Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de integratie van de strijd tegen pesten in de opdrachten van de Dienst Scholen

Indiener(s)
Clémentine Barzin
aan
Rudi Vervoort, Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke regering, belast met Territoriale Ontwikkeling en Stadsvernieuwing, Toerisme, de Promotie van het Imago van Brussel en Biculturele Zaken van gewestelijk Belang (Vragen nr 1174)

 
Datum ontvangst: 07/09/2023 Datum publicatie: 07/11/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 23/24 Datum antwoord: 25/10/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
19/09/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag   
De Dienst Scholen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is belast met opdrachten die zijn vastgelegd in de algemene beleidsverklaring, de strategie Go4Brussels 2030 en de ordonnantie van 16 mei 2019 in verband met het Schoolcontract. Deze opdrachten omvatten oproepen tot het indienen van projecten die er onder meer toe strekken de kwaliteit van de schoolinfrastructuren te verbeteren, maar ook de strijd tegen schoolverzuim en schoolsegregatie te ondersteunen.

Problemen zoals geweld, pesten, vernederingen en schoolverzuim  komen helaas allemaal voor in de schoolomgeving. Inmiddels wordt erkend dat pesterijen goed kunnen gedijen als de schoolinfrastructuren te wensen overlaten. Er is aangetoond dat het aanpassen van de infrastructuren, vooral op de speelplaats en in de toiletten, het aantal pesterijen op school en het schoolverzuim aanzienlijk zou kunnen verminderen.

  • Heeft de Dienst Scholen een aanpak voor het verbeteren van de schoolinfrastructuren om pesten op school tegen te gaan? In welke vorm en met welk budget?

  • In hoeverre is de strijd tegen pesten opgenomen in de verschillende oproepen tot het indienen van projecten die door de Dienst Scholen worden ondersteund? In welke mate?

  • Integreren de kwaliteitsnormen voor schoolinfrastructuren en schoolvoorzieningen specifieke maatregelen om pesten tegen te gaan?

  • Welke specifieke maatregelen heeft de Dienst Scholen getroffen om schoolverzuim ten gevolge van pesten te voorkomen?

 
 
Antwoord   

Strijd voeren tegen pesten op school is een gewestelijke beleidsprioriteit. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering had in haar regeerakkoord aangekondigd dat ze van plan was om projectoproepen uit te schrijven, op basis waarvan ze innovatieve maatregelen, acties en instrumenten om discriminatie te bestrijden zou invoeren en beoordelen. Zij wil die strijd toespitsten op welbepaalde fenomenen, waaronder pestgedrag op school.

 

Daarnaast willen de Brusselse regering en de sociale partners in het kader van beleidswerf 2.4.2 van het Brusselse programma voor onderwijs en kinderopvang van de strategie Go4Brussels 2030 voorkomen dat jongeren in moeilijkheden afhaken op school en de strijd aanbinden tegen schoolsegregatie door met behulp van preventiecampagnes, gepaste opleidingen en een specifieke inrichting (van bijvoorbeeld de speelplaatsen) bijzondere aandacht te besteden aan pestgedrag op school.

 

De dienst Scholen en Studentenleven van perspective.brussels heeft de leiding over de drie gewestelijke programma’s om de leerlingen op school aan boord te houden. Daarin wordt ook rekening gehouden met de problemen die gepaard gaan met pesten op school.

 

 

Een van de specifieke doelstellingen van het programma voor de preventie van het schoolverzuim (PSV) bestaat erin de psychosociale capaciteiten van kinderen en jongeren te ontwikkelen en hun welzijn te versterken door activiteiten uit te werken waarmee de schoolmotivatie kan worden gestimuleerd en het risico op afwijkend gerag van kinderen en jongeren kan worden beperkt om op die manier de sfeer op school en in de klas te verbeteren. In dat verband worden onder meer activiteiten gefinancierd die bedoeld zijn om (cyber)pestgedrag of geweld in de klas of op school te beperken. In de driejarige periode 2021-2024 is één project specifiek gewijd aan pesten. Dat project wordt uitgevoerd op zeven scholen in de stad Brussel en op één school in Anderlecht:

 

Nom du projet / Naam van het project

Nom asbl et écoles impliquées / Naam van de vzw en betrokken scholen

Montant octroyé / Toegekend bedrag

Programme global de prévention du harcèlement scolaire dans les établissements bruxellois / Globaal programma voor de preventie van pestgedrag in de Brusselse scholen 

Asbl / vzw: Bienveillance à l’école (BALE).

Etablissements scolaires / Scholen : Institut Diderot, Athénée Marguerite Yourcenar (AMY), Institut De Mot-Couvreur, Institut Bisschoffsheim, Athénée Royal de Koekelberg, Centre Saint Jean et Ecole fondamentale libre Saint Joseph, EFA Leonardo Da Vinci-Deswaef Nicolas

112.353,33 euros / euro

 

Ook een van de drie specifieke doelstellingen van het programma ter ondersteuning van activiteiten die erop gericht zijn kinderen en jongeren te begeleiden bij hun scholing en hen burgerzin bij te brengen (PBSB) bestaat erin de psychosociale capaciteiten van kinderen en jongeren te ontwikkelen en hun welzijn te versterken (doelstelling 2). In de driejarige periode 2022-2024 zijn er twee projecten gewijd aan het thema pesten:

 

 

Nom du projet / Naam van het project

Nom asbl / Naam van de vzw

Montant octroyé / Toegekend bedrag

Projet pilote HaMAc (Harcèlement Mieux Accompagné) : dispositif d'accompagnement global dans les situations de harcèlement entre jeunes / Proefproject HaMAc (Harcèlement Mieux Accompagné): algemeen begeleidingsprogramma gewijd aan pestgedrag tussen jongeren

Centre d'accueil et d'information jeunesse de Bruxelles - Infor Jeunes Bruxelles

39.000 €

Accroche-toi

Safa

39.000 €

 

Tot slot bestaat de vijfde doelstelling van het gemeentelijk plan tegen schoolverzuim (gpS) erin collectieve acties ter bestrijding van schoolverzuim op touw te zetten door onder meer binnen en buiten de scholen activiteiten te organiseren over thema’s die te maken hebben met schooluitval, zoals schoolklimaat, welzijn, (cyber)pesten, enzovoort. Alle gemeenten besteden op een of andere manier aandacht aan het thema pesten (tijdens hun infosessies met de ouders, door er op een bepaalde manier over te communiceren, bij hun individuele follow-up van jongeren, enzovoort). In de driejarige periode 2022-2024 zijn acht projecten, die uitgaan van vijf gemeenten, specifiek gewijd aan pesten en het voorkomen van geweld.

 

Nom du Projet / Naam van het project

Commune / Gemeente

Activité(s) / Activiteit(en)

Sensibilisation au harcèlement scolaire / Bewustmaking van pestgedrag

Berchem-Sainte-Agathe / Sint-Agatha-Berchem

Sensibilisation des élèves, des enseignants et des accueillants scolaires au phénomène de harcèlement scolaire / Leerlingen, leerkrachten en mensen van de schoolopvang bewustmaken van pesterijen op school

Gestion de la violence dans la cour de récréation / Geweldbeheersing op de speelplaats

Berchem-Sainte-Agathe / Sint-Agatha-Berchem

Collaboration avec service "accueil temps libre" pour proposer une manière plus efficace de lutter contre les phénomènes de violence pendant les temps de pause (récréations et temps de midi) / Samenwerken met de dienst "buitenschoolse opvang" om vormen van geweld tijdens de lesonderbrekingen (speeltijd en middagpauze) efficiënter te bestrijden

Sensibilisons les jeunes aux violences scolaires / Jongeren bewustmaken van geweld op school

Etterbeek

Sensibilisation des jeunes du secondaire aux diverses violences scolaires / Middelbare scholieren bewustmaken van allerlei vormen van geweld op school

Séances de sensibilisation : (cyber)harcèlement, dangers des réseaux sociaux / Bewustmakingssessies: (cyber)pesten, gevaren van sociale media

Etterbeek

Séances de sensibilisation au (cyber)harcèlement et aux dangers des réseaux sociaux / Bewustmakingssessies over (cyber)pesten en de gevaren van sociale media

 

 

Protocole Global de Prévention et Lutte contre le Harcèlement / Algemeen protocol ter preventie en bestrijding van pestgedrag

Ixelles / Elsene

Mise en place d’un plan d’actions général pour prévenir et lutter contre les phénomènes de harcèlement et de cyber-harcèlement au sein des écoles Ixelloises / Invoering van een algemeen actieplan om pesten en cyberpesten op de scholen in Elsene te voorkomen en te bestrijden

Prévention des violences / Geweld voorkomen

Molenbeek-Saint-Jean / Sint-Jans-Molenbeek

Travail avec les enfants et/ou enseignants sur différents leviers permettant de limiter l’apparition ou la complication de situations conflictuelles ou de harcèlement / Samen met de kinderen en/of leerkrachten werk maken van verschillende hefbomen om de kans te verkleinen dat conflict- of pestsituaties ontstaan of uit de hand lopen

Prévention et intervention dans des situations de harcèlement scolaire / Preventie en tussenbeide komen in situaties van pestgedrag op school

Watermael-Boitsfort / Watermaal-Bosvoorde

Mise à disposition d'outils pour les équipes éducatives pour gérer des situations de harcèlement scolaire et/ou organisation de séances d’information et de sensibilisation à l’école pour les parents, élèves et enseignants, doublées éventuellement d’un travail plus approfondi avec les équipes pédagogiques / De onderwijsteams tools ter beschikking stellen om pestgedrag op school aan te pakken en/of op school informatie- en bewustmakingsbijeenkomsten voor de ouders, leerlingen en leerkrachten organiseren, waarbij eventueel met de pedagogische teams een grondigere aanpak wordt uitgewerkt

Harcèlement et cyberharcèlement / Pesten en cyberpesten

Woluwé-Saint-Lambert / Sint-Lambrechts-Woluwe

Information (type conférence) à destination des adultes sur le harcèlement scolaire et le cyber-harcèlement qui touchent les plus jeunes / Volwassenen (via lezingen) informeren over pesten op school en cyberpesten bij de allerjongsten

 

De dienst Scholen en Studentenleven schreef in 2021 ook de projectoproep “GO4BRUSSELS 2030 - Acties ter preventie van (cyber)pesten op school en ter ondersteuning van het aanleren van de bescherming van persoonsgegevens en de privacy van kinderen en jongeren op het internet” uit. Die projectoproep is erop gericht steun toe te kennen aan activiteiten ter bestrijding van (cyber)pesten op school. De doelstellingen bestaan er enerzijds in kinderen en jongeren bewust te maken van cyberpesten en de gevolgen ervan, zowel voor de daders als voor de slachtoffers, en kinderen en jongeren te leren hoe ze hun persoonlijke gegevens en hun privacy online beter kunnen beschermen. Op basis van de projectoproep zijn vijf projecten gefinancierd, die worden uitgevoerd door vier vzw’s:

 

 

Nom du projet / Naam van het project

Nom de l’ASBL / Naam van de vzw

Montant octroyé / Toegekend bedrag

Mettons le (cyber)harcèlement hors-jeu (primaire / lager onderwijs)

Bienveillance à l’école (BALE)

11.640 €

Mettons le (cyber)harcèlement hors-jeu (secondaire / middelbaar onderwijs)

Bienveillance à l’école (BALE)

15.000 €

Une éducation aux médias pour favoriser la collectivité et pour mieux comprendre et réagir face aux cyber harcèlement / Media-educatie ter bevordering van het leven in gemeenschap en om cyberpesten beter te begrijpen en er beter op te reageren

Animations et Loisirs pour tous

14.800 €

Een digitaal verhaal tegen cyberpesten

Maks

15.000 €

Weerbaar op het web: vorming cyberpesten voor jongeren

Pimento

15.000 €

 

Het bepalen van de regels en normen voor schoolinfrastructuur valt onder de bevoegdheden van de Gemeenschappen. Het Gewest vaardigt bijvoorbeeld normen in verband met de brandveiligheid en de procedures voor de toekenning van stedenbouwkundige en milieuvergunningen uit.

 

Een van de opdrachten van de dienst Scholen en Studentenleven bestaat erin bijstand te verlenen aan de uitvoerders van projecten die tot doel hebben om extra schoolplaatsen te creëren of ze te renoveren. In dat verband en via de toolbox Scholen bezorgt zij hen de nodige informatie over de toepasselijke reglementeringen en de gewestelijke aanbevelingen voor een kwaliteitsvolle schoolinfrastructuur: https://beschool.brussels/nl/toolbox.

 

 

De dienst Scholen en Studentenleven besteedt in haar aanbevelingen voor kwaliteitsvolle schoolinfrastructuur bijzondere aandacht aan het welzijn van de leerlingen en de jongeren, maar ook aan het welzijn van iedereen die op de school werkt of er vaak komt. De dienst heeft drie gidsen gepubliceerd:

 

-        “Mijn school, een kwaliteitsvolle plek. Gids voor het basisonderwijs” (2018);

-        “De speelplaats herdacht. Gids voor de verbetering van de speelplaatsen in het Brussels Gewest” (2021);

-        “De schoolomgeving heruitgevonden. Een gids voor de verbetering van schoolomgevingen in het Brussels Gewest” (2022).

 

Ze bevatten onder meer aanbevelingen om ruimten waar het risico op conflicten of pestgedrag groter is (zoals speelplaatsen, de schoolomgeving, inkom, toiletten, enzovoort) om te vormen tot kwaliteitsvolle, veilige en gezellige ruimten die bevorderlijk zijn voor het samen leven. De gidsen zijn via de toolbox van de dienst Scholen en Studentenleven toegankelijk voor iedereen die daarin geïnteresseerd is: https://beschool.brussels/nl/toolbox/de-school-een-kwaliteitsvolle-plek..

 

Tot slot wil ik er nog op wijzen dat de Franse Gemeenschap een decreet heeft aangenomen over het verbeteren van het schoolklimaat en het voorkomen van pesten en cyberpesten op school. U kunt de tekst daarvan lezen op deze link: https://www.pfwb.be/documents-parlementaires/document-pjd-001763149.