Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende de gezondheid van langdurig werklozen.

Indiener(s)
Marc-Jean Ghyssels
aan
Bernard Clerfayt, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Werk en Beroepsopleiding, Digitalisering, Plaatselijke Besturen en Dierenwelzijn (Vragen nr 1285)

 
Datum ontvangst: 13/10/2023 Datum publicatie: 09/02/2024
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 23/24 Datum antwoord: 09/02/2024
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
10/01/2024 Mondelinge vraag omgevormd tot schriftelijke vraag p.m.
12/01/2024 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Solidaris publiceerde onlangs een studie gebaseerd op een vergelijkende analyse van de gezondheidsprofielen van langdurig werklozen, werknemers en gehandicapten. De bevindingen zijn onbetwistbaar: het gezondheidsprofiel van werklozen is slechter dan dat van werknemers. Dit komt tot uiting in een hoger sterftecijfer: bijna 3 keer meer kans om binnen 3 jaar te sterven dan werknemers van alle leeftijden.

Dit is een verontrustende bevinding, die benadrukt wat de Parti Socialiste altijd al heeft gezegd: werkloos zijn betekent dat je meer afgesloten bent van de maatschappij, met gevolgen voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het is geen luilekkerleven, zoals andere partijen blijven zeggen. Werklozen moeten worden geholpen, niet met de vinger gewezen.

In haar aanbevelingen benadrukt Solidaris het belang van passende ondersteuning om de re-integratie van werklozen op de lange termijn mogelijk te maken (waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke gezondheids- en psychosociale behoeften van langdurig werklozen). Naast deze gezondheidsdimensie beveelt Solidaris ook aan om het bewustzijn te vergroten en werkgevers aan te moedigen om werklozen te re-integreren, of om de werkloosheidsuitkeringen te verhogen zodat ze altijd 15% boven de armoedegrens liggen.

Geachte Minister

In een tweet naar aanleiding van deze studie benadrukte u het belang van werk als bescherming tegen gezondheidsrisico's die langdurig werklozen lopen.

  • Betekent dit dat u het eens bent met de bevindingen van het onderzoek?

  • Wat is uw reactie op de publicatie van deze studie en de aanbevelingen?

Solidaris wijst er ook op dat werkgevers bewust moeten worden gemaakt van de specifieke behoeften van werklozen en moeten worden aangemoedigd om actie te ondernemen. U hebt onlangs (en eindelijk) op 25 april een overeenkomst ondertekend tussen Actiris en het Riziv.

  • Hoeveel mensen zijn lichamelijk of geestelijk arbeidsongeschikt verklaard en ontvangen een werkloosheidsuitkering?

Bij de VDAB bijvoorbeeld heeft deelname aan oriëntatie op vrijwillige basis geen invloed op ziekte- of invaliditeitsuitkeringen, inkomensvervangende tegemoetkomingen, leeflonen of vergoedingen na een arbeidsongeval of beroepsziekte.

  • Wanneer zal dit wel het geval zijn voor Actiris?

  • Welke rol speelt Actiris hierin en hoe worden haar begeleiders hierin opgeleid?

Ten slotte beveelt Solidaris aan om de werkloosheidsuitkeringen te verhogen en ze altijd 15% boven de armoedegrens te houden. De gewesten zijn verantwoordelijk voor de activering van de werkloosheidsuitkeringen en het leefloon, maar de RVA en de FOD Sociale Integratie zijn verantwoordelijk voor de uitvoering op federaal niveau.

  • Wat doet u concreet om de werkloosheidsuitkeringen te verhogen?

 
 
Antwoord   
1/ en 2/

Uit de conclusies van deze studie blijkt dat de gezondheid van werklozen over het algemeen precairder is dan die van mensen die werken. Ik ben er vast van overtuigd dat werk de sleutel is om precariteit te bestrijden. Door zoveel mogelijk Brusselaars de kans te bieden aan een duurzame baan te geraken, kunnen we hen helpen om aan de precariteit te ontsnappen en onafhankelijker te worden. Dat is een essentiële stap om hun welzijn en sociale integratie te bevorderen.

Het rapport benadrukt ook het belang van aangepaste begeleiding om de duurzame herinschakeling van werklozen te verzekeren.

Hoewel het Brussels Gewest vaak heeft ingezet op de begeleiding van de nieuwe werkzoekenden om het werkloosheidspercentage te verlagen, is het voor mij van cruciaal belang om de langdurige werkloosheid aan te pakken. Tijdens mijn mandaat heb ik een paradigmaverschuiving in gang gezet, zodat Actiris zich voortaan kan richten op de langdurig werkzoekenden.

In het nieuwe beheerscontract van Actiris voor 2023-2027 wordt bijzondere aandacht besteed aan de langdurig werkzoekenden, voor wie een geïntegreerde aanpak essentieel wordt geacht om bij te dragen aan het verhogen van de tewerkstellingsgraad van de Brusselaars. Doelstelling 2 van het beheerscontract van Actiris is aldus gewijd aan “Bijdragen tot de vermindering van de langdurige werkloosheid met het oog op een verhoging van de tewerkstellingsgraad”.

Bovendien is de competentiebalans sinds september 2023 toegankelijk voor nieuw ingeschreven werkzoekenden jonger dan 30 jaar, en vanaf 1 maart 2024 voor degenen die langer dan 12 maanden ingeschreven zijn en die tot de prioritaire doelgroepen behoren om deze vernieuwde ondersteuning te genieten.
3/
Als een persoon die een werkloosheidsuitkering ontvangt, wordt erkend als arbeidsongeschikt om gezondheidsredenen, zowel fysiek als psychisch, zal hij geen werkloosheidsuitkering meer ontvangen, maar een uitkering van de mutualiteit. Bijgevolg verliest hij zijn statuut van vergoede werkloze.

Erkend worden als arbeidsongeschikt betekent immers per definitie dat men in de onmogelijkheid verkeert om beschikbaar te zijn voor werk. Toch is beschikbaar zijn voor werk een essentiële voorwaarde om een werkloosheidsuitkering te kunnen genieten.

In het kader van de overeenkomst tussen Actiris en het Riziv kan ik u het aantal personen meedelen dat een traject voor professionele herinschakeling bij Actiris is begonnen. Van januari 2023 tot en met 10 november 2023 bedroeg dat aantal 241. Ter vergelijking: in 2022 begonnen 157 personen aan een dergelijk traject.
4/ en 5/

Verzekerden die begeleid worden en die een traject voor professionele herinschakeling volgen, genieten een wettelijk vermoeden van arbeidsongeschiktheid voor de volledige duur van hun traject, wat de voortzetting van hun arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitsuitkering waarborgt. Wanneer ze tijdens dit traject deelnemen aan een beroepsopleiding, blijft dit vermoeden van kracht tot zes maanden na het einde van de opleidingsperiode. Deze bepaling is vastgelegd in de federale regelgeving.

De dienst BAZW binnen Actiris, bestaande uit psychologen of assistent-psychologen, begeleidt deze doelgroep op vrijwillige basis en blijft zijn aanspreekpunt gedurende het hele traject.
6/

Hoewel de gewesten bevoegd zijn voor het activeren en begeleiden van werkzoekenden, wordt het bedrag van de werkloosheidsuitkeringen op federaal niveau bepaald.