Schriftelijke vraag betreffende de aanwezigheid van kunst en de verbetering van de effectiviteit van culturele rechten via het 101e%-programma van de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM)
- Indiener(s)
- Pierre-Yves Lux
- aan
- Nawal Ben Hamou, Staatssecretaris van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor Huisvesting en Gelijke kansen (Vragen nr 1267)
| Datum ontvangst: 14/09/2023 | Datum publicatie: 07/11/2023 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 23/24 | Datum antwoord: 30/10/2023 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 26/09/2023 | Ontvankelijk | Uitgebreid Bureau van het Parlement |
| Vraag | In antwoord op een vraag over het vergemakkelijken van de toegang tot cultuur in de openbare ruimte, vermeldde de heer Vervoort onlangs het 101e%-programma van de BGHM. Dit programma "creëert unieke hedendaagse kunstwerken op sites van sociale woningen om het welzijn van de huurders en de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren. De werken zijn het resultaat van een participatief proces en een dialoog tussen de kunstenaar, de bewoners, een site en de openbare vastgoedmaatschappij", en draagt zo bij tot het effectief maken van de culturele rechten van mensen die a priori riskeren ver weg te blijven van cultuur.
|
| Antwoord | Ik heb de eer u het volgende antwoord mee te delen: In het kader van de vierjarenplannen en intussen van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de financiering van de renovatie van sociale woningen in het Brussels Gewest (BBHR 29.08.2022), is voorzien dat 1% van de dotatie wordt aangewend voor de financiering van culturele of participatieve projecten in verband met stadsvernieuwingswerken, onder de vorm van subsidies die de kosten voor 100% dekken. Dit stemt overeen met de volgende bedragen: - Vierjarenplan 2002-2005: 1.983.100 € - Vierjarenplan 2006-2009: 2.010.000 € - Vierjarenplan 2010-2013: 2.060.000 € - Vierjarenplan 2014-2017: herbestemd voor dringende werken - Vierjarenplan 2018-2021: 3.000.000 € - Tienjarenplan 2022-2032: 9.000.000 € Een essentiële pijler van het programma 101e% is de participatie van bewoners-huurders in het creatieproces en zelfs in de verwezenlijking van kunstprojecten, zoals ook blijkt uit de bestekken voor de aanstelling van kunstenaars. De sociale dimensie is een van de criteria waarop de aanbiedingen van de kunstenaars worden beoordeeld. Dit criterium vertegenwoordigt 30% van de punten. Bij het programma 101e% zijn er evenveel methoden om de bewoners bij de projecten te betrekken als er kunstwerken worden gemaakt. De participatie kan vooraf plaatsvinden door de bewoners te betrekken bij het creatieproces. Om nog een stap verder te gaan, gaan sommige kunstenaars zo ver dat ze het werk samen met de bewoners realiseren. Om ontmoetingen en uitwisselingen tussen kunstenaars en bewoners tot stand te brengen, organiseren de kunstenaars inzamelingen van familiefoto’s, collectieve tuiniersessies, gezamenlijke doe-het-zelf projecten en vele andere activiteiten om banden te smeden. U kan meer gedetailleerde informatie per project terugvinden op volgende website: https://slrb-bghm.brussels/nl/projecten-en-werven/projecten-101e Wat betreft de verdeling van het budget tussen de materiële verwezenlijking van het kunstwerk, de vergoeding van de kunstenaars en de participatiekosten: deze bedragen verschillen van project tot project. Het is met name afhankelijk van het soort participatie en het soort kunstwerk De vergoeding van de kunstenaar omvat ook het uurtarief voor zijn of haar aanwezigheid op de site voor lange termijn (2-3 jaar) zodat het participatieproces met de bewoners kan plaatsvinden. Met betrekking tot de geplande projecten voor 2023 moet u weten dat de Cel 101e% regelmatig nieuwe kunstprojecten lanceert. Het maken van een kunstwerk duurt ten minste 3 tot 4 jaar, de tijd die nodig is om een hoogwaardig participatieproces op te zetten. In 2023 zijn/worden 3 kunstprojecten opgestart, met name op de volgende sites: - "Drie Linden" van de OVM Logis-Floreal in Watermaal-Bosvoorde: financiering van € 300.000 inclusief btw en kosten; - "Rodenbach" van de OVM Zuiderhaard in Vorst: financiering van € 240.000 inclusief btw en kosten; - Een 3e site moet nog worden bevestigd door de OVM BinHôme. Bovendien is de renovatie van het werk “Dikke Beuktuin - Tuintrap” van Gilles Clément, gelegen in de Modelwijk in Laken, gestart in 2023. In totaal, de projecten van 2022 meegerekend, zijn er momenteel 10 kunstprojecten aan de gang. Er staan ongeveer 100 kunstenaars op de lijst van de ‘kunstenaarsreserve’. Dit is een lijst van kunstenaars die beantwoorden aan de drie pijlers van het programma 101e%, namelijk het sociale, het artistieke en het stedenbouwkundige. Wanneer er een nieuw project wordt opgestart, raadplegen de Cel 101e% en het adviescomité deze lijst. Ze selecteren 3 tot 5 kunstenaars die worden verzocht om een offerte in te dienen. Deze kunstenaarsreserve is in verschillende fases tot stand gekomen; - Europese projectoproep in 2013, waarbij 88 kunstenaars een kandidatuur hebben ingediend; - Oproep tot het indienen van blijken van belangstelling die in 2021 werd uitgeschreven en waarop 78 kunstenaars hebben gereageerd; - Spontane kandidaturen; kunstenaars kunnen spontaan hun kandidatuur indienen voor het programma 101e%. De ingediende kandidaturen van sommige kunstenaars beantwoorden niet voldoende aan de pijlers van het programma 101e%. Bijgevolg worden de kunstenaars niet opgenomen in de lijst. De Cel 101e% blijft zoeken naar manieren om deze lijst te diversifiëren en aan te vullen. De kunstexperts die deelnemen aan het adviescomité voor de aanstelling van kunstenaars stellen ook andere potentiële kandidaten voor om aan de lijst toe te voegen. Wat betreft je vraag over het programma voor 2024: afhankelijk van de voortgang van de lopende projecten, de beschikbare personele middelen en de renovatieplanning van de woningen van de OVM’s, zal de Cel 101e% nieuwe projecten lanceren op de volgende sites: de site "Noordwijk" van de Lakense Haard, de site "Brunfaut" van Le Logement Molenbeekois en de site "Villa’s" van Lojega. De BGHM publiceert regelmatig informatie op de sociale netwerken over de afgewerkte of in uitvoering zijnde kunstwerken in het kader van het programma 101e% van de BGHM. De 20e verjaardag van het programma in 2022 vormde de gelegenheid om via Instagram terug te blikken op de 20 kunstwerken die overal in het Gewest werden vervaardigd. In 2022 werden er ook rondleidingen georganiseerd langs bepaalde projecten. Hier werd ruchtbaarheid aan gegeven in de media. De BGHM publiceert ook brochures met uitleg en een kaart van projecten, die worden uitgedeeld tijdens onze verschillende evenementen. Op de website kunnen kunstenaars alle informatie terugvinden over de projecten en de manier waarop ze zich kandidaat kunnen stellen voor het programma 101e%. Wat tot slot uw laatste vraag betreft: het agentschap BDO maakte een studie over de participatie van de huurders in de Brusselse sociale huisvestingssector via de analyse van de gewestelijke instrumenten van de BGHM voor de sociale, collectieve en gemeenschappelijke begeleiding. Deze studie werd afgerond in maart 2019. Als onderdeel hiervan werd het programma 101e% geëvalueerd. Na analyse van de resultaten van het onderzoek werd een grote hervorming voorgesteld: de versterking van de strategie voor sociale actie en het slaan van bruggen tussen de instrumenten. Dit werd in 2022 concreet gemaakt via de oprichting van de Directie Sociale Actie van de BGHM en de integratie van de Cel 101e% in deze Directie. |