Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende de overheidsopdrachten betreffende de levering van softwarelicenties en softwareverzekering in traditionele modus en in cloudmodus voor de behoeften van Paradigm (voorheen het Centrum voor Informatica van het Brussels Gewest) en zijn aankoopcentrale

Indiener(s): Emin Özkara
aan: Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 1160)

Datum ontvangst: 10/04/2023		Datum publicatie: 30/05/2023
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 22/23	Datum antwoord: 24/05/2023

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
18/04/2023	Ontvankelijk	Uitgebreid Bureau van het Parlement
24/05/2023	Bijlage aan het antwoord	p.m.	Bijlage

Vraag	De staat en de overheid moeten hun toepassingen, informatiesystemen en technische infrastructuren in een soeverein kader ontwikkelen, hosten en uitbouwen. Het moet gezegd dat dit momenteel niet het geval is in het Brussels Gewest. Voor een groot deel van de gewestelijke en gemeentelijke IT zijn we immers afhankelijk van onder meer buitenlandse IT-leveranciers. In het licht van deze vaststelling zou ik u de volgende vragen willen stellen in verband met: de overheidsopdrachten betreffende de levering van softwarelicenties en softwareverzekering in traditionele modus en in cloudmodus voor de behoeften van Paradigm (voorheen het Centrum voor Informatica voor het Brussels Gewest) en zijn aankoopcentrale [ ]. ¹ ] : Sinds 2018, jaar na jaar, hoeveel licenties zijn er aangeschaft, bij wie en tegen welke prijs (inclusief btw)? wat waren de totale bedragen (inclusief btw) die aan overheidsopdrachten en licenties werden besteed? is er met betrekking tot de bedragen die aan overheidsopdrachten en technologische vooruitgang zijn besteed, getracht over te stappen op een gelijkwaardige oplossing die a) minder duur, b) efficiënter, c) duurzamer, d) gemakkelijker te beheren, e) gemakkelijker te onderhouden, f) veiliger en g) gemakkelijker te evolueren is, h) gebruik maakt van strenge criteria en beginselen inzake interoperabiliteit, standaardisering en normalisering, en i) geheel of gedeeltelijk bestaat uit vrije en open source software? quid het met het criterium/beginsel van onafhankelijkheid van de staat en de overheid ten opzichte van IT-leveranciers? Wordt met dit criterium/principe rekening gehouden bij overheidsopdrachten? Zijn er andere criteria/beginselen ingevoerd en/of overwogen om enerzijds te voorkomen dat men met handen en voeten gebonden is aan IT-leveranciers en anderzijds de mogelijkheid te bieden vrij gemakkelijk over te schakelen? een relatief gemakkelijke omschakeling mogelijk te maken naar een omgeving die in handen is van de staat en de overheid ? ¹ Volgens mijn onderzoek is hier een voorbeeld van een overheidsopdracht van 26/07/2021: "bedrag: 50.001.279 euro exclusief btw, begunstigde: SoftwareOne BE".


Antwoord	Sinds 2018, jaar per jaar, 1/ Voor de eerste overheidsopdracht vermeld in de vraag en die betrekking heeft op Microsoft-licenties, vindt u de antwoorden in tabel 1 van de bijlage. Merk op dat de overheidsopdracht van 26/07/2021: "waarde van de overheidsopdracht: 50.001.279 euro exclusief btw, begunstigde: SoftwareOne BE" in uitvoering is tot 25/7/2025. 2/ Zie tabel 2 van de bijlage. 3/ De gewestelijke entiteiten die afhankelijk zijn van de minister van Digitalisering maken gebruik van de infrastructuren die Paradigm ter beschikking stelt. Deze infrastructuren zijn sterk geïntegreerd en beperken de bijbehorende licentiekosten. Paradigm ontwikkelt zijn toepassingen op basis van technologieën die door bekende software-uitgevers worden ondersteund. Op bepaalde momenten in het bestaan van PARADIGM werd inderdaad de voorkeur gegeven aan het gebruik van software uit het publieke domein, maar deze aanpak bleek duurder omdat er meer personeel met specifieke kennis van applicatie ontwikkeling nodig is en het bijbehorende onderhoud veel meer beheerscapaciteit vergt dan software van bekende verkopers. Paradigm onderzoekt ook de mogelijkheden om voor de levering van zijn diensten eventueel gebruik te maken van openbare cloudtechnologieën, maar vertrouwt ook op de gedeelde infrastructuur van het gewestelijke datacentrum. 4/ Bij de selectie van zijn IT-leveranciers, via de overheidsopdrachten, houdt Paradigm rekening met de huidige marktnormen, alsook met compatibiliteit en het principe van "open systemen", waardoor maximale flexibiliteit van zijn ICT-systemen mogelijk is. Het criterium/principe van onafhankelijkheid van de staat en de overheid ten opzichte van de IT-leveranciers vloeit voort uit de wetgeving inzake overheidsopdrachten en stelt de overheid in staat haar keuzes onder controle te houden. Deze wetgeving bepaalt met name : a) De algemene beginselen (toegepast in alle fasen van een overheidsopdracht): - van gelijkheid en non-discriminatie tussen ondernemers (art. 4 Wet inzake overheidsopdrachten, 17/06/2016) In het kader van de gunning van een overheidsopdracht heeft dit tot gevolg dat alleen aan de ondernemer die de economisch meest voordelige offerte indient een opdracht kan worden gegund. In die zin moet de aanbestedende overheid (en dus de overheid) haar onafhankelijkheid van de leveranciers waarborgen door te zorgen voor een objectieve gunning. - van transparantie (art. 4 Wet inzake overheidsopdrachten, 17/06/2016) De aanbestedende overheid moet in alle fasen van een aanbestedingsprocedure (bekendmaking, gunning, uitvoering van de opdracht) de transparantie van haar beslissingen waarborgen. Dit betekent bijvoorbeeld dat ze de redenen en motiveringen van haar beslissingen met betrekking tot een overheidsopdracht ter beschikking van de ondernemers moet stellen. Deze transparantieverplichting maakt het onder meer mogelijk de gelijkheid en het bovengenoemde beginsel van gelijkheid en non-discriminatie te waarborgen. - van vrije mededinging tussen ondernemers (art. 5 Wet inzake overheidsopdrachten, 17/06/2016) De vrije mededinging bij de gunning van overheidsopdrachten krijgt met name gestalte in de gunning aan de inschrijver (leverancier) die op basis van objectieve criteria de economisch meest voordelige offerte indient. Dit beginsel vormt tevens een waarborg voor de onafhankelijkheid van de overheid ten opzichte van de leveranciers. b) De verplichting tot het regelmatig opnieuw voor mededinging openstellen van opdrachten onder ondernemers (art. 57 Wet inzake overheidsopdrachten, 17/06/2016) Een aanbestedende overheid mag, behalve in het geval van een naar behoren gemotiveerde afwijking, geen overheidsopdracht plaatsen voor een periode van meer dan 4 jaar. Dit zorgt er dus voor dat een opdracht regelmatig opnieuw voor mededinging wordt opengesteld onder ondernemers waardoor de afhankelijkheid van overheidsinstanties van leveranciers wordt beperkt. c) De verplichting om een verdeling van een overheidsopdracht in percelen te overwegen (art. 58 Wet inzake overheidsopdrachten, 17/06/2016) Een aanbestedende overheid moet in haar overheidsopdracht voorzien in percelen. Als ze hiervan afwijkt, moet zij de reden hiervoor verantwoorden. Deze maatregel moet ervoor zorgen dat meerdere ondernemers, waaronder kmo's, toegang hebben tot de overheidsopdracht. Hij heeft tot gevolg dat de uitvoering van de opdracht over verschillende economische ondernemers wordt verdeeld, hetgeen de toename van het aantal door de overheid ingeschakelde economische ondernemers bevordert en indirect bijdraagt tot de diversificatie van de "leveranciers" en de beperking van de afhankelijkheid van sommige grote ondernemers. d) Instanties die toezicht houden op deze verplichtingen Instanties die belast zijn met het toezicht op de toepassing van deze regels: - Inspectie van Financiën in het kader van de controle a priori voor de bekendmaking en gunning van opdrachten boven bepaalde drempels (Besluit van 16/12/2021 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de begrotingscontrole, de begrotingsopmaak, de begrotingswijzigingen en de monitoring van de uitvoering van de begroting van de gewestelijke entiteit); - Raad van State voor controle achteraf in het kader van beroepen tegen administratieve beslissingen, met name op het gebied van overheidsopdrachten. Deze jurisdictie is onafhankelijk van de uitvoerende macht (art. 7 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State van 12 januari 1973). De aanbestedende overheid waarborgt haar onafhankelijkheid ten opzichte van leveranciers en garandeert haar vermogen om "terug te keren naar een overheidsomgeving", met name door middel van aan de economische ondernemers opgelegde contractuele bepalingen die het volgende garanderen: - de vertrouwelijkheid van de aan de economische ondernemers verstrekte informatie EN van de door hen geproduceerde resultaten; - de (intellectuele of andere) eigendomsrechten op de te leveren prestaties, met name om de duurzaamheid van de verwervingen te waarborgen en ervoor te zorgen dat een andere economische ondernemer er toegang toe kan krijgen wanneer de opdracht opnieuw voor mededinging wordt opengesteld; naleving van de AVG van elke verwerking van persoonsgegevens waardoor de aanbestedende overheid haar gegevens na afloop van de opdracht kan terugkrijgen.