Schriftelijke vraag betreffende het aantal jongeren dat door drankmisbruik op de spoedhulpdiensten beland.
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 30)
| Datum ontvangst: 10/12/2019 | Datum publicatie: 17/12/2019 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 19/20 | Datum antwoord: 04/02/2020 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 12/12/2019 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Uit recente statistieken van het Intermutualistisch Agentschap (IMA) blijkt dat er per dag gemiddeld 6 Belgische jongeren (12- tot 17-jarigen) in het ziekenhuis belanden na alcoholmisbruik. Het aantal gevallen daalde in 2018 (2.234) wel lichtjes ten opzicht van 2017 (2.334), maar ligt nog steeds erg hoog – tot drie keer hoger dan in Nederland. In 116 van de gevallen ging het bovendien om 12- tot 13-jarigen, wat een alarmerende evolutie is. Volgens experts lopen jongeren die vroeg beginnen drinken ook een groter risico om later verslaafd te raken. Bovendien kan alcoholmisbruik ook de aanleiding vormen tot blijvende hersenschade, levercirrose, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker. Preventie en reglementering zouden volgens het IMA moeten helpen om de strijd tegen alcoholmisbruik bij jongeren tegen te gaan. De leeftijdsgrens om alcohol te kunnen kopen zou verhoogd kunnen worden naar 18 jaar, zoals nu al het geval is in de meerderheid van de EU-landen, terwijl ook sensibilisering een onmiskenbaar belangrijke rol kan spelen. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel: - Hebt u zicht op de specifiek Brusselse statistieken omtrent drankmisbruik bij jongeren? Hoeveel opnames op de spoeddiensten van de Brusselse ziekenhuizen zijn gerelateerd aan alcoholmisbruik van 12- tot 17-jarigen? Kan u deze cijfers opsplitsen naar leeftijd? Kan u deze cijfers opsplitsen naar geslacht? In hoeveel van de gevallen gaat het niet om een eerste spoedopname door drankmisbruik? Hebben de ziekenhuizen de afgelopen jaren een toename kunnen vaststellen in deze cijfers? - Welk beleid voert u om drankmisbruik bij jongeren tegen te gaan? Richt u de sensibiliseringscampagnes hieromtrent specifiek richting jongeren, of betrekt u ook de verantwoordelijkheid van de ouders hierin? Welke middelen voorziet u hiertoe? Werkt u ook actief samen met de andere gemeenschappen en de federale overheid om deze problematiek krachtdadig te kunnen aanpakken? - Overweegt u om jongeren die door alcoholmisbruik op de spoeddiensten terechtkomen verder te laten opvolgen om dergelijke situaties in de toekomst te vermijden? Zo ja, welke planning en welke middelen voorziet u hiertoe? |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Antwoord | 1) Hebt u zicht op de specifiek Brusselse statistieken omtrent drankmisbruik bij jongeren? Hoeveel opnames op de spoeddiensten van de Brusselse ziekenhuizen zijn gerelateerd aan alcoholmisbruik van 12- tot 17-jarigen? Kunt u deze cijfers opsplitsen naar leeftijd? Kunt u deze cijfers opsplitsen naar geslacht? In hoeveel van de gevallen gaat het niet om een eerste spoedopname door alcoholmisbruik? Hebben de ziekenhuizen de afgelopen jaren een toename van deze cijfers vastgesteld? De studie van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) bevat gegevens voor België, maar ook per provincie en, voor Brussel, op gewestelijk niveau. In 2018 werden in Brussel 133 opnames van personen tussen 12 en 17 jaar voor alcoholintoxicatie geregistreerd, wat overeenkomt met 18 opnames per 10.000 inwoners. Ter vergelijking: het aantal opnames per 10.000 inwoners in dezelfde leeftijdsgroep in elke provincie is als volgt:
Er bestaan nog andere gegevens afkomstig uit de Minimale Ziekenhuis Gegevens (MZG), maar de meest recente zijn van 2014. In de loop van dat jaar werden 15 opnames voor alcoholintoxicatie van Brusselse patiënten van 12 tot 17 jaar geregistreerd op de spoeddiensten, gevolgd door een ziekenhuisopname van minstens één nacht. Aangezien opnames die niet door een ziekenhuisopname worden gevolgd, niet worden geregistreerd, is dit een onderschatting. De meer recente IMA-gegevens zijn daarom nauwkeuriger wat het aantal opnames voor alcoholintoxicatie betreft. Wat de evolutie in de tijd betreft, zijn de IMA-gegevens voor Brussel voor jongeren van 12 tot 17 jaar relatief stabiel, hoewel er de laatste twee jaar een lichte stijging in absolute cijfers wordt vastgesteld (zie onderstaande tabel). Tussen 2008 en 2018 varieerde het aantal opnames van 16 tot 23 per 10.000 inwoners. De jaren met de hoogste cijfers zijn 2009 en 2010.
De IMA-studie toont ook aan dat op Belgisch niveau alcoholmisbruik meer voorkomt onder jongeren met een verhoogde tegemoetkoming, wat wijst op het bestaan van sociale ongelijkheden die bepalend zijn voor dit fenomeen. Aan de andere kant laat de studie weinig verschillen naargelang het geslacht zien. 2) Welk beleid voert u om drankmisbruik bij jongeren tegen te gaan? Richt u de sensibiliseringscampagnes hieromtrent specifiek op jongeren, of betrekt u ook de verantwoordelijkheid van de ouders hierin? Welke middelen voorziet u hiertoe? Werkt u ook actief samen met de andere gemeenschappen en de federale overheid om deze problematiek krachtdadig te kunnen aanpakken? Aangezien de preventie- en gezondheidsbevorderingscampagnes inzake legale en illegale drugs worden gesteund door de bevoegde mono-communautaire entiteiten, moet worden voorkomen dat er een wildgroei van initiatieven over hetzelfde onderwerp ontstaat. Zo wordt bijvoorbeeld een website voor informatie en onlinebegeleiding aan Franstalige zijde ondersteund door de FGC en het Waals Gewest (aide-alcool.be) en aan Nederlandstalige zijde door de Vlaamse Gemeenschap (alcoholhulp.be). Het is een interessant instrument voor iedereen die zijn consumptie wil beoordelen of die anoniem onlinehulp wil krijgen. De FGC ondersteunt verschillende programma's om het alcoholrisico bij jongeren te verminderen, waaronder: - de stuurgroep ‘jongeren, alcohol en maatschappij’, gecoördineerd door de vzw Univers santé, die educatieve instrumenten voor jongeren en hun omgeving ontwikkelt; - het project ‘Drink anders’ van de vzw Modus vivendi, dat tot doel heeft acties voor de vermindering van de risico’s in het studentenmilieu (universiteiten en hogescholen) te verankeren in samenwerking met studentenkringen en academische autoriteiten. Andere vzw’s benaderen het gebruik van legale en illegale drugs via een globale aanpak, zowel binnen als buiten de school (met name Infor-drogues en Prospective Jeunesse). De Vlaamse Gemeenschap ondersteunt verschillende initiatieven op dit gebied, die met name worden uitgevoerd door het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD - www.vad.be), het Centrum Algemeen Welzijn Brussel en het Lokaal Gezondheidsoverleg Brussel (logobrussel.be). Het overleg hierover met de federale overheid en de andere gefedereerde entiteiten vindt plaats in het kader van de Algemene Cel Drugsbeleid en de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid. Tijdens de twee vorige legislaturen hebben de ministers van Volksgezondheid (federaal en gefedereerd niveau) en andere ministers die in de Cel vertegenwoordigd waren (eerste minister, minister van Economie, Mobiliteit, enz.) getracht een akkoord te bereiken over de uitwerking van een ‘Alcoholplan’, dat tot doel had het alcoholmisbruik te bestrijden. Volgens de aanbevelingen van de WHO moet een dergelijk plan zowel betrekking hebben op de vermindering van de vraag (door het uitvoeren van preventie-, screenings- en verzorgingsacties) als op de marketing, de reclame en de vermindering van het aanbod (door de toegang tot alcohol, met name voor jongeren, te beperken). Er kon geen overeenstemming worden bereikt, voornamelijk als gevolg van grote meningsverschillen tussen de ministers over maatregelen om het aanbod terug te dringen. De belangrijkste maatregelen in dit verband waren: verbod op verkoop langs de autosnelwegen en in verkoopautomaten, vaststelling van een minimumprijs, strengere regelgeving voor reclame, verduidelijking van de wet die de verkoop aan minderjarigen verbiedt. 3) Overweegt u om jongeren die door alcoholmisbruik op de spoeddiensten terechtkomen verder te laten opvolgen om dergelijke situaties in de toekomst te vermijden? Zo ja, welke planning en welke middelen voorziet u hiertoe? Er is momenteel geen project of dienst die specifiek verantwoordelijk is voor het doorverwijzen van dit publiek van de spoeddiensten naar gespecialiseerde diensten. In het kader van de hervorming van de gezondheidssector is het de bedoeling om de link tussen het ziekenhuis en de eerstelijnszorg beter te organiseren. Voor elk bezoek aan het ziekenhuis zal worden gevraagd dat, als de patiënt daar toestemming voor geeft, informatie naar zijn huisarts wordt gestuurd en als hij geen huisarts heeft, zal hij worden aangemoedigd om er een te kiezen. Voor het team inzake primaire gezondheidszorg zal het dan mogelijk zijn om individuele of collectieve maatregelen te nemen, afhankelijk van de problemen die bij de patiënten worden vastgesteld. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||