Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de impact van isolatie op de biodiversiteit.

Indiener(s)
Aurélie Czekalski
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1456)

 
Datum ontvangst: 13/04/2023 Datum publicatie: 20/06/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 13/06/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
25/05/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    We hebben in de commissie vaak gesproken over Renolution, de strategie voor de renovatie van het Brusselse gebouwenbestand, die onder meer tot doel heeft de CO2-uitstoot in het Brussels Gewest te verminderen. In deze vraag wil ik enkele punten belichten die in de commissie nog niet aan bod zijn gekomen. De strategie voorziet in overheidspremies en stimulansen voor de Brusselaars. Veel burgers overwegen daarom renovaties, werken of verbeteringen, vooral op het gebied van isolatie.

De vzw Natagora publiceerde onlangs een artikel over de schadelijke gevolgen die de renovatie en de isolatie van gebouwen hebben voor vleermuizen en vogels.

Dat is een element dat niet over het hoofd mag worden gezien. Bij renovatie- of isolatiewerken worden vleermuishabitats, nesten van vele vogelsoorten en zelfs potentiële nestplaatsen als spleten en holtes vernietigd of geblokkeerd. Hetzelfde probleem doet zich voor in nieuwe gebouwen, die grotendeels glad zijn. Bovendien hebben die nieuwe gebouwen vaak grote glazen oppervlakten, die een extra risico voor die vogels vormen.

Burgers kunnen professionals of hun architect raadplegen om bij renovatiewerken rekening te houden met de biodiversiteit en met de dieren die een toevlucht in onze huizen vinden. Zoals bij de tuinen is gebeurd, zou het nuttig zijn om de bevolking bewust te maken en te informeren over dit onderwerp, vooral degenen die werken gepland hebben.

De strategie Renolution moet worden gezien als een globaal project dat economisch, sociaal en ecologisch verantwoord is. De maatregelen in dat kader kunnen alleen maar gunstig zijn op alle niveaus.

  • Welke studies heeft Leefmilieu Brussel uitgevoerd over de impact van bouw-, renovatie- en isolatiewerken op de biodiversiteit? Van wanneer dateren die studies? Wat waren de resultaten? Welke maatregelen zijn naar aanleiding van die studies genomen?

  • Zijn u en Leefmilieu Brussel op de hoogte van de studie van Natagora? Welk gevolg is er aan de studie gegeven? Welke maatregelen zijn er genomen of gepland?

  • Zal Leefmilieu Brussel of homegrade.brussels een communicatiecampagne opzetten om de burgers bewust te maken van de impact van bouw-, renovatie- en isolatiewerken op de biodiversiteit? Via welke media? Wat zal de boodschap zijn?

 
 
Antwoord    U haalt de belangrijke problematiek aan van mogelijke tegenstrijdigheden tussen de antwoorden op de klimaatuitdaging enerzijds en die op de ineenstorting van de biodiversiteit anderzijds. Het isoleren van gebouwen, wat essentieel is voor de decarbonisatie, zou kunnen leiden tot het verdwijnen van habitats die zeer gewaardeerd worden bij de stedelijke fauna.
Leefmilieu Brussel volgt de vogelpopulaties in de omgeving van gebouwen op. Die blijken in 30 jaar met bijna 80% afgenomen te zijn. Sinds 2010 is er echter een relatieve stabilisatie vastgesteld. Daarentegen is het aantal boerenzwaluwen, waarvan de nesten zichtbaar zijn en gemakkelijker te herkennen zijn vóór de werkzaamheden, meer dan vertienvoudigd, van 32 bezette nesten in 2002 naar 395 nesten in 2020, dankzij de inspanningen van verenigingen en administraties (gegevens die eind 2022 meegedeeld zijn in het bijgewerkte verslag over de staat van de natuur).
In de interpellatie van mevrouw Parmentier en mevrouw Stoops van september 2021, waarnaar ik verwijs, heb ik al de gelegenheid gehad om deze uitgebreide kwestie te bespreken. Ik wil u hier graag aanvullende informatie en een update geven over de stappen die Leefmilieu Brussel sindsdien ondernomen heeft. Die stappen worden trouwens regelmatig met Natagora besproken.
Op verschillende vlakken werd vooruitgang geboekt.
Het instrument BAF+, de biotoop-oppervlaktefactor die Leefmilieu Brussel voorgesteld heeft als criterium voor de evaluatie en verbetering van de biodiversiteit in de GSV, zou met name schuilplaatsen en nestkasten moeten omvatten.
Ten eerste heeft het project ‘Building (with) biodiversity’, dat ik in 2021 aanhaalde, het mogelijk gemaakt om een reeks obstakels vast te stellen, maar ook hefbomen en mogelijke oplossingen om de biodiversiteit te bevorderen in alle fasen van een vastgoedproject, van de programmatie tot het gebruik, en zelfs bij het ontwerp en de uitvoering.
De gewestelijke aanpak is ook opgebouwd rond casestudies die de Natuurfacilitator uitgevoerd heeft, zoals het ‘nestkastenplan’ dat voor de Haven opgesteld werd, of aanbevelingen om nestkasten te integreren bij de renovatie van gebouwen in het Dudenpark in Vorst of de Ketelhoeve in Anderlecht. Het doel is om inrichtingen aan te bevelen en verschillende technische voorstellen te overwegen voor het integreren van nestkasten.
De feedback wordt gebruikt om verschillende documenten op te stellen, zoals de Gids Duurzame Gebouwen en, meer recent, het boekje ‘Levende Habitat’ dat ontwikkeld werd door de gemeente Sint-Gillis in het kader van de subsidie ‘Klimaatactie’ van het Gewest. Die gids is het resultaat van verschillende gesubsidieerde projecten in Sint-Gillis, maar ook in Jette en in Schaarbeek.
Een andere manier van werken betekent nieuwe vaardigheden. Daarom zijn er opleidingen voor professionals georganiseerd, in eerste instantie in het kader van de opleidingen ‘Duurzame Gebouwen’ en meer recent via de ‘Nature Academy’, de opleidingscluster van het Natuurplan, met 4 opleidingen in de eerste helft van 2023. Ze zullen herhaald en verbeterd worden na de herziening van BAF+.
De Natuurfacilitator was ook betrokken bij opleidingen voor Homegrade, voor de vereniging van ondernemingen uit de sociale economie en voor BRISE, het Brussels intersyndicaal netwerk voor sensibilisering rond milieu. De sensibilisering neemt dus toe.
Om al die redenen werkt Leefmilieu Brussel sinds eind 2022 aan een strategie voor de fauna in gebouwen, waarin een overzicht geboden moet worden van de aanvullende studies en acties die tegen 2030 ondernomen moeten worden.