zijn geschikt om signalen van geweld op te vangen, zodat ze naar de juiste diensten kunnen worden doorverwezen. Het opsporen en heroriënteren van vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld is primordiaal, maar preventie is net zo belangrijk. Hiertoe worden vrouwen bewust gemaakt van, ingelicht over en uitgerust voor verschillende thema's in verband met vrouwenrechten. Voix des Femmes heeft verschillende pedagogische tools ontwikkeld voor vrouwelijke nieuwkomers waarin verschillende animaties met Oekraïense vrouwen aan bod komen. Om de Oekraïense vluchtelingen zo goed mogelijk te ondersteunen, is het noodzakelijk rekening te houden met hun gezinssituatie en hun verantwoordelijkheden als gezinshoofd en oplossingen te vinden die hen toelaten tijd vrij te maken voor de activiteiten. Daarom moeten ook activiteiten voor kinderen worden aangeboden. De vereniging biedt een reeks activiteiten die nuttig zijn voor de Oekraïense vrouwen en hun kinderen: cursussen “Frans als vreemde taal” voor volwassenen, activiteiten voor permanente vorming, praatgroepen, informatieve of culturele animaties en uitstapjes, cursussen ter verbetering van het Frans, schoolbegeleiding en sociaal-educatieve activiteiten voor adolescenten, sociaal-juridische dienst. Dankzij de subsidie kunnen volgende activiteiten worden ontplooid: · Animaties en groepsgesprekken over thema's zoals onthaal, culturele shock, mensenrechten, seksuele en reproductieve rechten, enz. · Ontmoetingen met specialisten · Informatieve en culturele uitstapjes en bezoeken · Ouderschapsondersteuning · Recreatieve activiteiten voor het welzijn van moeder en kind De voorgestelde activiteiten zijn hoofdzakelijk bestemd voor Oekraïense vrouwen, maar staan open voor elke vrouw die wil deelnemen. Om het project tot een goed einde te brengen, moet het animatieteam worden versterkt met een deeltijdse persoon. Een van de huidige animatrices zal een deel van haar arbeidstijd aan het project wijden. Die projecten hebben dus geenszins de ambitie om de bestaande diensten te vervangen. Ze wensen ze daarentegen te versterken, toegankelijker te maken voor de doelgroep die snel gegroeid is en de toegang ertoe te vergemakkelijken. Ik heb het nodige gedaan opdat de betrokken vzw’s het geld zo snel mogelijk zouden ontvangen, via het budget voor het beheer van de Oekraïense crisis en de regering heeft beide toelagen op 7 juli jongstleden dan ook goedgekeurd. Wat betreft uw laatste vraag over de opvang van vluchtelingen bij de bewoner, voorziet het Gewest niet in een controle in situ van de verblijfplaatsen. De politiediensten die de domiciliëring moeten controleren, kregen evenwel het verzoek om elk negatief vermoeden over de waardige, gezonde en veilige voorwaarden te melden. Daarnaast moeten de gemeentelijke overheden nota nemen van klachten over verblijfplaatsen die niet aan die voorwaarden voldoen. Zolang de twijfels niet zijn opgeheven, worden geen vluchtelingen meer toegewezen aan bewoners van wie de kwaliteit van de verblijfplaats wordt betwist. De gemeentelijke overheden kunnen de informatie in het kader van geschillen die de politie of de gehuisveste personen melden, meedelen aan de vzw BFUH. Die vzw werd met die opdracht belast in het kader van de toekenning van subsidies voor de organisatie van een mobiel technisch team dat controles in situ moet verrichten. |