Fiche van een vraag of interpellatie

Vacatures Contact

Schriftelijke vraag betreffende de traagheid in beslissingen rond sociale leningen

Indiener(s): Fouad Ahidar
aan: Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 1175)

Datum ontvangst: 24/04/2023		Datum publicatie: 20/06/2023
Zittingsperiode: 19/24	Zitting: 22/23	Datum antwoord: 14/06/2023

Datum	behandeling van het stuk	Indiener(s)	Referentie	Blz.
02/05/2023	Ontvankelijk	Uitgebreid Bureau van het Parlement

Vraag	Recent verscheen er een artikel in De Standaard over kandidaat-kopers van woningen in Vlaanderen die hun droomhuis dreigen te missen door de trage beslissing over hun sociale lening. Ik vraag me af of dit ook speelt in Brussel en of er actie wordt ondernomen. Hoe lang moeten potentiële kopers gemiddeld wachten op een beslissing over hun aanvraag? Zijn er recente veranderingen in deze wachttijd? Ten tweede ben ik benieuwd naar het aantal geweigerde aanvragen voor een sociale lening in Brussel. Is er een trend waarneembaar in het aantal aanvragen dat wordt afgewezen en wat zijn hiervoor de redenen? In het artikel wordt vermeld dat het probleem deels te wijten is aan een tekort aan personeel bij de banken die de sociale leningen verstrekken. Speelt dit probleem ook binnen het Brusselse Woningfonds? Zijn er genoeg medewerkers om alle aanvragen tijdig te kunnen verwerken? Tot slot zou ik willen vragen of er een stijging is in het aantal aanvragen voor een sociale lening in Brussel. En zo ja, hoe gaat het Brusselse woningfonds hiermee om? Wordt er bijvoorbeeld gekeken naar alternatieve financieringsmogelijkheden of worden er maatregelen genomen om de toegankelijkheid tot het woningfonds te verbeteren? Hoeveel erkende sociale kredietinstellingen zijn er momenteel actief in Brussel en wat zijn hun respectievelijke wachttijden voor het verlenen van een sociaal krediet voor de aankoop van een woning? Hoe verhoudt de wachttijd voor het verlenen van een sociaal krediet bij de erkende sociale kredietinstellingen zich tot de wachttijden bij het Woningfonds in Brussel? Heeft de Staatssecretaris informatie over het aantal personen dat momenteel op de wachtlijst staat voor een sociaal krediet om een woning aan te kopen in Brussel?


Antwoord	Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen: Wat betreft de wachttijd vooraleer een beslissing wordt genomen over een leningaanvraag bij het Woningfonds: Voor aanvragen ontvangen tussen 1 januari 2022 en 30 april 2023 bedraagt de gemiddelde tijd die het Fonds nodig heeft om tot een beslissing te komen 43 kalenderdagen. Afhankelijk van het type lening dat wordt aangevraagd, varieert deze termijn van minder dan 30 kalenderdagen om een consumentenkrediet voor werken aan te vragen tot 72 dagen voor complexere aanvragen, zoals aanvragen om uit onverdeeldheid te treden of leningaanvragen die verband houden met stedenbouwkundige vergunningen. In diezelfde periode bedroeg de gemiddelde wachttijd voor het indienen van een kredietaanvraag bij het Fonds 2 tot 3 weken. Deze termijn kwam echter onder druk te staan in het tweede en derde kwartaal van 2022, toen de rentevoeten van de hypothecaire kredieten in België plots sterk stegen. Momenteel bedraagt de gemiddelde wachttijd 3 weken. Met betrekking tot het aantal geweigerde leningaanvragen: Het goedkeuringspercentage van de kredietaanvragen hangt in de eerste plaats af van de financiële draagkracht van de kandidaat-kredietnemers en de aard van de leningen. Zo ligt het goedkeuringspercentage van ECORENO-consumentenkredieten boven de 80%, terwijl het goedkeuringspercentage van ECORENO-hypotheekleningen rond de 65% ligt. Deze vrij hoge percentages voor consumentenkredieten kunnen worden verklaard door de socio-professionele kenmerken van de aanvragers, van wie de meerderheid niet voldoet aan de criteria van de sociale huisvestingsbarema’s. Het goedkeuringspercentage voor aankoopkredieten daalt sinds midden 2022 geleidelijk van 75% naar 60% op dit moment. Er zijn twee belangrijke redenen voor deze daling: - - De impact van de energiecrisis op het budget van de gezinnen; - De stijging van de rentevoeten van hypotheekleningen en de impact daarvan op de maandelijkse aflossingen. Wat betreft het personeelstekort en de mogelijke link met de behandelingstermijn van leningaanvragen, moet u weten dat de behandelingstermijn van een aanvraag niet alleen afhangt van de beschikbare middelen. Twee factoren hebben een grote invloed op de responstijd: - Overeenkomstig de beschikbaarheid van de aanvrager wordt een vastgoeddeskundige aangesteld om een expertise uit te voeren waarbij het te financieren goed wordt getaxeerd en waarbij wordt beoordeeld welke werkzaamheden nodig zijn om het goed bewoonbaar te maken en de energieprestatie van de toekomstige woning te verbeteren. Op basis van het verslag van de deskundige wordt het technisch dossier van de aanvraag opgesteld en krijgen de besluitvormingsorganen van het Woningfonds informatie over de kwaliteit van de toekomstige woning. - De snelheid waarmee de documenten ter ondersteuning van hun aanvraag kunnen worden gestuurd, hangt sterk af van het reactievermogen van de aanvragers; sommige van deze documenten zijn niet gemakkelijk te verkrijgen (afschrift van een echtscheidingsvonnis, invaliditeitsattest, bewijs van buitenlands inkomen, enz.) Wat de mogelijke toename van het aantal kredietaanvragen betreft: het is waar dat de kredietvraag in 2022 een recordhoogte bereikte met 1.800 ingediende aanvragen voor een totaalbedrag van 303,3 miljoen euro. In maart 2023 was er sprake van een piek bij het Fonds. Er waren 257 aanvragen ingediend voor een totaalbedrag van 36,5 miljoen euro. Deze toename van de vraag en het beperkte investeringsvermogen van het Fonds zijn de belangrijkste oorzaken van de barema- en tariefwijzigingen die op 2 mei 2023 zijn doorgevoerd. Dit houdt het volgende in: - Sinds 02/05/2023 kunnen alleen gezinnen die voldoen aan de criteria van de sociale huisvestingsbarema’s hypothecaire leningaanvragen (aankoop- of ECORENO-krediet) doen; - De rentevoeten van ECORENO-kredieten (hypothecair krediet en consumentenkrediet) bedragen nu 1,5% of 2,5%, afhankelijk van het belastbaar inkomen van de aanvragers. Om tegemoet te komen aan de behoefte om de energieprestaties van gebouwen in Brussel te verbeteren, is het Fonds een denkoefening gestart over de wettelijke, operationele en financiële haalbaarheid van verschillende alternatieve kredietvormen, zoals de baksteenlening. De werkzaamheden en contacten met de belangrijkste potentiële betrokken partijen zijn aan de gang. Wat betreft het aantal erkende sociale kredietinstellingen in het Brussels Gewest en hun respectieve wachttijden voor het toekennen van een lening, kan ik u melden dat de sector van de sociale kredietinstellingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zeer klein is. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden in 2022 namelijk slechts 20 hypothecaire kredieten verleend. Slechts één instelling is erkend. De erkende sociale kredietinstelling (Gewestelijke Maatschappij voor Huisvestingskrediet - GMHK) kende geen moeilijkheden met wachttijden. De tijd die verstrijkt tussen het indienen van het dossier door het gezin dat een hypothecaire lening aanvraagt en het moment waarop een officiële beslissing aan het gezin wordt meegedeeld, bedraagt ongeveer een week. In antwoord op uw laatste vraag kan ik u tot slot melden dat op 1 mei 2023 220 gezinnen wachten op een afspraak met het Fonds om hun kredietaanvraagdossier in te dienen. In dit stadium is het onmogelijk te bepalen hoeveel van deze gezinnen voldoen aan de criteria van de sociale huisvestingsbarema’s, of wat het precieze doel van hun aanvraag is (aankoop of werken). Tussen 1 mei en 5 juni 2023 heeft het Fonds 114 afspraken gepland met gezinnen met het oog op het indienen van hun kredietaanvraag. Op 1 mei 2023 werden 284 kredietaanvragen geanalyseerd voor een totaalbedrag van 42,0 miljoen euro.