Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de toename van het aantal everzwijnen in het Brussels Gewest.

Indiener(s)
Gaëtan Van Goidsenhoven
aan
Alain Maron, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie en Participatieve Democratie (Vragen nr 1606)

 
Datum ontvangst: 14/09/2023 Datum publicatie: 19/01/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 22/23 Datum antwoord: 11/12/2023
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
21/11/2023 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    De laatste weken is er een verhoogde aanwezigheid van everzwijnen vastgesteld in het Brussels Gewest. Na in 1917 uit de hoofdstad te zijn verdwenen, heeft de soort zich rond 2006 opnieuw in onze stad gevestigd, voornamelijk in de omgeving van het Zoniënwoud. Het everzwijn is een zeer mobiel dier, daarom was er begin 2022 een kudde te zien op de Tervurenlaan in Sint-Pieters-Woluwe. Meer recent werden er exemplaren gezien op de Baron d'Huartlaan, ook in Sint-Pieters-Woluwe. Het everzwijn lijkt dus steeds dichter bij de stad te komen.

De aanwezigheid van dit dier brengt overlast met zich mee. Zijn passage kan privétuinen vernielen, wat veel herstelkosten met zich meebrengt. Maar daarnaast kunnen everzwijnen ook gevaarlijk zijn. De volle snelheid van dit zoogdier is ongeveer 36 km/u, oftewel tien meter per seconde. Dat is bijna net zo snel als een van de beste atleten ter wereld in een 100 meter sprint. Bovendien weegt een everzwijn gemiddeld 60 tot 80 kilo voor een vrouwtje en 75 tot 100 kilo voor een mannetje, en soms meer dan 150 kilo. Wie tegen zo’n enorme massa aan zo'n snelheid opbotst komt daar zeker niet ongedeerd uit.

De laatste cijfers over de everzwijnpopulatie in Brussel dateren van 2007 en schatte het aantal exemplaren tussen de 15 en 30. Aangezien een nest tot 12 jongen kan bevatten, is hun aantal in meer dan tien jaar tijd zeker sterk toegenomen. Volgens het hoofd van de onderafdeling Bos en Natuur van het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) worden everzwijnen steeds vaker waargenomen, en op plaatsen waar ze voorheen niet werden gezien. Er heerst dus grote bezorgdheid dat het everzwijn zich steeds meer in ons gewest vestigt.

Welke maatregelen heeft Leefmilieu Brussel genomen om de everzwijnpopulatie in Brussel in kaart te brengen?

Kunt u bijgewerkte gegevens verstrekken over de evolutie van de everzwijnpopulatie in Brussel in de afgelopen jaren, met inbegrip van informatie over de gebieden waar hun aanwezigheid het meest uitgesproken is?

Kunt u informatie verstrekken over de tot op heden gerapporteerde incidenten met everzwijnen in Brussel?

Aangezien de everzwijnpopulatie waarschijnlijk toeneemt, welke maatregelen worden er genomen om de risico's voor de openbare veiligheid en de schade aan eigendommen tot een minimum te beperken?

Worden er bijkomende maatregelen overwogen om de aanwezigheid van everzwijnen in Brussel in te dijken, en zo ja, kunt u ons hierover meer details geven?

In welke mate werkt u samen met andere gewesten en/of lokale organisaties om strategieën voor het beheer van de everzwijnpopulatie in Brussel te ontwikkelen en uit te voeren?

Welke maatregelen worden er genomen om de Brusselse bevolking bewust te maken van de voorzorgsmaatregelen die moeten worden genomen in de aanwezigheid van deze dieren?

Zijn er plannen om de everzwijnenpopulatie te vangen of onder controle te houden, en zo ja, welke methodes worden gebruikt om dit te doen met respect voor het dierenwelzijn?

 
 
Antwoord    Het everzwijn is in 2006 inderdaad opnieuw opgedoken in Brussel, in het Zoniënwoud. De soort heeft zich meer specifiek gevestigd in het Arboretum van Tervuren in Vlaanderen en duikt af en toe tijdelijk op in het Brussels Gewest.


Wat de gegevens betreft: de cijfers van 2007 waarnaar u verwijst, zijn een schatting voor het hele massief en niet alleen voor het Brusselse deel van het Zoniënwoud.


In Brussel werden everzwijnen waargenomen in de gemeenten Sint-Pieters-Woluwe en Oudergem.

Leefmilieu Brussel heeft de volgende waarnemingen gedaan op het gewestelijke grondgebied:
- 2019: 1 everzwijn
- 2020: 8 everzwijnen
- 2021: 0 everzwijnen
- 2022: groep van 3 everzwijnen of meer
- 2023: 6 everzwijnen

Die informatie moet met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, want het gaat slechts om waarnemingen die niet de toestand van de populatie op het gewestelijke grondgebied weerspiegelen.

Leefmilieu Brussel werkt nauw samen met de bosbeheerdiensten van de andere gewesten waar, volgens de ontvangen informatie, de populatie everzwijnen uitbreidt. De druk op het Brussels Gewest neemt daardoor onvermijdelijk toe. De gegevens worden gedeeld via de Stichting Zoniënwoud.

Momenteel wordt een project besproken met het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) om deze informatieverzameling over het hele massief te organiseren door een netwerk van cameravallen te installeren.

Op bepaalde plekken in het bos zijn al cameravallen geplaatst waardoor de passage van everzwijnen kon worden vastgesteld.

Om de risico’s voor de openbare veiligheid tot een minimum te beperken, zijn de delen van de Ring 0 en de E411 die het Zoniënwoud doorkruisen, omheind. Op dit moment zijn er geen ernstige incidenten gemeld bij Leefmilieu Brussel. Wat de privé-eigendommen betreft, is het de verantwoordelijkheid van de eigenaars om zich te beschermen tegen de aanwezigheid van wilde dieren. Leefmilieu Brussel heeft een aantal contacten gehad met eigenaars die schade aan hun tuin hebben geleden als gevolg van de passage van everzwijnen. Die eigenaars lijken hun tuin niet te willen omheinen. Volgens hen is het hun bijdrage aan meer natuur in de stad.

Sinds 2009 is een pagina op de website van Leefmilieu Brussel gewijd aan informatie over de terugkeer van het everzwijn in het gewest en de maatregelen die moeten worden genomen in het geval van een ontmoeting. De daarin opgenomen informatie is nog altijd actueel.

Wat de controle op everzwijnen betreft, bestaat er een besluit waarbij het vangen ervan wordt toegestaan. Dat besluit werd aangenomen na een advies van de Brusselse Hoge Raad voor Natuurbehoud (BHRNB) en erin is bepaald dat everzwijnen alleen mogen worden gevangen met behulp van vangkooien. Het besluit werd al ten uitvoer gelegd om de vangmethode te testen. Voor de huidige situatie zijn dergelijke maatregelen niet vereist. De administratie staat klaar om te reageren als dat nodig is.