Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de gewestelijke dienst voor burgerparticipatie.

Indiener(s)
Khadija Zamouri
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1576)

 
Datum ontvangst: 24/08/2023 Datum publicatie: 22/11/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 17/11/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
11/10/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    In juli 2022 gaf u in deze commissie een stand van zaken over de oprichting van de gewestelijke dienst voor burgerparticipatie. U vertelde dat een participatiereferent in dienst was getreden en hij onder meer verantwoordelijk was voor het opstellen van een visienota en het opmaken van een vergelijkende studie over de participatiepraktijken en -behoeften in het buitenland. Het was uit uw antwoord duidelijk dat u veel belang hecht aan een grondige voorstudie. Ik kan dat alleen maar steunen. Burgerparticipatie moet een goed onderbouwd instrument zijn, die burgers daadwerkelijk zeggenschap geeft.

We moeten werk maken van participatietools die streven naar een waardevolle participatie en die het mogelijk maken om betere beslissingen te nemen. Een artikel in Le Soir van 26 oktober over Good Move (Les réticences. Où ça coince) vatte het mooi samen. De huidige participatie-instrumenten zijn achterhaald. De burgers hebben een mening, maar hebben geen tijd om ellenlange vergaderingen bij te wonen. Het is daarom hoog tijd om deze achterhaalde participatiemethoden achterwege te laten. Participatie, wil ze geloofwaardig zijn, moet onafhankelijk van de partijpolitieke agenda worden georganiseerd, door de administratie, niet door de politiek.

Burgerparticipatie is trouwens in tal van steden wetenschappelijk zeer goed georganiseerd en we hoeven niet ver te zoeken. Er zijn al goede spelers op de markt die tools voor participatie maken en daar begeleiding op maat voor verzorgen, samen met administraties. Ik denk aan Decidim, waar de EU mee samenwerkt, of het Brusselse CitizenLab, waar Vlaanderen intensief mee samenwerkt, die vanuit Brussel door Innoviris gesteund werd, maar dat ondertussen ook internationaal sterk aanwezig is. In België is er ook Tree Company. Internationaal: Granicus. Meer en meer expertise op de markt. CitizenLab ontwerpt digitale participatieplatforms die zowel in het binnen- als buitenland door steden, gemeenten en organisaties worden gebruikt om hun participatieprocessen te vergemakkelijken.

Het Brussels gewest werkt daarnaast aan een raamovereenkomst om het participatieproces voor gemeentelijke en gewestelijke besturen te vergemakkelijken. In Vlaanderen bestaat er al een dergelijke raamovereenkomst voor steden en gemeenten. Ze werken hierbij samen met het bovengenoemd Brussels bedrijf Citizenlab. We kunnen op de website van de Vlaamse overheid lezen dat ook Brusselse gemeenten gebruik kunnen maken van de Vlaamse raamovereenkomst. Wellicht omdat strikt genomen voor gemeenschapsbevoegdheden, Brusselse gemeenten en OCMW’s ook op Vlaamse gemeenschap beroep mogen doen.

Mijn vragen zijn daarom de volgende:

  • Is de gewestelijke participatiedienst ondertussen volledig operationeel?

  • Weet u of Brusselse gemeenten reeds gebruik hebben gemaakt van de Vlaamse raamovereenkomst? Zijn de gemeenten daarvan op de hoogte? Indien gemeenten gebruik willen maken van deze Vlaamse raamovereenkomst, mogen ze dan enkel gemeenschapsmaterie behandelen?

  • Heeft u reeds contact gehad met bedrijven in deze sector in binnen -en buitenland? Heeft u al ervaring uitgewisseld met de Vlaamse administratie (of andere administraties) hierover? Tal van steden en gemeenten gebruiken er deze tools reeds.

  • Heeft het Waals gewest, de Franse gemeenschap of de Duitse Gemeenschap al ervaring ter zake en hebben zij ook een raamovereenkomst met externe partners om dit vanuit de administratie onafhankelijk te organiseren?

  • Zal u voor de Brusselse raamovereenkomst samenwerken met een digitaal participatieplatform? Hoeveel reacties zijn er al op de aanbesteding gekomen?

 
 
Antwoord    In oktober 2022 heeft de Brusselse regering de visienota van de Participatiedienst gevalideerd. Daarin zijn, na overleg met de Brusselse actoren, het actieplan en het tijdschema voor de uitvoering van de dienst bepaald.

Tegen eind 2023 zal de Participatiedienst de volgende acties hebben uitgevoerd die in zijn visienota zijn gepland:
· het oprichten van een deskundigencomité;
· het aanbieden van een opdrachtencentrale voor participatieprofessionals;
· het ontwikkelen van een eerste versie van de toolbox;
· het ontwikkelen van een webplatform;
· het opmaken van een eerste inventaris van de participatieprocessen die op het Brusselse grondgebied aan de gang zijn.


Het deskundigencomité dat het werk van de Participatiedienst begeleidt en zijn expertise ter beschikking stelt aan de referente, bestaat sinds juni. Het comité bestaat uit:
-
Emilie Van Haute, professor en voorzitter van het departement Politieke Wetenschappen, Cevipol, Université Libre de Bruxelles;
-
Jehan Bottin, onderzoeksassistent Politieke en Sociale wetenschappen, Ecole des Sciences politiques et sociales, Université Catholique de Louvain;
-
Dave Sinardet, professor aan de faculteit Economische en Sociale Wetenschappen, vakgroep Politieke Wetenschappen, Vrije Universiteit Brussel;
één deskundige in democratische innovatie:
-
Ben Eersels, coördinator van de vzw G1000;
één vertegenwoordiger van de sociale en armoedesector:
-
een door de Federatie van de Bicommunautaire Maatschappelijke Diensten gemandateerde persoon;
twee vertegenwoordigers van de volgende gewestelijke openbare besturen:
-
een door Brulocalis gemandateerde persoon;
- een door equal.brussels gemandateerde persoon.

Wat de opvolging van gewestelijke processen betreft, begeleidt de Participatiedienst twee proefprojecten bij de theoretische en praktische aspecten van participatie: de Burgerraad voor het klimaat en de herzieningsprocedure van het Gewestelijk Bestemmingsplan.

Vandaag vervolgt de Participatiedienst in het Brussels Gewest zijn oprichting door zijn tools, methoden en netwerken te ontwikkelen.


Wat de Vlaamse raamovereenkomst betreft, heeft de Participatiedienst momenteel geen specifieke contacten met de Vlaamse administratie en heeft de dienst geen weet van opdrachten die door de Brusselse gemeenten worden gebruikt.

De Participatiedienst zal niet aarzelen om de komende maanden samen te komen met de Vlaamse administratie om praktijken en expertise uit te wisselen. De dienst werkt verder en zal andere mogelijke pistes blijven verkennen om zo goed mogelijk te beantwoorden aan de behoeften van projectdragers op het vlak van online participatie.

Wat digitalisering betreft, heeft de Participatiedienst sinds zijn oprichting ontmoetingen gehad met verschillende particuliere dienstverleners die gespecialiseerd zijn in
civic tech en online participatieplatforms.

Uit die ontmoetingen en gesprekken met projectdragers bleek dat de oprichting van een online participatieplatform aanzienlijke menselijke en financiële investeringen vergt, wat geen verrassing is. Daarom zal het digitale platform dat door de Participatiedienst wordt opgericht, in eerste instantie een website zijn die bedoeld is om ter beschikking te worden gesteld van de gewestelijke en gemeentelijke besturen van het Brussels Gewest en van burgercollectieven, en niet zozeer om processen als dusdanig uit te voeren, waarvoor de dienst dan verantwoordelijk zou zijn.

De operationele doelstelling is om de volgende tools te centraliseren en ter beschikking te stellen van de hierboven vermelde doelgroepen:
- een toolbox om te helpen bij het identificeren van de noodzakelijke behoeften voor het opzetten van kwaliteitsvolle participatieprocessen;
- een inventaris van de lopende participatieprocessen;
- een lijst van facilitatoren voor het aansturen van processen.

Zodra de dienst volledig operationeel is, kan ik bevestigen dat we van plan zijn om in overleg met Paradigm te kijken naar de mogelijkheid om een platform ter beschikking te stellen om de participatieprocessen als dusdanig uit te voeren. Het centraliseren van een reeks processen op een algemeen portaal zou ze waarschijnlijk toegankelijker maken voor burgers.


Wat de opdrachtencentrale betreft, heeft de Participatiedienst er niet voor gekozen om één specifiek perceel te wijden aan de oprichting van online participatieplatformen. De dienst pleit namelijk eerder voor het integreren van meerdere experimenten en methoden in elk participatieproces, waarbij zowel online systemen als systemen met fysieke aanwezigheid worden gecombineerd, om doelgroepen met verschillende tijdsbestekken te betrekken, terwijl er aandacht blijft voor de prioritaire kwesties van inclusie en diversiteit.

De aanbesteding voor de opdrachtencentrale is op maandag 18 september afgesloten.
De dienst heeft enkele tientallen offertes ontvangen, wat getuigt van de grote belangstelling die dit systeem heeft gewekt bij de participatieprofessionals. En dat doet me plezier.