Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het project tot wijziging van de losloopgebieden voor honden in het Kauwbergpark

Indiener(s)
Jonathan de Patoul
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1592)

 
Datum ontvangst: 18/10/2023 Datum publicatie: 14/12/2023
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 23/24 Datum antwoord: 05/12/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
24/10/2023 Ontvankelijk Uitgebreid Bureau van het Parlement
 
Vraag    Tijdens de vergadering van het overlegcomité van 11 oktober 2023 meldt Leefmilieu Brussel dat het hondenlosloopgebied Kauwberg II, waar de bodem vervuild is, als risicovrij wordt beschouwd voor buitenactiviteiten. Er wordt echter niets gezegd over de mogelijkheid dat honden modder inslikken, met name bij spelactiviteiten (graven, inslikken van water en modder enzovoort) en de gevolgen hiervan voor hun gezondheid. Bestaan er studies over dit onderwerp?

Op basis waarvan rechtvaardigt u het gebruik van de term "gedoogzone" voor plekken waar honden los mogen lopen, in plaats van de term "toegestane zones" of het voorzien in specifieke positieve mededelingen waar “honden aan de leiband" moeten?

Zijn de zones voor loslopende honden op de kaarten van het project het resultaat van een effectenrapport over de geluidsoverlast veroorzaakt door de hoge concentratie loslopende honden in de gemeenschappelijke weide, en in het bijzonder over de gevolgen van deze overlast voor de omwonenden op de hoek van de Eikenboslaan en de Verrewinkelstraat?

Is er een effectenstudie uitgevoerd naar de concentratie van hondenvervuiling (urine, vervuilde aarde door nalatige baasjes) in de losloopgebieden voor honden, waarvan de oppervlakte in het kader van dit project is verkleind?

Is er een specifieke studie uitgevoerd naar de huidige impact van honden op de wilde dieren van de Kauwberg, in het bijzonder op de vogels die dicht bij de grond nestelen?

Beschikt u over alle processen-verbaal over incidenten van de afgelopen jaren met loslopende honden op de Kauwberg?

Tijdens de vergadering van het overlegcomité werd gezegd dat de honden wilde dieren aanvallen en "herten in het Zoniënwoud de keel overbijten". Dit wordt als argument gebruikt om te stellen dat de honden de wilde dieren op de Kauwberg rechtstreeks aanvallen.

Zijn er specifieke maatregelen gepland om ervoor te zorgen dat wandelaars met loslopende honden harmonieus kunnen samenleven met andere gebruikers, met name picknickers op de gemeenschappelijke weide? Zo ja, kunt u mij vertellen welke?
 
 
Antwoord    1.
De Kauwberg is een seminatuurlijke ruimte die is aangewezen als Natura 2000-gebied en is opgenomen in de Speciale Beschermingszone II.

Het project van Leefmilieu Brussel strekt ertoe het publiek toe te laten en die aanwezigheid te verzoenen met het behoud en het herstel van de biodiversiteit en het erfgoed. Volgens de wettelijke situatie moeten honden overal en altijd aangelijnd zijn op de Kauwberg. Momenteel geldt er een tolerantie die aansluit bij de feitelijke situatie.

Het project sterkt ertoe de wettelijke situatie te veranderen door toe te staan dat honden in twee gebieden los lopen. De wettelijke situatie zal dus positief evolueren.


In de huidige situatie zijn de activiteiten de facto situaties die verband houden met een gebrek aan gecoördineerd beheer door de vorige privé-eigenaren. Daardoor hebben de gebruikers een aantal slechte gewoonten kunnen aannemen, zoals vuurtjes aanleggen en barbecues houden, afval dumpen, enz. op deze uitzonderlijke plek.

Volgens het wettelijke kader is de toegang van het publiek beperkt tot de erkende paden, d.w.z. een wandeling van 1,6 km. Elke bezigheid of activiteit buiten die paden is niet-reglementair.

De gezondheid van honden op vervuilde bodems wordt niet specifiek beoordeeld in de verslagen van risico-onderzoeken. Het zijn altijd de risico's voor mensen die worden beoordeeld. In de bodemwetgeving is niet voorzien in risicobeoordeling voor huisdieren.


Het risico op het inslikken van stof, rekening houdend met het vroegere gebruik van de zone voor ‘freestyle biking’, werd opgenomen in het risico-onderzoek. De conclusie is dat het risico aanvaardbaar is voor recreatief gebruik van ‘dirt bikes’ in de open lucht - waarvoor de hoeveelheid bodem- en stofinname werd verhoogd (overeenstemmend met de hoeveelheid voor een residentiële tuin).

De gebruiksbeperking betreft het graafverbod en vooral de verplichting om toezicht te houden op het transport van verontreinigde grond, aangezien het om afval gaat. De beperking is dus niet gekoppeld aan een direct risico in de context van het graven.

Als het risico voor mensen aanvaardbaar is, zou het mogelijk moeten zijn om het te extrapoleren naar huisdieren, hoewel dit niet specifiek wordt beoordeeld.

De keuze van deze locatie houdt verband met de afwezigheid van geïdentificeerd leefgebied op deze plek, om de impact ervan te beperken.

2.
De term 'tolerantiezone’ houdt verband met de beschermingsstatus van de site. Om deze uitzonderlijke site te behouden en te herstellen, moet er een kader worden gecreëerd. Dat kader is bindend in termen van natuurbehoud (Europese wetgeving), om een context te garanderen die bevorderlijk is voor de ontwikkeling en het voortbestaan van habitats en soorten.


Derhalve maakt dat tolerantiekader het mogelijk om publiek toe te laten en er tegelijkertijd voor te zorgen dat hondenbezitters zich op een bepaalde manier gedragen. Het doel is om aandachtig te blijven voor de toekomst van de Kauwbergsite (flora en fauna) en de evolutie van de manier waarop de site wordt gebruikt.

Het begrip ‘tolerantiezone’ herinnert er ook aan dat de algemene regel is dat honden normaal aangelijnd zijn in de openbare parken die beheerd worden door Leefmilieu Brussel.

Leefmilieu Brussel merkt op dat de formuleringen ‘vrijheidszone’ of ‘hondenlosloopgebied’ niet altijd goed begrepen worden door sommige gebruikers. Niet alles is toegelaten in die zones. Leefmilieu Brussel wil dat die zones worden gebruikt zoals het hoort, terwijl andere gebruikers in alle rust van het park kunnen genieten en de fauna zo weinig mogelijk wordt gestoord. Dat betekent dat huisdieren onder controle moeten worden gehouden. Indien nodig kan ook in deze zones het gebruik van de leiband worden opgelegd.

3.
De aanleg van tolerantiegebieden is het resultaat van een grondige kennis van het terrein in samenhang met de gewoonten van de gebruikers (bijvoorbeeld waar ze de site betreden). Vooral de gemeenschappelijke weide wordt al veelvuldig gebruikt door hondenuitlaters. Tot op heden hebben omwonenden geen geluidsoverlast gemeld die verband houdt met de aanwezigheid van honden. Leefmilieu Brussel heeft echter wel enkele slechte gewoonten waargenomen, zoals het loslaten van honden op de openbare weg.

De ligging van deze ruimte aan de rand van de site vergemakkelijkt de controle en vermindert de impact op centraler gelegen delen van de site.

Leefmilieu Brussel wijst er ook op dat de parkwachters gemachtigd zijn om in te grijpen bij veelvuldig of buitensporig geblaf. Die wachters zijn elke dag aanwezig en moeten onder meer de gebruikers eraan herinneren dat ze andere gebruikers en omwonenden moeten respecteren.

4.
De concentratie van vervuiling door honden moet in perspectief worden geplaatst. De twee geplande losloopgebieden zijn in totaal ongeveer 1,2 ha groot, of 12.000 m².

Daarnaast voorziet het project in 3,2 km aan paden voor het publiek. Honden zijn er uiteraard welkom, maar wel aan de leiband.

Sommige hondenbezitters zijn van mening dat de tolerantiezones gigantische hondentoiletten zijn. Dat soort gedrag moet veranderen door communicatie op zowel gemeentelijk als gewestelijk niveau, en door een passende opleiding voor de hondenbezitters in het kader van de africhting van de hond. Wanneer de parkwachters ongepast gedrag vaststellen, kunnen ze ingrijpen.

5.
Er bestaat internationale literatuur over dit onderwerp (met name het tijdschrift Forêt.Nature, n° 166, p. 38-52, januari-maart 2023).

De impact op de wilde dieren komt voort uit het aantal honden dat rondloopt. Dat aantal is moeilijk te kwantificeren in de groene ruimten. De impact is aanzienlijk en gevarieerd, zowel wat betreft dierenleed als ecologische impact.

De gebeurtenissen in het Zoniënwoud, die de meeste media-aandacht krijgen, tonen die aanzienlijke impact aan. En dat geldt nog meer voor een veel kleinere site zoals de Kauwberg, ook al is het potentieel minder zichtbaar wanneer het om kleine dieren gaat.

6.

Leefmilieu Brussel beschikt niet over alle processen-verbaal over incidenten met loslopende honden op de Kauwberg gedurende de afgelopen jaren. Die zijn gekoppeld aan klachten die zijn ingediend bij een politiekantoor. Leefmilieu Brussel kan enkel klachtnummers ontvangen van het politiekantoor.


Via diverse kanalen komen vragen, meldingen en klachten binnen. Ze kunnen telefonisch of per e-mail worden ontvangen door de informatiedienst van Leefmilieu Brussel of rechtstreeks worden gericht aan het terreinpersoneel, i.e. de parkwachters, de tuinmannen of de sitebeheerders, of hun oversten. Die vragen, meldingen en klachten, die schriftelijk of mondeling worden ontvangen, leiden niet noodzakelijk tot het opstellen van een formeel proces-verbaal.

Bij wijze van voorbeeld vindt u hieronder enkele uittreksels van klachten die gebruikers van de Kauwberg aan Leefmilieu Brussel hebben bezorgd:

- 31 mei 2022: "Ik ben een jogger en mijn partner en ik gaan regelmatig lopen op de Kauwberg. Vandaag werd ik aangevallen door een hond die niet aangelijnd was. De hond, een Duitse herder, probeerde me in mijn armen te bijten. De eigenaar van de hond kwam toen om hem te grijpen en aarzelde niet om mij de schuld te geven.”

- 22 oktober 2022: "Ik wil de beheerders van de Kauwberg melden dat vanmiddag rond 16.00 uur [sic]. De hond sprong zonder reden op me toen ik op die bank zat te lezen. Hij beet zachtjes in mijn hand, die mijn gezicht beschermde, en ik had moeite om van hem af te komen. Ik was echt bang en eindigde met veel kwijl op mijn hand en op mijn trui. Het was dus een heel onaangename ervaring. Zijn baasje, die in een groep liep met een tiental honden die niet aangelijnd waren, had veel moeite om hem terug te roepen.”

- 2 februari 2023: "Vanmiddag ben ik gebeten door een hond op de Kauwberg. De hond was niet aangelijnd en gehoorzaamde zijn baasje totaal niet. De beet was niet heel ernstig, maar ik schrok me rot. De eigenaresse zei 'sorry', haar hond is zo lief ...”

- 24 mei 2023: "Mijn gezin en ik zijn verschillende keren lastiggevallen door loslopende honden op de Kauwberg. Mijn zonen willen zelfs niet meer gaan wandelen op de Kauwberg uit angst voor de honden.”

7.
De stedenbouwkundige beslissing voor deze vergunningsaanvraag moet nog worden genomen door de afleverende overheid.

Om tot een harmonieus samenleven te komen zal er op een aantal fronten moeten worden gewerkt.

Ten eerste is er qua ruimte natuurlijk de gemeenschappelijke weide, maar er is ook toegang tot weide 1.2 (vlak ernaast) en weide 1.5, bekend als de ‘centrale weide’ - toegankelijk wanneer de kudde (ecobegrazingsproject) niet aanwezig is. Op die weides moeten honden worden aangelijnd.

De centrale weide grenst aan het speelbos. Daardoor is de kans groter dat picknickende families zich op de weide bevinden.

Er zal worden gezorgd voor een harmonieus samenleven door gevarieerde gebieden voor verschillende activiteiten aan te bieden.

Vervolgens zal er aandacht worden besteed aan de installatie van duidelijke en voor het publiek leesbare bewegwijzering. Die zal worden gebruikt om het bewustzijn te verhogen en in te grijpen, indien nodig.

Leefmilieu Brussel wijst erop dat zijn parkwachters zullen ingrijpen wanneer ze ongepast gedrag vaststellen, vooral bij mooi weer en op drukke dagen, om gebruiksconflicten te voorkomen.