Logo Parlement Buxellois

Schriftelijke vraag betreffende het aantal gevallen van darmkanker in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het coördinerende beleid van de GGC daaromtrent.

Indiener(s)
Bianca Debaets
aan
Elke Van den Brandt en Alain Maron, leden van het Verenigd College bevoegd voor Welzijn en Gezondheid (Vragen nr 400)

 
Datum ontvangst: 29/03/2021 Datum publicatie: 28/06/2021
Zittingsperiode: 19/24 Zitting: 20/21 Datum antwoord: 31/05/2021
 
Datum behandeling van het stuk Indiener(s) Referentie Blz.
27/04/2021 Ontvankelijk p.m.
 
Vraag    Maart is traditioneel gezien telkens de internationale actiemaand in de strijd tegen darmkanker. Elke dag krijgen 23 Belgen te horen dat ze darmkanker hebben én dagelijks zijn er 10 begrafenissen door de ziekte, waarvan volgens experts zowat de helft vermeden zou kunnen worden indien er meer ingezet zou worden op bewustmakingscampagnes en (gratis) bevolkingsonderzoeken.

Ook in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt werk gemaakt van sensibilisering omtrent darmkanker. Via Bruprev werd de campagne ‘Colotest 2021’ uitgerold, waarbij Brusselaars tussen de 50 en de 74 jaar oud een gratis testkit kunnen aanvragen bij hun apotheker.

Vandaar dat ik u graag volgende vragen stel:

- Beschikt u over cijfers die het aantal gevallen van darmkanker in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen duiden? Kan u deze cijfers opsplitsen naargelang het geslacht en de leeftijdscohorte waartoe de patiënt in kwestie behoort, alsook de gemeente waarin deze woont? Welke evolutie kan u duiden in deze cijfers? Zijn er indicaties dat deze problematiek ten gevolge van de coronacrisis van omvang veranderd is?
- Beschikt u over cijfers die de grootte van deze problematiek in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen vergelijken met de situatie in de andere Gewesten of andere grootsteden? Zo ja, kan u dit nader toelichten?
- Kan u toelichten welk budget de GGC vrijmaakt voor de coördinatie en de behandeling van de darmkankerproblematiek? Kan u dit opsplitsen per budgetpost? Welke eigen initiatieven werden hieromtrent gelanceerd vanuit de GGC? Gebeurde dit via projectoproepen? Zo ja, kan u een overzicht meegeven van de geselecteerde projecten? op welke manier werden de desbetreffende initiatieven van de Gemeenschappen ter zake ondersteund?
- Kan u in het bijzonder toelichten hoe succesvol de ‘Colotest 2021’-campagne van Bruprev is en op welke manier de GGC deze ondersteunt? Wat is de exacte looptijd van deze campagne? Nemen alle Brusselse apothekers hieraan deel? Hoeveel personen hebben reeds een testkit aangevraagd? Beschikt u over indicatoren die kunnen duiden dat hierdoor effectief een significant aantal gevallen van darmkanker vroegtijdig kon worden opgespoord?
- Hoe werkt de GGC omtrent deze problematiek samen met het federale niveau of bepaalde (para)medische actoren, zoals diëtisten, huisartsen, ziekenhuizen, verplegers, apothekers en dergelijke meer?
- Op welke manier draagt de GGC bij tot het wetenschappelijk onderzoek naar darmkanker, in het bijzonder voor de behandeling en bestrijding ervan binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Welke acties en middelen worden hiertoe voorzien?
 
 
Antwoord    Volgens het kankerregister werd er in 2018 in Brussel bij 313 mannen en 281 vrouwen een diagnose van dikkedarmkanker gesteld.
Het incidentiecijfer bleef stabiel tussen 2014 en 2018.
Ik verwijs hierbij voor de rest naar het thematisch verslag dat door de stichting kankerregister werd gepubliceerd.
https://kankerregister.org/media/docs/CancerFactSheets/2018/Cancer_Fact_Sheet_ColorectalCancer_2018.pdf

Wat de impact van COVID-19 betreft, gaat de Stichting ervan uit dat er in de periode van maart tot september 2020 5.000 kankerdiagnoses (alle diagnoses samen) minder werden gesteld, in vergelijking met het jaar ervoor.
Als we de hele periode van 1 maart tot 18 september 2020 vergelijken met dezelfde periode van het jaar ervoor, is het aantal diagnoses van dikkedarmkanker met 18 % gedaald bij mannen en 22 % bij vrouwen. In de screeningsdoelgroep van 50 tot 74 jaar, bedraagt de daling 22 % bij zowel mannen als vrouwen.
https://kankerregister.org/media/docs/publications/Kanker-Impact-Coronacrisis_NL_finaal_nov2020.pdf


In 2020 moest het screeningsprogramma meerdere weken onderbroken worden.
In 2020 werd het tempo waarop uitnodigingen werden verstuurd door de COVID-19 pandemie verstoord. Van maart tot en met mei werden er geen uitnodigingen verstuurd om de apotheken niet te overbelasten. Ook de laboratoriumactiviteiten werden van 14 april tot 18 mei stilgelegd.

Het versturen van uitnodigingen werd in juni met een inhaalbeweging opnieuw opgestart, maar het aantal verzendingen was in 2020 36 % lager in vergelijking met 2019. Het aantal Colotests dat in 2020 werd uitgevoerd is met 11,7 % gedaald ten opzichte van 2019. De ‘Uptake’ (percentage uitgevoerde Colotests ten opzichte van het aantal verzonden uitnodigingen) steeg van 9,5 % in 2019 naar 13,1 % in 2020 wat een positieve evolutie betekent.
Voor 2020: op 12.168 uitgevoerde tests, testte 7,20 % positief, hetzij 882 personen. Ter vergelijking: in 2019 werden er 13.781 tests uitgevoerd met een positief resultaat van 6,70 %, hetzij 926 personen.

De Colotest spoort geen kanker op, maar enkel de aanwezigheid van bloed in de ontlasting: negen keer op tien wijst een positieve Colotest niet op kanker.
Wat de situatie in het Brussels Gewest betreft, verwijs ik hierbij naar het hogervermelde verslag van de stichting kankerregister.

De GGC draagt bij in de kosten in de vorm van een subsidie ten belope van 81.000 euro per jaar aan Bruprev voor de administratieve coördinatie van het programma.
De kosten hebben betrekking op:
· de communicatie (32.000 euro)
· de vergelijking met de gegevens van het Kankerregister (4.000 euro) en de aanwerving van een 1/3 VTE (25.000 euro)

· de administratieve werkingskosten (10.000 euro)
· de IT-onderhoudskosten (10.000 euro)

Het initiatief ter opsporing van dikkedarmkanker werd niet via projectoproepen op touw gezet omdat Bruprev reeds de referentieorganisatie was voor de opsporing van borstkanker in Brussel. Er werd bijgevolg beslist om op deze organisatie een beroep te doen voor het in Brussel gerealiseerde pilootproject, in samenwerking met de VG en de COCOF die dit programma cofinancieren.

Tussen januari en april 2021 werden er 8.316 tests uitgevoerd.
Afgaande op de cijfers van het jaar 2021, kunnen wij vaststellen dat de cijfers ten opzichte van dezelfde periode van 2019 verdubbeld zijn.


Uitgevoerde Colotests

2019

2020

2021

Januari

1.077

1.555

1.350

Februari

843

1.801

1.795

Maart

1.072

720

2.445

April

974

27

2.726

 



De campagne ging van start op 1 november 2018 en eindigt op 31 oktober 2021.

Volgens Farmaflux zijn er 529 apotheken in het Brussels Gewest. De grote meerderheid neemt hieraan deel (ongeveer 88 % volgens Farmaflux, die zich baseert op de codering van de afleveringen, maar wij zijn er ons van bewust dan niet alle apotheken gecodeerd hebben). De deelname van de apotheken bedraagt dus naar alle waarschijnlijkheid 90 %. Bruprev heeft slecht zelden klachten ontvangen met betrekking tot de niet-deelname van apotheken.

In 2021 werden van januari tot en met april 8.316 Colotests naar het labo verstuurd. Dit stemt overeen met naar schatting 64 % van de in apotheken afgeleverde Colotests, hetzij 12.994 Colotests. Gelet op de sensibiliseringscampagne van maart-april, is het echter mogelijk dat dit aandeel hoger dan 64 % zal zijn.
In 2020 werden 18.910 tests in de apotheken afgehaald. 12.168 tests werden opgestuurd en geanalyseerd. 882 personen testten positief en konden van een aangepaste opvolging genieten.

De GGC werkt op dit vlak niet samen met de federale overheid.
De opsporing in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verloopt via een samenwerkingsprotocol tussen de GGC, de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschapscommissie. Dit protocol dekt de periode van 1 november 2018 tot 31 oktober 2021.
De operationele partners van Bruprev zijn de AVB-UPB (Apothekersvereniging van Brussel) en het CCRéf (Centre Communautaire de Référence) dat de Colotests analyseert.


Behalve via de werkzaamheden van de Stichting Kankerregister en het Kankercentrum, levert de GGC geen specifieke bijdrage aan het wetenschappelijk onderzoek over dikkedarmkanker.