Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het gebruik van talen bij het theoretisch rijexamen

Indiener(s)
Ibrahim Dönmez
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1410)

 
Datum ontvangst: 16/11/2022 Datum publicatie: 17/01/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 06/01/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
30/11/2022 Ontvankelijk
 
Vraag   

Het gebruik van de talen bij het rijexamen is nog steeds een probleem dat veel burgers me regelmatig melden. Hoewel mijn fractie bij monde van de heer Sevket Temiz u herhaaldelijk vragen heeft gesteld over deze kwestie, is het duidelijk dat de situatie niet veranderd is. Daarom vind ik het belangrijk om dit onderwerp nogmaals bij u aan te kaarten.

Het Brussels Gewest is een van de meest kosmopolitische steden ter wereld. Desondanks ondervindt een aanzienlijk deel van de bevolking problemen om het rijbewijs in het Frans of het Nederlands te halen. Afgelopen maart heeft u verklaard dat de kandidaten ook een beroep kunnen doen op een - door het examencentrum aangewezen - tolk voor het Duits, Engels of de gebarentaal.

U heeft erop gewezen dat 0% van de kandidaten hun examen in het Duits aflegde. Anderzijds is er een grote vraag van mensen wier taal Frans noch Nederlands is. Ondanks hun inspanningen om onze landstalen te leren, hebben ze nog steeds niet de mogelijkheid om hun examen in een andere taal af te leggen, hoewel, zoals mijn collega Sevket Temiz erop gewezen heeft, in het Brussels Gewest de zeven meest gevraagde vreemde talen voor het behalen van een rijbewijs het Engels, Turks, Punjabi, Pools, Arabisch, Urdu en Chinees zijn.

Deze hardnekkige weigering om een oplossing te vinden is een vorm van discriminatie en onbegrijpelijk in de huidige context waarin ons Gewest dringend behoefte heeft aan chauffeurs voor vracht- en personenvervoer (MIVB, schoolvervoer enz.).

Om een mogelijk fraudeprobleem te ondervangen, biedt Nederland de mogelijkheid om op de computer de taal te kiezen waarin de vragen worden gesteld. Deze oplossing heeft het voordeel dat ze goedkoper is dan tolken bij de examens.

In het licht daarvan wens ik u de volgende vragen te stellen:

  • Wat overweegt u om personen die niet een van de landstalen spreken, in staat te stellen om hun theoretisch rijexamen af te leggen, aangezien het hier om verkeersveiligheid gaat?

  • In hoeverre is de invoering van een meertalig systeem voor het afleggen van het theoretisch rijexamen mogelijk?

  • Hoelang zou het duren om zo’n systeem te implementeren?

  • Bent u van plan overleg te plegen met de overige gewesten om een dergelijk systeem in te voeren, teneinde een toestroom van kandidaten uit de overige gewesten te voorkomen?

  • Ingeval een dergelijk systeem wordt ingevoerd, welke talen zouden dan gebruikt worden?
 
 
Antwoord    De rijopleiding, en dus ook het rijexamen, word in 2018 hervormd. De algemene beleidsverklaring van de Brusselse regering voorziet in de evaluatie van deze hervorming tijdens de huidige legislatuur.
Helaas liep deze evaluatie vertraging op als gevolg van de gezondheidscrisis, omdat het ingewikkeld zou zijn geweest deze goed uit te voeren toen de sector enkele maanden noodgedwongen stillag en vervolgens een inhaalbeweging moest maken.
Gelukkig is de situatie intussen gestabiliseerd. Wij denken momenteel met de administratie na over de invulling van deze evaluatie zodat deze zo nuttig mogelijk is, door enerzijds te focussen op elementen die de verkeersveiligheid echt verhogen en anderzijds op de elementen die een onnodige rem zijn. Het is de bedoeling dat deze evaluatie in 2023 kan worden uitgevoerd en voltooid.
Een van de aspecten van deze evaluatie is uiteraard het inclusieve aspect. Een rijbewijs halen mag geen kwestie van privilege zijn en de taalvraag stelt zich dus.

Ter herinnering, het huidige systeem werd in 2018 in gebruik genomen om organisatorische redenen. De examencentra moesten de examens in een vreemde taal immers binnen twee maanden volgend op de aanvraag organiseren, ook al legde slechts één persoon het examen af. Bijgevolg werd het voor hen steeds moeilijker om deze termijnen na te leven.
Met het oog op harmonisering en gelijkheid wenste het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich af te stemmen op de twee andere gewesten (cf. art. 32, § 3 en 39, § 8 van het koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs, zoals gewijzigd door het Waals Gewest en het Vlaams Gewest). In het Waals Gewest kan de kandida(a)t(e) zijn/haar examen in het Frans of Duits afleggen, of hij/zij kan zich laten bijstaan door een tolk voor het Nederlands of het Engels. In het Vlaams Gewest kan de kandida(a)t(e) zijn/haar examen in het Nederlands afleggen, of hij/zij kan zich laten bijstaan door een tolk voor het Frans, het Duits of het Engels. Vanaf 1 januari 2023 kan het theoretische rijexamen worden afgelegd met een audiovertaling in het Frans, het Duits of het Engels.

De toenmalige Staatssecretaris maakte de keuze voor de harmonisatie met de andere Gewesten. Deze keuze wordt op juridisch vlak niet in vraag gesteld (advies van de afdeling Wetgeving van de Raad van State nr. 62.818/4 van 7 februari 2018) maar kan uiteraard wel op vlak van inclusiviteit in vraag worden gesteld.

Tot slot kan ik bevestigen dat over de kwestie van de rijbewijzen en de rijopleiding regelmatig overleg en uitwisseling plaatsvindt tussen de gewesten en dat een eventuele verandering met hen zal worden besproken, onder meer om een verzadiging bij de Brusselse centra wegens het "shoppen" door kandidaten te vermijden.