Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende intimidatie in Brusselse administraties

Indiener(s)
Aurélie Czekalski
aan
Pascal Smet, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bevoegd voor Stedenbouw en Erfgoed, Europese en Internationale Betrekkingen, Buitenlandse Handel en Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp (Vragen nr 858)

 
Datum ontvangst: 06/06/2023 Datum publicatie: 30/08/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 19/07/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
08/06/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag    Geweld op het werk is een situatie waarbij iemand op het werk psychisch of fysiek bedreigd of aangevallen wordt. Het neemt voornamelijk de vorm aan van fysieke agressie (rechtstreekse slagen, maar ook bedreigingen tijdens een aanval ...) of verbale agressie (beledigingen, laster, uitlachen enzovoort).

We hebben het vaak over intimidatie op straat, maar zelden over intimidatie op het werk.

  • Hoeveel gevallen van intimidatie werden er in 2022 geregistreerd in de Brusselse administraties waarvoor u bevoegd bent? Wat is de uitsplitsing naar geslacht, leeftijd, type en administratie?

  • Hoeveel verzoeken om formele of informele psychosociale interventies zijn er gedaan? Wat zijn de meest voorkomende soorten intimidatie?

  • Wat zijn de cijfers voor het aantal gevallen van intimidatie in elke administratie?

  • Welke maatregelen zijn er genomen om intimidatie op de werkvloer te bestrijden? Wat wordt er gedaan op het gebied van communicatie? Hoe wordt in de mogelijkheid voorzien om een klacht in te dienen en om een formele (of informele) psychosociale interventie aan te vragen? Welke maatregelen worden er genomen met betrekking tot zowel de dader als het slachtoffer van intimidatie?
 
 
Antwoord    De klachten over pesterijen bij de DBDMH worden behandeld door de maatschappelijk werkers, die elk dossier afzonderlijk behandelen (om redenen van vertrouwelijkheid), dus de verschillende dossiers worden niet samengevoegd.

Er werd gevraagd om statistieken te verstrekken, maar nog niet alle cijfers werden verkregen. Er werd ook contact opgenomen met Attentia, dat ook dossiers aangaande pesterijen behandelt, maar er werd nog geen antwoord ontvangen. Daarom kunnen we deze informatie op dit moment nog niet verstrekken.


In 2022, was er 1 verzoek tot formele psychosociale interventie en 10 tot informele interventie. Verbaal geweld (36 %) en psychisch geweld (29 %) zijn de meest voorkomende soorten pesterijen.


De DBDMH heeft ervoor gekozen om interne vertrouwenspersonen aan te stellen. Deze vertrouwenspersonen zullen in 2023 worden opgeleid volgens de wettelijke bepalingen in de Codex over het welzijn op het werk. Deze vertrouwenspersonen maken functioneel deel uit van de IDPBW en genieten intern toezicht. Ze krijgen ook de mogelijkheid van extern toezicht. De lijst van vertrouwenspersonen wordt momenteel bijgewerkt.



De preventieadviseurs psychosociale aspecten zijn extern aangesteld in overeenstemming met de Codex over het welzijn op het werk. Deze gespecialiseerde preventieadviseurs behandelen verzoeken om individuele interventie (informeel en formeel via de interne procedure) en werken mee aan de psychosociale risicoanalyse bij elk verzoek van de werkgever. Deze preventieadviseurs vergaderen regelmatig met de IDPBW en andere preventieorganen van de DBDMH.


De interne procedure inzake geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk wordt beschreven in de arbeidsreglementen en de desbetreffende dienstnota. Werknemers kunnen rechtstreeks contact opnemen met een interne vertrouwenspersoon of de preventieadviseur psychosociale aspecten, afhankelijk van hun individuele behoeften (verzoek om informatie,...).

Een interne diversiteitsmanager adviseert en informeert personeelsleden die daarom vragen over discriminatiekwesties,… Deze diversiteitsmanager adviseert eveneens de werkgever over de ontwikkeling en actualisering van procedures, opleidingen,…
De diversiteitsmanager werkt ook samen met de andere preventieorganen (hiërarchische lijn, vertrouwenspersonen,...).

De sociale dienst van de DBDMH, die deel uitmaakt van het departement HRM, telt 3 maatschappelijk werkers. Deze maatschappelijk werkers geven advies, helpen en verwijzen, afhankelijk van de vraag van de werknemers, door naar een vertrouwenspersoon of naar een preventieadviseur psychosociale aspecten. De maatschappelijk werkers zijn ook aangesteld als vertrouwenspersonen. Ze overleggen regelmatig met de arbeidspsychologe over gezondheid op het werk, beroepsstress en verslavingsproblemen.

De arbeidsreglementen
(administratief/operationeel) beschrijven de uitvoeringsbepalingen, waarbij gedetailleerd wordt aangegeven welke stappen moeten worden ondernomen om contact op te nemen met de vertrouwenspersonen/preventieadviseur psychosociale aspecten en welke stappen moeten worden doorlopen in de interne procedure. De contactgegevens van de preventieadviseurs zijn ook opgenomen. De arbeidsreglementen bepalen dat feiten van geweld of pesterijen op het werk onaanvaardbaar zijn en kunnen leiden tot sancties.

Er zijn dienstnota's opgesteld waarin de interne procedure wordt beschreven. In deze dienstnota's worden de procedures en taken van eerstelijnsactoren uitgelegd. Een specifieke ruimte op het intranet bevat de verschillende informatie (dienstnota's, informatieaanvraagformulier,...).



Het personeel van de DBDMH heeft opleidingen gevolgd op het gebied van psychosociale aspecten, zoals opleidingen in geweldloze communicatie en sensibilisering rond diversiteit. Momenteel worden opfriscursussen over de preventie van psychosociale risico's ontwikkeld. Een van de huidige opleidingsbehoeften is de ontwikkeling van een opfriscursus voor de hiërarchische lijn.

Afhankelijk van de behoeften (na een formele individuele interventie, op basis van een collectieve behoefte of op verzoek van het CPBW,...) worden risicoanalyses uitgevoerd op verzoek van de werkgever, in overleg met onder andere de IDPBW, de algemene directie.


Er werden verschillende risicoanalyses van specifieke werksituaties uitgevoerd door de aangestelde preventieadviseurs psychosociale aspecten. Op basis van de aanbevelingen in de verslagen van de bevoegde preventieadviseurs werden preventiemaatregelen ingesteld.


De actieplannen (jaarlijks preventieplan en vijfjaarlijks preventieplan) opgesteld door de werkgever inzake de preventie van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk worden momenteel aangepast, in samenwerking met de IDPBW, de gespecialiseerde preventieadviseurs,.... Deze plannen zullen ter overleg worden voorgelegd in het CPBW/BOC en worden aangepast in het licht van de opmerkingen/adviezen.


Het verslag na onderzoek van de preventieadviseur psychosociale aspecten voor een formeel verzoek (individueel karakter) voor geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk bevat aanbevelingen en individuele en collectieve preventiemaatregelen. Het verslag is vertrouwelijk en bestemd voor de werkgever. Afhankelijk van de aanbevelingen en de arbeidsreglementen, kan de werkgever beslissen om een betrokken personeelslid een sanctie op te leggen door middel van een formele interventie, in overeenstemming met de van toepassing zijnde tuchtprocedures.

In het kader van de gezondheid op het werk werkt de interne arbeidspsychologe mee aan collectieve opdrachten: risicoanalyse, ontwikkeling van informatiedocumenten, advies aan preventieorganen (CPBW, IDPBW,...). Zij overlegt regelmatig met de arbeidsarts over moeilijke individuele situaties op het gebied van de gezondheid op het werk, met instemming van de betrokken werknemer. Dit overleg valt onder de GDPR en het gedeelde beroepsgeheim. Ze geeft individueel advies en begeleiding op het gebied van gezondheid op het werk en psycho-educatie aan werknemers die daarom vragen. Ze coördineert de interne supervisie van de vertrouwenspersonen over collectieve en anonieme kwesties en speelt een actieve rol bij het bijwerken van bepaalde documenten/dienstnota's. Er staat een project op stapel om mensen bewust te maken van een gezonde levensstijl op het werk en de preventie van beroepsstress.


Tot op heden omvatten de systemen die binnen de DBDMH zijn opgezet daarom de aanstelling van vertrouwenspersonen en preventieadviseurs psychosociale aspecten van de EDPBW, ter aanvulling van de maatschappelijk werkers en de arbeidspsychologe, de diversiteitsmanager.
Voor zover de directie van hub.brussels weet, werd er in 2022 geen enkel geval van intimidatie vastgesteld.

Er werden 4 dossiers geopend in 2022: 1 voor pesterijen, 1 voor stress en burn-out, 1 voor een conflictsituatie en 1 voor een algemene situatie met psychosociale risico’s, zonder specifieke kwalificatie.

Hub.brussels beschikt over de volgende middelen om geweld, seksuele intimidatie en pesterijen op het werk te kunnen voorkomen, analyseren, controleren, evalueren en bestrijden:



1. Interne Dienst voor Bescherming en Preventie op het Werk
Deze dienst bestaat uit een interne preventieadviseur die een adviserende functie heeft en de werkgever bijstaat in zijn preventieve aanpak binnen hub.brussels. Via zijn specifieke en onafhankelijke activiteit moet hij de werkgever informeren en adviseren over alle onderwerpen rond welzijn op het werk. De tussenpersoon binnen de HR-dienst maakt ook deel uit van die dienst.

2. Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk
Deze dienst bestaat uit een externe preventieadviseur en een adviserend arbeidsgeneesheer en wordt verzekerd door: Mensura.
De Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk stelt via een telefoonlijn in twee talen (FR en NL) psychosociale wachtdiensten ter beschikking van het het personeel van hub.brussels.

3. Extern psychosociaal preventieadviseur:
De psychosociaal preventieadviseur is bevoegd voor alle psychosociale risico’s op het werk. Hij wordt aangesteld door de werkgever en is gespecialiseerd op het gebied van de psychosociale aspecten van het werk, waaronder geweld en pesterijen of seksuele intimidatie op het werk. De psychosociaal preventieadviseur maakt deel uit van de externe dienst voor preventie en bescherming. Zijn opdrachten zijn vastgelegd in het koninklijk besluit van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico's op het werk. De psychosociaal preventieadviseur heeft beroepsgeheim.

4. Vertrouwenspersonen
Vertrouwenspersonen hebben de opdracht om hulp te bieden aan slachtoffers van gedragingen die een psychosociaal risico inhouden, waaronder geweld, pesterijen of seksuele intimidatie op het werk. Hun opdrachten zijn vastgelegd in het koninklijk besluit van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico's op het werk. Vertrouwenspersonen hebben beroepsgeheim. Hub.brussels heeft intern drie vertrouwenspersonen aangesteld en opgeleid: een Franstalige man, een Nederlandstalige man en een Nederlandstalige vrouw.

5. Psychologische hulplijn
Een psychologische hulplijn werd opgezet door de directie van hub.brussels opdat het personeel volledig vertrouwelijk contact kan opnemen met een team van externe erkende beroepspsychologen met alle nodige ervaring. Deze dienst staat 24 uur per dag en 7 dagen per week ter beschikking in drie talen: Frans, Nederlands en Engels.

Er werd in 2022 geen intimidatie geregistreerd bij Urban.

Het jaarverslag van de IDPBW van Urban bevat de volgende gegevens:

- Informele psychosociale tussenkomsten:
1. Aantal tussenkomsten van de vertrouwenspersoon: 2;
2. Aantal tussenkomsten van de preventieadviseur psychosociale aspecten: 5;
3. Aantal aan de hand van de soort tussenkomst:
- Advies/opvang: 7
- Tussenkomst: 0
- Bemiddeling: 0
- Formele psychosociale interventies: 0

Urban beschikt over een interne psychosociale interventieprocedure gevalideerd door het BOC.
De verschillende psychosociale interventiemethodes (informeel of formeel) en de contactpersonen (vertrouwenspersoon of preventieadviseur voor psychosociale aspecten) staan beschreven.
De methode voor het registreren van daden van extern geweld, morele of seksuele intimidatie op de werkplek wordt ook beschreven in het interne proceduredocument.

Deze procedures zijn beschikbaar op het intranet en het personeel wordt er regelmatig aan herinnerd. De contactgegevens van de referentiepersonen (vertrouwenspersoon, bedrijfsarts enz.) worden uitgehangen en op het intranet geplaatst.

Bovendien werd in 2022 voor al het personeel van Urban een analyse van de psychosociale risico’s uitgevoerd. Deze analyse heeft geen specifieke problemen over intimidatie op het werk aan het licht gebracht.