Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende klachten over extern en intern geweld/intimidatie

Indiener(s)
Margaux De Ré
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1413)

 
Datum ontvangst: 22/11/2022 Datum publicatie: 17/01/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 17/01/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
09/12/2022 Ontvankelijk
 
Vraag   

Dit jaar vond een actie plaats van vrouwelijke werknemers van de MIVB die kloegen dat zij zonder hun medeweten door collega's werden gefotografeerd en op sociale netwerken werden gezet. Enkele maanden eerder, op 25 november, de dag tegen geweld tegen vrouwen, hadden de werknemers van de stelplaats Jacques Brel van de MIVB tijdens een soortgelijke actie al de pesterijen van hun collega's aan de kaak gesteld.

Op 18 januari van dit jaar werd u hierover in de commissie ondervraagd en antwoordde u met een reeks suggesties. Vandaag wil ik terugkomen op bepaalde punten waarover ik graag opheldering wil.

Dit is een belangrijke kwestie omdat het van essentieel belang is dat vrouwen, zowel werknemers als pendelaars, zich veilig kunnen voelen in de openbare ruimte.

Graag een antwoord op volgende vragen:

  • U zei eerder dat er geen formele klachten werden opgetekend bij de MIVB. Het bestaan van dergelijke feiten is echter bewezen. Zijn u andere indicatoren bekend die ons een duidelijker beeld van de omvang van de situatie kunnen geven? Hebt u informatie over het aantal en het soort klachten dat de afgelopen jaren werd ingediend?

  • U herinnerde eraan dat het"bijzonder belangrijk is om slachtoffers aan te moedigen de namen van de daders te noemen en klachten in te dienen, ook bij de politie", maar ook om"een veilige en ondersteunende sfeer te creëren" waaraan u toevoegde dat"we ervoor moeten zorgen dat klachten daadwerkelijk worden ingediend en op de juiste plaats terechtkomen". Weet u of er sindsdien door de MIVB initiatieven in die richting zijn genomen?

  • Wat zijn volgens u de redenen waarom werknemers de klachtenprocedure niet doorlopen?

  • Kunt u ons vertellen hoe klachten intern worden behandeld en welke procedures zij volgen?

  • Wat is de voorlopige beoordeling van de interne anti-intimidatiecampagnes die de MIVB sinds maart 2021 heeft gevoerd? Vind u ze bevredigend?

  • Onlangs heeft de Commissie voor gelijke kansen na talrijke hoorzittingen aanbevelingen gedaan over de vervrouwelijking van het Brussels openbaar ambt, met name dankzij de bijdragen van een deskundige van de MIVB over dit onderwerp. Heeft u kennis genomen van dit werk en het eventueel doorgegeven aan de MIVB?

 

 

 
 
 
Antwoord    Voor wat formele verzoeken om tussenkomst (= klachten) ontvangen door de MIVB van werknemers betreft, zijn de gegevens de volgende :
- In 2019 ontving de MIVB 5 formele klachten: één klacht wegens racisme, twee wederkerige klachten wegens morele intimidatie en twee klachten wegens psychosociale risico's.
- In 2020 ontving de MIVB 4 formele klachten: drie klachten over morele intimidatie en één klacht over geweld op het werk.
- In 2021 ontving de MIVB 3 formele klachten: twee klachten voor morele intimidatie en één klacht voor verbaal en psychologisch geweld. De MIVB ontving ook één klacht voor psychosociale risico's.

Zoals aangegeven in januari 2022, wordt deze cruciale kwestie gesteund door alle sociale partners en is ze onderwerp van regelmatig overleg binnen de organen van de MIVB en van voortdurende aandacht van de directie.


De MIVB heeft reeds verschillende maatregelen genomen en uitgevoerd: een interne bewustmakingscampagne in 2021, specifiek gericht op seksisme en het belang om erover te praten als men slachtoffer is (posters, videocapsules, e-learning), de verspreiding van een memokaart met de verschillende kanalen waartoe het personeel zich kan wenden als het slachtoffer of getuige is van dit soort incidenten, een presentatie voor de medewerkers met externe en interne specialisten, een brief van de algemene directie aan alle medewerkers, waarin ondubbelzinnig wordt verklaard dat er binnen het bedrijf een nultolerantie geldt voor seksueel grensoverschrijdend gedrag, een vooropleiding van twee dagen voor alle personeelsleden die een taak hebben bij het opvangen van slachtoffers van seksistische intimidatie binnen het bedrijf: sociale adviseurs, vakbondsvertegenwoordigers, vertrouwenspersonen...).
Naast deze specifieke bewustmakingscampagne neemt de MIVB het thema seksisme en seksuele intimidatie op in verschillende van haar opleidingen: de diversiteitsopleiding voor leidinggevenden, de opleiding over psychosociale risico's...
Deze maatregelen en acties worden vandaag voortgezet. De MIVB blijft deze kwestie op de voet volgen door in contact te staan met en te luisteren naar haar personeel, sociale adviseurs, vertrouwenspersonen en vakbondsvertegenwoordigers en door samen te werken met de externe preventieadviseurs.

Helaas is het een maatschappelijk fenomeen dat het in de context van seksueel geweld en seksuele intimidatie niet altijd gemakkelijk is om klacht in te dienen. Dit belet de MIVB uiteraard niet al het mogelijke te doen om het proces makkelijker te maken, en daarbij de keuzes van de slachtoffers in acht te nemen en respecteren.

De persoon die deze problematiek opvolgt bij de MIVB duidt verschillende obstakels aan die vrouwelijke medewerkers ervan kunnen weerhouden de klachtenprocedure volledig te doorlopen:

· De moeilijkheid van de bewijslast kan het erg moeilijk maken om actie te ondernemen en sancties op te leggen. Vrouwen beseffen dit maar al te goed en dat kan hen ervan weerhouden klacht in te dienen. Het is het woord van de aanklager tegen dat van de dader.
· Tijdens het onderzoek kan de persoon die de klacht indient, voor haar eigen bescherming, worden overgeplaatst. Veel vrouwen willen dit niet, vooral wanneer hun werkplek dicht bij hun woonst is.
· In een omgeving die macho kan zijn, zijn vrouwen vaak niet zeker of de feiten ernstig genoeg zijn om erover te klagen, en bagatelliseren ze.

Deze obstakels tonen duidelijk de nood aan een breder kader op het niveau van de maatschappij om de seksistische intimidatiedynamieken te kunnen aanpakken zonder op klachten te moeten wachten.

De concrete interne behandelprocedure voor klachten wisselt naargelang van de aard van de klacht.

Als het om seksisme gaat, kan de klacht worden behandeld door de manager zelf, of anders door de sociaal adviseur, de vertrouwenspersoon of de externe preventieadviseur.

In geval van seksuele intimidatie kan de werkneemster besluiten om een formele psychosociale interventie aan te vragen via de externe preventieadviseur, die een onafhankelijk onderzoek instelt waarbij beide partijen worden gehoord. Het slachtoffer krijgt dan het advies om bewijsmateriaal te verzamelen ter ondersteuning van haar klacht. Indien bewijzen van intimidatie worden gevonden, brengt de preventieadviseur hierover verslag uit en doet daarin aanbevelingen met betrekking tot de situatie.
Na ontvangst van het verslag bestudeert de MIVB het en neemt ze besluiten overeenkomstig aan de aanbevelingen. Deze beslissingen kunnen bestaan uit werk gerelateerde of disciplinaire maatregelen, afhankelijk van de feiten.

Dit gezegd zijnde, stelt de MIVB alles in het werk om deze procedures te verbeteren, rekening houdend met de hierboven beschreven obstakels. Een van die maatregelen is de in de parlementaire vraag genoemde interne campagne.


Wat de feiten betreft die aangehaald zijn in de parlementaire vraag is het belangrijk te herhalen wat in het verleden reeds is gezegd, met name in de commissie van 18 januari 2022. Deze feiten zijn zeer ernstig en volstrekt onaanvaardbaar. Ook al is het moeilijk om de omvang van dit verschijnsel in te schatten en gaat het vooral om feiten die naar voren worden gebracht door indirecte, niet-geformaliseerde klachten, toch probeert de MIVB alle mogelijke wegen te bewandelen om ervoor te zorgen dat dit niet meer gebeurt en dat de slachtoffers zich gesteund voelen om een formele klacht in te dienen.

De interne campagne van 2021 heeft geleid tot een meer open discussie over de kwestie binnen de MIVB. De MIVB laat het niet bij deze eerste resultaten en zet haar acties voort. De MIVB heeft besloten haar e-learning verplicht te maken voor alle personeelsleden, zodat iedereen ten minste op de hoogte is van wat de wet zegt en wat de MIVB als werkgever verwacht.


Deze campagne is een eerste stap in een langdurige inspanning. Wij zullen pas tevreden zijn wanneer alle vormen van seksueel geweld, volledig verdwenen zijn uit de werking van de MIVB en uit de Brusselse samenleving.

Dit werk van opvoeding, bewustmaking en zo nodig sanctionering vormt een belangrijke pijler in de overgang naar een meer inclusieve en veilige werkplaats en samenleving voor iedereen.
Een andere pijler die zal bijdragen aan deze positieve evolutie tegen seksisme is de diversiteit binnen de MIVB. De MIVB wil haar diversiteit vergroten door zoveel mogelijk vrouwen te blijven aanwerven, met name onder haar personeel op het terrein. Eind 2021 bedroeg het percentage medewerksters 11,17%, tegenover 9,8% vijf jaar eerder.

In 2021 is voor het eerst in de geschiedenis van de MIVB een vrouw benoemd tot Deputy CEO. Tamara De Bruecker ging in 2018 bij de MIVB aan de slag als Senior Vice President van de afdeling 'Sales, Marketing & Network'. Zij is de nummer 2 van de MIVB en neemt nu, samen met CEO Brieuc de Meeûs, de algemene directie van de onderneming waar.
Natuurlijk is 11,7% vrouwen in de MIVB geen toe te juichen cijfer noch het einddoel, maar de ontwikkeling van dit cijfer is een stap in de goede richting die wij alleen maar kunnen aanmoedigen.
Wat de laatste vraag betreft: de MIVB heeft de resolutie van het Brussels Parlement en de aanbevelingen ontvangen.