Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de initiatieven, projecten en beschouwingen die de intersectionele logica integreren

Indiener(s)
Emin Özkara
aan
Elke Van den Brandt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid (Vragen nr 1565)

 
Datum ontvangst: 25/03/2023 Datum publicatie: 23/05/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 10/05/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
28/03/2023 Ontvankelijk
 
Vraag    Bij de bestrijding van discriminatie en geweld is het van belang een intersectionele logica te ontwikkelen en te gebruiken bij de analyse en behandeling van discriminatie en geweld, aangezien bepaalde groepen te maken hebben met de intersectie of accumulatie van discriminerende factoren en/of specifieke vormen van geweld.

Op hjet vlak van uw bevoegdheden,

  1. Wat waren in 2022 de "initiatieven en/of projecten die een intersectionele logica integreren" die door uw kabinet zijn uitgevoerd?

  2. Wat zijn momenteel de "beschouwingen die een intersectionele logica integreren" in uw kabinet?

 
 
Antwoord    Meer dan de helft van de inwoners van Brussel zijn vrouwen. Toch is de openbare ruimte vanouds ontworpen door en voor mannen. Straatnamen, standbeelden en pleinen zijn naar mannen genoemd. Vrouwen zijn vaak onzichtbaar - en als ze gezien worden, is dat soms om lastiggevallen te worden.
In een stad als de onze komen vele identiteiten samen, elk met hun behoeften en blinde vlekken. Met een intersectionele kijk kunnen we het hele plaatje helderder zien, vanuit allerlei invalshoeken. En vooral meer oplossingen zien!
Als we bijvoorbeeld straatnamen veranderen, kunnen we de feminisering aangrijpen om ook te dekoloniseren. Zoals bij de Leopold II tunnel!
Een ander voorbeeld: door trottoirs en bushaltes te verbeteren en liften te installeren in de MIVB-stations om de doorgang voor personen met beperkte mobiliteit (PBM) te vergemakkelijken, komt dit uiteraard ook ten goede aan ons allemaal - en vaak ook aan degenen onder ons - die een kinderwagen voortduwen, boodschappen dragen, enz.
Zo voert de MIVB een zeer ruim diversiteitsbeleid. Aangelegenheden in verband met diversiteit en/of discriminatie worden allemaal centraal behandeld, met een paar vastgestelde actoren (diversiteitsmanager, de dienst voor preventie en sociale cohesie, human resources, enz.). De MIVB is zich er terdege van bewust dat bepaalde problemen in verband met diversiteit met elkaar verband kunnen houden en daar besteedt zij aandacht aan.
De MIVB organiseert haar sensibiliseringscampagnes rond specifieke thema's in plaats van rond bepaalde doelgroepen. Hier zijn een paar voorbeelden:
- Seksisme: de intern door de MIVB gelanceerde campagne ging in op seksisme waar vrouwen mee geconfronteerd worden, maar ook het seksisme waar mannen op de werkvloer mee te maken krijgen;
- Klantencontact: de MIVB bereidt een opleiding voor voor agenten die in contact staan met de klant, waarin ze dieper ingaat op het slachtoffer-onthaal van vrouwen, maar ook van andere kwetsbare groepen, zoals LGBTQIA+- personen;
- Neutraliteit: de campagne over neutraliteit van dit jaar zal zich richten op politieke en religieuze overtuigingen, maar zal ook discriminatie op basis van afkomst, geslacht en seksuele geaardheid en daarnaast ook bekeringsdrang aanpakken.
Naast deze campagnes houdt de MIVB, indien nodig in samenwerking met andere stakeholders zoals Brussel Mobiliteit of wegbeheerders, bij de renovatie of de bouw van haar infrastructuur rekening met de verschillende doelgroepen op het vlak van toegankelijkheid (tijdelijke of blijvende handicap, leeftijd, kinderwagens, bagage, enz.) en veiligheid (bijvoorbeeld voor de veiligheid van vrouwen of LGBTQIA+-personen, maar dit komt iedereen ten goede).
Het project om de openbare ruimte te vervrouwelijken wordt eveneens intersectioneel ingevuld. Zo vinden we bij de nieuwe haltes ook de grote naam Rosa Parks. Die keuze bevindt zich op het kruispunt van een wens de openbare ruimte te vervrouwelijken enerzijds en anderzijds de steun voor de antiracistische strijd.
Wat Brussel Mobiliteit betreft:
Binnen het bevoegdheidsdomein van Brussel Mobiliteit vormen de programma's om de openbare ruimte en het openbaar vervoer toegankelijk te maken het voornaamste middel om discriminatie te bestrijden.
Welnu, de initiatieven ter bevordering van de toegankelijkheid veronderstellen per definitie een transversale aanpak, die de verplaatsingsketen in brede zin dekt, en dit van de vertrekplaats tot de bestemming, met die beide punten inbegrepen. Het gaat er dan om te werken aan de toegankelijkheid van de openbare ruimte, het openbaar vervoer en het gespecialiseerde mobiliteitsaanbod, naast die van de woningen, handelszaken en meer in het algemeen alle plaatsen waar mensen komen. In dat opzicht onderhoudt Brussel Mobiliteit contacten met Urban en HUB, onder meer in het kader van de afdelingen van de gewestelijke mobiliteitscommissie (actieve modi en PBM’s).
Tegelijk schenken we steeds meer aandacht aan de genderproblematiek bij de inrichting van de openbare ruimte en de organisatie van het openbaar vervoer, onder meer via de deelname Equal.brussels aan de gewestelijke mobiliteitscommissie.
Recente voorbeelden zijn de naamgeving van de Annie Cordy-tunnel (vervrouwelijking van de openbare ruimte en dekolonisatie), de Suzan Daniel-brug (LGBTQ+) en de bruggen Loredana Marchi (vrouwenrechten) en Fatima Mernissi (vrouwenvrijheid).

Brussel Mobiliteit en de MIVB hebben onlangs een nieuw kunstproject laten maken door een vrouwelijke kunstenaar, Anthea Missy, in het metrostation Bockstael. Daarnaast zijn 13 namen van MIVB-haltes vervrouwelijkt gedurende de jaren 2021 en 2022. Er worden ook sensibiliseringsacties voor mobiliteit uitgevoerd voor bepaalde doelgroepen.

Een voorbeeld is een subsidie toegekend aan de vzw Molembike voor het project "Les Hirond'Elles - Le Maritime à vélo", fietsinitiaties voor vrouwen in de Maritiemwijk in Sint-Jans-Molenbeek en van het hele Brussels Hoofdstedelijk Gewest (wekelijkse lessen en initiaties voor beginnende en gevorderde fietsers om hen in het zadel te helpen en zelfvertrouwen te geven in het verkeer, ondersteuning van de deelneemsters bij het onderhoud van hun fiets met als doel hen zelfstandiger te maken, en organisatie van uitstapjes om het zelfvertrouwen bij het reizen met de fiets te vergroten).

Om mensen met een laag inkomen, vrouwen in het bijzonder, aan te moedigen de fiets als vervoermiddel te gebruiken, stelt het project "Vélo Solidaire" gratis tweedehands fietsen ter beschikking van mensen die de fiets als vervoermiddel willen ontdekken. Sinds 2021 worden jaarlijks 400 fietsen uitgedeeld met als doel fietsen toegankelijk te maken voor iedereen, in het bijzonder voor de meest kansarmen die om financiële, culturele of sociale redenen niet over de middelen zouden beschikken om er toegang toe te krijgen. Twee derde van de begunstigden zijn vrouwen. Het project Vélo Solidaire heeft een budget van 500.000 euro voor het jaar 2023. De fietsen worden voor een heel jaar ter beschikking van de deelnemers gesteld, waarna elke deelnemer de mogelijkheid krijgt om de fiets tegen een betaalbare prijs aan te kopen of aan het project terug te bezorgen als hij/zij er geen gebruik van maakt. Momenteel wordt ongeveer 75% van de ter beschikking gestelde fietsen aangekocht door de deelnemers, de overige 25% wordt herverdeeld onder andere mensen. Tegelijkertijd staat een vloot fietsen ter beschikking van de verenigingen op het terrein voor hun fietsactiviteiten. Vandaag werken we samen met niet minder dan 40 verenigingen die actief zijn in uiteenlopende domeinen zoals alfabetisering, gezondheid, sociale cohesie, cultuur, socio-professionele reïntegratie, jeugdhulpverlening of emancipatie. De samenwerking met deze culturele en sociale actoren is een essentieel aspect van het project. Bovendien wordt het project beheerd door CyCLO, een vzw die de nodige contacten kan leggen met de 19 fietsbeurzen die dit jaar in Brussel worden georganiseerd en met de 21 fietsateliers die over ons Gewest verspreid zijn. Die ateliers verkopen vaak door hen opgeknapte fietsen tegen lage prijzen. Het project Vélo Solidaire omvat een hele reeks opleidingsprogramma's, van het prille begin wanneer je leert fietsen tot opleidingen om je op je gemak voelen in het verkeer en te weten hoe je je fiets moet onderhouden. De deelnemende verenigingen worden aangemoedigd om met hun leden fietstochten te organiseren en de sociaal werkers worden ook opgeleid om zelfstandig hun groep te begeleiden en in de toekomst zelf opleidingen om te leren fietsen te kunnen geven.
Daarnaast draagt ook de opleiding rond het fiegtsbrevet op scholen bij tot het aanleren van het fietsen in alle sociale lagen van de bevolking.
Ten slotte is het Bike Experience-programma toegankelijk voor iedereen, ongeacht het sociaal-economische profiel van de deelnemers, hoewel het meer gericht is op woon-werkverkeer.
Brussel Mobiliteit voert momenteel een studie over de autobehoefte en over de impact van de verschillende regulatiemaatregelen voor het gebruik en het bezit van een auto in het Brussels Gewest. In dat verband komt intersectionaliteit als vanzelf naar voren: loonarmoede komt vaak boven op specifieke gezinstoestanden (éénouderschap bijvoorbeeld) of de aanwezigheid van een handicap. Tegelijk hangt loonarmoede vaak samen met specifieke mobiliteitsomstandigheden (werk buiten de kantooruren, op plaatsen die moeilijk met het openbaar vervoer bereikbaar zijn, enz.) waardoor gezinnen afhankelijk blijven van een auto, terwijl daar grote kosten aan verbonden zijn. In het kader van die studie trachten we enerzijds deze gekruiste uitdagingen te beschrijven en in de mate van het mogelijke te objectiveren, en anderzijds trachten we de gecumuleerde impact van de maatregelen voor autoregulatie (LEZ, evolutie van de parkeertarifering, enz.) te ramen. De eerste resultaten van deze studie (stand van de literatuur, gekruiste analyse van de gegevens in verband met de voertuigen met de socio-demografische variabelen van hun eigenaar) zullen vanaf juni meegedeeld kunnen worden. De enquête bij het grote publiek zal in september plaatsvinden. De publicatie van dat deel van het project wordt verwacht voor het eerste quadrimester van 2024.