Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de uitrol van 5G in Brussel.

Indiener(s)
Khadija Zamouri
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1312)

 
Datum ontvangst: 27/09/2022 Datum publicatie: 14/02/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 08/02/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
20/12/2022 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Sinds december 2021 hebben de inwoners van enkele Vlaamse steden reeds de mogelijkheid om via 5G sneller te werken. Het gaat om Leuven en Antwerpen en enkele kuststeden, maar ook andere steden kennen een (deelse) beschikbaarheid. Leuven en Antwerpen zijn praktisch directe economisch concurrenten van Brussel. De bedrijfswereld kent een groot voordeel toe aan deze snellere verbinding, die betrouwbaarder is, meer apparaten kan bedienen, enz. Investeringen kunnen dan ook gedeeltelijk afhangen van de beschikbaarheid van 5G. Als we Brussel als hoofdstad van de bedrijfswereld in België willen behouden, moeten we vanuit de overheid 5G mogelijk maken.

5G legt de weg open naar nieuwe digitale oplossingen die we nodig hebben voor klimaatneutraliteit. Ook voor onze Brusselaars zou het handig zijn om snel en overal draadloos te kunnen werken en leven. Ziekenhuizen en universiteiten varen er ook wel mee. Zelfs als we even zonder Wi-Fi zitten, kunnen we verder zonder merkbaar kwaliteitsverlies. We moeten er voor zorgen dat Brussel niet hopeloos achterloopt op de rest van België of zelfs de rest van Europa. Spanje biedt bijvoorbeeld al langer 5G aan en Bern, Zwitserland al sinds 2019. De uitrol in de andere Belgische steden dateert van december vorig jaar, wat houdt ons tegen?

Gelukkig hebben we de boot nog niet volledig gemist. Veel toestellen beschikken momenteel nog niet over de meest recente software om via 5G te werken. Tegen 2023 wordt het gebruik van 5G veel meer een realiteit. Er is dus nog (beperkt) tijd om een versnelling hoger te schakelen, voordat de beschikbaarheid van 5G door bedrijven en zelfs inwoners meegenomen wordt in hun berekening.

Het dossier sleept al enkele jaren aan, met een trage voortgang. Ik verwijs ook naar de eerdere vragen van collega’s Debaets, Lefranq en Czekalski. Eind juni gaf u aan dat het openbaar onderzoek afgerond zou zijn op 30 september 2022.

Daarom wil ik van u weten:

  • Waarom is 5G nog niet beschikbaar in Brussel? Wat is er voortgekomen uit het openbaar onderzoek? Is de administratieve gunning nu definitief afgerond? Zal 5G voor 2023 beschikbaar zijn in Brussel?
     

  • Wat zijn de huidige struikelblokken die het BHG weerhouden van het invoeren van 5G? Hoe wordt hiermee omgegaan, hoe bent u die aan het wegwerken? Maakt u actoren, bv. de operatoren warm voor 5G, promoot u het?

  • Innovatie moet gebeuren met aandacht voor gezondheid en het welzijn van de burger. Wordt er daarom constant gemonitord hoeveel stralingen er uitgezonden worden op wijkniveau, o.a. 5G, 4G, 3G, maar ook van bijvoorbeeld de hoogspanningskabels en zendmasten? Worden die stralingen continue opgevolgd en zijn rapporten over de cumulatieve veldsterkte in detail beschikbaar voor de burger?

 
 
Antwoord    Er is nog geen 5G in Brussel, maar 5G wordt nog maar op enkele specifieke plekken in België op grote schaal uitgerold. Zoals we bij de andere generaties (3G en 4G) gezien hebben, zal het enkele jaren duren voordat we een volledig 5G-netwerk hebben.
Maar maak u geen zorgen, toch hebben we niet getreuzeld. De administratieve fase om 5G tot stand te brengen loopt ten einde. Onder de huidige norm kunnen de operatoren immers al sinds enkele maanden vergunningen voor 5G-antennes indienen. Ter herinnering: Brussel was het eerste gewest dat vanaf 2021 zijn technische besluiten aangepast heeft om 5G te behandelen.

Naast die technische besluiten heeft het Gewest naar aanleiding van de gemengde overlegcommissie besloten om zijn norm te verhogen:
- enerzijds om de normen voor blootstelling aan elektromagnetische golven licht te verhogen om de uitrol van 5G te kaderen;
- anderzijds om een evenwicht te handhaven tussen zo laag mogelijke blootstellingsniveaus en een beperking van het aantal nieuwe antennes dat nodig is, om het Brusselse landschap en het milieu te behouden;
Op vraag van de gemengde commissie heb ik besloten om die normwijziging te omkaderen om de gezondheid van onze medeburgers te blijven beschermen en de negatieve neveneffecten voor het milieu zoveel mogelijk te beperken, met name door de onderdelen in verband met energie en afval te kaderen.
De norm die aan het parlement voorgesteld zal worden voorziet in
- de vaststelling van een norm voor binnenshuis die strenger is dan de norm voor buitenshuis, om de burgers beter te beschermen op de plaatsen waar zij hoofdzakelijk verblijven;
- de integratie van de emissies van tv- en radioantennes in de berekening en meting van de blootstelling;
- de monitoring van het energieverbruik van de sector met het oog op de vermindering ervan via een digitaal en duurzaam plan;
- de vaststelling van doelstellingen voor operatoren om het afval in verband met de ontwikkeling van mobiele netwerken beter te beheren.
Wat het proces ter bevordering van die norm betreft, heb ik er geen spijt van dat ik de nodige tijd genomen heb om:
- enerzijds grote burgerparticipatie te verzekeren via de gemengde commissie en het openbaar onderzoek;
- anderzijds elk gezondheidsrisico te vermijden door een volledig milieueffectenrapport uit te werken en het advies van ons comité van deskundigen in te winnen.
Concreet werd het voorontwerp op 7 juli 2022 door de regering in tweede lezing goedgekeurd en was het voorwerp van een milieueffectenrapport dat samen met de tekst voorgelegd werd aan een openbaar onderzoek van 1 augustus tot en met 30 september 2022.
Er waren ongeveer 600 opmerkingen bij het openbaar onderzoek. Die opmerkingen zijn verwerkt en de definitieve tekst is op 14 december door de regering in derde lezing goedgekeurd. De tekst is op 25 januari 2023 in de commissie Leefmilieu van het parlement besproken en gestemd en zal in de komende weken ter stemming in de plenaire vergadering van het parlement voorgelegd worden voor de definitieve goedkeuring.
Zodra de ordonnantie goedgekeurd is, zullen de laatste besluiten voor advies naar de Raad van State gestuurd worden - de regering heeft de besluiten al goedgekeurd. Het betreft het rekening houden met broadcasting en een vierde operator, de administratieve vereenvoudiging van milieuvergunningsaanvragen, enz. Mijn teams en mijn administratie staan voortdurend in contact met de operatoren over die zeer technische onderwerpen. Zodra de regering de ordonnantie en de laatste uitvoeringsbesluiten in derde lezing goedkeurt, zullen de operatoren al in het eerste kwartaal van 2023 5G kunnen uitrollen. Sommige operatoren bereiden zich daar al op voor door sinds enkele maanden 5G-apparatuur uit te rollen. Zoals gezegd zijn er trouwens al honderden actieve 5G-antennes met een vermogen van nul geïnstalleerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Om die te laten functioneren, zal het volstaan om ze via een milieuvergunning te activeren.
Wat de verschillende limieten van de normen in verband met de golven betreft, bepaalt het parlement de norm voor de maximale blootstelling aan golven. Leefmilieu Brussel zorgt vervolgens voor de uitvoering van die norm via de milieuvergunningen.
Operatoren die antennes willen exploiteren, moeten dus een vergunning aanvragen en verkrijgen.
Om de naleving van de Brusselse norm te garanderen, worden in die vergunning specifieke exploitatievoorwaarden voor de antennes vastgesteld.
Om de naleving van de norm in alle voor het publiek toegankelijke zones te garanderen, voert Leefmilieu Brussel tijdens het onderzoek van elke milieuvergunningsaanvraag
numerieke simulaties van het elektromagnetische veld uit.

Al die simulaties zijn openbaar en beschikbaar op de website
Geodata.
Zodra de vergunningen toegekend zijn, voert Leefmilieu Brussel regelmatig andere soorten controles uit, zoals de
drivetest, globale kaarten van het hele Gewest, via sensoren op het terrein, zoals momenteel ontwikkeld wordt met het STOEMP-project, of ook via gratis metingen die burgers kunnen aanvragen bij de inspectie. Al die meet- en simulatieresultaten zijn voor het publiek beschikbaar op de website van Leefmilieu Brussel.
Wat de posten en de hoogspanningskabels betreft, hebben de regering en Elia in mei 2017 een verplicht protocol ondertekend in verband met de plaatsing van nieuwe hoogspanningskabels. In dat protocol worden alle goede praktijken beschreven die toegepast moeten worden bij het leggen van kabels van 150 kilovolt (kV). Het doel van die goede praktijken is om minimumafstanden te bepalen voor het leggen van kabels van 150 kV ten opzichte van woningen, om rekening te houden met de gezondheids- en milieuaspecten.
Voor hoogspanningsposten (transformatoren) gelden via de milieuvergunningen strenge normen in verband met elektromagnetische velden. Voor de installatie van nieuwe hoogspanningsposten wordt in die normen rekening gehouden met de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad, die een strikte limiet van 0,4 µT (microtesla) vastlegt over een periode van 24 uur voor permanente blootstelling op plaatsen zoals woningen, scholen, kinderdagverblijven en ziekenhuizen.