Schriftelijke vraag betreffende het aantal ouderen die lijden onder hun drankmisbruik.
- Indiener(s)
- Bianca Debaets
- aan
- Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 55)
| Datum ontvangst: 28/02/2020 | Datum publicatie: 01/04/2020 | ||
| Zittingsperiode: 19/24 | Zitting: 19/20 | Datum antwoord: 23/04/2020 | |
| Datum | behandeling van het stuk | Indiener(s) | Referentie | Blz. |
| 02/03/2020 | Ontvankelijk | p.m. |
| Vraag | Recent heb ik u ondervraagd over het problematisch drankgebruik bij de Belgische jongeren (12- tot 17-jarigen). Echter, met het toenemen van de welvaart is het alcoholgebruik onder ouderen de afgelopen jaren flink toegenomen. Ook het wegvallen van het werk of de partner kan een belangrijke factor zijn. Een groot percentage van de 55+'ers drinkt dagelijks en het aantal stevige drinkers neemt toe. Hierdoor ontstaan er lichamelijke, psychische en sociale problemen die het directe gevolg zijn van alcoholmisbruik. Bijkomend probleem is het feit dat er over het algemeen weinig aandacht wordt besteed aan het alcoholgebruik door ouderen. Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel: - Hebt u zicht op de specifiek Brusselse statistieken omtrent drankmisbruik bij senioren van 55-tot 65-jarigen, en van 65- tot ouder? Kan u deze cijfers opsplitsen naar geslacht? - Hebt u zicht in hoeverre dit alcoholgebruik leidt tot een significante verslechtering van de gezondheid (zowel psychisch als fysiek) van de Brusselse senior? In hoeverre bestaat hierover onderzoek? Hebt u de opdracht gegeven om dit verder uit te diepen om deze verborgen kwaal meer onder het vizier komt in het gezondheidsbeleid? - Hoeveel opnames op de spoeddiensten van de Brusselse ziekenhuizen door senioren zijn gerelateerd aan alcoholmisbruik? In hoeveel van de gevallen gaat het niet om een eerste spoedopname door drankmisbruik? Hebben de ziekenhuizen de afgelopen jaren een toename kunnen vaststellen in deze cijfers? - Welk beleid voert u om drankmisbruik bij senioren tegen te gaan? Richt u de sensibiliseringscampagnes hieromtrent specifiek richting senioren, of betrekt u ook de verantwoordelijkheid van de seniorencentra, LDC’s of RVT’s hierin? Welke middelen voorziet u hiertoe? Werkt u ook actief samen met de Gemeenschappen en de federale overheid om deze problematiek krachtdadig te kunnen aanpakken? - Overweegt u om senioren die door alcoholmisbruik op de spoeddiensten terechtkomen verder te laten opvolgen om dergelijke situaties in de toekomst te vermijden? Zo ja, welke planning en welke middelen voorziet u hiertoe? |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Antwoord | Hebt u zicht op de specifiek Brusselse statistieken omtrent drankmisbruik bij 55- tot 65-jarigen, en bij 65-plussers? Kan u deze cijfers opsplitsen naar geslacht? In de Nationale gezondheidsenquête van 2018 werd gepeild naar problematisch drankgebruik bij de bevolking. Hieronder vindt u de resultaten van deze bevraging per gewest, uitgesplitst naar leeftijd en geslacht. Deze percentages moeten zeer voorzichtig worden geïnterpreteerd. De verschillen in de tabellen tussen gewesten, leeftijdsgroepen en geslachten zijn door het beperkte aantal respondenten in elk vakje niet statistisch significant, behalve dat 75-plussers significant minder problematisch drankgebruik in het afgelopen jaar aangeven dan mensen in de categorieën jonger dan 65 jaar.
Daarnaast worden in de gespecialiseerde ambulante en residentiële behandelingscentra voor drugsverslaving gegevens geregistreerd voor het nationale TDI-register, waarvan de Brusselse gegevens worden geanalyseerd door het Overlegplatform Geestelijke Gezondheid (OPGG). In hun rapportage over de gegevens van 2018 stellen zij vast dat van de 1582 nieuwe patiënten ongeveer een derde zich aanmeldt met een alcoholproblematiek. De patiënten met een alcoholprobleem die in deze centra worden begeleid hebben daarnaast ook vaak een verslaving aan andere drugs. Doorheen de jaren wordt ook een stijging van patiënten met alcoholproblematiek uit de oudere leeftijdsgroepen gerapporteerd. Uit het rapport van het OPGG: “Van de mannen tussen 45 en 49 jaar werden er in 2018 per 100.000 inwoners 300 nieuwe gevallen opgenomen in behandelingscentra, tegenover ongeveer 200 in 2014. Dat is een stijging met meer dan 50 % in vijf jaar tijd. Hoewel de redenen voor deze evolutie uiteenlopend zijn (preventiecampagnes, destigmatisering van alcoholverslaafden, betere opsporing van deze ziektebeelden, instroom van allochtone bevolkingsgroepen met een grotere vatbaarheid voor alcoholisme, overplaatsing van een van de voornaamste eenheden voor ‘alcohologie’ van Jette naar Schaarbeek, toenemende kansarmoede van het betrokken publiek, enz.) moeten we ons, in het licht van de vergrijzing van de Brusselse bevolking, wel degelijk zorgen maken over de evolutie van deze problematiek binnen de volgende tien jaar, wanneer de huidige dertigers de kritieke leeftijd van veertig jaar zullen bereiken.” Hoewel de gespecialiseerde centra aangeven dat hun patiëntenpopulatie ouder wordt, zou het hier ook kunnen gaan om ouder wordende patiënten die blijven terugkeren voor zorg. Het platform oordeelde deze evolutie zorgwekkend genoeg om nu een specifiek onderzoek op te zetten over het onderwerp in samenwerking met huisartsen en de belangrijkste gespecialiseerde centra. Hoeveel opnames van senioren op de spoeddiensten van de Brusselse ziekenhuizen zijn gerelateerd aan alcoholmisbruik? In hoeveel van de gevallen gaat het niet om een eerste spoedopname door drankmisbruik? Hebben de ziekenhuizen de afgelopen jaren een toename kunnen vaststellen in deze cijfers? De Minimale Ziekenhuis Gegevens bevatten enkele indicaties omtrent patiënten die op de spoeddiensten binnenkomen vanwege een gezondheidsprobleem dat aan alcoholgebruik is gerelateerd. Aantal spoedopnames in een Belgisch ziekenhuis gerelateerd aan alcoholmisbruik* door Brusselaars van 55 jaar of ouder – MZG 2008, 2014 en 2018.
Het aandeel patiënten dat in 2018 meer dan 1 keer werd opgenomen op de spoeddienst van hetzelfde ziekenhuis met een alcoholgerelateerd probleem bedraagt 36,4% in de leeftijdscategorie van 55-64 jaar en 38,8% bij de 65-plussers. (Heropnames in een ander ziekenhuis kunnen niet worden bepaald aangezien de patiënt dan met een ander identificatienummer wordt geregistreerd.) De cijfers zijn wel een onderschatting van het aantal gevallen dat de spoed binnenkomt aangezien er geen registratie gebeurt wanneer de patiënt vervolgens niet in het ziekenhuis dient te worden opgenomen. Hebt u zicht in hoeverre dit alcoholgebruik leidt tot een significante verslechtering van de gezondheid (zowel psychisch als fysiek) van de Brusselse senior? In hoeverre bestaat hierover onderzoek? Hebt u de opdracht gegeven om dit verder uit te diepen zodat deze verborgen kwaal meer in het vizier komt van het gezondheidsbeleid? De negatieve gezondheidseffecten van overmatig alcoholgebruik gelden voor alle leeftijden. Hoewel er een groter aantal mensen met ernstige alcoholgerelateerde gezondheidsproblemen worden aangetroffen bij 45-plussers, gaat het hier wel veelal om chronische aandoeningen die zich traag ontwikkelen. De gevolgen van alcoholverslaving situeren zich ook op vele vlakken met mogelijks een zware impact op somatisch, psychologisch, sociaal en economisch vlak. Preventiecampagnes bedoeld om deze problematieken te voorkomen op hogere leeftijd moeten zich dus eigenlijk richten op lagere leeftijdscategorieën. Zo stelt het Overlegplatform dat leeftijdsspecifieke campagnes om dit probleem te voorkomen zich best richten op de categorie van 30-plussers die zo eigenlijk de grootste risicocategorie vormen voor de toekomst. Welk beleid voert u om drankmisbruik bij senioren tegen te gaan? Richt u de sensibiliseringscampagnes hieromtrent specifiek richting senioren, of betrekt u ook de verantwoordelijkheid van de seniorencentra, LDC’s of RVT’s hierin? Welke middelen voorziet u hiertoe? Net als bij elke andere vorm van consumptie die problematisch is voor de gezondheid, zoals tabak, drugs en voedsel, is alcohol een van de belangrijke aandachtspunten tijdens de opvolging door de huisarts. Of dit nu preventief gebeurt bij jongeren of meer curatief of sportief bij senioren, het alcoholgebruik maakt deel uit van de medische basisanamnese. Overweegt u om senioren die door alcoholmisbruik op de spoeddiensten terechtkomen verder te laten opvolgen om dergelijke situaties in de toekomst te vermijden? Zo ja, welke planning en welke middelen voorziet u hiertoe? De hulpdiensten voor onthouding die met de spoeddiensten samenwerken, werken meestal met alle leeftijdsgroepen. Hoewel er specifieke kenmerken zijn binnen elke leeftijdsgroep, wordt alcohol- en drugsmisbruik meestal benaderd via een algemene en holistische aanpak. We kunnen hen alleen maar aanmoedigen om deze soort aanpak te handhaven, op een geval-per-geval basis, omdat patiënten heel vaak te maken hebben, zoals u aangeeft, met vele psychosociale of somatisch-psychische comorbiditeiten die telkens opnieuw in overweging moeten worden genomen om hen zo goed mogelijk te helpen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||