Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de bescherming van het Noordstation.

Indiener(s)
Isabelle Emmery
aan
Pascal Smet, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Stedenbouw en Erfgoed, Europese en Internationale Betrekkingen, Buitenlandse Handel en Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp (Vragen nr 851)

 
Datum ontvangst: 13/03/2023 Datum publicatie: 19/01/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 02/05/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
26/04/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Het station Brussel-Noord, gebouwd in 1952, is het drukste station van het land. Het werd gebouwd in de bijzondere context van de aanleg van de Noord-Zuidverbinding, en grote Brusselse architecten hebben bijgedragen aan het ontwerp ervan, zoals Paul Saintenoy, zijn zoon Jacques en Jean Hendrickx-Van den Bosch.

Enkele jaren geleden werd besloten dit Brusselse station een facelift te geven om aan de verwachtingen van de hedendaagse reiziger te voldoen, en sommige delen hebben een ingrijpende renovatie en restauratie ondergaan sedert 2014. Sommige delen hebben niettemin hun opmerkelijk historisch karakter behouden. In het bijzonder heeft de NMBS de inkomhal en zijn beroemde gouden ster opnieuw in de kijker gezet.

De recente vervanging van de emblematische houten banken door metalen exemplaren zorgde voor veel commotie en protest bij de bevolking. Vandaag hebben verenigingen zoals Arau (Atelier de Recherche et d'Action Urbaines) en Bral (een stedelijke beweging die strijdt voor een duurzaam Brussel) de wens geuit om het station te klasseren, zodat het erfgoed kan worden beschermd1 2. De Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) heeft hun verzoeken overigens gedeeltelijk gevolgd en in februari jl. een gunstig advies uitgebracht over de klassering van een deel van het station. De KCML stelt niet voor om de hele site te klasseren, zoals BRAL wil, maar bepaalde delen zoals de belangrijkste zijgevels in natuursteen, de achtergevel in gele baksteen en metalen schrijnwerk, de klokkentoren, enkele decoratieve elementen zoals de klokken, de glazen daken, de telefooncellen, de beruchte houten banken, die in oktober gedeeltelijk werden ontmanteld, de monumentale trap naar het museum, alle perrons met hun daken, enz.

Op een vraag van de RTBF gaf u aan dat "de administratie het dossier analyseert, op basis van de argumenten voor en tegen" en dat op basis van deze objectieve elementen een beslissing zou worden genomen, maar dat het voorbarig was om vandaag een beslissing te nemen.

  • In het Brussels Gewest zijn verschillende stations al beschermd als erfgoed, zoals het Centraal Station dat is beschermd sedert 1995, het station van Schaarbeek en het station van Watermaal. Zijn er nog andere stations of delen van stations waarvoor dergelijke aanvragen worden of werden ingediend in het gewest?

  • Toen ik u in december vorig jaar vroeg naar de houten banken die waren verwijderd en helaas te koop waren aangeboden, vertelde u me dat u minister Gilkinet had voorgesteld het roerend erfgoed van de NMBS in Brussel te registreren, om het beter te identificeren en te promoten. U wachtte toen op zijn antwoord. Hebt u dat antwoord inmiddels ontvangen en zo ja, kunt u ons daarover meer vertellen?

1 https://bx1.be/categories/news/des-associations-et-la-crms-souhaitent-classer-en-partie-la-gare-de-bruxelles-nord/?theme=classic&utm_source=Facebook&utm_medium=BX1_Page_officielle

2 https://www.rtbf.be/article/la-commission-des-monuments-et-sites-veut-le-classement-de-la-gare-du-nord-a-bruxelles-11151917

 
 
Antwoord    De Brusselse (reizigers-)stations kregen in het verleden inderdaad wettelijke bescherming.


Die bescherming kwam er hoofdzakelijk in de helft van de jaren 1990, in de nasleep van een specifieke studie: DEMEY, Th., Inventaris van de stationsgebouwen in Brussel, Brussel, s.d.



De twee laatste externe beschermingsaanvragen voor een station werden in 2009 via een petitie ingediend door Pétitions-Patrimoine en met een (gedeeltelijke) bescherming bevestigd in 2015 (Etterbeek en Vorst-Zuid).

De beschermde stations in het Brusselse Gewest:

· Station Brussel-Luxemburg, Luxemburgplein, bescherming 21/11/1991
· Station Watermaal, Hakhoutlaan 73-81, Watermaal-Bosvoorde, bescherming 02/07/1992
· Station Ukkel-Stalle, Victor Allardstraat 256, Ukkel, 14/07/1994
· Station Schaarbeek, Prinses Elisabethplein, Schaarbeek, bescherming 10/11/1994
· Centraal Station, Cantersteen, Keizerinlaan, Brussel-Stad, bewaarlijst, 16/03/1995
· Station Jette, Kardinaal Mercierplein 16, Jette, bescherming 13/04/1995
· Station Brussel-Congres en omliggende tuin, Pachecolaan, Brussel-Stad, bewaarlijst, 13/04/1995
· Station van Laken, Onze-Lieve-Vrouwvoorplein, Kerkeveldstraat 2, Brussel-Stad, bescherming 26/09/1996
· Station van Sint-Joost-ten-Node, Leuvensesteenweg 195, Sint-Joost-ten-Node, bescherming 26/09/1996
· Station van het Koninklijk Domein van Laken, Albertstraat, Vilvoordselaan, Paleizenstraat over de Bruggen, Brussel-Stad, bescherming 26/09/1996
· Station Vorst-Zuid, Stationstraat, Vorst, bescherming 24/09/2015
· Eerste station van Etterbeek, Generaal Jacqueslaan 263, Elsene, bescherming 10/12/2015

Ik heb minister Gilkinet de vraag gesteld over het behoud van de houten banken van het Noordstation, maar hij heeft uiteindelijk gezegd niet in staat te zijn om ze ter plaatse te behouden.

Daarna werd een door de burgers gedragen beschermingsaanvraag ingediend voor het volledige station, met inbegrip van de banken. De KCML heeft een gunstig advies uitgebracht. We bestuderen het dossier momenteel.